မတ်မလီု၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ ၁၀
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကျကၠုၚ်ဒၟံၚ် သီုပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်သၟးဟွံက သီုကဵုပေါဲဗ္တိုက်ကေၚ်ကာကလုတ်တမာန် နူကဵုဇဳဒိုဟ်ဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် မၚ်ရံၚ်ဒၟံၚ် ညးသုၚ်စောဲဇာဇၞိက်ပရေၚ်မၞိဟ်တံ ဟွံပိုတ်သ္ကုတ်တုဲ ပွမရပ်ဒက်တံလေဝ် သာတုဲကၠောန်သ္ပကၠုၚ်စေအ်အ်ရဂှ် ညးဒေသတံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မထိၚ်ဒက်လဝ် တိဍာ်တွဵုရးဍုၚ်မန် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်ဝွံ စနူဂိတုတုဲတုဲကၠုၚ်တံဂှ်တုဲ ဗက်ဒၞါဲဇိုၚ် နူကဵုဇာဇၞိက်ပရေၚ်မၞိဟ်တံတုဲ ပွမဂၠိုက်ဂၠါဲရပ်ဒက် ညးဍုၚ်ကွာန်ဒေသတံဂှ် သာတုဲကၠောန်သ္ပကၠုၚ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ပ္ဍဲအရာမၚ်ရံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်ဒေသတံဂှ် မ္ၚးနူကဵုဝှေတ်ဗော်ဂှ် ပွမလုပ်ချူလညာတ် ပ္ဍဲကဵု Tiktok တံကီု၊ ဆၜိုတ်ကလေၚ်ပါ်ပရအ်တံဂှ် စောဲဂဗုတ်ရပ်ဒက်ဒၟံၚ်ရ။
နဒဒှ်ဥပမာကြပ်အိုတ်ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၄ ဂှ်လေဝ် ညးဒေသမတ်မလီု ကိုဝ်ဝ်ထောဋ်ဝွံ ဒးဒုၚ်ပံက်လဝ်ဂဗုတ် ရပ်ဒက်လဝ် နကဵုၝောံပိုဒ် ၅၀၅−က သၞောဝ်ဥပဒေရာဇသာတ်ဇၞော် နကဵုတၚ်စောဲစပ် တက်လဝ်ဗဳဒဳယော အရာမတာဒၞါ ဂတမုက်သ္ၚိဝန်ဇၞော်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ ကလေၚ်ပါ်ပရအ်လဝ် ပ္ဍဲကဵု Tiktok မဒှ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၂ ဂှ်လေဝ် အ္စာၝောံသၠးဂဝ် CDM မွဲတၠ မမံၚ်တန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်မတ်မလီုဂှ် ကလေၚ်ပါ်ပရအ်လဝ် ပရိုၚ်သ္ကိုပ်က္ဍိုက်ပ်ကမၠောန်တမ္ၚာ ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် ဒးဒုၚ်ဂစိုတ် ပ္ဍဲကဵုဇာဇၞိက်ပရေၚ်မၞိဟ်တံဂှ်ဂးတုဲ ပံက်လဝ်ဂဗုတ် နကဵုၝောံပိုဒ် ၅၀၅−က တုဲ ရပ်ဒက်လဝ်ရ။
ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲတၠဂှ် ပြဝကံၚ်ဇြဳပၞာန်လၟုဟ်ဝွံ ညးဍုၚ်ကွာန် နူကဵုဒေသထိၚ်ဒက်မာန်တံဂှ် သာတုဲဍဵုဍိုက်ဒၟံၚ်တုဲ အခေါၚ်ဟီုဂးဗွဲမဗၠးၜးတံကီု ပွမဒးဒုၚ်ဝးပ္ကဝ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တံဂှ် ဒးဒုၚ်ကလိလောန်ဒၟံၚ် ပရေံအိုတ်ရောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“လ္ပာ်တေံ အခိၚ်ဇြဟတ်ဍေံအောန်စှ်ေကၠုၚ်၊ ပြဟ်လလုဲဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဂှ် ဇၟာပ်ပ်မၞိဟ်ချဳဒရာၚ် ကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဏံဂှ် လ္ပာ်မာန်ဂှ် သ္ပအနိၚ်အထက်တုဲ ဗှ်ေတအ်ကၠောန်ဒၟံၚ်လ္ပာ်တေံမ္ဂး ပိုယ်တံကၠောန်ဒၟံၚ်လ္ပာ်ဏံဏောၚ်။ မၚ်ကျောဝ်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံဏောၚ်၊ ကၠောန်ကၠုၚ်စေအ်အ်ဟဂှ်ရ။ ညအ်ဂှ် ဝးပ္ကဝ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ရဏောၚ်။ အရာဇကုဒးစိုတ်တုဲ ပါ်ပရအ်ဒး နကဵုစိုတ်ယျဵုယျဵုလ္ဂူလ္ဂူရဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညံၚ်ရဴဒုဟ်ဇၞော်ဇၞော်မွဲဏောၚ်။ အေ ဂှ်တှ်ေ သြန်ဇကုကဵုဇကု၊ ဖုၚ်ဇကုကဵုဇကု၊ မက္တဵုဒှ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲစိုတ်ဇကုတံဂှ် အခေါၚ်ဟီုဂးပ္တိုန်ထ္ၜး ဗွဲမဗၠးၜးတံ ဒှ်တမ် ကၟာတ်လဒဵုကၠုၚ်ကွေံကွေံတုဲ ဝးပ္ကဝ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်သ္ကာတ်တ်မြဟ်ဟ်ဏောၚ်“ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် နူကဵုသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ပ္ကောံပ္ကေဝ်ဂွံလဝ် ၜိုတ်က္ဍစိုပ်ဂှ်မ္ဂး ဂိတုအံက်တဝ်ဗာတုဲကၠုၚ်တေံကဵု အပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာဏံ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ပံက်လဝ်ဂဗုတ် ကုညးသုၚ်စောဲဇာဇၞိက်ပရေၚ်မၞိဟ် နူကဵုမတ်မလီု၊ ပံၚ်၊ ကျာ်ထဝ်၊ သဓီု၊ ဇြပ်ဗု ကေုာံ ၜဳကလေၚ်တံ ဟွံအောန်နူကဵု ၂၀ တုဲ ရပ်ဒက်လဝ်ရ။
မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ပံက်ဂဗုတ်ရပ်ဒက် ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်ဝွံ ကလေၚ်ပါ်ပရအ်ပရိုၚ် အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG, ဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞါညးဍုၚ်ကွာန် PDF တံကဵု ကုမၞိဟ်ချူပါ်ပါဲ လ္တူကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် စွံပွန်အဓိကတုဲ ရပ်ဒက်ဒၟံၚ်ရ။
ညးသၟတ်ဒေသမွဲတၠဂှ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ အခေါၚ်ဟီုဂးထ္မံက်ပ္တိတ် ဗွဲမဗၠးၜးတံဂှ် ဒးဆောံလေၚ်လဝ်တုဲ ပြဝလၟုဟ်ဝွံ ဟိုတ်နူမိက်ဂွံဆက်အုပ်ဓုပ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ နကဵုဓဝ်ဖေက်တုဲ ဗက်ရပ်ဒက်ဒၟံၚ်ရောၚ် ဟီုရ။
“နူစသီအဝဵုတေံရဂှ် အခေါၚ်ဟီုဂးထ္မံက်ပ္တိတ်ဗွဲမဗၠးၜးတံ၊ အခေါၚ်အာကၠုၚ် ဗွဲမဗၠးၜးတံဂှ် ဒးဆောံလေၚ်အာလဝ်တုဲတုဲရ။ လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်အခိၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဍောၚ်ၜိုတ်အိုတ်ဒၟံၚ်ဓတ် ခတုက်ခတဝ်ဒၟံၚ်ရ။ ရံၚ်အာလ္ပာ်တေံလ္ပာ်ဏံမ္ဂးလေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်ကျဒၟံၚ်ဖအိုတ်။ ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံထံက်ဂလာန်ဍေံတံပုဟ်။ အခိၚ်တက်ဒၟံၚ်တဲမိပ်ပ် ဒဒှ်ဍေံတံကျဗြံဒၟံၚ်ဂှ် မၞိဟ်တံဏံဂှ် ကလေၚ်အုပ်ဓလီုလဝ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ နကဵုဓဝ်ဖေက်ဏောၚ်။ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဖေက်အာဍေံတံမှ၊ ပွမချူဟီုသာ်ဏံတံ ဟွံဂံၚ်ဟီုမှ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဖေက်အာဍေံတံမှ ဍေံတံဆက်အုပ်ဓုပ်အာ နကဵုဓဝ်ဖေက်ဂှ်ဂွံဏောၚ်။ အဓိကဂှ်တှ်ေ မိက်ဂွံအုပ်ဓုပ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ နကဵုဓဝ်ဖေက်ရဏောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ရပ်ဒက်သာ်ဏံတံဂှ် ကၠောန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် အဆက်က်ရောၚ်ဂှ် အဲညာတ်ရ“ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပြဝကံၚ်ဇြဳပၞာန်လၟုဟ်ဝွံ ကမၠောန်ဍေံတံဗၠေတ်တ်တံဂှ် ညံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဟွံဂံၚ်ပါ်ပါဲ ဒၟါနူမိက်ဂွံဍဵုဍိုက်လေဝ်ဒှ်တုဲ အပ္ဍဲကာလပၠန်ဂတးဏံ ဟိုတ်နူမိက်ဂွံကၟာတ်လဒဵု ပရိုၚ်မဍာံဇေတ်တံဂှ်လေဝ် ဒှ်မာန်ရောၚ် ညးဆက်ဟီုရ။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်လေဝ် ရဲထံက်ဂလာန်ဒပ်ပၞာန်တံ ထ္မံက်ထ္ၜး ဗီုညးချူပါ်ပါဲ လ္တူကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ၊ ဌာန်ဒၟံၚ်ညးတံ ကေုာံ စနူကလောန်ကၟိတ်ညးတံတုဲ ဟိုတ်နူဆဝ်မ္ၚုဟ်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံရပ်ဒက်တံဂှ်တုဲ ကောန်ဂကောံဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဗက်ရပ်ဒက်ဒၟံၚ်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဏံ ဒၟါနူကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ထ္ၜးဟိုတ်နာနာတုဲ ရပ်ဒက်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ညးဍုၚ်ကွာန်ဒေသ ဗ္ဒါဲ ၈၀၀ ဒးဒုၚ်ရပ်ဒက်လဝ်ရောၚ် ဂကောံမၚ်မွဲရီုဗၚ် ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် AAPP လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−CJ