နေဗျဳဒဝ်၊ အံက်တဝ်ဗာ ၁၈
အာဇြဳယာန် ဟီုဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ သွက်ဂွံဒေါအ်ဒေၚ်ကဵု ပရေၚ်ဗ္တိုက်တံ လွာဲဂှ်ကီုလေဝ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ သွက်ဂွံဗ္တိုက်သ္အး ဂကောံပၠန်ဂတးတံဂှ် အရာမဒးကၠောန်တံဂှ် ဆက်ကၠောန်အာဏောၚ် ဟီုရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မိက်ဂွံသောၚ်ကလး ပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗွဲမၜိုဟ်လလမ်ဂှ် စပ်ကဵုရပ်လွဟ်တုဲ အာတ်မိက်ဂှ်တုဲ ဗက်ဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်သောၚ်ကလးကဵုအာဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဟီုလဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲကၠောံသၞာံ NCA ပေၚ် ၉ သၞာံ ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၁၅ ဂှ်ရ။
နကဵုနဲကဲရပ်လွဟ်ဂှ် အာတ်မိက် အရာဇကုမၞုံပၟိက်တံ ဟွံဂွံတုဲ နူကဵုဂၠံၚ်တရဴဆဵုဂဗသဳကၠဳ သွက်ဂွံပ္ညဳပ္ညပ်အာတ်မိက်အာ၊ နူကဵုဝိုၚ်တက်ကျာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် နကဵုနဲကဲသောၚ်ကလး ဗွဲမၜိုဟ်လလမ်ဂှ်ဟေၚ် ပဋိပက္ခဂမၠိုၚ် ပြေပြံၚ်အာမာန်ဏောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ဆက်တုဲပၠန် နကဵုဒပ်ပၞာန် သွက်ဂွံဗ္တိုက်သ္အး ဂကောံပၠန်ဂတးတံ အရာထေက်ကဵုမ္ဒးကၠောန်တံဂှ် ထပ်ရေၚ်တၠုၚ်အာဏောၚ်တုဲ နကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံ သွက်ဂွံစွံသတိအိုတ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ထပ်ကဵုလဝ်သမ္တီရ။
ဒံက်တာလှကျဝ်ဇြဝ် ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠောန်အာပိုတ်တ်သ္ကုတ်တ်ဏောၚ်တုဲ နကဵုနဲကဲဍဵုဍိုက်ပကီုပရာပ်တံဂှ်ရ အကြာဂကောံပၠန်ဂတးတံ ဂွံထ္ကးပြးအာဂှ် ကၠောန်အာဏောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ညးတံ ကၠောန်အာ ပိုတ်တ်သ္ကုတ်တ်ရဏောၚ်။ ၜိုတ်ကၠောန်မာန်ဂှ် ကၠောန်ဏောၚ်။ မၞိဟ်သှ်ေတံဂှ်လေဝ် ၜိုတ်ညးတံဟီု မွဲမှလေဝ် သ္ပဂရုမာန်ဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် ထေၚ်ကေတ်ရ။ ဗော်ပလေဝ်ဒၟံၚ် ဂွံလုပ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ်တှ်ေ သီုစိုတ်သီုစရိုတ် တိုန်သ္ဘၚ်တံမုတံတုဲ လုပ်ဟီုဒၟံၚ်ဂှ် ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုညးတံဂှ် နွံၜါဂၠံၚ်ရဏောၚ်။ မွဲဂှ် ဆက်ပကီုပရာပ် ဍဵုဍိုက်အာဏောၚ်။ မွဲပၠန်ဂှ် အကြာဂကောံပၠန်ဂတးတံ ဂွံထ္ကးပြးအာဂှ် ညးကၠောန်ဏောၚ်။ ညအ်ဂှ် ဒှ်နဲညးတံရ၊ တၠအဝဵုပၞာန်တံဏံဂှ်တှ်ေ ကၠောန်ကၠုၚ်မံၚ်ဗီုဏံ အဆက်က်ရဏောၚ်။ အေ ဂှ်တှ်ေ ညးတံဆက်တုဲ ကၠောန်အာပရေၚ်ဗ္တိုက်တံရဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နူကဵုကောံဓရီုအာဇြဳယာန် မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်လာအိုဝ်ဂှ် ဍုၚ်ဗၟာ သွက်ဂွံဒေါအ်ဒေၚ်ကဵု ပရေၚ်ဗ္တိုက်ပကီုပရာပ်တံ လွာဲဂှ်ကီု၊ ညံၚ်ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ် ဂွံတုဲဒှ်အာ သွက်ဂွံစ ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ပါလုပ်သီုညးဖအိုတ်တံဂှ် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ်ရ။
ညအ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် ဟီုကၠုၚ်သဘဴမိက်ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳ ပြသၞာပရေၚ်ဍုၚ်ဗၟာ အတိုၚ်ဂၠံၚ်တရဴ NCA ဏောၚ်တုဲ မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် ဟီုဂးဒၟံၚ် ဗီုပြၚ်ဗ္တိုက်အာ ဂကောံပၠန်ဂတးတံဏောၚ် မဒှ်ရ။
ဗိုလ်ဇၞော် ဇြေန်ယဝ် သ္ပလဝ် CDM ဂှ်လေဝ် တိဍာ်ဒးဆောံလေၚ်အာလဝ်တံဂှ် သွက်ပၞာန်ထ္ပက်ဗလးတိဂှ် ဒးကေတ်အခိၚ်ဏီဏောၚ်တုဲ ပရေၚ်ဗ္တိုက်တရဴကျာဂှ်တှ်ေ ဒးဆေၚ်အာမုက် ကုအကာဲအရာကြမ်ကြဓဇန်နူဏံဏီဏောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“အေ ဂှ်တှ်ေ နကဵုပိုယ်တံ ရံၚ်ကဵုပရေၚ်ပၞာန်မ္ဂး တိဍာ်ဒးဆောံလေၚ်အာတံဂှ် နကဵုပၞာန်ထ္ပက် ပရေၚ်ပၞာန်ခိုၚ်ၚ်ကၠိုက်က်မွဲ ဂွံပကောံပ္ကေဝ်ဂှ်တှ်ေ ၜိုတ်ပိပန်ဂိတု ဒးကေတ်ဒၟံၚ်အခိၚ်ဏီဏောၚ်။ ပရေၚ်ဗ္တိုက်ပၞာန်ကျာဂှ်တှ်ေ လာယှိုဝ်စှ်ေအာတုဲဂှ် ဒၞါဲညးဍုၚ်ကွာန်တံမံၚ်တံဂှ် စွံအဓိကတုဲ ပန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် အဆက်က်ရ။ အေ ဂှ်တှ်ေ ပရေၚ်ဗ္တိုက်ပၞာန်ကျာတံဂှ် အကာဲအရာဓဇန်ကြမ်ကြနူဏံ လီုလာ်ဂၠိုၚ်နူဏံဂှ် ပါဲဟွံဗၠး ဒးဆဵုညာတ်ဒၟံၚ်ဏီဏောၚ်ဂှ် မိက်ဂွံဟီုရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုဒေသ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကလေၚ်ဗ္တိုက်ကၠုၚ်ပၞာန်မာန်တံဂှ် ဗွဲအဓိက ဒေသဒးဆောံလေၚ်လဝ် ပြဟ်ဟ်ဏံ မပ္တံကဵုပေန်လေဝ်ဘူ၊ ဒေသအညာ၊ လ္ပာ်မျေလာတ်တံဂှ် သွက်ဂွံကလေၚ်သီကေတ်မာန် ကဵုအာက္ဍိုပ်ကၠာဏောၚ်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။
တုဲမ္ဂး ရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာကဵု ဒေသရခေၚ်၊ ကချေၚ် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ပရေၚ်ပၞာန်လၟုဟ်တံဂှ်တှ်ေ ဗ္ဒိုပ်ဒပ်သှ်ေဒၟံၚ်တံ မပါလုပ် ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်ညံၚ်ဟွံဒးဗလးတဲဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုပြၚ်ဆက်ဒုၚ်ဗ္တိုက်အာဏောၚ်ဂှ် ဗိုလ်ဇၞော်ဇြေန်ယဝ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ပ္ဍဲကဵုဒေသ ကချေၚ်၊ သေံသၟဝ်ကျာ၊ ရခေၚ်၊ သက်ကိုၚ်၊ မဂွဵု၊ ချေၚ်၊ ကရေၚ်ဍာဲ၊ ကရေၚ်၊ မန် ကေုာံ ပ္ဍဲဒေသတၞၚ်သဳတံဂှ် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ဇြဟတ်ဂရိုဟ်ပရေၚ်ပၞာန် EAOs အပ္ဍဲဒေသတံကီု၊ ဒပ် PDF တံကဵု ဒပ်ပၠန်ဂတးတၞဟ်သ္အာၚ်တံရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ လ္ပာ်ဇြဟတ်ပရေၚ်ပၞာန်လေဝ် ဇြဟတ်လေၚ်ဒိုက်တံ ဆက်က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်တုဲ သွက်ဂွံသၠဲပ္တိုန်ဇြဟတ်ဂှ် ရပ်စပ်စကာကၠုၚ်ဒၟံၚ် ကောန်ဒပ်တၟိတၟိ စှ်ေနူတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန် လၟေၚ်လၟေၚ်တံ စဵုကဵုမုက်ပၞာန်ဗလးတိတေံရ။
အတိုၚ် ဂကောံသုတေသန ပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗၠးၜးတံ တော်ဆလဝ်ဂှ်မ္ဂး နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် သီုကဵုဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ရးမွဲမပါလုပ် ဌာန်ဂအုပ်တမ်ဒပ် ကေုာံ ဗ္ဒိုပ်ဒပ် အပံၚ်ဖအိုတ် ၂၅၀၀ ပြၚ် ဒးဆောံလေၚ်လဝ်ရ။
လအာတုပ်သာ်ဂှ်ကီု နူကဵုကဆံၚ်ခရိုၚ် စဵုကဵုကဆံၚ်ပွိုၚ်ဍုၚ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ပါ်တံဂှ် အပံၚ်ဖအိုတ် ၈၁ ဍုၚ်ဂှ်လေဝ် ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံ သီထိၚ်ဒက်ဂွံလဝ်ရောၚ် တၚ်နၚ် BNI-Myanmar Peace Monitor ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOI