ပွမတုပ်စိုတ် သွက်ဂွံကဵု အခေါၚ်အုပ်ဓုပ်အပိုၚ်မာၚ်ဠာ ကေုာံ တွဵုရး”ဝ” တံဂှ်ဝွံ ဒှ်ပွထ္ပာ်ကၠာ်ရောၚ်

လ္ဂုၚ်၊ သေပ်တေမ်ဗာ (၂၈)

ကံၚ်ဇြဳပၞာန် တုပ်စိုတ် သွက်ဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဒေသအခေါၚ်အုပ်ဓုပ်အပိုၚ်မာၚ်ဠာ ကေုာံ တွဵုရး “ဝ” တံ နကဵုမူဂှ်ဝွံ နဒဒှ်မဗဗွဲဓဝ်ဂှ် သွက်သ္ဂောံပ္တိတ်သၟာန် နွံဒၟံၚ်တုဲ ထ္ပာ်ကၠာ် ကုကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဟာဂှ် သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကေုာံ ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ပါ်ပါဲလဝ်ရ။

ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကော်ဘိက် အလန်ဒုတိယဂှ် ညးစၞး နူဒပ်ပၞာန်ပရေၚ်ညဳသၟဟ်ရးဝ (UWSA) ၊ ဒပ်ပၞာန်မဟာမိတ် ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ် ကောန်ဂကူ မာၚ်ဠာ (NDAA) ၊ ဗော်တောတက်ရးသေံ (SSPP) တံ ဆဵုဂဗလဝ် ကုသ္ကိုပ်ပၞာန်မေန်အံၚ်လှာၚ်ရ။

ပ္ဍဲပေါဲဆဵုဂဗသဳကၠဳဂှ် သွက်ဂွံခုတ်ပ္တန် ဒေသဂွံအခေါၚ်အုပ်ဓုပ်အပိုၚ်မာၚ်ဠာ ကေုာံ တွဵုရး “ဝ” တံဂှ် နကဵုမူ တုပ်လဝ်စိုတ်တုဲ အခိၚ်စၠတ်ထဝ်မံက်ကၠုၚ်မ္ဂး နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထံက်ဂလာန်ဒတူလိုၚ်အာရောၚ် သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇြဝ်မေန်ထောန် ဟီုလဝ်ကဵု ဌာန်ပရိုၚ် BBC သာသာဗၟာရ။

ညးအုပ်ကာနာနာ ဂအုပ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကောန်ဂကူသေံ (SNLD) ဥူသာၚ်လုက်ဂှ် ပ္ဍဲကိစ္စဏံ နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဵုအခေါၚ်အတိုၚ်မူဟီုဂှ်ဝွံ ဒဒှ်မဗဗွဲဓဝ် ၜိုတ်လဵုနွံရောဟီုဂှ် ဒှ်သွက်ဂွံဒးပ္တိတ်သၟာန်ရောၚ် ဟီုဂးဒၟံၚ်ရ။

“က္ဍိုပ်သ္ကိုပ် “ဝ” တံ အာတ်မိက်ဒၟံၚ်တွဵုရးဟီုဂှ် ဒှ်အခေါၚ်ကၠောန်ညးတံ ဒှ်အခေါၚ်အဝဵုညးတံတုဲ ပိုယ်တံ သ္ပဒၟံၚ်စၟတ်သမ္တီရ၊ ဆ္ဂး နကဵုမူဂှ် တုပ်စိုတ်ဒုၚ်တဲရောၚ်၊ ကဵုဒၟံၚ်အခေါၚ်ရောၚ် မွဲလ္ပာ်တေံ မဟီုဒၟံၚ်ဂှ် ၜိုတ်လဵု Legitimacy နွံရော၊ အဝဵုအပိုၚ်အခြာ ဒေသမဆေၚ်စပ်တံဂှ် ပိုၚ်ပြဳလဝ် ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရဟာ၊ တၠပိုၚ်ပြဳတံဝါဒိဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံရောၚ်၊ ဟွံသၟာန်ရံၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံမွဲသာ် ကၠောန်ဒၟံၚ်အတိုၚ်ပၟိက်စိုတ်ဍေံတံဂှ်ဝွံ ပရေၚ်ညဳသၟဟ်ဟာ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ထ္ပက်ဒၟံၚ်ကၠာ်ဟာ၊ သ္ဇက်ဂွံသၟာန် နွံရ၊ ဗက်ဂၠါဲလွဳကပှ်ဒၟံၚ် ပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် နကဵုဂဥုဲ ဆၜိုတ်ဒှ်ဓဝ်တံရောၚ်ဂှ် ညာတ်ရ၊ ဆက်ကၠောန်ဒၟံၚ်သာ်ဏံရမ္ဂး ပလီုပလာ်ဒၟံၚ် အနာဂတ်ရောၚ် မိက်ဂွံကဵုတၚ်စၟတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

ဒေသ “ဝ” ဂှ် ဒက်ပကောံထောံ ပွိုၚ်ဍုၚ် (၆)ပွိုၚ်ဍုၚ် ဟဵုပါန်၊ မာၚ်မဝ်၊ ပါန်ဝါၚ်၊ နာဖာန်၊ မက်မာန် ကေုာံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ပါန်သာန် မၞုံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာတွဵုရး သေံဇၞော်တံ နဒဒှ်ခရိုၚ် (၂) ခရိုၚ်တုဲ စၞောန်ပျးခုတ်ပ္တန်လဝ် ရး “ဝ” မဂွံအခေါၚ်အုပ်ဓုပ်အပိုၚ် အတိုၚ်သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ ဂှ်ရ။

ဒပ်ပၞာန်ပရေၚ်ညဳသၟဟ်ရးဝ (UWSA) ဝွံ ပ္ဍဲကဵုဂကောံရပ်လွဟ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် (EAOs) မၞုံအပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာတံဂှ် ဒှ်ဂကောံဇြဟတ်ဇၞော် အခေါၚ်အဝဵုခိုဟ် ပ္ဍဲအရာပရေၚ်ပၞာန် ကေုာံ လ္ပာ်လွဟ်လက်နက်တံ မွဲရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် နကဵု ဒပ်ပၞာန်အပိုၚ်၊ အဝဵုအုပ်ဓုပ်အပိုၚ်၊ ပရေၚ်စဳရေၚ်ဂဗုတ်အပိုၚ်တံဂှ် ရး “ဝ” ဝွံ အကာဲအရာ ခိုဟ်ဂၠိုၚ်နူကဵု ကဆံၚ်တွဵုရး (၇) တွဵုရး မဒက်ပ္တန်လဝ် အတိုၚ်သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ တံဂှ်ရောၚ် ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ သ္ဂးအိုတ်ရ။

ဥူတာန်သဵုနာၚ်ဂှ် “နကဵု ”ဝ” တံ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဵုလစွံစိုတ် သာ်ဏံကဵုဒှ်၊ ဟွံကဵု ကဵုဒှ် လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် ကဆံၚ်တွဵုရးညးကဵုညးဂှ် အကာဲအရာဍေံဂှ် ဒတူလိုၚ်တၞဟ်ခြာမာန်ဒၟံၚ်ရောၚ်၊ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကဵုရောၚ် ကဵုဒှ်၊ ဟွံကဵု ကဵုဒှ် သွက်ဍေံဂှ် ကာဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ ဍေံတံ ကံကုသိုလ်ဇကု ဇကုဖန်ဖက်ကေတ် တၞဟ်ခြာမာန်ရောၚ်၊ စိုပ်ဒၟံၚ် ကဆံၚ်အကာဲအရာ နအလဵုဇကု ဇကုဒတူလိုၚ်မာန်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

သွက်ဂွံဒှ် တွဵုရး “ဝ” လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မတုပ်လဝ်စိုတ်ဂှ် နကဵုမူဂှ်မ္ဂး ပလေဝ်ပလေတ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ တုဲ နူကဵုပေါဲရုဲမာဲမွဲကဆံၚ် စၠတ်ထဝ်မံက်ကၠုၚ်မ္ဂး ညးစၞးတံ သ္ပဒတန်ကဵုမှဟေၚ် ဒှ်တၠတွဵုရး လုပ်သၞောဝ်မွဲရောၚ်။

တုပ်သာ်ဂှ်ကီု မာၚ်ဠာဝွံလေဝ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ဒေသ မဂွံအခါၚ်အုပ်ဓုပ်အပိုၚ်ဂှ် ဒးပလေဝ်ပလေတ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ ဂှ်ရောၚ်၊ အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် စၟတ်သမ္တီ ခုတ်ပ္တန်လဝ်မာၚ်ဠာ နဒဒှ်ဒေသတၟေၚ် (၄) ဒေသ သ္ကုတ်ဗၟံက်တွဵုရးသေံဇၞော်ဂှ်ရ။

ဆ္ဂး ပေါဲရုဲမာဲမကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၀၊ သၞာံ ၂၀၁၅ ၊ သၞာံ ၂၀၂၀ သီုပိဝါဂှ် ပွမကၠောန်ဗဒှ်လဝ်ပေါဲရုဲမာဲ ပ္ဍဲဒေသတၟေၚ် (၄) ဒေသ မာၚ်ဠာ ကေုာံ ဒေသတၟေၚ် (၂) ဒေသ “ဝ” နူတွဵုရးသေံဇၞော်တံဂှ် ဟွံမွဲရ။

ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဒံက်တာကျဳဇြေန်သဵုဂှ် တၚ်တုပ်စိုတ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ဟိုတ်နူတၚ်ဗၞတ်ဗ္ၜတ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ တံ နွံဒၟံၚ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံထ္မံက်ရုပ်ရဴနတဲဂှ် နွံပၟိက်ဒးသဳကၠဳတၟာဂလိုၚ်ရောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။

“သွက်ဂွံထ္မံက်ရုပ်ရဴနတဲဟီုမ္ဂး ဗၞတ်ဗ္ၜတ်လဝ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်တၟာဂလိုၚ်ဏီ၊ ဗွဲတၟေၚ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဒေသဟီုဂှ် ဒးဗ္စာရောၚ်၊ မွဲပၠန်ဂှ် တၚ်ပိုၚ်ကၞာတ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် ၂၀၀၈ တံ နွံရ၊ လ္တူဏံဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တွဵုရးမွဲ သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ကၠတ်ထဝ်တွဵုရး မညဳသၟဟ်ကဵု အၚ်္ဂလက်သန်တွဵုရးဂှ်ကီု၊ သွက်ဂွံကၠောန်သ္ပပေါဲရုဲမာဲတုဲဒှ်အာတုဲ အတိုၚ်သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် ၂၀၀၈ ဂှ်မ္ဂး ဒှ်အာတွဵုရးမွဲ ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုကၠတ်ထဝ်တွဵုရးညးတံဂှ် အမာတ်ကောန်ပၞာန်ဗၟာ (၂၅) တၟံကၠံ သ္ဂောံပါလုပ်ဗွဲစၟတ်ရောၚ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်၊ အေၝဏံဂှ် နွံပၟိက်မ္ဂး ဒးဆက်သဳကၠဳဒၟံၚ် တၟာဂလိုၚ်ဏီရောၚ်၊ လညာတ်အဲဂှ်တှ်ေ နတဲဏံ သွက်ဂွံထ္မံက်ရုပ်ရဴဂှ် တၚ်ဗၞတ်ဗ္ၜတ် ဗွဲမဂၠိုၚ် နွံဒၟံၚ်ဏီရောၚ်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးတဴရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် တုပ်စိုတ် သွက်ဂွံခုတ်ပ္တန် ဒေသဂွံအခေါၚ်အုပ်ဓုပ်အပိုၚ် ကေုာံ တွဵုရး ကုဂကောံမာၚ်ဠာ NDAA ၊ ဂကောံ “ဝ” (UWSA) တံ နကဵုမူဂှ်ဝွံ ဒှ်သဘဴစန်ဒက်ထောံ ညံၚ်ဂွိုအ်ပါလုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲပၠန်ဂတးက္ညၚ်ရောၚ် သာ်ဝွံ သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။

ညးစၞးဂကောံ “ဝ” (UWSA) ၊ ဂကောံမာၚ်ဠာ (NDAA) ၊ ဗော်တောတက်ရးသေံ (SSPP) မဒှ်ကောန်ဂကောံ ကမ္မတဳသဳကၠဳပ္ညဳပ္ညပ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ (FPNCC) နူ UWSA မက္ဍိုက်ပ်ဂှ် ကဵု ညးစၞးမဟာမိတ်ပိဂကောံ ကဝ်က (MNDAA) ၊ ဒပ်ပၞာန်ရခေၚ် (AA) ကေုာံ တအာၚ် (TNLA) တံဝွံ တုဲကၠုၚ်ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ (၁၆) တေံ ဆဵုဂဗလဝ် ပ္ဍဲဒေသထိၚ်ဒဝ် “ဝ” ရ။

ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)