ကပူ(လ်)၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ (၁)
ပ္ဍဲကဵုအစဳဇန်ကုလသမဂ္ဂ မထံက်ပၚ်ရီုဗၚ်ကဵု အာဖဂါန် မ္ဒးရုန်ဂ္စါန်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံဂျိုၚ်တဴ ပ္ဍဲရာသဳၜိုဟ်ဂံက် မခၞံၚ်ကၞာတ်ဝါတ်ဂါတ်တဴတံဂှ် သွက်ဂွံကဵုအခေါၚ် ညးဗြဴဒေသအာဖဂါန်တံ ပါလုပ်ဂှ် ဇၞော်သ္ကိုပ်စပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ် ကုလသမဂ္ဂ အာတ်မိက်လဝ် တာလဳဗာန်တံရ။
အာဖဂါန်နေဿတာန်ဝွံ ဟိုတ်နူဒးဂဗဒၟံၚ် အကာဲအရာပရေံအိုတ် ပ္ဍဲဂၠးတိဏံဂှ်ရ နွံပၟိက်ဒၟံၚ်ကဵု အရီုဗၚ်ပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ်တံတုဲ ပ္ဍဲလၟိဟ်မၞိဟ်ကၟိန်ဍုၚ် (၃၈) ပြကောဋိကိုဋ်ဂှ် ကဝက်ပြၚ်ဂှ်ဝွံ ဒးကၠောဝ်ဗျဵုဒၟံၚ်တုဲ ကောန်ၚာ် ဗ္ဒါဲ (၄) ပြကောဋိကိုဋ် ဒးဂဗဒၟံၚ် အာဟာရဟွံဍိုက်ပေၚ်တံရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ဟိုတ်နူလပှ်ဂံက် မသ္ကာတ်မြဟ် တုဲကၠုၚ်ဟွံလအ်ဏီဂှ်တုဲ အောန်အိုတ် မၞိဟ် (၁၆၆) တၠ ဟွံက ချိုတ်အာလဝ်တုဲ တိရစ္ဆာန် ပၟိက်ဇၞော်သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်ဒိုက်ဝါတ် အာဖဂါန်နေဿတာန်တံ ဗ္ဒါဲ (၈၀၀၀) ဝွံလေဝ် ဟိုတ်နူဘဲဒဏ်ဂံက်တုဲ ဒးချိုတ်အာလဝ်ကီုရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တာလဳဗာန်တံဂှ် တာဒၞါလဝ် ညးဗြဴအာဖဂါန်နေဿတာန်တံ သွက်ဟွံဂွံကၠောန်ကလောန် ကုဂကောံ အေန်ဂျဳအိုဝ်တံဂှ်တုဲ အေဂျေန်ဇြဳကဵုအရီုဗၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ဝွံလေဝ် သွက်ဂွံဒေါအ်ဇူလဝ် ကလောန်ပၟိက်ဇၞော်ညးတံဂှ် ဒးဒုၚ်ကဵုလဝ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်ဂှ်ရ နူကဵုသၞာံတုဲကၠုၚ်တေံရ အကြေပ်အဂြတ်တံ သာပရေံကၠုၚ်လဝ်ရ။
အပ္ဍဲသတ္တာဟ တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် သၟိၚ်တၠတာလဳဗာန်တံဝွံ ကဵုလဝ်ညးဗြဴတံ အခေါၚ်ကၠောန် ပ္ဍဲကဏ္ဍပရေၚ်ထတ်ယုက်တံရ။ ဆ္ဂး အာဖဂါန်နေဿတာန်ဝွံ ဒးတတ်ထ္ပာ်ဒၟံၚ် ရာသဳၜိုဟ်ဂံက် မပရေံတံရောၚ်ဂှ် ညးစၞး ညးအုပ်ကာနာနာ စပ်ကဵုပရေၚ်ဟံၚ်ပြာ်ကာတၟေၚ် ကေုာံ ပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ် ကုလသမဂ္ဂ ဟီုလဝ်ကဵု အ္စာပရိုၚ်တံရ။
“ ပ္ဍဲရာသဳၜိုဟ်ဂံက် တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ပိုယ်တံ ညံၚ်ဂွံဂျိုၚ်တဴမာန် ဒးဖန်ဇန်လဝ်ရ။ နကဵုတၚ်တာဒၞါတံ ဟွံသေၚ်မွဲသာ် ဗၞတ်တွဵုဟွံမွဲ ညအ်ဂှ် ကၠောန်မာန်ဟာဟီုဂှ် ပိုယ်တံ ဟွံတီပုဟ်” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
သွက်ဂွံဓလီုကၠေံ ကဏ္ဍပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ်အိုဿီု တၞဟ်နသ္ဂောံသၠဲပ္တိတ် ပွမသၠးကဵုအခေါၚ်ဗလးထောံ နူကဵုကံက်ဒၟံၚ်အခေါန်ဖလှာတံဂှ် ကုလသမဂ္ဂ အာတ်မိက်လဝ် အေဿလာမ်မေတ်တံ ပ္ဍဲကပူလ် အခိၚ်မဆဵုဂဗကဵု ညးဒုၚ်ကာအေန်ဂျဳအိုဝ်ကဆံၚ်လ္တူ ကေုာံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တာလဳဗာန်တံရောၚ်ဂှ် ညးဟီုဂးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုကမၠောန် စပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ်တံဂှ် သၟိၚ်တၠအဝဵု တာလဳဗာန်တံ ဒဒှ်ရချူဓဇက်လဝ် သွက်ညးဗြဴတံ နဒဒှ်အခန်ကဏ္ဍမွဲရောၚ် ဟီုဂးလဝ်ဂှ် ညးသ္ဂးရ။
“အစဳဇန်ဗီုတံဏံ နွံကၠုၚ်ရဏောၚ်။ ဆ္ဂး အခိၚ်လဵုရော ဟွံသေၚ်မ္ဂး အစဳဇန်တံဏံဂှ် နွံဗီုပြၚ်သာ်လဵုရောဟီုဂှ် ဒှ်ကိစ္စတၞဟ်မွဲရောၚ်။ တၚ်စၞောန်တံဏံ တိတ်ကၠုၚ်ဟာဂှ် ကျောဝ်ရံၚ်စိုအ်” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
ပပ္တံနူ အခိၚ်ဂွံအဝဵု ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် သၞာံ ၂၀၂၁ တုဲဂှ် အလဵုအသဳတာလဳဗာန်ဝွံ တာဒၞါလဝ် ညးဗြဴတံ နူကဵုပရေၚ်ပညာ တန်လဒေါဝ်၊ ကမၠောန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ သၟးဟွံက သီုကဵုတာဒၞါလဝ် ပ္ဍဲကဵုကၠအ်ပ္ကဴတံ၊ သ္ၚိဍာ် ညးဂမၠိုၚ်သုၚ်စောဲတံဂှ်ရ။
စနူအခိၚ်ဂှ်တုဲ အရီုဗၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ စှ်ေကၠုၚ်လဝ် တီတီဒှ်ဒှ်တုဲ ဒြပ်ရတ်ပိုၚ်ပြဳ တိုက်သြန်ဗဟဵုအဓိကတံဂှ် အမေရိကာန်တံ သီကေတ်လဝ်ဂှ်ရ ဒးဆေၚ်ကၠုၚ်လဝ်မုက် ကုအကြေပ်အဂြတ်တံရ။
Ref: The NewARAB