မတ်မလီု၊ ဒဳဇြေမ်ဗာ (၂)
ဟိုတ်နူတၚ်သၞောတ်ဗ္ၜတ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံတုဲ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ၚုဟ်ထၜိုတ် စှ်ေကၠုၚ်အဆက်က်ဂှ်ရ ကၠအ်ထၜိုတ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု အကာဲအရာဒးကၟာတ်သီတံရောၚ် ညးကၠောန်ထၜိုတ်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ၚုဟ်ထၜိုတ်တံဝွံ ဟိုတ်နူတၚ်စၞောန် တိုက်သြန်ဗဟဵု ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မစၟတ်လဝ် သြန်ဂွံနူဗၞိက်ပလံၚ် (၆၅) တၟံကၠံ အပ္ဍဲပွိုၚ် (၁) တ္ၚဲဂှ် ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံ ဒးသၠာဲကဵု သြန်ဒ္ကေဝ်ဗၟာရောၚ်ဂှ်ရ ၚုဟ်တံ စှ်ေကၠုၚ်အဆက်က်ရ။
ၚုဟ်ထၜိုတ်ဝွံ ကၠာတိုက်သြန်ဗဟဵု ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂွိုအ်ပ္တိတ်တၚ်စၞောန်ဏီဂှ် ထၜိုတ်မွဲပံၚ် နူကဵုဂွံဒၟံၚ်ၚုဟ် (၁၈၀၀) ဒ္ကေဝ်ဂှ် အခိၚ်လၟုဟ် မွဲပံၚ်ဂှ် ၚုဟ်စှ်ေအာ စဵုကဵု ပွဳပွူ (၁၁၀၀) ဒ္ကေဝ်ရ။
တၠကၠအ်ထၜိုတ်မွဲတၠဂှ် ဟိုတ်နူတၚ်သၞောတ်ဗ္ၜတ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံတုဲ ၚုဟ်ထၜိုတ်ဆက်စှ်ေကၠုၚ်မ္ဂး အပ္ဍဲအခိၚ်ကာလခြာဟွံလအ်ဏံ ကမၠောန်ကၠအ်ထၜိုတ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ကၟာတ်သီကၠုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် ဟီုရ။
“သၟာကမၠောန် မဒးဗ္ဒဗ္ဒါဲဒၟံၚ်ပိုယ်တံ ညံၚ်ပၞော်ကလောန်ဂွံမံက်၊ ညံၚ်ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်ဍေံတံ ဂွံပြေပြံၚ်ဂှ် ပိုယ်တံလေဝ် မိက်ဂွံကဵုကလောန်တုဲ လုကဴဇကုဟွံကျဒၟံၚ်တှ်ေ လက္ကရဴအိုတ် ဒးစအတိုၚ်တြေံ၊ ဒးကဵုအတိုၚ်တြေံတှ်ေလေဝ် ပိုယ်တံခွါတ်အာဂှ်ရ၊ ၚုဟ်ထၜိုတ်ဂှ်တှ်ေ ၚုဟ်သၞာံတုဲတေံရဂှ် ဟွံဂွံဏီပုဟ်၊ သၞာံတုဲတေံ ပိုယ်တံ စဲပကှ်ထောံ (၃) (၄) (၅) တ္ၚဲ ခိုဟ်ဟ်တုဲတှ်ေ ၜိုတ် (၁၂၀၀) ဂှ် ဂွံရ၊ သၞာံဏံဂှ်တှ်ေ (၁၀) တ္ၚဲ မွဲဝါ အဲအာပၠောပ်တှ်ေ ဂွံစ ၜိုတ် (၉၅၀) ၊ (၁၀၀၀) ရ၊ ဗီုဏံတှ်ေ ပိုယ်တံ တၟော်စဟွံကိတ်ပုဟ်၊ ပရဲပရာအောန်၊ ဆ္ဂး ကျအာလးလးယျဟီုတှ်ေ ပိုယ်တံ ဂိဏောၚ်၊ ဒးကၟာတ်ကၠအ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
တၚ်စၞောန်တိုက်သြန်ဗဟဵု ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မစၞောန်လဝ် ဒးလှာဲ သြန်ဂွံနူဗၞိက်ပလံၚ် (၆၅) တၟံကၠံတံ အပ္ဍဲတ္ၚဲကၠောန်ကလောန် ပွိုၚ် (၁) တ္ၚဲဂှ်ဝွံ စပ္တံနူ ဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ (၂၁) တုဲကၠုၚ်တေံတုဲ လုပ်အာအဝေါၚ်ရောၚ် လလောၚ်တြးတုဲ လအ်ဂွံ (၁၀) တ္ၚဲဂှ် ပရေၚ်သွံရာန်အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာထၜိုတ် ဒှ်ကၠုၚ်ကြပ်ဒးဒေါအ်ဒေၚ်ရ။
တၠကမၠောန်ထၜိုတ်မွဲတၠဂှ်လေဝ် ဒၟါနူတၚ်သၞောတ်ဗ္ၜတ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံတုဲ ၚုဟ်ထၜိုတ်ဆက်စှ်ေကၠုၚ် နူဏံဏီမ္ဂး အတိုၚ်ကမၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ထၜိုတ်မွဲ ဒေါအ်ဒေၚ်အာမာန်ရောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ပြဟ်ဟ်ဏံဂှ် အခိၚ်ထၜိုတ်ထအၚ်ယေက် ဒှ်ဒၟံၚ် (၁၁၀၀) ဂှ် ကမၠောန်ဍေံတံ ဂေတ်ဂြိပ်ဂွံမံၚ်ဏီ၊ ယဝ်ရထၜိုတ်ထအၚ်ယေက်ဂှ် ဒှ်အာၜိုတ် (၉၀၀) ယျဟီုတှ်ေ အသိၚ်ဂေတ်ဂြိပ်ကမၠောန်ဍေံတံ ယအ်အာၜိုတ်ကဝက်ဏောၚ်၊ ၚုဟ်ထၜိုတ်ဝွံ ယဝ်ရထပ်စှ်ေအာ နူဏံမ္ဂး ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဂှ် ဒေါအ်အာအလဵုလဵုဍေံဏောၚ်ဂှ် ထေၚ်ရ၊ ဗွဝ်ဖျာထၜိုတ်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ပရေံဒၟံၚ်ကွေံကွေံရဟီုတှ်ေ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ထၜိုတ်တံဝွံ ကၠာတၚ်စၞောန်တိုက်သြန်ဗဟဵု ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂွိုအ်တိတ်ဂှ် လ္ပာ်ဍုၚ်ကြုက် ကဵု ဍုၚ်သေံတံ ရာန်ကၠုၚ်ကီုလေဝ် ကြဴနူတၚ်စၞောန်တံ တိတ်တုဲဂှ် ပရေၚ်ရာန်ထၜိုတ်တံ ဒေါအ်ဒေၚ်အာလဝ် လးလးရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် လ္ပာ်ဍုၚ်ကြုက်တံ ကလေၚ်ရာန်ဒၟံၚ် ထၜိုတ်တံ နွံကီုလေဝ် ဍဵုၚုဟ်တုဲ ရာန်ကေတ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ပရေၚ်သွံရာန် စဵုကဵုဟၟဲ အောန်ကြဳဒၟံၚ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ရဲကၠောန်ထၜိုတ်တံဝွံ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲဂှ် ကပေါတ်တမ်ရိုဟ်ထၜိုတ်တံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ဗ္ဒါဲ (၄) ဆကီု၊ ခရိတ်ကောန်ကမၠောန်ကဵု ခရိတ်အိုတ်နာနာတံ ဇၞော်သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ဒးