မတ်မလီု၊ အံက်တဝ်ဗာ ၂၃
သၞေဝ်ကေဝ်တိတ်နူ အပ္ဍဲဒေသ တွဵုရးဍုၚ်မန်တံသၟးဟွံက နူကဵုရးဒေသ ကေုာံ တွဵုရးတၞဟ်ဟ်တံဂှ်လေဝ် သၞေဝ်ကေဝ်လုပ်စိုပ်ကၠုၚ် အောန်ကၠုၚ်တုဲ ၚုဟ်တိုန်ကၠုၚ် ကဵုဆဂှ် ညးသွံတြးဗၞိက်ဒမျိုၚ်တံကဵု ညးဗြဴဍုန်တိုပ်အပ္ဍဲသ္ၚိတံ ဟီုရ။
သၞေဝ်ကေဝ်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူဍာ်ဇၞော်ဍာ်ကလိုပ်တုဲ ဒးဆောံလေၚ်လဝ် ဒၞါဲတဵုလွဳစတံ၊ ဟိုတ်နူၚုဟ်ကပေါတ်တမ်တံ က္ဍၚ်တုဲ ကလေၚ်တဵုလွဳဟွံမာန်ကီု၊ သီုကဵုခရိတ်ပလံၚ်ဗစိုပ်တံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆဂှ်တုဲ ၚုဟ်ဗၞိက်တံလဝ် ထ္ပက်တိုန်ကၠုၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞေဝ်ကေဝ် မဒှ်ဗၞိက်စၞစသုၚ်သ္ဇိုၚ်ဂမၠိုၚ် ခဍောၚ်ဗ္စး မွဲပသာဂှ် နူ ၄၀၀၀ ဒ္ကေဝ် ဒှ်ကၠုၚ်စဵုကဵု ၆၀၀၀ ဒ္ကေဝ်၊ ရာဲကြုက် ( ဂေါ်ဖီထုပ်) မွဲပသာ နူ ၃၀၀၀ ဒ္ကေဝ်ဂှ် ဒှ်အာ ၅၀၀၀ ဒ္ကေဝ်၊ ဂစေပ် တၞုၚ်ဝုန် မွဲစန်ဂှ် ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန် ဒှ်အာ စဵုကဵု ၇၀၀ ဒ္ကေဝ်တုဲ သၞေဝ်ကေဝ်တၞဟ်ဟ်တံဂှ်လေဝ် တန်တဴကဵုဂကူဍေံတုဲ ၚုဟ်သၠာ်တိုန်အာ ဗ္ဒါဲပိဆရ။
ညးသွံတြးဗၞိက်ဒမျိုၚ်မွဲတၠဂှ်တှ်ေ ၚုဟ်သၞေဝ်ကေဝ်တံ တိုန်ကၠုၚ် ကဵုဆဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူဍာ်ဇၞော်တုဲ ကၠအ်တဵုလွဳလဝ်တံ လီုအာကီု၊ ဒမြိပ်သၞေဝ်ကေဝ်တိတ်တံ အောန်စှ်ေကၠုၚ်ကီု၊ ဗီုကၠာတေံ နူကဵုသေံဂှ်လေဝ် ကပေါတ်ဟွံလုပ်တံလေဝ် ပါဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ဟိုတ်နူဗြဲကျာကီု ဟိုတ်နူၚုဟ်ကၠေၚ်တံဏံကီုတုဲ ၚုဟ်ဂျူတဳတံဂှ်လေဝ် သၠုၚ်ကွေံကွေံ။ ၚုဟ်တဵုလွဳတံဂှ်လေဝ် သၠုၚ်။ မၞိဟ်တဵုဂှ်အောန်။ တုဲပၠန် ဗြဲဇၞော်လဝ်တုဲ ဟွံဒှ်ကလောန်ပုဟ်။ လ္ပာ်ရးပိုယ်တံဂှ်တှ်ေ ခရိတ်ပလံၚ်ဗစိုပ်ဂှ်လေဝ် အိုတ်ဂၠိုၚ်။ လဵုတံမုတံလေဝ် ကၠုၚ်နူလ္ပာ်ဏံရ။ ရာန်သၞေဝ်ကေဝ်တှ်ေ ၜိုတ်မွဲဠက်ဂှ် ဒှ်အာကွက်ၜါဠက်အိုတ်ယျ။ ဗွဲကြဴဏံ နူကဵုလ္ပာ်သေံတံဂှ်လေဝ် ဗီုကဵုကၠာတေံဂှ် ဟွံလုပ်ရပုဟ်။ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုဏံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ၚုဟ်သၞေဝ်ကေဝ်တံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆဂှ်ရ ဗီုကဵုကၠာတေံဂှ် ဟွံဂအုံသွံရတုဲ သၞေဝ်ကေဝ်တံဂှ်တှ်ေ အောန်အိုတ် ၜိုတ် ၅၀၀ ဒ္ကေဝ်၊ သၞေဝ်ကေဝ်တၞဟ်ဟ်တံဂှ်တှ်ေ သွံဒၟံၚ်ကဵု လျိုၚ်သၟးရဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။
