ဝါယှေန်တာန် – ဖေဖဝ်ဝါရဳ(၂)
အမေရိကာန် ကေုာံမဟာတ်မိတ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵု ပေၚ်ကၠုၚ် ပွိုၚ်(၂)သၞာံဂှ် ညးလုပ်ဂကောံပၞာန်သီအဝဵုကီု သီုကဵုသၞာဲဒဴဇြဟတ်ဓာတ်တအ်ဂှ် ထပ်ဖျေံကၠုၚ် ပရေၚ်ကၟာတ်လဒဵုကေတ်အရေဝ် မွဲကရောံကဵု ပရေၚ်တပ်ဒဏ်ကၟာတ်လဒဵု လတူကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာရ။
ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကီု၊ ပရေၚ်ကၟာတ်လဒဵုကေတ်အရေဝ် တၞဟ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ် မပါလုပ်သီုကမၠောန်ကတိုၚ်သတ္တု ကေုာံသၞာဲဒဴဇြဟတ်ဓာတ်တအ်ကီု ကၟာတ်လဒဵုဖျေံကၠုၚ်လဝ်ရဂှ် ဌာနဘဏ္ဍာအမေရိကာန် လလောၚ်တြးလဝ်တုဲ ကၟိန်ဍုၚ်ဗျိတုၚ်၊ ကနေဒါ ကေုာံအဝ်သတေလျတအ်လေဝ် လလောၚ်တြးကၠုၚ် ပရေၚ်ကၟာတ်လဒဵုကေတ်အရေဝ်ကီုရ။
ပရေၚ်ကၟာတ်လဒဵုကေတ်အရေဝ် အခိၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ် အမေရိကာန်ပတဝ်ကၠုၚ်လဝ်ကဵု သၞာဲဒဴကမၠောန်ကၠေန်ဍေန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ ကေုာံသၟုဟ်ဓာတ်သဘာဝ (MOGE) တအ် အလန်ပထမရဂှ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဌာနဝန်ဇၞော်ဘဏ္ဍာ ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
ပရေၚ်ပါ်ပရအ်အဝဵု ကြံၚ်မ္ၚိဟ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၟဝ်သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ဒပ်ပၞာန်ဖန်ဗဒှ်လဝ် လအ်ပွိုၚ် (၅)သၞာံတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ(၂၀၂၁) ဂှ် မ္ဂး သ္ကိုပ်ပၞာန်ဗၟာကဵု သ္ကအ်ပွံၚ်ဂမၠိုၚ် က္ဍိုက်လဝ်က္ဍိုပ်ပရေၚ်သီကေတ်အဝဵုရ။
နူအခိၚ်သီကေတ်အဝဵုတုဲ ညံၚ်ညးဒစဵုဒစးတအ် ဂွံဒှ်ပေရၚ်ဆီပါ်ဍာ်ဇွောဝ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကၠောန်သ္ပပါ်ဒကးပ္ကီုပရာပ်လဝ်ဂှ် ကၟိန်ဍုၚ်ပလိုတ်တအ် ထပ်ဖျေံကၟာတ်လဒဵုကၠုၚ်လဝ်ကီု ဂကောံဇြဟတ်ပရေၚ်ပၠန်ဂတးတအ်လေဝ် ပ္ဍဲၚ်ဗလးမုက်ကလုတ်တမာန်ကဵု ဗလးမုက်ပၞာန်တအ်ဂှ် ညံၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂွံဒှ်ခက်ခုဲဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်ဒၟံၚ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဟိုတ်နူသုၚ်စောဲ က္ၜၚ်ကျာရုယှာကၠောန်ပ္တိတ်တုဲ ကၠောန်သ္ပဒၟံၚ် ပရေၚ်ပန်ပှ်ောနကဵုက္ၜၚ်ကျာ ပြိုက်ဂစိုတ်ကောန်အရာပ်ညးဍုၚ်ကွာန် မၞုံပၟိက်ကဵု ဒဳမဝ်ကရေဇြဳတအ်ဂှ်ရ ပ္တဝ်လဝ်ကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ကၠာတေံ ကေုာံအခိၚ်လၟုဟ်ဏံတုဲ ကၠောန်သ္ပလဝ် ပရေၚ်ကေတ်အရေဝ်ရဂှ် ဌာနဝန်ဇၞော်ပရေၚ်ဘဏ္ဍာ ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
ကနေဒါဂှ် ပ္တဝ်လဝ်ကဵု ပူဂိုလ်တြဴတၠ ကေတ်ကၠုၚ်အရေဝ်တုဲ စဵုဒၞာလဝ် ပရေၚ်ပလံၚ်ပၠုပ် ကၠေၚ်က္ၜၚ်ကျာ၊ ပရေၚ်သွံရာန်၊ ပရေၚ်ထံက်ပၚ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ပရေၚ်ပလံၚ်ပၠုပ်တအ်တုဲ အဝ်သတေလျဂှ်မ္ဂး ပ္တဝ်လဝ်ကဵု ညးလုပ်ဂကောံကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ် ကေုာံကုမ္ပဏဳဆေၚ်ရာကဵုသွာၚ်ပၞာန် မွဲကုမ္ပဏဳကီု ဗျိတုၚ်ဂှ်မ္ဂး ကၠောန်သ္ပလဝ် ပရေၚ်ကေတ်အရေဝ်ကၟာတ်လဒဵု ကုမ္ပဏဳ ၜါကုမ္ပဏဳ ရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ဒၟံၚ် ဒပ်ပၞာန်ကျာဗၟာ ကေုာံပူဂိုလ်ၜါတၠရ။
ပရေၚ်ကၟာတ်လဒဵုအမေရိကာန်ဂှ်မ္ဂး တိုက်သြန်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဒၟံၚ် သြန်ဂလေံဍုၚ်သ္အာၚ် သွက်ကဏ္ဍၜံက်ခါဲသၟုဟ်ဓာတ်သဘာဝ ကေုာံသယံဇာတဂှ် ဟွံကိတ်ညဳကဵုပရေၚ်ကေတ်အရေဝ် အတိုၚ်ဥရောပသမဂ္ဂ မဖျေံစွံလဝ်ဏီရဂှ် ဂျောန်သေတ်ဖ်တွောန် ဒါရိုက်တာ ဂကောံမၚ်ရံၚ်ခါတ်အကာဲ အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ဆေၚ်ရာကဵုအာယှ ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
“နဒဒှ်သွဟ်ဍေံဂှ် စဵုအခိၚ်လၟုဟ်ဏံ ပရေၚ်ကေတ်အရေဝ် ကၟာတ်လဒဵုတအ်ဂှ် သ္ပကဵုပရေၚ်ဇီုကပိုက်ဒး ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်အလဵုအသဳ ဍိုက်က်ပေၚ်ပေၚ် ဟွံမာန်ဏီရ” ဂှ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲတၚ်လလောၚ်တြးဂှ်ရ။
သၟာအခေါၚ်အရာမၞိဟ်တအ်ဂှ် ၜိုန်အာတ်မိက်လဝ် သွက်ဂွံကၟာတ်လဒဵုကေတ်အရေဝ်ကဵု MOGE ကီုလေဝ် ဝါယှေန်တာန်ဂှ် တန်ဒေါံဒၟံၚ် စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ်ဏံရ။
Ref,CNA