မတ်မလီု၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ ၁၃
ညးဍုၚ်ကွာန်မန်ပါဲဒဴဘဲပၞာန် နူကဵုဒေသၜဳဂြာၚ် ပယျဵုတွဵုရးဍုၚ်မန်ကဵု တွဵုရးကရေၚ်တံ ဂွံစဴဌာန်ဒၟံၚ်မာန် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ကဵု ကၠောန်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်စဴဏီပုဟ်ဂှ် ညးဒေသတံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ဂကောံသ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တွဵုရးဍုၚ်မန် ဥူအံၚ်ကျဳတုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်မပ္တန်လဝ်ဂှ် သ္ကိုပ်သ္ကဂှ်ဝွံ သ္ၚိပၟတ်တူလီုလာ်အာ ၃၈၀ မ ဟိုတ်နူပေါဲဗ္တိုက်ကွာန်ဓမ္မသဂှ် သွက်ဂွံကလေၚ်သိုၚ်ခၞံဂးတုဲ ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၁၁ တေံ ထံက်ပၚ်ရီုဗၚ်ကဵုလဝ် ၚုဟ်သောတ် ၂၁၀၀ ကိုဋ်ပြၚ်ရောၚ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သွက်ဘာလကျာ် ပၟတ်တူအာလဝ် ပိမဂှ်လေဝ် မွဲဘာ ပအပ်ကဵုလဝ် ၁၀၀ ကိုဋ်တုဲ ဌာနဝန်ဇၞော်(လူကယ်ပြန်) ဂှ်လေဝ် မၞိဟ်မွဲတၠ ထံက်ပၚ်ပအပ်ကဵုလဝ် ၚုဟ်သ္ၚု ၄၂၀၀ ဒ္ကေဝ်၊ သွက်မၞိဟ် ၅၀၀၀ ပြၚ်ဂှ် ကဵုလဝ်သြန် ၂၀၀ ကိုဋ်ဒ္ကေဝ်ရောၚ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ်ရ။
ညးဒေသၜဳဂြာၚ်မွဲတၠဂှ်တှ်ေ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟီုဒၟံၚ် ထံက်ပၚ်ကဵု ညးဒေသတံကီုလေဝ် ကပေါတ်ထံက်ပၚ်တံဂှ် ဟွံစိုပ်တဲဏီတုဲ ဂွံကလေၚ်စဴမံၚ်တံဂှ်လေဝ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟိုတ်နူပန်ပှော်ဒၟံၚ်အရိုဟ်တ္ၚဲတုဲ ဟွံဂံၚ်စဴဏီပုဟ်ဂှ် ဟီုရ။
“ပ္ဍဲတဲပိုယ်တံ ဟွံစိုပ်ဏီပုဟ်လေဝ်။ နူဏေံတေံ ကၠုၚ်ကံက်စရၚ်ဟာ ဟွံတီ။ ညးလ္ၚဵုတံ ကၠုၚ်လဝ်တုဲ မုကပေါတ်မှ ဟွံဂွံဏီပုဟ်။ လ္ပာ်ဒပ်ပၞာန်ဂှ် ပန်ဒၟံၚ်အရိုဟ်ဗ္တံဏောၚ်။ အခိၚ်ဗ္တံတှ်ေ ဍေံတံဘပဠဒၟံၚ်တုဲ ဖေက်ရဲလ္ပာ်တေံ လုပ်ကၠုၚ်ဟာဂှ်ဟွံတီ၊ ပန်ဒၟံၚ်အရိုဟ်တ္ၚဲတုဲ ဟွံဂံၚ်စဴ ဟွံဂံၚ်မံၚ် ဒှ်ဒၟံၚ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပေါဲဗ္တိုက်ရပ်လွဟ် ဒေသၜဳဂြာၚ် စကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၂၄ တုဲကၠုၚ်တေံဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုဘဲဒဏ်ပၞာန် ပ္ဍဲဒေသမန် ဒးဂဗကၠုၚ်လဝ်ဂမၠိုၚ် ဟိုတ်နူဒှ်ဘဲပၞာန် သ္ကာတ်မြဟ်အိုတ်ဂှ်တုဲ သ္ၚိ ၄၀၀ ပြၚ် ပၟတ်တူဒးလီုလာ်အာလဝ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်အရာပ် ဗ္ဒါဲမသုန်ဠက် ဒးလဝ်ဘဲပၞာန်ရ။
ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ သတ္တာဟလက္ကရဴအိုတ်တေံ ကလေၚ်ထိၚ်ဂွံလဝ် ကွာန်ဓမ္မသကဵု ကွာန်ကအ်ဗိန် နကဵုက္ဍိုပ်လိက်ၚးတးတိဍာ်ဂှ်တုဲ ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဒၟံၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်ဒးဘဲပၞာန်တံ သွက်ဂွံကလေၚ်စဴဌာန်ဒၟံၚ်ရ။
ဆ္ဂး ညးဒေသပါဲဒဴဘဲပၞာန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဝွံ ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လုပ်စိုပ်ဖျေံဒပ် ပ္ဍဲကွာန်တံကီု၊ ပန်ပှော်ဒၟံၚ် လွဟ်ဇၞော်လွဟ်ဍောတ်တံ အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲကီု၊ ညးဍုၚ်ကွာန်အာကၠုၚ်ဒၟံၚ် အပ္ဍဲကွာန်တံဂှ် စၟဳတ်သၟာန်သၟုက်ဒၟံၚ်တံ ကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ဗွဲမဂၠိုၚ် ဟွံဂံၚ်စဴဌာန်ဒၟံၚ်အိုတ်ဏီရ။
ညးဒေသၜဳဂြာၚ် မွဲတၠပၠန်ဂှ်လေဝ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ရန်ကဵုသ္ဂောံကလေၚ်စဴမံၚ်တံဂှ်တုဲ ထံက်ပၚ်ကဵုကီုလေဝ် ဟွံစိုပ်တဲဏီတုဲ ကောန်ကွာန်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ကၠောန်ၜိုတ်စသုၚ်ပ္ဍဲကွာန် ဟွံဂွံတုဲ အာစိုပ်မံၚ်ဒၟံၚ် ဒၞါဲတၞဟ်ဟ်တံ ပါလုပ်သီုကဵု ဍုၚ်မတ်မလီုတံဂှ်ရောၚ် ဟီုရ။
“ပြဟ်ဟ်ဏံ ရဲကွာန်တံ ဟွံဂွံဏီပုဟ်။ ကဵုလဝ်ကောန်ပၞာန်မန်တံကဵု သၚ်တံဂှ်တုဲ တ္ၚဲလဵု ကလေၚ်ကဵုရောဟီုဂှ် ဟွံတီပုဟ်၊ ကဵုစၟအ်သ္ၚိဏောၚ်ဂှ် ညးဟီုလဝ်ရ။ ဆ္ဂး ဂွံ၊ ဟွံဂွံဂှ် ဟွံတီပုဟ်။ မံၚ်အဏံလေဝ် ကၠောန်ဗ္ၚဂွံဟွံသေၚ်ပုဟ်။ မုမှ ကၠောန်ဟွံဂွံပုဟ်။ လ္ပာ်ဏံတှ်ေ ကလောန်ဗ္ၚရနွံလေဝ်။ လ္ၚဵုတံဂှ်တှ်ေ လိၚ်လဝ်သ္ၚိ ပ္ဍဲမတ်မလီုဂှ်နွံ။ သ္ၚိဒဒှ်ေတံဂှ်လေဝ် နွံ။ လ္ပာ်တ္ကအ်ခၟိုၚ် လ္ပာ်မတ္တမတံ စုၚ်ဒၟံၚ်ဟဂှ်ရ။ ရဲဒဒှ်ေနွံ လ္ပာ်တေံဂှ်တှ်ေ အာမံၚ်လ္ပာ်တေံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဒၟံၚ် ညးဒေသတံ ဂွံကလေၚ်စဴမံၚ်ကီုလေဝ် သ္ၚိဒၟံၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ပၟတ်တူလီုလာ်အာအိုတ်ဂှ်ရ ဂွံသိုၚ်တၟိဂှ် အခက်အခုဲနွံတုဲ ဟိုတ်နူပရေၚ်ပန်ပှော်ကဵုလွဟ်ဇၞော်တံဂှ်တုဲ ဂွံကလေၚ်ကၠောန် ကမၠောန်စသုၚ်မံၚ်စံၚ် ပါလုပ်သီုကဵုကမၠောန်ဝါဗ္ၚတံဂှ် အခက်အခုဲနွံဒၟံၚ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ကပေါတ်လွဟ်လက်နက်ပၞာန်သှ်ေနူကဵုပေါဲဗ္တိုက် ဟွံဂွံဗ္တိုဟ်ထ္ကးဏီ မၞုံအပ္ဍဲကွာန်တံဂှ် ဟွံဂွံၚးတးဏီဂှ်ကီု၊ အခိၚ်ဟွံရုဲ ပေါဲဗ္တိုက်ၜါလ္ပာ် ကလေၚ်က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဓဝိၚ်အိုတ်ဂှ်ရ ညးဒေသဗွဲမဂၠိုၚ် စဴဌာန်ဒၟံၚ် ဟွံဂွံဏီရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOI