ကျာ်ပိ၊ သေပ်တေမ်ဗာ ၉
တမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ပ္ဍဲကဵုဒေသကျာ်ပိ ပယျဵုသေံ−ဗၟာဂှ် အလုံတမ်ဒပ်မွဲ ကၠုၚ်ပံၚ်တောဲလဝ်ကဵုညးတံရောၚ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဗ္တိုက်သရိုဟ်တၠအဝဵုပၞာန် NMSP AD သ္ပဒတန်လဝ် ကုဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၆ ဂှ် သ္ကိုပ်တမ်ဒပ် ဒုသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် နာဲဗော်မန် နူကဵုတမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ သ္ကိုပ်သ္ကတုဲ မွဲဟာန်ကေုာံ ကောန်ဒပ် ကရောံကောန်ဂကောံဌာနမဆေၚ်စပ်တံဂှ် ကၠုၚ်စိုပ်ပံၚ်တောဲလဝ်ကဵု ဇရေၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဗ္တိုက်သရိုဟ်တၠအဝဵုပၞာန် NMSP AD ရ။
ဆ္ဂး ဇြဟတ်ဒပ် အလုံတမ်ဒပ် မကၠုၚ်ပံၚ်တောဲလဝ်ဂှ် လ္ပာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD ဟီုပ္တိတ်လဝ်ဟွံမွဲတုဲ နူကဵုဌာန်ဂအုပ်ဗဟဵုဗော်မိဂှ်လေဝ် ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ်မမိက်ကဵုမွဲမွဲ ဟွံမွဲဏီရ။
နာဲနဂါ ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဒပ်ပၠန်ဂတးဍုၚ်မန် MSRF ဂှ် စပ်ကဵုတမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ ကၠုၚ်စိုပ်ပံၚ်တောဲကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD တုဲ ဒဒှ်ရမိပ်စိုတ် ဒုၚ်တၠုၚ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“စပ်ကဵုတမ်ဒပ် ၅ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD ကၠုၚ်စိုပ်ပံၚ်တောဲဂှ်တုဲ နကဵုပိုယ်တံ မိပ်စိုတ် ဒုၚ်တၠုၚ်ရ။ ရံၚ်ကဵုဒေသတိဍာ်လေဝ် တၚ်အခက်အခုဲကၠာတေံ နူကဵုသၟဝ်ယၟုယၟာ တိဍာ်ပၠန်ဂတးဂှ် ပိုယ်တံ ဂကောံပၠန်ဂတး ဒးချဳဒရာၚ် ဝါတ်ဂါတ်ကၠုၚ်လဝ်တံဂှ် သာတုဲလောဲသွာကလိတ်ကလောတ်အာဏောၚ်ဂှ် အဲစၟဳတ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
တမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ ဖျေံသ္ဇိုၚ် ပ္ဍဲဒေသကျာ်ပိ ပွိုၚ်ဍုၚ်လှာဒကှ် တွဵုရးကရေၚ်ဂှ် ထိၚ်ဒက်လဝ် မွဲဒမြိပ်ပယျဵုသေံ−ဗၟာ မပ္တံကဵုကွာန်ပလိုၚ်ဂျပါန်၊ ဗလးဒုန်ဖာ်၊ ခလံက်ဟနဳ ကေုာံ ဗ္ဒိုပ်တဒုၚ်တံရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ဗ္ဒိုပ်နွံသၟဝ်တဲတမ်ဒပ်ဏံ သီုကဵုရုၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ရုၚ်ဌာနမဆေၚ်စပ်တံသီုဖအိုတ်ဂှ်လေဝ် စိုပ်အာသၟဝ်ပရေၚ်ထိၚ်ဒဝ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD ယျဂးတုဲ ဂလာန်ဟီုဒၟံၚ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ပလန်ရ။
စပ်ကဵုကိစ္စ တမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ တုဲ နကဵုသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ဆက်စၠောံသၟာန်သၟုက်လဝ် ဇရေၚ်နာဲအံၚ်မ္ၚဵု ကမ္မတဳဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်တုဲ ညးမဒှ်ကွးညး ဒဒှ်ရညးတိုန်ဒၟံၚ်ကောံဓရီုရောၚ် ကလေၚ်လဝ်ပရိုၚ်ရ။
