နေဗျဳဒဝ်၊ သေပ်တေမ်ဗာ ၁၉
ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၁ ဏံ ကံက်အာစရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံ ကေုာံ ပရူပရာသ္ၚိကၟိန်ဏောၚ်ဂှ်ရ ညးဍုၚ်ကွာန်ဒးဘဲဍာ်ဂမၠိုၚ် ညံၚ်ဂွံကလေၚ်စဴဌာန်ဒၟံၚ်ဗွဲမပြဟ်အိုတ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်ရ။
ဟိုတ်နူဍာ်ဇၞော်ဍာ်ကလောံ မက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် အလုံဍုၚ်မွဲဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုကောံဓရီုကောပ်ကာဲဖန်ဇန်အန္တရာယ်ဘဲသဘာဝ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၁၇ ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ဟီုစုတ်လဝ်ရ။
ကၠာဟွံဂွံစိုပ် တ္ၚဲကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံဂှ်ဏီ ဟိုတ်နူကဵုဒးဘဲဍာ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်နွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုဗ္ဒိုပ်ဟံၚ်ပြာ်ယာယဳတံ ညံၚ်ဂွံကလေၚ်ဖျေံအာဒၞါဲဝါဲ ပ္ဍဲကဵုဌာန်ဒၟံၚ်ညးတံ ဗွဲမပြဟ် သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်ကဵုအာဂှ် ဟီုလဝ်ရ။
ဥူတာန်သဵုနာၚ် ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် စိုပ်အကာဲအရာ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂွံအခေါၚ်မံၚ် ဗွဲမၜိုဟ်သြိုဟ်မှဟေၚ် ကၠောန်ထေက်ကီုလေဝ် ထဍေၚ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ညးထဍေၚ်ပြေၚ် သာ်ဏံဂှ်ဝွံ ဒှ်ဒ္ဂေတ်ဒပ်ပၞာန် ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ခေတ်အဆက်က်ရဏောၚ်ဂှ် ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
“စိုပ်အကာဲအရာ ကၠောန်ၜိုတ်ကမၠောန်ဖျေံဒၞါဲဝါဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တံတုဲမှ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂွံအခေါၚ်ကလေၚ်မံၚ်စံၚ် ဗွဲမၜိုဟ်လလမ် စိုပ်အကာဲအရာညိၚ်ဝတ်မှ ကၠောန်ထေက်ဏောၚ်။ လၟုဟ်ဂှ် ထဍေၚ်ပ္တိတ်ဒၟံၚ် ညံၚ်ညးထဍေၚ်ပြေၚ်ဂၠဴဂှ်တှ်ေ ဒှ်ဒ္ဂေတ်ဒပ်ပၞာန် ကၠောန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ခေတ်အဆက်က်ရဏောၚ်ဂှ် ပိုယ်တံ မ္ဒးသ္ၚဳဂၠိပ်ဏာရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဟိုတ်နူဍာ်ဇၞော်ဍာ်ကလိုပ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုရးဒေသ ကေုာံ တွဵုရး ၈ ပါလုပ်သီုကဵု နေဗျဳဒဝ်ဂှ် ညးဒးဘဲဍာ် ပိကိုဋ်ဒ္စိတ်ဠက်ပြၚ် နွံတုဲ ညးချိုတ်အာ ၂၂၆ တၠကဵု ညးကၠေံဒၟံၚ် ၇၇ တၠ နွံဂှ် စရၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ညးဍုၚ်ကွာန်ဒးဘဲဍာ် စိုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗ္ဒိုပ်ဟံၚ်ပြာ်ယာယဳဂှ် ၁၆၃၅၀၀ ပြၚ် နွံတုဲ ညးအာစိုပ်မံၚ်တန်တဴဒၟံၚ် ပ္ဍဲသ္ၚိမသကလောကောဒေံတံဂှ် ၂၃၄၅၀၀ ပြၚ် နွံဒၟံၚ်ရ။ သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သ္ၚိဌာန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ လီုလာ်အာ ၁၉၀၀ ပြၚ်တုဲ သ္ၚိဌာန်မွဲကိုဋ်ဘာ်ပြၚ်ဂှ်တှ်ေ ဗၠိုက်အာလဝ်ဍာ်ရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ စိုပ်ကဵုပရေၚ်ရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ်တုဲ တန်တဴကဵုဒးလီုလာ်အောန်ဂၠိုၚ်တုဲ ခုတ်ပ္တန်ကဆံၚ်ကဵုက္ဍိုပ်တံဂှ်တုဲ သွက်ဂွံဗတုဲဒှ် ဗွဲမပြဟ်ကီု အပ္ဍဲပွိုၚ် ၆ ဂိတု ညံၚ်ဂွံတုဲဒှ် သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်အာဂှ် စၞောန်ပ္ညုၚ်လဝ်ရ။
ညံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်ဒးဘဲဍာ်တံ ဂွံစဴမံၚ်ဌာန်ဒေသညးတံ ဗွဲမပြဟ်မာန် ဒးကၠောန်အာ ပရေၚ်ပ္တန်ပ္တူ ဗက်ကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်၊ ကွာန်၊ အရာပ်တံကဵု ကမၠောန်သ္အးဇ္ၚး အပ္ဍဲကွာန်အရာပ် ဍာ်ဗၠိုက်အာလဝ်တံဂှ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ဣဏံဝွံ သွက်ပေါဲရုဲမာဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်အာဏံ ညံၚ်သ္ဂောံဂွံရပ်စပ် စရၚ်မာဲ မဒှ်သ္ဇိုၚ်တၚ်နွံပၟိက်ဂှ် အတိုၚ်စၟတ်သမ္တီလဝ် သွက်ဂွံကံက်အာ စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံတံမာန်ဂှ် ကဵုဒၟံၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်ရောၚ် ပါ်ပါဲဒၟံၚ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
ညးဍုၚ်ကွာန်မွဲတၠဂှ်တှ်ေ အခိၚ်ဒးဒၟံၚ်ဘဲအန္တရာယ်သဘာဝ၊ အခိၚ်ဒးပါဲဒၟံၚ်ဘဲပၞာန် ပေါဲဗ္တိုက်တံဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟီုဒၟံၚ် သွက်ဂွံကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံဂှ်ဝွံ သာ်လဵုမှဒှ်ဟွံမာန်တုဲ ဟီုမံၚ် အရာမိက်ဂွံဒှ်ဂှ်ရောၚ် ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
“လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အန္တရာယ်ဘဲသဘာဝဏောၚ်။ ဒှ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗ္တိုက်။ ဒးပါဲမံၚ်ဘဲပၞာန်ဏောၚ်။ ဍေံတံ သွက်ဂွံကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံဟီုဂှ် ဒှ်အရေဝ်ဒှ်ဟွံမာန်ရဏောၚ်။ အရာဒှ်ဟွံမာန်ဂှ် ဍေံတံ သွက်ဂွံကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်ဟီုဂှ် ဒၞါဲချိုတ်ပၠိုတ်လၟုဟ်တံသၟးရ ကံက်ဂွံဏောၚ်။ ဒၞါဲဟွံချိုတ်ပၠိုတ်ဂှ် ကံက်ဟွံဂွံပုဟ်။ အန္တရာယ်ဘဲသဘာဝဂှ် ဟွံစၟဳလဝ်မွဲသာ် ဒှ်ကၠုၚ်တုဲ ညအ်ဂှ် ပိုယ်တံ ကလေၚ်ဒှ်အကာဲအရာဗီုတြေံတုဲ ဂွံကံက်အာစရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံဟီုဂှ်လေဝ် သာ်လဵုမှ ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ညအ်ဂှ် (က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်) ဟီုဒၟံၚ် အရာညးမိက်ဂွံဒှ်ဂှ်ရဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ဂွံကလေၚ်စိုပ် အကာဲအရာပကတိ စွံအဓိက သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်အာကီု၊ သြန်၊ ယန္တယာစက် ကေုာံ ကပေါတ်အထံက်အရီု မနွံပၟိက် သွက်ပရေၚ်ဂွံပ္တန်ပ္တူတံဂှ် ဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်ကဵုအာဏောၚ် ဟီုလဝ် ပ္ဍဲကောံဓရီုရ။
ညးခါတ်အကာဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်လ္ၚဵုတံဂှ်တှ်ေ အခိၚ်ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ဘဲအန္တရာယ်သဘာဝဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပ္တိတ်ကၠုၚ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ် သာ်ဏံဂှ်ဝွံ မိက်ဂွံရပ်စပ် သွက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ဒှ်အရာကံက်အာတၚ်နၚ်တံရဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်အိုတ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOI/CJ