မတ်မလီု ၊ အံက်တဝ်ပါ ၁၄
သဘၚ်ကၞာ ထပက်စၟတ်တဲပေၚ် ၁၀ သၞာံ ခြာဟွံလံကၠောန်အာဏံ ဘိက်ပၟိၚ်ဏာ သက်သဳဂကောံဂၠးကဝ်တံရောၚ် ကဝ်မယှေန်ပၞာန် ဟီုပတိတ်ကၠုၚ်လဝ်တုဲ ဂကောံဂၠးကဝ်တံလ္ပတိုန်စိုပ်ညိဂှ် EAOs ပၠန်ဂတးတံ ဖတိုက်ဖအောဝ်ဏာရ။
စပ်ကဵုလၟေၚ်ကမၠောန် လိက်ကသုက်ပရေၚ်ဒေါအ်ပန်ပှော်အလုံဍုၚ် NCA ဂကောံထပက်လဝ်စၟတ်တဲ EAOs ၆ ဂကောံတံ ပ္ဍဲအံက်တဝ်ပါ ၁၃ ဂှ် လလောၚ်ပတိတ်လဝ် တၚ်လစွံစိုတ် မဒှ်ရ။
အပ္ဍဲဂကောံ EAOs တံဏံမ္ဂး နကဵုဂကောံဗတိုက်သရိုဟ်မံၚ် တၠအဝဵုပၞာန် ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် KNU၊ မုက်ဒပ်ကောန်ဂကူချေၚ် CNF၊ ဒပ်ပၞာန်ကွးဘာ ABSDF၊ ဂအုပ်ဂကောံဗၠးၜး ကောန်ဂကူပအိုဝ် PNLO ကဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD တံပါလုပ်ရ။
အရာဖန်ဗဒှ်မံၚ် သွက်ဍုၚ်ဗမာညံၚ်ဟွံဂွံညိၚ်ဝပ် လ္တူညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ကြဳမံၚ်ဗုမ်အရိုဟ်ဟ်တ္ၚဲ၊ ရပ်ကေတ်သၟတ်တံ နနဲအဓ္ဓမတုဲ ကဵုလုပ်ယိုက်ဂၠေၚ်ဝန်ပၞာန် ပ္ဍဲကဵုလၟေၚ်ကမၠောန် ဂကောံပၞာန်ထ္ၜးစမံၚ်တံဏံ ဒှ်အာပရေၚ်ထံက်ဂလာန်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟွံတိုန်စိုပ် သဘၚ်ကၞာထပက်စၟတ်တဲပေၚ် ၁၀ သၞာံတုဲ ညံၚ်ဂွံဒတူလိုၚ်အာကဵု ကရောံညးဍုၚ်ကွာန်တံမွဲစွံကီု ဂကောံ EAOs ပၠန်ဂတး ၆ ဂကောံတံ ဗတိုက်ဖအောဝ်ဏာ ဂကောံ UN၊ အာသဳယာန်ကဵု အမာတ်ကလုတ်တမာန်ဂၠးကဝ်တံ မဒှ်ရ။
နကဵုသက်သဳ အမာတ်ကလုတ်တမာန် ဂၠးကဝ်တံ အခိၚ်ထပက်လဝ်စၟတ်တဲ NCA တေံကဵု ဗီုပြၚ်အကာဲအရာလၟုဟ်ဏံ တၞဟ်ခြာဟွံတုပ်ဒှ်မံၚ်တုဲ ဒးဗတိုက်ဖအောဝ်ဏာ ဗီုဏံရဂှ် ညးအခေါၚ်ဟီုဂးနွံ ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD နာဲဂံၚ်သ္ကာ ဟီုရ။
“အကာဲအရာလၟုဟ်ဏံဂှ် ခြာမံၚ်တၟာဂမၠိုၚ်ဏောၚ် တုဲပၠန် ဗီုပြၚ်နတဲစှ်ေစှ်ေမ္ဂး ပရေၚ်ဍုၚ်ပိုဲဏံ ဟွံတုပ်ကဵု ဗီုပြၚ်အခိၚ်ကၠာတေံရ ဟီုဂှ် မိက်ဂွံကဵုဂကောံဂၠးကဝ်တံ ဂွံတီအာရ။ တုဲပၠန် အတိုၚ် ဗီုကဵုဂၠးကဝ်တံစၟဳစလဝ်ဟွံသေၚ် အလဵုဒပ်ပၞာန်ဂှ် နကဵုမူကီု ပရေၚ်ကမၠောန်တံကီု ဖံက်ပကဝ်ဏာ လိုန်ပိန်လဝ်အလန်ကဵုအလန်တုဲမှ လၟုဟ်သွက်ဂကောံပၞာန်တံ ညံၚ်ရဴပေါဲလုပ်ဗဗွဲဓဝ် ကၠောန်အာဏံ ရံၚ်မုက်ညးဍုၚ်ကွာန်ပိုဲတုဲ ဟွံမိက်ကဵု ဂကောံတံတိုန်စိုပ်ရ။ လပါ်ညးဍုၚ်ကွာန်ပိုဲတံ ညံၚ်ဂွံဒတူလိုင်ကဵု ပိုဲဗတိုက်ဖအောဝ် အာတ်မိက်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အခိၚ်စသီအဝဵုတေံဂှ် နူကဵုအာသဳယာန် ဖျေံကဵုလဝ်တၚ်တုပ်စိုပ် ဘုံ ၅ တၚ်ဂှ်လေဝ် နူကဵုဒပ်ပၞာန် ညိလေဝ် ထမံက်ထ္ၜးကဵုရုပ်ရဴဟွံမာန် ကၠောန်အာသဘၚ်ကၞာ NCA ပေၚ်ကၠောံသၞာံတုဲ ဍုၚ်ဂၠးကဝ်တံ တိုန်စိုပ်မ္ဂး ဒှ်အရာ ဘိုၚ်သောၚ်ကလးအာကဵု ပြဿနာဍုၚ်ဗမာ ဟွံသေၚ်ရောၚ် ညးထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
အတိုၚ်လိက်လလောၚ်တြးမ္ဂး ပ္ဍဲကဵုကာလထမံက်မံၚ် လၟေၚ်ကမၠောန် NCA တံပၠန်ဂှ်လေဝ် နကဵုဒပ်ပၞာန် ထိၚ်ချုက်အုပ်ဓလီုကၠောန်လဝ် လၟေၚ်ကမၠောန်နာနာတံကီု နကဵုမူဝါဒဒပ်ပၞာန်ဍေံတံ မာတ်ဆိုအ်လဝ် မွဲလပါ်တုဲ တၚ်တုပ်စိုတ်လိက်ကသုက်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံထမံက်ရုပ်ရဴမာန် တာဒၞာကၠုၚ်လဝ်ရောၚ် ချူထမံက်လဝ်ရ။
အတိုၚ်ဏံဖံက်ပကဝ်မံၚ် ပရေၚ်တုပ်စိုတ်လိက်ကသုက်ကီုလေဝ် သွက်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ကဵု ညံၚ်ဂွံဒက်ပတန်အာ ကၟိန်ဍုၚ် ဖိတ်ဒရေဝ်ဒဳမဝ်ကရေသဳအနာဂတ်မာန် စွံလဝ်တၚ်ရန်တၟံတုဲ စွံဓရ်အေၚ်ဒုၚ် ဟိုတ်နူကဵု ဂိုတ်ဂစာန်ဂၠာဲကၠုၚ်သွဟ် နဲကဲနာနာ သာ်ဂှ်ရ ဂွံကၠုၚ်လဝ်တၚ်တုပ်စိုတ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံနွံ သ္ဂးရ။
ဆဂး ပ္ဍဲကဵုဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ သၞာံ ၂၀၂၁ ပရေၚ်ပၞာန်သီအဝဵုဂှ် ဇိုတ်ပလီုထောံဏာကြက်ရှ်သာ မူသ္ဇိုၚ်ကဵုတၚ်ရန်တၟံ လိက်ကသုက် NCA တုဲ လၟေၚ်ကမၠောန် ပွမထမံက်ရုပ်ရဴ NCA ဒေါအ်ဒေၚ်အာဂှ် နဒဒှ် စက္ခူစာ်စာ်မွဲ စိုပ်အာမဒှ်ရောၚ် ထမံက်လဝ်ရ။
တၚ်တုပ်စိုတ်ပါလုပ်မံၚ် ပ္ဍဲကဵုလိက်ကသုက် NCA ဖအိုတ် ဒးဒုၚ်ဖံက်ပကဝ်ဏာလဝ်တုဲ ဒှ်အာစက္ခူစာ်စာ်ဂှ်ရ လိက်ကသုက်ဏံ မုလေဝ်စကာသုၚ်စောဲဟွံဂွံရပုဟ် ညးအခေါၚ်ဟီုဂးနွံ ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် KNU ပဒိုသဝ်တဝ်နဳ ဟီုရ။
“ကြက်ရှ်သာကီု လၟေၚ်ကမၠောန်ကီု တၚ်ရန်တၟံကီု တၚ်ပတဝ်က္ဍိုပ်ကီု သီုဖအိုတ် ဒးဒုၚ်ဖံက်ပကဝ်လဝ်။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ ပိုဲတံ ဒးဟီုစက္ခူစာ်စာ်။ ဒှ်စက္ခူစာ်စာ်ရတှ်ေ ဒၞာဲလဵုဂွံအာသုၚ်စောဲရော။ သောၚ်မံၚ်ရဏောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုပိုဲ တၟေၚ်ၚ်တၟဟ်ဟ် ဘိုအ်ဂွံဒးဟီု ဟၟဲရပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပြဿနာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဍုၚ်ဗမာဂှ် နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ညံၚ်ဂွံသောၚ်ကလးအာမာန်ဂးတုဲ KNU၊ CNF၊ ABSDF ကဵု PNLO တံကဵု ဂကောံကောန်ဍုၚ်အရၚ်ရပ်လွဟ် ၄ ဂကောံတံ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၁၅ အံက်တဝ်ပါ ၁၅ ဂှ် ထပက်လဝ်စၟတ်တဲ လိက်ကသုက် တၚ်တုပ်စိုတ် ပရေၚ်ဒေါအ်ပန်ပှော် NCA မဒှ်ရ။
ဗွဲကြဴ စိုပ်လက်ထက် အလဵုအသဳ NLD ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ NMSP ကဵု LDU လာဟူတံ ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၁၈ ဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁၃ ဂှ် ထပက်လဝ်စၟတ်တဲ လိက်ကသုက်တၚ်တုပ်စိုတ် ပရေၚ်ဒေါအ်ပန်ပှော် NCA ရ။
ဒပ်ပၞာန်ဗမာ ဟွံမၚ်မွဲကၠုၚ် လ္တူပဋိပတ် လိက်ကသုက် NCA တုဲ ဖံက်ပကဝ်ကၠုၚ်လဝ် အလန်ကဵုအလန်တံဂှ် လ္တူညးဍုၚ်ကွာန်ပၠန် နနဲဗီုပြၚ်နာနာ ရပ်စပ်ပျဲပျာံ ဂစိုတ်ကၠုၚ်လဝ်သၟးဟွံက နကဵု ပေါဲဗတိုက်ပၞာန်ကျာတံကီု အခိၚ်ကၠောန်သ္ပမံၚ် လ္တူညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗမာ ပလေဝ်ပလေတ်စ သွက်ဂွံကၠောန်သဘၚ်ကၞာ NCA ပေၚ်ကၠောံသၞာံ မဒှ်ရ။
ဒုၚ်လဝ်ယၟု NCA တုဲ ဒပ်ပၞာန်ဗမာ ကၠောန်ထ္ၜးစ လၟေၚ်ကမၠောန် NCA ကီု အလဵုဍေံတံဖံက်ပကဝ်တုဲ သၟဝ်သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ၂၀၀၈ လီုလီုဏံ ဍေံတံပလေဝ်စမံၚ် သွက်ဂွံကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲတံ ဟီုဂှ် နဗဗွဲသၞောဝ်လၟိုန်ကာလ ညံၚ်ဂွံဆက်အုပ်ဓုပ်အာ အဝဵုဍုၚ် မွဲအယုက်မာန် ဒပ်ပၞာန်ဗမာဂစာန်ကၠောန်မံၚ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ဒုၚ်လဝ်ယၟု NCA တုဲ ကၠောန်ထ္ၜးစလၟေၚ်ကမၠောန် NCA ကဵု ပေါဲရုဲမာဲ တံဂှ် သောၚ်ကလးအာကဵု အခက်အခုဲဍုၚ်ကဵု ပရေၚ်ဒဒိုက်ဝါတ်ဂါတ် ညံၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဟွံမာန်တုဲ သွက်ဂွံထပ်ထပဵုဇမၠိၚ်ဏာ ပဋိပက္ခတံရ ဒှ်ရောၚ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
နကဵု EAOs ပၠန်ဂတး ၆ ဂကောံဝွံ သွက်ပၞော်ဂၠံၚ်ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် တန်ကြန်ဍာ်ဇမၠိၚ် ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဗမာ ညံၚ်ဟွံဂွံပါလုပ်အာကေုာံ ညးဒးဒုၚ်ဂိလဝ်ပရေၚ်ပဋိပက္ခ ဟၟဲဗဗွဲဓဝ်တံ ညံၚ်သ္ဂောံကလိဂွံပရေၚ်ဓရ်ယာမာန်ဂှ် လုပ်အာပေါဲဗတိုက် ရောၚ် သ္ဂးလဝ်ရ။
တုဲပၠန် သွက်ဂွံချူဓဇက်အာ သ္ဇိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ဖိတ်ဒရေဝ်ဒဳမဝ်ကရေသဳမာန် သီုကဵုဂကောံပၠန်ဂတး လုပ်မံၚ်ပေါဲဗတိုက်တံကီု ပံၚ်တောဲဗတိုက်သရိုဟ်အာ သွက်သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် အိုတ်ကၠေံတုဲ ဒဵုကဵု ဒက်ပတန်ကၟိန်ဍုၚ်တၟိ ဖိတ်ဒရေဝ်ဒဳမဝ်ကရေသဳတေံမာန် ဖျေံလဝ်သံဓိဌာန် ခိုၚ်ၚ်ဗိုန်န် လုပ်အာပေါဲဗတိုက်မွဲစွံရောၚ် လလောၚ်တြးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်-သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်
Photo – MOI/EAOs