ညးဗြဴမွဲတၠဂှ်တှ်ေ ၚုဟ်သၞေဝ်ကေဝ်တံဂှ်ဝွံ ကြပ်ဒှ်ကၠုၚ်ၚုဟ် ကဖျုန်တံကီုတုဲ ကပေါတ်ဗၞိက်စၞစတၞဟ်ဟ်တံ ၚုဟ်ဟွံတိုန်စကွေံတုဲ ၚုဟ်သၞေဝ်ကေဝ်တံရ ထ္ပက်တိုန်ကၠုၚ်မံၚ်ဂှ် ဟီုရ။
“ၚုဟ်သၞေဝ်ကေဝ်ကဵု ကဖျုန်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်တုပ်ပ်ယျဏောၚ်။ ရာန်သၞေဝ်ကေဝ် ၜိုတ် ၁၅၀၀ တှ်ေ ခဍောၚ်ဗ္စးတှ်ေ ဂွံစၜိုတ်ၜါမရဏောၚ်။ ၜဲဂဒါတ်တှ်ေ ၜိုတ် ၁၀ ဒကောၚ်ရဂွံ။ ဂအဳတှ်ေ ဒှ်ဒၟံၚ်ၚုဟ် ၅၀၀၀ ဒ္ကေဝ်၊ ရာန်ကၞပ်တံဂှ်တှ်ေ ဒးရာန် ၜိုတ် ၁၀၀၀ မှဂွံ။ တိုန်မံၚ်ဖအိုတ်ဏောၚ်။ ဍေံတံဂှ်တှ်ေ သွံဒၟံၚ်ကဵုလၟိဟ်မဟွံသေၚ်။ သွံဒၟံၚ်ကဵုလျိုၚ်ဏောၚ်။ လၟုဟ်ဂှ်တှ်ေ ၚုဟ်သၞေဝ်ကေဝ်ဂှ် ထ္ပက်တိုန်ဒၟံၚ်ဟဂှ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သၞေဝ်ကေဝ်တံဂှ်ဝွံ ဒှ်ဗၞိက်စၞစသုၚ်သ္ဇိုၚ်တုဲ ၚုဟ်တိုန်ကၠုၚ်သာ်ဏံ ကဵုဆဂှ်ရ ဂွံစသုၚ်သၞေဝ်ကေဝ်ဗီုကၠာတေံရဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်အခက်အခုဲနွံတုဲ ခၞေံတုဲရပ်စပ်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ဟွံရုမ်ဂပ်ရပုဟ်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။
ကၠာတေံ အပ္ဍဲဒေသဂှ်တှ်ေ သၞေဝ်ကေဝ် နူကဵုဒေသ ကေုာံ တွဵုရးတၞဟ်ဟ်တံ လုပ်စိုပ်ကၠုၚ်ဟွံမွဲမ္ဂး ထ္ပက်အဇာတုဲ သွံတြးကၠုၚ်ဒၟံၚ် နကဵုသၞေဝ်ကေဝ် တိတ်နူဍုၚ်သေံတံဂှ်တုဲ အခိၚ်လၟုဟ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ရပ်ဒက်ဒၟံၚ်တုဲ ဂွံဗ္ကန်ပၠောပ်သွံတြးတံ ဟွံဂွံရပုဟ်ဂှ် ညးသွံတြးဗၞိက်ဒမျိုၚ်တံ ဟီုရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ်တှ်ေ အပ္ဍဲဒေသဂှ် တဵုလွဳဒၟံၚ် သၞေဝ်ကေဝ်အောန်တုဲ ဗွဲအဓိက တန်တဴကဵု ဂကူသၞေဝ်ကေဝ် တိတ်နူဒေသတၞဟ်ဟ် ပါလုပ်သီုကဵုရးသေံ၊ ရးမဂွဵု၊ ရးသက်ကိုၚ် ကေုာံ ရးလ္ဂုၚ်တံဂှ်တုဲ ဗ္ကန်တုဲ သွံတြးဒၟံၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−Getty Image