မတ်မလီု၊ ဒဳဇြေမ်ဗာ (၁)
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် တုဲကၠုၚ်ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာမံက်တေံ ၜဲတလတ်ကဵု ၜဲတိတံ ဂွံၚုဟ်ခိုဟ်ကီုလေဝ် အခါလၟုဟ်ဂှ် မွဲန နူကဵု (၆၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ဂှ် ၚုဟ်ကလေၚ်စှ်ေကၠုၚ် စဵုကဵု (၉၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ရဂှ် သၟာဗၞိက်ၜဲတံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
တုဲကၠုၚ်ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၁) တေံ ၜဲတလတ်မွဲန (၂၀) ပသာပါဂှ် ၚုဟ်နွံလဝ် (၆၀၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ပြၚ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ (၃၀) ဂှ် မွဲနဂှ် ၚုဟ်စှ်ေအာ စဵုကဵု (၅၂၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ၜဲတိမွဲနဂှ်လေဝ် နူ (၁၁၀၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ဂှ် ၚုဟ်စှ်ေလဝ် စဵုကဵု ၜိုတ် (၁၀၀၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ရ။
သၟာဗၞိက်ၜဲမွဲတၠဂှ် သီုဗဂေါ မပါလုပ် သီုဒေသအညာလ္ၚဵုတံဂှ် ၜဲတလတ် ကဵု ၜဲတိတံ ကလေၚ်တိတ်ကၠုၚ်ဂှ်ရ အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ၚုဟ်ကလေၚ်စှ်ေကၠုၚ်ရဂှ် ဟီုရ။
“ၜဲတလတ်ဂှ် ဒှ်ဗၞိက်တိတ်နူဒေသဂှ်ရ အရိုဟ်တွဵုတှ်ေ ၜဲတလတ်သေံ ( ရှမ်းပဲပုတ်) ရ နွံ၊ လၟုဟ်တှ်ေ ပ္ဍဲဒေသရးဗဂေါဂှ်လေဝ် ၜဲတလတ်တိတ်၊ ပ္ဍဲဒေသပိုယ်တံဂှ်လေဝ် ၜဲတလတ်တၟိတၟိတံ တိတ်ယျ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဗွဝ်ဖျာ ကလေၚ်စှ်ေအာရ၊ ၜဲတိလေဝ် ဗၞိက်တိတ်နူဒေသ ကလေၚ်တိတ်တုဲ ၚုဟ်ကလေၚ်စှ်ေအာရ၊ အရိုဟ်တွဵု ကပေါတ်အောန်ဂးတုဲ ကဵုၚုဟ်ဂၠိုၚ်ၚ်တုဲ ရာန်ဒၟံၚ်တွဵု၊ လၟုဟ်ဂှ် ဇြဟတ်ရာန်ကဵု ဇြဟတ်သွံ ကပေါတ်တံ ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ညိည ဟဂှ်ရ ၚုဟ်ကလေၚ်စှ်ေအာ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ၚုဟ်ၜဲတလတ် ကဵု ၚုဟ်ၜဲတိတံ ကလေၚ်စှ်ေကၠုၚ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူကဵုဒါန် သ္ပကုသိုလ်တံ အောန်ကၠုၚ်ဂှ်ရ အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ပရေၚ်သွံရာန် ညိၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
သၟာဗၞိက်ၜဲမွဲတၠဂှ်လေဝ် ၜဲတလတ်ကဵု ၜဲတိတံဝွံ ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ ရာန်ကၠုၚ်အောန်ကၠုၚ်သၟးဟွံက သီုအပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ပ္ဍဲဍုၚ်လေဝ် ဇြဟတ်ရာန်အောန်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ၚုဟ်ကလေၚ်စှ်ေကၠုၚ်ရဂှ် ဟီုရ။
“ၜဲတလတ်တံဂှ်တှ်ေ အပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် ဇြဟတ်ရာန်အောန်ကၠုၚ်ရ၊ လ္ပာ်ဏံဂှ် အခိၚ်လုပ်ဒဂိုန်တှ်ေ ရဲဝေၚ်ပါဲစ သတ်မနွံကဵုလမျီုတံဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ် (ပဲပြား) တံ လၟုဟ်ဂှ် အောန်ကၠုၚ်ယျ၊ ၜဲတိဂှ်တှ်ေ လၟုဟ်ဂှ် တိတ်ဒၟံၚ် ဒေသစုၚ်ယျ၊ တုဲတှ်ေ လာၚ်ကြုက်တေံဂှ်လေဝ် ရာန်အောန်ဒၟံၚ် ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ၚုဟ်ကလေၚ်ညိၚ်ကၠုၚ်ညိညဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ကျာ်မြဟ်၊ ၜါသွာၚ်၊ မတ်မလီု၊ ၜဳကလေၚ် ကေုာံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကျာ်ထဝ်တံဂှ် တဵုဒၟံၚ်ၜဲတိတံ နဒဒှ်သတ်ဆုသတ်ဒုန် မုဟ်ကျာတုဲ ၜဲတလတ်ဂှ်တှ်ေ ပါဲနူကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ်တုဲ ပွိုၚ်ဍုၚ်မသှ်ေတံဂှ် တဵုလွဳကၠောန်ပ္တိတ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
ဆ္ဂး စနူဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ (၂၁) တုဲကၠုၚ်တေံတုဲ အတိုၚ်နှေန်စၞောန် မစၟတ်လဝ် သြန်ကလိဂွံ နူဗၞိက်ပလံၚ်တံ (၆၅) တၟံကၠံ အပ္ဍဲတ္ၚဲကၠောန်ကလောန် ပွိုၚ်မွဲတ္ၚဲဂှ်မ္ဂး ဟိုတ်နူကဵုတၚ်စၞောန် တိုက်သြန်ဗဟဵု ဒးလှာဲကဵု သြန်ဒ္ကေဝ်ဗၟာဂှ်ရ တၠကမၠောန် မပလံၚ်ပ္တိုန်ဒၟံၚ်ၜဲနာနာသာ် ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ် ဒးဂဗဒၟံၚ်အခက်အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဗၞိက်ပလံၚ်ပ္တိုန် တိုက်သြန်ဗဟဵု သၟဝ်သြဇာကံၚ်ဇြဳပၞာန် မစၟတ်လဝ်တံဂှ် ၜဲနာနာသာ်၊ သတ်ဆုကၠေၚ်တိတ်၊ သတ်ဂန်၊ ရဝ်ဗာ၊ ကပေါတ်တိတ်နူဍာ်တံ၊ တိရစ္ဆာန် ကေုာံ ကပေါတ်တိတ်နူတိရစ္ဆာန်တံ ပါလုပ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ရဲတဵုၜဲတံဝွံ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ၚုဟ်ကၠေၚ်စက်ကီု ၚုဟ်ကပေါတ်တမ် ပရေၚ်တဵုလွဳတံကီု ကေုာံ ခရိတ်အိုတ်နာနာ သၠုၚ်တိုန်ုဒၟံၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆကီုဂှ်ရ ယာက္ဍိုပ်ဟွံမာန် ဒှ်မံၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)