စပ်ကဵုကိစ္စဗ္ဒိုပ်ဂမၠိုၚ် ဒးဒုၚ်သီဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ပ္တိုန်ဒုဟ် ကုဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်

နေဗျဳဒဝ်၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ ၁၁

အပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်ရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာဂှ် ဗ္ဒိုပ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂမၠိုၚ်၊ ကၚ်ဗၠာဲသၟိၚ်၊ ဗ္ဒိုပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ ဒးဒုၚ်ဗ္တိုက်သီဒၟံၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ပ္တိုန်ဒုဟ် ကုဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံတုဲ ဟီုဂးကၠုၚ်ရ။

ဟိုတ်နူချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂှ်တုဲ ကောံဓရီုဂီုကၠီုစဵုဒၞါ မလေပ်ကော်တဴ အခိၚ်အာယုက်ကာလကာတၟေၚ်အိုတ်တေံဂှ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၈ တေံ ကော်လဝ်တုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံကဵု ပရေၚ်လၞိန်ဗပိန်ဂဥုဲၜူမာဲတံ သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန်ဍာ်ဒ္ကေဝ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။

တမ်ရိုဟ်ပြသၞာ မက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာဂှ်ဝွံ ဒှ်ဂဥုဲၜူမာဲတုဲ သြန်မကလိဂွံနၚ်တံဂှ် ဟိုတ်နူကၠောန်သ္ပဒၟံၚ် သွက်ပရေၚ်သ္ဂောံဂွံအဝဵုဂှ်ကဵု ပရေၚ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်တံသၟးဂှ်ရ သွက်ဂွံပ္ဍဵုပကောပ်ထပိုတ်ရိုဟ်ကၞက်ဂဥုဲၜူမာဲဂှ် ကၠောန်ၜိုတ်အာ ပရေၚ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ဍာ်ဒ္ကေဝ် ကောန်ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံဏောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။

ဗိုလ်ဇၞော်ဇြေတူအံၚ် ဒပ်ကျာ CDM ဂှ် ဗ္ဒိုပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ၊ ရုၚ်အုပ်ဓုပ်တံ ဒးဆောံလေၚ်အာဂှ်ဝွံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် စၞောန်လပုဟ်တဲ နကဵုဗီုပြၚ် ကောန်ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ အစောံစရာဲဍိုန်လျဂှ်တုဲ ကောန်ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံဝွံ ဒးရေၚ်တၠုၚ် ကမၠောန်ဗၠာဲသၟိၚ်သၟးရဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

“ဟိုတ်နူအစောံစရာဲ ကောန်ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ ဍိုန်လျတုဲ ပ္ဍဲကဵုပေါဲဗ္တိုက်ရးသေံသၟဝ်ကျာဂှ် ဗ္ဒိုပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ ရုၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်အုပ်ဓုပ်တံ ဒးဆောံလေၚ်အာ နကဵုဗီုပြၚ်ဏံဂှ် စၞောန်ဒၟံၚ်လပုဟ်တဲ ကုဗၠာဲသၟိၚ် နူကဵုဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံဂှ်သၟးရ။ ပ္တိုန်ဒုဟ် ဟီုစဂွံရ။ မူဟိုတ်ရောဟီုတှ်ေ ကောန်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံဂှ် ကောန်ပၞာန်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ဂကောံဗ္တိုက်ပၞာန်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ညးတံဂှ် ဍာံဍာံတေံ သွက်ပရေၚ်ညိၚ်ဝတ်ၜိုဟ်သြိုဟ် မၞုံအပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ဒှ်ကောန်ဒပ် ဒးရေၚ်တၠုၚ်အဓိကရဏောၚ်။ ဗီုပြၚ်ညးတံကၠောန်ကဵု ဗီုပြၚ်ဒပ်ပၞာန်ကၠောန်ၜိုတ်တံဂှ် တၞဟ်ခြာဒၟံၚ်ဏောၚ်“ သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် လ္တူကမၠောန် ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ကဵု ဒပ်ပၞာန်တံ ဟွံတုပ်သၟဟ်ညးသ္ကအ်ဂှ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ အခိၚ်တောဲထောံဗၠာဲသၟိၚ် ကေုာံ ကောန်ပၞာန်တံတုဲ ကဵုဗ္တိုက်ပၞာန်ဂှ် ဒၟါနူဟွံစိုန်သ္ကီုဆိုက်ဗ္ဒက်တဴဂှ်ရ ပရေၚ်ဇီုကပိုက်ပြဟ်လလုဲဂှ်ဝွံ ဗၠာဲသၟိၚ်တံ ဂၠိုၚ်နူကဵုကောန်ပၞာန်ဂှ် ညးထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

တုဲကၠုၚ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၃ တေံဂှ်လေဝ် အပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်သီဗ္ဒိုပ်ဗၠာဲသၟိၚ်မေန်ယဲ၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဂဂဝ်၊ ရးမဂွဵုဂှ် ကောန်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်မွဲတၠဂှ် အာတ်မိက်လဝ် အရီုဗၚ်က္ၜၚ်ကျာ နကဵု(အဘ အဘ) ဇရေၚ်သၞာဲဒဴကဆံၚ်လ္တူမွဲတၠ အကြာရမျာၚ်သေနာတ်ဂှ်ကီုလေဝ် စဵုကဵုအလုံဗ္ဒိုပ်ဒပ်မွဲ ဒးဒုၚ်သီထောံဂှ် အရီုဗၚ်က္ၜၚ်ကျာတံ ဟွံစိုတ်ကၠုၚ်လဝ်ရ။

အပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်ဂှ် ကောန်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် အာတ်အရီုဗၚ်က္ၜၚ်ကျာပါလုပ်ဂှ် ၆ တၠ ချိုတ်အာလဝ်တုဲ နဒဒှ်ဂၠုဲပၞာန်ဂှ် ၁၁ တၠ ဖျေံလွဟ်လက်နက်ဒုၚ်ကျလဝ်တုဲ ၄ တၠ ထောံလသာဗ္ဒိုပ် ဂြိပ်ဒဴအာလဝ်ဂှ် ဂွံတီကေတ် ဇရေၚ်ဌာနဝန်ဇၞော်ကာစဵုဒၞါ NUG ရ။

ဟိုတ်နူပရေၚ်ဗ္တိုက် ဂကောံကောဒေံ ၃ ဂကောံတံကီု ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကချေၚ် KIA ကဵု ဂကောံပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ပံၚ်ကောံတံ ညဳညဳသၟဟ်ဟ်တုဲ ပ္ဍဲရးသေံသၟဝ်ကျာတေံသၟးဟွံက ပ္ဍဲကဵုဒေသသက်ကိုၚ်၊ မဂွဵု ကေုာံ ဒေသတၞဟ်ဟ်တံဂှ် ဗ္ဒိုပ်စပ်ကဵုလ္ပာ်ပၞာန်တံ ကေုာံ ရုၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်အုပ်ဓုပ်တံ ဒးဒုၚ်သီဒၟံၚ် အဆက်က်ရ။

အကာဲအရာဏံဂှ် နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ညံၚ်ဒပ်ပၞာန် မသရိုဟ်စှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ် သီုပရေၚ်ဗ္တိုက် သီုပရေၚ်စိုတ်ဓာတ်တံ အစောံစရာဲ ဂွံတောတက်ကၠုၚ်ဂှ် ကၠောန်ဟွံမာန်မွဲသာ် သွက်ဂွံကၠောန်သ္ပ ညံၚ်အစောံစရာဲ ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ ဂွံခိုဟ်ကၠုၚ်ဂှ် သာ်လဵုမှဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်ဂှ် ညးခါတ်အကာဲပရေၚ်ပၞာန်တံ ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

ညးဒုၚ်တာလျိုၚ် PDF ခရိုၚ်သဓီု အကြာပ်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် CDM ကိုဝ်အေမေန်ထောန်ဂှ် ဂလာန်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်ဝွံ ဒှ်သဘဴဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ ဟွံဍိုဟ်ကေက်တုဲ ကြဴနူသီအဝဵုတုဲ ဟိုတ်နူပွပြံၚ်လွေဟ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံတုဲ ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံလေဝ် ဍာ်ဒကေဝ်သဝ်စှ်ေအာဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

“ဗီုပြၚ်ညးဟီုဒၟံၚ်ဂှ်တှ်ေ ပေါဲဗ္တိုက်ဒှ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဒၟါနူကဵုကောန်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ အစောံဇြဟတ်ဟွံခိုဟ်ဏောၚ် ဒှ်သဘဴဏံရ။ ပ္ဍဲကဵုဒပ်ညးတံဂှ် မၞိဟ်ပိပံၚ်မှ အံၚ်ပိတန်ဟွံသေၚ်ပုဟ်လေဝ်။ ပ္ဍဲကဵုဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ဏံဂှ် ကၠာဂွိုအ်သီအဝဵုတေံ ဍာ်ဒကေဝ်ပညာဂှ် အံၚ်ဒ္စိတ်တန်မှ လုပ်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ဂွံဏောၚ်။ ကၞောတ်တဲ နူကဵုဒပ်ပၞာန် ပြံၚ်လှာဲကၠေံလွေဟ် ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တုဲဂှ် ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်လေဝ် ဍာ်ဒကေဝ်သဝ်စှ်ေအာကီုရ။ တုဲပၠန် အစောံဇြဟတ်တံဂှ် ဍိုန်လျအာရ။ ညအ်ဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပြံၚ်လဝ်လွေဟ်တံ ပါလုပ်တၟာဂလိုၚ်ဏောၚ်။ ကြဴနူညးတံပြံၚ်လွေဟ်တုဲ ကောန်ဒပ်ပါလုပ်ကၠုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဍာ်ဒကေဝ်နွံဟွံသေၚ်ပုဟ်။ နူကဵုဒပ်ပၞာန်ဂှ် ပြံၚ်ကၠုၚ် လ္ပာ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ တၟာဂလိုၚ်ရ။ ဒၟါနူဏံလေဝ် ပါကီုရ“ သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။

ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ပၠောပ်ထောံလဝ် ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ဍုၚ်ဗၟာ သၟဝ်အုပ်ဓုပ်ဒပ်ပၞာန်ပေၚ်ၚ်တုဲ ကုဂအုပ်ဗၠာဲသၟိၚ် ဇၞော်သ္ကိုပ်ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ဂှ်လေဝ် ခါန်ကၞက်လဝ် ဒုသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် မဒှ်ဒုဝန်ဇၞော်ကာအပ္ဍဲဍုၚ် နဳလေန်အံၚ်ရ။

ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၂၅ တုဲကၠုၚ်တေံ ကလေၚ်ပလေဝ်ပလေတ်လဝ် သၞောဝ်ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ဍုၚ်ဗၟာတုဲ လ္ဂောံကဵုသၞောဝ်ဏံမ္ဂး ကောန်ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ မ္ၚးနူကဵုပရေၚ်သၞောဝ်အုပ်လဒံ၊ ဍုၚ်ကွာန်ၜိုဟ်သြိုဟ်သာယာဂှ် နွံပၟိက်မ္ဂး ဒးယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ် သီုကဵုပ္ဍဲပရေၚ်ဂီုကၠီု ကေုာံ ကာစဵုဒၞါကၟိန်ဍုၚ်တံဏောၚ်ဂှ် စၞောန်ပျးလဝ်ရ။

ဟိုတ်နူပရေၚ်ဗ္တိုက်ပၠန်ဂတး ဂကောံဒပ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်တံတုဲ ကြပ်အလုံဍုၚ်မွဲ ဒးဆေၚ်လဝ်မုက် ကုမုက်ပၞာန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ဂှ်ရ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဏံ ကရောံကောန်ပၞာန်တံဂှ် ပလံၚ်ဒၟံၚ် ကောန်ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ မုက်ပၞာန်တေံနွံဒၟံၚ်ရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲကဵုဗ္ဒိုပ်ဗၠာဲသၟိၚ် မၞုံအပ္ဍဲဒေသ မ္ဒးဂွိၚ်ပရေၚ်ဂီုကၠီုတိဍာ်တံဂှ် ကောန်ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံသၟးဟွံက ပံၚ်တောဲကဵု ကောန်ဒပ် နူကဵုဒပ်ပၞာန်တံဂှ်တုဲ ကဵုယိုက်ဂၠေၚ်လဝ်တာလျိုၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုရုၚ်ဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်အုပ်ဓုပ်တံဂှ်လေဝ် လၟေၚ်ဒဒှ်လအာတုပ်သာ်ဏံတံ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ရ။

ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီု−TNLA