မတ်မလီု၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ ၂၉
ဟိုတ်နူတၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜး နူကဵုရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်အမှုရာဇဝတ်ဍုၚ်နာနာ ICC သွက်ဂွံပ္တိတ်ကဵုလိက်ဝါရာန်သ္ဂောံရပ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ်တုဲ နကဵုဂကောံပၞာန်တံ ညံၚ်ဟွံဂွံဒးဗလးကၠေံအဝဵု သာတုဲပ္တိတ်ကၠုၚ်ဇြဟတ်မာန်ရောၚ် ညးရေၚ်တၠုၚ်ဂဗုတ် ကၠတ်ထဝ်သၞောဝ်ဓဝ်ဝှ်ကြံၚ် ဥူကျဳမျေတ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
သွက်ဂွံပ္တိတ်ကဵုလိက်ဝါရာန်ရပ် ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၂၇ တေံ ဂအုပ်ညးရေၚ်တၠုၚ်ဂဗုတ် နူကဵုရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်အမှုရာဇဝတ်ဍုင်နာနာ ICC မဖျေံသ္ဇိုၚ်ဍုၚ်နေဝ်တာလာန်ဂှ် အာတ်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် ဇရေၚ်နာဲဗ္စာရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ဂမၠိုၚ်ရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဝွံ ဒဒှ်ရ ဒှ်ညးမၞုံကဵုတာလျိုၚ် သွက်အမှုရာဇဝတ် မကလိလောန်လဝ် လ္တူဂကူမၞိဟ်၊ သွက်ပရေၚ်ထဍေၚ်ပ္တိတ်နူဍုၚ် ကဵုဂအုံဗွဝ်၊ သွက်ပရေၚ်ဍဵုဍိုက် လ္တူရိုဝ်ဟေန်ဂျာတံ မကလိလောန်လဝ် ပ္ဍဲတွဵုရးရခေၚ် သၞာံ ၂၀၁၆ ကဵု သၞာံ ၂၀၁၇ တေံဂှ်ရောၚ် ပါလုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတၚ်ပ္တိုန်ထ္ၜး ဂအုပ်ညးရေၚ်တၠုၚ်ဂဗုတ် ICC ဂှ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုလိက်တၞးဗီုပြၚ် ဂအုပ်ညးရေၚ်တၠုၚ်ဂဗုတ် ICC မအာတ်ပ္တိုန်လဝ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ကဵုလိက်ဝါရာန်ဂှ် လိက်တၞးသက်သဳဂမၠိုၚ်၊ သက်သဳ မစၟဳတ်သ္ပဒတန်လဝ် ဗွဲမဗဗွဲကဵုကွတ်သိပ္ပံတံဂှ်ကီု၊ သီုကဵုသက်သဳ ဗီုဓာတ်၊ ဗဳဒဳယောတံသၟးဟွံက သက်သဳမၞိဟ်ပူဂဵု ဟီုပ္တိတ်ထ္ၜးလဝ်သက်သဳတံလေဝ် ပါလုပ်ရ။
ညးရေၚ်တၠုၚ်ဂဗုတ် ကၠတ်ထဝ်သၞောဝ်ဓဝ် ဥူကျဳမျေတ်ဂှ်တှ်ေ ဟိုတ်နူလိက်ဝါရာန် ICC တုဲ နကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဒးဗလးကၠုၚ်အဝဵုမ္ဂး မ္ဒးအာစိုပ်ရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ဂှ်ဏောၚ်ဂှ်ရ ညံၚ်ဟွံဂွံဒးထောံကၠေံအဝဵု သာတုဲကၠောန်ကၠုၚ် ပရေၚ်ပြိုက်ဂစိုတ် မဓဇန်ကြမ်ကြတံဂှ်မာန်ဏောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“အလုံဍုၚ်မွဲ ဘိုၚ်ဗ္တိုက်ဒၟံၚ်ညးသ္ကအ်တုဲ အခိၚ်ဇြဟတ်ဍိုန်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပညာသီုဖအိုတ် အခိၚ်စာန်ဒေါမ်ကၟာၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူလိက်ဝါရာန် ICC တုဲ လဒေါဝ်ဝိုၚ်ဂၠးတိဏံ ဒှ်အာသုညယျ။ အေ ဂှ်တှ်ေ ညး ဖျေံစိုတ်ဟွံဂွံရပုဟ်။ ရံၚ်လ္ပာ်မေန်အံၚ်လှာၚ်ပၠန်မ္ဂး လ္ပာ်ညးတံဂှ် ဗလးအာအဝဵုဂှ် ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ တ္ၚဲသၠးကၠေံအဝဵုဂှ် ဒှ်တ္ၚဲစိုပ်ရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ် ICC ရဏောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ညး သာတုဲဓဇန်ကၠုၚ်ဏောၚ်။ သာတုဲကြမ်ကြကၠုၚ်ဏောၚ်။ သာတုဲ လောဘဇၞော်ကၠုၚ်ကဵုအဝဵုဂှ်ဏောၚ်။ ပြဝသာ်လဵုဟွံဟီုဂှ် ကၠောန်ကၠုၚ်ရဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ICC အာတ်ပ္တိုန်ကၠုၚ် သွက်ဂွံပ္တိတ်ကဵုလိက်ဝါရာန် လ္တူက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်ဝွံ သၞာဲဒဴကဆံၚ်လ္တူ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ မွဲတၠ ဒးဒုၚ်အာတ်ပ္တိုန်လဝ် ကၠာအိုတ်တုဲ ပွမအာတ်ပ္တိုန် ဗွဲကြဴတံဂှ်လေဝ် နွံကၠုၚ်ဏောၚ်ဂှ် ဂအုပ်ညးရေၚ်တၠုၚ်ဂဗုတ် ICC ကဵုသမ္တီဟီုလဝ်ရ။
ဆ္ဂး ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ဟိုတ်နူဍုၚ်ဗၟာ ဒှ်ဍုၚ်မလုပ်ဂကောံ ICC ဟွံသေၚ်ဂှ်ရ စပ်ကဵုဂလာန် ICC ဟီုဂးကၠုၚ်သာ်ဏံတုဲ အခါလဵုမွဲမှ သ္ပလဝ်စၟတ်သမ္တီ ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၂၇ အခိၚ်ဗ္တံဂှ် ခၠေဝ်ပလန်လဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟီုကၠုၚ် ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ကု ICC ဂှ်ဝွံ ဒှ်အရာပ္တိုန်ဓတ်ဇကုဇကုရတုဲ ဒဒှ်ရဗဂေတ်လှန်ညးဂၠးတံဟွံဂွံဂှ် ညးရေၚ်တၠုၚ်ဂဗုတ် ကၠတ်ထဝ်သၞောဝ်ဓဝ် ဥူကျဳမျေတ် ဟီုရ။
“ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ဟွံဂွံပုဟ်လေဝ်။ ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီလေဝ် အပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုယ်တံဂှ်လေဝ် စောဲလဝ်ဂဗုတ် ပ္ဍဲရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်တုဲယျလေဝ်။ အခါစောဲဂဗုတ် ဂဗုတ်မစိုပ်ဒၟံၚ်ရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ဂှ် မူဟိုတ်ဂွံစောဲစပ် ကုအဲဂှ်ရော။ ဟွံကၠုၚ်ပုဟ် မုမိက်ဂွံသ္ပရောတှ်ေ ပ္တိတ်လိက်ဝါရာန်ဏောၚ်။ ကၞောတ်တဲ စိုပ်ကၠုၚ်ဂှ်ပၠန်ရ။ အာသဘဴဏံရ။ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုပြၚ် ဇကုဇကုပ္တိုန်ကေတ်ဒၟံၚ်ဓတ်ရဏောၚ်။ မွဲပၠန်ဂှ် ဒှ်သဘဴဗဂံၚ်ပ္တိုန် သီုအပ္ဍဲဍုၚ်၊ မ္ၚးဍုၚ်တုဲ ဟွံဖေက်ပုဟ် ဟီုကၠုၚ်သာ်ဏံရဏောၚ်။ အပ္ဍဲဍုၚ်တှ်ေ ဂွံတှ်ေဂွံဏောၚ်။ ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ်တှ်ေ ဗ္ဂေတ်ဟွံဂွံပုဟ်။ ဗ္ဂေတ်ညးဂၠးတံ ဟွံဂွံပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သွက်ဂွံပ္တိတ်ကဵုအမိၚ်ရပ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် ICC အာတ်မိက်ကၠုၚ်တုဲ ယဝ်ရအမိၚ်ရပ်ဏံ သ္ပဒတန်တုဲမ္ဂး နကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် အာကၠုၚ်ဍုၚ်မလုပ်ဂကောံ ICC တံ ဗွဲမလုပ်သၞောဝ် ဟွံဂွံရပုဟ်တုဲ ဒးဒုၚ်ရပ်ကၠုၚ်မာန်ဂှ်ရ ဒှ်ကၠုၚ်နိဂီုဘဝညးတေံမာန်ဂှ်လေဝ် ညး ဆက်ဟီုလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်အမှုရာဇဝတ်ဍုၚ်နာနာ ICC ဂှ်တှ်ေ ဍုၚ်မလုပ်ဂကောံ ၁၂၅ ဍုၚ်ပါလုပ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဏံ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်အာဇြဳယာန်ဂမၠိုၚ် ဍုၚ်ကာမ္ဗောဒဳယျာမွဲဍုၚ်ဓဝ်ရဟေၚ် ပါလုပ်ဒၟံၚ် နဒဒှ်ကောန်ဂကောံ ICC ရ။
ICC ဝွံ တုဲကၠုၚ်ဟွံလအ်ဂှ်လေဝ် ပ္တိတ်လဝ်လိက်ဝါရာန် ကုသ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်အေဿရေ နေတာန်ညာဟုတုဲ ကုသမ္မတရုယှာ မဝေၚ်ကၠုၚ်ပၞာန်ၜက်ၜေတ် ကုယူကရုၚ်ဂှ်လေဝ် ပ္တိတ်လဝ်လိက်ဝါရာန်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOI