လေတ်ပျာ၊ သေပ်တေမ်ဗာ (၁၄)
ပ္ဍဲလေတ်ပျာ ဟိုတ်နူဗြဲဂူဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ်တုဲ ကြဴနူကၟိုန်ဍာ်ၜါ လီုလာ်အာတုဲဂှ် လၟိဟ်မၞိဟ်ချိုတ်အာ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်လဝ် စဵုကဵု (၅၀၀၀) ပြၚ်ရောၚ် ညးတာလျိုၚ်တံ ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲကဵုသေပ်တေမ်ဗာ (၁၂) တေံရ။
ဍုၚ်လေတ်ပျာဂှ် အလဵုအသဳၜါ အုပ်ဓုပ်ဒၟံၚ်တုဲ အေဝ်ခါရက်ဇ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး နူကဵုဌာနဝန်ဇၞော်အပ္ဍဲဍုၚ်အလဵုအသဳ မၞုံသ္ကုတ်ဗၟံက်ဍုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုဒေသဒါနာမွဲဓဝ် လၟိဟ်မၞိဟ်မွဲကိုဋ်ပြၚ်မၞုံဒၟံၚ်ဂှ် အပံၚ်မၞိဟ်ဟွံအောန်နူကဵု (၅၂၀၀) ချိုတ်အာလဝ်ရောၚ် ဒဒှ်ရဟီုဂးလဝ်ဂှ် နျူယျံက်တိုၚ်(မ်) ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
မိုဝ်ဟာမက် အဘူလမာယှာ မဒှ်ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂးမွဲပၠန် နူကဵုအလဵုအသဳသ္ကုတ်ဗၟံက် ဍုၚ်လေတ်ပျာဂှ်လေဝ် လၟိဟ်မၞိဟ်ချိုတ်အာဂှ်ဝွံ ပြၚ်အာ (၅၃၀၀) ယျရောၚ် နိဿဲကေတ် တၚ်ထ္မံက်ထ္ၜး နူကဵုမဳဒဳယျာကၟိန်ဍုၚ်ပိုၚ်လေတ်ပျာဂှ်တုဲ လိက်ပရိုၚ်ဂါဒဳယာန် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ဇွဂမၠိုၚ် ဟဳဗက်အာ အပ္ဍဲၜဳတေံအိုတ်တုဲ ဇွဂၠိုၚ်ကဵုကၠံတံဂှ်လေဝ် ဒဒှ်ရကောံကလောံဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုသုသာန်ဂှ် အေဝ်ခါရက်(ဇ်) သ္ဂးလဝ်တုဲ လၟိဟ်မၞိဟ်ချိုတ်အာဂှ်ဝွံ ၜိုတ် (၁) ဠက်ပြၚ် နွံမာန်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
ဘလံက်ဂါဒေသမွဲတၠဂှ် ပ္တိုန်လဝ်ပသ်ထ်လပှ်ကျာမွဲ “ ဗ္ဒါဲအဲဂှ်လေဝ် ဇွ၊ လ္တူအဲဂှ်လေဝ် ဇွ၊ သၟဝ်အဲဂှ်လေဝ် ဇွတံဏံ နွံဒၟံၚ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ ဟီုဂးလဝ်ရ။
ဒါရိုက်တာ နူကဵုသေန်တာသုတေသနမူဝါဒ လေတ်ပျာမွဲဂှ် သၟိၚ်တၠအဝဵုလေတ်ပျာဂမၠိုၚ်ဝွံ အစဳဇန်သွက်ဂွံဆုဲပြံၚ် ဒၞါဲဗၠးဘဲတံ နူကဵုဘဲလဗိုတ်ကျာဂှ်ကီု ကေုာံ အစဳဇန် သွက်ဂွံမၚ်ရံၚ် ကၟိုန်တံဏံဂှ် ကၠောန်ဟွံမာန်လဝ်ပုဟ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
ဒၟါနူလဗိုတ်ကျာတုဲ သွက်ဂွံဆုဲပြံၚ် ဒၞါဲဗၠးဘဲတံဂှ် ကၠောန်ဟွံမာန်လဝ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုဂရိ၊ တူရကဳ ကေုာံ ဘူ(လ်)ဂေရဳယျာတံဂှ် အပံၚ်မၞိဟ် မွဲဒါဇြိန်ပြၚ် စဵုကဵုဒးချိုတ်အာလဝ်ဂှ် သၟိၚ်တၠအဝဵုလေတ်ပျာတံ သာသ္ပအ်အာလဝ်ရ။
“ပိုယ်တံဂှ် ၜိုန်ရဟီုဒၟံၚ် သဘာဝကီုလေဝ် ညအ်ဂှ် ဒှ်ပြဝမၞိဟ်တံရဏောၚ်။ ညအ်ဂှ် ဟိုတ်နူမၞိဟ်ကဆံၚ်လ္တူ သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လေတ်ပျာတံ ဍာ်ဒ္ကေဝ်ဟွံမွဲရဏောၚ်။ မၞိဟ်တံ ၜိုန်ရဒုၚ်အဍေဝ်ဍာမာန်ကီုလေဝ် မအရေဝ်ဝေါဟာ ဂွံထ္မံက်ထ္ၜး ကဆံၚ်ဒှ်ဒဒိုက်တံဂှ် ဟွံမွဲရပုဟ်” သာ်ဝွံ ညးဟီုဂးလဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ကၠာဂွိုအ်ဒှ်ဘဲကပ်ဏံဏီ သွက်ဂွံဂၠိုက်ဂၠါဲစၟဳတ် ကု “ပရေၚ်စလာပ်ဗဇဴ ကေုာံ ပရေၚ်ဍာ်ဒကေဝ်ဟွံမွဲ” တံဂှ် နွံပၟိက်ဏောၚ်ဂှ်လေဝ် ညးထပ်ဟီုလဝ်ရ။
“လၟေၚ်ဒဒှ်မဝ်ရိုဝ်ကိုဝ်ဂှ်ဝွံ ၜိုန်ရဒှ်လဝ် ကဵုစက္ကဓဝ်၊ ကဵုမိနေတ်ဓဝ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲကဵုလေတ်ပျာဂှ်တှ်ေ စပ်ကဵုဟာရဳကုၚ်ဏံတုဲ တၚ်ကဵုသတိတံဂှ် နွံဒၟံၚ်တၟာဂလိုၚ်ရ။ ဆ္ဂး ပဆုဲပြံၚ်လဝ် ဒါနာ ဒၞါဲဗၠးဘဲဂှ်ဟွံမွဲတုဲ လၟုဟ်ဂှ် လၟိဟ်မၞိဟ်ပ္ဍဲဍုၚ် ပန်ဂအုံမွဲဂအုံဝွံ စိုပ်ဒၟံၚ်သၟဝ်ဍာ်ယျ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဂကူလေတ်ပျာ အေဝ်မေဿမာရဳဂှ် ဟိုတ်နူဗြဲဂူထတ်တံကဵု ဍာ်ဇၞော်တံတုဲ အပ္ဍဲကဵုကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဒးဂဗလဝ် ရာသဳဥတုနာနာသာ် အလန်ကိုပ်ကၠာအိုတ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ဟိုတ်နူအကာဲအရာဂၠံၚ်ဍာန်တံတုဲ သွက်ဂွံကၠောန်ၜိုတ် ကမၠောန်ဟံၚ်ပြာ်တံကဵု ပရေၚ်ဂၠိုက်ဂၠါဲတံဂှ် ခက်ခုဲဒၟံၚ်ဂှ်လေဝ် ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲကဵုပေါဲသောၚ်ကလးလိက်ပရိုၚ်ထဳဝဳမွဲဂှ်ရ။ ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဂကူလေတ်ပျာဂှ် ပ္ဍဲကဵုဒေသဏံဂှ် ဒှ်ဂကောံဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မၞုံကဵုသြဇာမွဲရ။
သမ္မတဂျဵုဗိုၚ်ဒေန်ဂှ် စၞးညးကဵု သမ္ဘာညးဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် တၚ်လလောၚ်တြးမွဲ ဗ္စိုပ်ဍုၚ်လေတ်ပျာ ဒဒှ်ရစိုတ်ဟွံမိပ် မဟီုဂးလဝ် ဇြိုဟ်ဟ်နက်က်ဂှ်တုဲ “ ပ္ဍဲကဵုလေတ်ပျာ ဟိုတ်နူဍာ်ဇၞော်တံဏံတုဲ ကုဂြောဝ်ဂတာ မ္ဒးဆောံလေၚ်အာလဝ် မၞိဟ်ညးတံသ္ဍိုက်ဆာန်တံသီုဖအိုတ်ဂှ် ဂျေ (လ်) ကေုာံ အဲ ဒဒှ်ရစိုတ်ဟွံမိပ်အောန်စိုတ် ဗွဲမဇြိုဟ်နက်ဂှ် ပလံၚ်ဗစိုပ်ဏာလိက်မဒှ်ရ” သာ်ဝွံ ထ္မံက်ပ္တိတ်ဟီုဂးလဝ်ရ။
“အပ္ဍဲကဵုအခိၚ်ခက်ခုဲဒၟံၚ်သာ်ဏံဂှ် ကၟိန်ဍုၚ်အမေရိကာန်ဝွံ ပလံၚ်ဗစိုပ်ကဵုဒၟံၚ် သြန်ဗွဝ်ကာမံက်တိုန် ဇရေၚ်ဂကောံဟံၚ်ပြာ်တံတုဲ ပ္ညဳပ္ညပ်ရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ကုသၟိၚ်တၠအဝဵုလေတ်ပျာတံကဵု ကုလသမဂ္ဂတံရ။ ညးဍုၚ်ကွာန်လေတ်ပျာတံ ဟိုတ်နူဒးဆောံလေၚ်လဝ် လမျီုဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်တုဲ အရာမစံၚ်တူဒှ်လၞီလၞာ်တံဂှ် ပလံၚ်ဗစိုပ်ဏာ တၚ်စၟဳပိုယ်တံ ဇရေၚ်သွက်ညးမသ္ဍိုက်ဆာန် မကၠေံဒၟံၚ်တံရောၚ်” ဂှ်လေဝ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲကဵုလိက်သဝဏ်ဂှ်ရ။
Ref: UPI
sanlontai