ဒံက်တာ သဳရိမန်ဆာန် သ္ကိုပ်ဒပ် ဒပ်စဵုဒၞါဍုၚ်မန် MSDF ဂှ် ပရေၚ်ပံၚ်တောဲ တမ်ဒပ် ၅ ဂှ်ဝွံ အကံက်ခေါန်ပရေၚ်သွံရာန်ဗၞိက် ကေုာံ သြန်လုပ်နူတၞဟ်ဟ်တံလေဝ် လုပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD ဏောင် စၟဳစလဝ်ဂှ်ရ ဒှ်ဒတုဲဖဵုသွက်ပၠန်ဂတးဏောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“တမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ တိတ်ကၠုၚ်တုဲ ပရေၚ်သွံရာန်ဗၞိက်ပယျဵုသေံ အကံက်ခေါန်တံကီု သြန်လုပ်တၞဟ်သ္အာၚ်တံကီု ၜိုန်ဟွံလုပ်ဇရေၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဗဟဵု တိုက်ရိုက်ကီုလေဝ် လုပ်စိုပ်ကၠုၚ် ဇရေၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD ဏောၚ်ဂှ်ရ သွက်ပၠန်ဂတး ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ မစၟဳစလဝ်ဂှ် ဒှ်အာဒတုဲဖဵုဏောၚ်တုဲ သွက်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ်တှ်ေ ပရေၚ်ဒးဆောံလေၚ်တံ နွံဂှ် ဟွံထေၚ်ကေတ်ပုဟ်” သာ်ဝွံ ဟီုရ။
ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD ဝွံ ပါ်တိတ်လဝ် နူကဵုဗဟဵုရောၚ် တၚ်လလောၚ်တြး ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍး ဟွံမွဲကီုလေဝ် တၚ်ဒတူလိုၚ် လညာတ်ဟွံတုပ်ညးသ္ကအ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုလၟေၚ်ကမၠောန်တံဂှ် ဗီုညးညးဂွံကၠောန်မာန် ရန်တုဲ တိတ်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ် ညးထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုတၚ်လလောၚ်တြး ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD မလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ သၞာံဏံဂှ် ပ္ဍဲကဵုကောံဓရီုဗော် မရနုက်ကဵု ၁၁ ဝါဂှ် ဒတူလိုၚ် အတိုၚ်တၚ်တုပ်စိုတ်ပရေၚ်ဒေါအ်ပန်ပှော်ၜါလ္ပာ် Bilateral Ceasefire Agreement တံတုဲ သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ် သ္ဂောံဆက်ဆောံအာ ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ဝွံ ညးတံ ဒုၚ်တဲဟွံမာန်ပုဟ်ဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော် ကောန်ဗော် ကောန်သ္ဂံၚ် တၚ်ဒတူလိုၚ်တုပ်၊ ဓဝ်ပတှ်ေတုပ်တံဂှ်ဝွံ ပံၚ်တောဲကဵု ဂကောံဇြဟတ် လုပ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗ္တိုက်ဒစဵုဒစးဒၟံၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တုဲ ဗ္တိုက်အာ ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုဏောၚ်ဂှ် လလောၚ်တြးလဝ်ရ။
လ္ပာ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဗဟဵုဂှ်တှ်ေ ဂကောံဇြဟတ်ဟွံဒုၚ်တဲ တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်ကောံဓရီုဗော် မရနုက်ကဵု ၁၁ ဝါဂှ် ဒက်ပ္တန်ဂကောံတုဲ ကၠတ်ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ပြဝပါ်တိတ် နူကဵုဗော်တုဲ ဒက်ပ္တန်လဝ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဗ္တိုက်သရိုဟ်တၠအဝဵုပၞာန် NMSP AD ရောၚ် ခၠေဝ်ပၠန်လဝ်ရ။
မေန်တာန်လွေန် ညးဒုၚ်တာလျိုၚ် ဇြဟတ်ရာမညဖေဝ်ဒရာခေတ်တၟိ NRFF ဂှ် ဂၠံၚ်တရဴဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဗဟဵု သဳကၠဳအာ ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ဝွံ ဟွံကိတ်ညဳကဵု အကာဲအရာပၠန်ဂတးဍုၚ်မန်ရပုဟ်ဂးတုဲ အလုံတမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ မွဲ ပံၚ်တောဲအာ ကု NMSP AD ဂှ် ဒှ်သက်သဳရောၚ် ဟီုလဝ်ရ။
“ဂၠံၚ်တရဴဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဗဟဵု သဳကၠဳအာ ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ကဵုအကာဲအရာရပ်လွဟ်ဍုၚ်မန်လၟုဟ်ဏံဂှ် ဟွံကိတ်ညဳရပုဟ်ဟီုဂှ် တမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ ဏံ ကၠုၚ်စိုပ်ပံၚ်တောဲကဵုလဝ် NMSP AD ဂှ်တှ်ေ ထ္ၜးဒၟံၚ်သက်သဳရဏောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ဍုၚ်မန်ဂှ် သာတုဲ ဇြဟတ်ခိုဟ်ကၠုၚ်မာန်ဏောၚ်။ တမ်ဒပ်သၟဝ်တဲ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဗဟဵု လ္ၚဵုတံဂှ်လေဝ် ကၠုၚ်စိုပ်ပံၚ်တောဲကဵု ဂကောံဗ္တိုက်ဒၟံၚ် ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ သာ်ဏံဂှ် ဂွံဆဵုကၠုၚ်မာန်ရောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဝွံ သၞာံ ၂၀၁၂ တေံ ထ္ပက်လဝ်လိက်ကသုက်ဒေါအ်ပန်ပှော် ကဆံၚ်တွဵုရးတုဲ သၞာံ ၂၀၁၈ ပ္ဍဲကဵုလိက်ကသုက်ဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ်မွဲ NCA ဂှ်လေဝ် ဒှ်ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဝှ်ကြံၚ် ထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲမွဲရ။
နဒဒှ်ဒပ်ရပ်လွဟ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် MNLA နွံတုဲ ဇြဟတ်ၜိုတ် လ္တူ ၈၀၀၊ ဇြဟတ်အရန် ၂၀၀၀ နွံမာန်ဏောၚ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်တၚ်နၚ် ဂကောံသုတေသန ISP Myanmar ရ။
သၟဝ်ပၠတရဴ ဒပ်ပၞာန်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် MNLA ဂှ် ခရိုၚ်မတ်မလီု တမ်ဒပ်လၟိဟ် ၁၊ ခရိုၚ်ထဝါဲ တမ်ဒပ်လၟိဟ် ၂၊ ခရိုၚ်သဓီု တမ်ဒပ်လၟိဟ် ၄၊ ဒေသကျာ်ပိ တမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ ကဵု ဒေသကၞောတ်ၜဳရေဝ် တမ်ဒပ်လၟိဟ် ၇ တံ နွံရ။
ဆ္ဂး ပ္ဍဲကဵုတမ်ဒပ်လၟိဟ် ၁ ခရိုၚ်မတ်မလီု တမ်ဒပ်ပ္ဍဲကဵုဒဵုထောၚ်တံဂှ်ဝွံ ပါ်တိတ် နဒဒှ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD တုဲ ကလေၚ်ဒက်ပ္တန်လဝ်တုဲ တမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ လၟုဟ်လေဝ် ပံၚ်တောဲလဝ်ကဵု AD ဂှ်ရ တမ်ဒပ်ဂှ်တှ်ေ သှ်ေဒၟံၚ်ပိဓဝ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် ဂကောံပၠန်ဂတးဍုၚ်မန်တံဝွံ ပရေၚ်ပၞာန်စှ်ေကဵုဗျူဟာတံဂှ် ပံၚ်တောဲကၠောန်အာ ကုမဟာမိတ်တံဏောၚ် အပ္ဍဲဂိတုတုဲကၠုၚ်တေံ ဟီုပ္တိတ်တုဲဂှ် အလုံတမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ မွဲ ကၠုၚ်စိုပ်ပံၚ်တောဲလဝ်ကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD ရ။
ဟိုတ်နူတမ်ဒပ်လၟိဟ် ၅ ကၠုၚ်စိုပ်ပံၚ်တောဲလဝ်တုဲ ဒပ်ရပ်လွဟ်မန်တံသီုဖအိုတ် နကဵုဗျူဟာစှ်ေစှ်ေ ပံၚ်တောဲတုဲ သ္ဂောံဒှ်ကၠုၚ် ဒပ်ပံၚ်ကောံရပ်လွဟ်ဇြဟတ်ခိုဟ်မွဲဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်အထံက်အရီုတၟာဂလိုၚ်ဏောၚ် ဒံက်တာသဳရိမန်ဆာန် ဟီုလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−NMSP