ရေဝ်၊ အဝ်ဂါတ် (၂၆)
ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်၊ တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ဟိုတ်နူအမိၚ်ဒေသန္တရ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ မလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ဂှ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တံဝွံ မ္ၚးနူပရေၚ်အာကၠုၚ်တံဂှ် ဇီုကပိုက်ကၠုၚ် သီုကဵုပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်တံရောၚ် ညးဒေသဍုၚ်ရေဝ်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဝွံ ဗွဲကြဴ ရုၚ်နူကဵုဌာနမဆေၚ်စပ်တံ ဒးဒုၚ်ဗ္တိုက်ပန်ပှော် မွဲဏှမွဲဏှတုဲ အပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်ဂှ် သွက်ပရေၚ်ဂီုကၠီုညးဍုၚ်ကွာန်တံ၊ သွက်ပရေၚ်သၞောဝ်ဥပဒေအုပ်လဒံတံ ကေုာံ သွက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဂွံၜိုဟ်သြိုဟ်ညိၚ်ဝတ်တံဂးတုဲ တုဲကၠုၚ်ဂိတုအဝ်ဂါတ် (၅) တေံ ပ္တိတ်လဝ်အမိၚ်ဒေသန္တရဝွံရ။
ပ္ဍဲကဵုအမိၚ်ဒေသန္တရဏံဂှ် လိက်ထံက်ဂလာန် သ္ကိုပ်အုပ်ဓုပ်ဍုၚ်ကွာန်တံ ကေုာံ တၞးကာဒ်ကောန်ဍုၚ်တံ ဟွံပါမွဲသာ် ပွမအာတရဴ ၜက်လောန်တိဍာ်တံဂှ် ဟွံကဵုအခေါၚ်တုဲ ကွဳစက်ယာန် ကေုာံ မၞိဟ် သာ်လဵုဟွံဟီု အပ္ဍဲဍုၚ်ရေဝ်တံဂှ် နူ (၈) နာဍဳဗ္တံ စဵုကဵု (၄) နာဍဳပယျာံဂယး အခေါၚ်တတ်ကၠောံအာကၠုၚ်တံဂှ် ကၟာတ်ဂဒဵုလဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲအရာဍိုက်ဗက်ကွဳလိုန်ဓာတ်တံလေဝ် မၞိဟ်တြုံၜါတၠ ဍိုက်ဟွံဂွံ၊ ကွဳလိုန်ဓာတ် မၞိဟ်ဗြဴဒဳတံဂှ် မၞိဟ်တြုံဍိုက်ဗက်ဟွံဂွံ သာ်ဏံ သၞောတ်ဗ္ၜတ်လဝ်တုဲ ဂၠံၚ်ရုၚ်နူဌာနမဆေၚ်စပ်တံဂှ်လေဝ် ကၟာတ်လဒဵုလဝ် အခေါၚ်တတ်ကၠောံအာကၠုၚ်တံရ။
ညးဍုၚ်ရေဝ်မွဲတၠဂှ် ဟိုတ်နူအမိၚ်ဒေသန္တရ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တုဲ မ္ၚးနူရဲဗက်တက္ကသဳကွဳလိုန်ဓာတ်တံဂှ် သီုကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဒးဆေၚ်ကၠုၚ်မုက်ကဵုအခက်အခုဲ ပရေၚ်အာကၠုၚ်တံ ကေုာံ ပြသၞာပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ် သ္ၚိကၟိန်တံရဂှ် ဟီုရ။
“အဓိက မၞိဟ်ဗက်တက္ကသဳကွဳလိုန်ဓာတ်တံ၊ တုဲတှ်ေ မၞိဟ်တိုန်ကၠုၚ် နူကဵုကွာန်တံ အခက်အခုဲနွံရ၊ အရာအိုဿီု ခက်ခုဲအိုတ်ရ၊ မုဒှ်ရောဟီုတှ်ေ ကွဳလိုန်ဓာတ်ဂှ် မၞိဟ်တြုံၜါတၠ ဍိုက်ဟွံဂွံဟီုတှ်ေ ကိစ္စတၞဟ်ဟ်တံ သီုကိစ္စပရေၚ်မၞိဟ်တံ သီုဖအိုတ် ခက်ခုဲအိုတ်ရ၊ အရိုဟ်တွဵု ကိစ္စမၞိဟ်ၜါ ဒးအာတံဂှ် လၟုဟ်အာဒၟံၚ်မၞိဟ်မွဲဓဝ်၊ စနူပလံၚ်ဘာ ဒုၚ်ဘာတံ အရာအိုဿီု ခက်ခုဲအိုတ်ရ၊ သီုမၞိဟ်လ္တူဍုၚ် သီုမၞိဟ်နူကွာန်တံဖအိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ကုညးမဝးပ္ကဝ် လုတ်လောန်ဒၟံၚ် အမိၚ်ဒေသန္တရတံဂှ် နကဵုသၞောဝ်ဥပဒေတံကဵုဒှ် ကဵုရာဇာသာတ်ဇၞော် ၝောံပိုဒ် (၁၈၈) ကဵုဒှ် ကေတ်အာအရေဝ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ၊ အခိၚ်လၟုဟ် ၜိုန်ရဟီုဂးဒၟံၚ် ညးဒေသ ဒးဒုၚ်ကေတ်အရေဝ်တံနွံကီုလေဝ် နကဵုသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) သ္ပဒတန်ကေတ် ဗွဲတၞဟ်ခြာဟွံမာန်ဏီရ။
ညးဒေသလ္တူဍုၚ်ရေဝ်မွဲတၠဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူအမိၚ်ဒေသန္တရကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တုဲ ညးလ္တူဍုၚ်တံ မပါလုပ် စနူကဵုရဲကွာန် မတိုန်ကၠုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်တံဂှ် ဒးဂဗဒၟံၚ် အခက်အိုတ်ရ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
“သၟာဒဳတက္ကသဳတံ ဒှ်ဒဒိုက်ဂၠိုၚ်ရ၊ သၟာဒဳတက္ကသဳတံဟီုဂှ် ကၠာတေံမ္ဂး မွဲတ္ၚဲ မွဲဠက်ပြၚ် ဂွံမံၚ်၊ လၟုဟ်မ္ဂး ဂွံဂွံ ပန်လ္ၚီ မသုန်လ္ၚီဂှ် ဒးအာဒၟံၚ်တၟာဂလှ်ေ၊ တိတ်မ္ၚးဍုၚ်တံ မုတံမ္ဂး အခက်အခုဲနွံညိ၊ ဒးကေတ်ဏာ တၞးကာဒ်ကောန်ဍုၚ်တံ လိက်ထံက်ဂလာန်တံရ၊ လၟုဟ်ကွဳလိုန်ဓာတ်လေဝ် (မၞိဟ်တြုံ) ၜါတၠဍိုက်ဟွံဂွံပုဟ်၊ ဗ္တံမ္ဂး (၈) နာဍဳတက်တှ်ေ တိတ်မ္ၚးဟွံဂွံရ၊ အခိၚ်ဍေံတံ မကၞာတ်သမ္တီလဝ်ဂှ် လောန်ၜက်တုဲ တိတ်အာဏောၚ်ဟီုမ္ဂး ဍေံတံ ပန်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ကြဴနူပ္တိတ်အမိၚ်ဒေသန္တရတုဲဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ အပ္ဍဲဍုၚ်ရေဝ်ဂှ် ပတေၚ်ဓရတ်လဝ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုတုဲ ပွမဂၠိုက်ဂၠါဲစၟဳစၟတ်တံဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ်အဆက်က်ရ၊ ညဒေသတံဂှ် ဟိုတ်နူလ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပတေၚ်ဓရတ်လဝ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုဂှ်ရ ပရေၚ်အာကၠုၚ် ဒှ်အခက်အခုဲတုဲ ကောန်ဂကောံဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ပန်ပှော်ဂှ်လေဝ် ဒးဂွိၚ်ဂွါဲဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
တုဲကၠုၚ် ဂိတုအဝ်ဂါတ် စၟတ်တ္ၚဲ (၃) တေံ ဂကောံလကိုဟ်ဍုၚ်ရေဝ်တံ ကၠုၚ်စိုပ်ဗ္တိုက်ပန်ပှော်လဝ် ရုၚ်(လဝက)ဂှ်ရ ဒုသ္ကိုပ်(လဝက) ပွိုၚ်ဍုၚ် မပါလုပ် ပိတၠချိုတ်၊ မွဲတၠဂွံလဝ်ဝပ်တုဲဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် အမိၚ်ဒေသန္တရဏံရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)