မတ်မလီု၊ သေပ်တေမ်ဗာ ၁၁
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဵုထောံအခေါၚ် ကုဗော်ညဳသၟဟ်မန် နဒဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ အခိၚ်ဗွိုၚ်ပၞာန်လှဲကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် နကဵုဗော် ဗီုလဵုဂွံဆက်အာဂတရောဟီုဂှ် သ္ဇက်ဒးသၟာန်နွံကၠုၚ်ရ။
အလုံဍုၚ်မွဲ ဘိုၚ်ဗ္တိုက်သရိုဟ် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်တုဲ အခိၚ်ဒးဂဗကၠုၚ် ပရေၚ်ကျဗြံတံဂှ် ကမ္မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ခါန်ကၞက်ဂှ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်ဒက်ပ္တန်ဗော် ကုဗော်ညဳသၟဟ်မန် မဒးမၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပွိုၚ်မွဲသၞာံဘာ်ပြၚ်ဂှ်ရ။
ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဂှ် စနူဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၉ တုဲ ဗွဲမဗဗွဲကဵု သၞောဝ်ပ္တိုန်စရၚ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ၝောံပိုဒ် ၉ ဂှ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်ဒက်ပ္တန်ဗော်တုဲ ဂၞန်ပ္တိုန်စရၚ်ဗော်ဂှ် ဒှ် ၅၂ ရောၚ် ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲဂှ် ကမ္မယှေန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကဵုအခေါၚ်တုဲ စပ်ကဵုကလိဂွံအာအခေါၚ်ဒက်ပ္တန်ဗော် နဒဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မလုပ်သၞောဝ်မွဲဂှ်တုဲ နာဲတာန်ယှိုဲ ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဗော်ညဳသၟဟ်မန် ဟီုလဝ်ကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) သာ်ဏံရ။
“အဓိကဂှ်တှ်ေ အခေါၚ်ဒက်ပ္တန်ဗော်စှ်ေကၠုၚ်သာ်ဏံဟီုဂှ် သီုအကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်တ္ၚဲဏံကီု၊ သီုဖအိုတ်ဂှ် ပိုယ်တံ ပ္တိုန်ထ္ၜး ကုညးဍုၚ်ကွာန်တံဂွံရဏောၚ်။ ဂွံဆက်ဆောံလုက်စုက်ဂွံရဏောၚ်။ တုဲပၠန် နကဵုဗော် ဗီုလဵုဂွံဆက်အာဂတ ကၠောန်အာရောဟီုဂှ် ပိုယ်တံ ကေတ်ကသပ်ဂွံရဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
လၟေၚ်ကမၠောန်ဗော်ကီု၊ စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲတံဂှ်တုဲ သာ်လဵုဆက်အာဂတရောဟီုဂှ် နူကမ္မတဳဗဟဵု ကော်ကောံဓရီုတုဲမှ သ္ဂုတ်သွာတ်အာဏောၚ်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။
ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဝွံ ဒှ်ဗော်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဇြဟတ်ဇၞော် သ္ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဂကူမန်မွဲတုဲ ကၠာဟွံဂွံသီအဝဵုတေံ ကလိဂွံလဝ် ထံက်ဂလာန်ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တံ ပေၚ်ၚ်ရ။
ဆ္ဂး အခိၚ်သီအဝဵုတေံ စပ်ကဵုကော်ဘိက်ကၠုၚ် ဗော်ညဳသၟဟ်မန် သွက်ဂွံပါလုပ်အာ ညးစၞးၜါတၠ ပ္ဍဲဂကောံကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဆံၚ်ဗဟဵုကဵု ကဆံၚ်တွဵုရးဂှ် နကဵုဗော်ဒုၚ်လဝ်တဲတုဲ ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ပါလုပ်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ထံက်ဂလာန် ညးဍုၚ်ကွာန်မန် လ္တူဗော်ဂှ် ယအ်စှ်ေကၠုၚ်တီတီတုဲ အခန်ကဏ္ဍပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်လေဝ် ဒးသဗုၚ်သပါကၠုၚ် သိုက်က်ဂှ် ညးခါတ်အကာဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်တံ သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်အိုတ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် အခေါၚ်ဒက်ပ္တန်ဗော် စှ်ေကၠုၚ် နဒဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် သၟဝ်အဝဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ဝွံ ဒှ်အာသဘဴ ဆက်လမျီုကဵု သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ အခိၚ်ဟွံရုဲ မသီကၠေံအဝဵုမာန်ဂှ်ရ။
စပ်ကဵုပရေၚ်ဏံတုဲ နူသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) သၟာန်သၟုက် လစွံစိုတ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဗ္တိုက်သရိုဟ်တၠအဝဵုပၞာန် NMSP AD မဗ္တိုက်သရိုဟ်ဒၟံၚ် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ဂှ် နာဲဗညာမန် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဗော်ဂှ် ကလေၚ်ခၠေဝ်လဝ် သာ်ဏံရ။
“ကြဴနူသီအဝဵု သၞာံ ၂၀၂၁ တုဲဂှ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ လီုအာယျဂှ် ပိုယ်တံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဗ္တိုက်သရိုဟ်တၠအဝဵုပၞာန်တံ ဖျေံစၟတ်လဝ်လစွံစိုတ်ရ။ လစွံစိုတ်ပိုယ်ဂှ်တှ်ေ ပြဝမကလေၚ်ပၠောပ်လမျီု သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် ၂၀၀၈ သာ်လဵုဟွံဟီု ပိုယ်တံ ဒစဵုဒစးတုဲ ဗ္တိုက်သရိုဟ်အာဏောၚ်။ ညအ်ဂှ် ပါလုပ်သီုကဵု ကမၠောန်စပ်ကဵုကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲ ဟီုဒၟံၚ်လၟုဟ်တံဂှ်ရဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ ဝွံ ဟိုတ်နူပရေၚ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးဒၟံၚ် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် ကေုာံ ညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပါလုပ်သီုကဵုဂကူဗၟာတံဂှ် ဒဒှ်ရသီပလီုထောံ ဒဒှ်ရလီုအာယျဂှ် ဒုၚ်လဝ်တဲအိုတ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးဂမၠိုၚ် နဒဒှ်ပၠန်ဂတးပြံၚ်လှာဲသၞောတ်မွဲ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဖေဝ်ဒရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳဂှ် လုပ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗ္တိုက် နကဵုဂၠံၚ်ဍာန်ရပ်လွဟ် မဒှ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်ထဝ်၊ ၜဳကလေၚ်၊ သဓီု၊ ကျာ်မြဟ်၊ မုဟ်ဍုၚ်၊ ဇြပ်ဗု ကေုာံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်တံဂှ်ဝွံ ဒှ်ဒေသ ပေါဲဗ္တိုက်ဆေၚ်မုက် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံကဵု ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်တံ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် မွဲဏှမွဲဏှရ။
နာဲတာန်ယှိုဲဂှ်တှ်ေ နူစအခေါၚ်ဒက်ပ္တန်ဗော် နဒဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် စှ်ေကၠုၚ်တုဲဂှ် တၚ်ကော်ဆဴ နွံတၟာဂလိုၚ်တုဲ ဂွံကၠုၚ်အခေါၚ်ဆက်ဆောံ ကုညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂၠိုၚ်တုဲ စနူကဵုပရေၚ်အာကၠုၚ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုတံဒှ်တမ် အခက်အခုဲနွံဏောၚ်ဂှ် ဟီုရ။
“တၚ်ကော်ဆဴဂှ်တှ်ေ တၟာဂလိုၚ်ရ၊ နူအခေါၚ်ပ္တိုန်စရၚ်ဗော်စှ်ေတေံဂှ်ရ ပြဟ်ဟ်ဏံ ကမ္မတဳဗဟဵုပိုယ်တံလေဝ် ဟွံဂွံဂ္ဇအ် (သဳကၠဳ) ဏီပုဟ်ဟီုတှ်ေ ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဂှ် ဟွံတီပုဟ်။ ဆ္ဂး ချိုတ်ပၠိုတ်မွဲဂှ် ပိုယ်တံ ဂွံကၠုၚ်အခေါၚ်ဆက်ဆောံ ကုညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂၠိုၚ်ဏောၚ်။ အေ ဂှ်တှ်ေ စနူကဵုပရေၚ်အာကၠုၚ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုတံဒှ်တမ် အခက်အခုဲဂှ်တှ်ေ နွံညိညဏောၚ်ဂှ် ချိုတ်ပၠိုတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဗော်ညဳသၟဟ်မန်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲ သၞာံ ၂၀၂၀ တေံ နဒဒှ်ဗော်စန်ဒက်အလုံဍုၚ်မွဲဂှ် လုပ်စိုပ်ပြိုၚ်ပ္ကာန်လဝ် ပ္ဍဲတွဵုရး ကေုာံ ရးဒေသ ၅ တုဲ ဂွံလဝ်ဇၞး ဒၞါဲညးစၞး ၁၂ ဒၞါဲရ။
ဆ္ဂး ဟိုတ်နူသၞောဝ်ပ္တိုန်စရၚ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မစၞောန်ပျးလဝ်ဂှ်တုဲ ယှအ်ဖျေံမွဲကဆံၚ်တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃ ကၞောတ်ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳဂှ် အာတ်ပ္တိုန်လဝ်အခေါၚ်ပ္တိုန်စရၚ်ဗော် နဒဒှ်ဗော်စန်ဒက်အာ အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ရ။
ကြဴနူဂှ်တုဲ အခိၚ်ဂွံကၠုၚ်ပွိုၚ်မွဲသၞာံဘာ်ဂှ် ကမ္မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ခါန်ကၞက်ဂှ် ကဵုကၠုၚ်အခေါၚ်ဒက်ပ္တန်ဗော်ရ။
အခိၚ်လၟုဟ် ပ္ဍဲကဵုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်ဂမၠိုၚ် ဗော်ညးဗြဴမန် နဒဒှ်ဗော်စန်ဒက်အာအလုံဍုၚ်မွဲ၊ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် စန်ဒက်အာ အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ကေုာံ ဗော်တောတက်မန် စန်ဒက်အာအပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ်တံ နွံရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−CJ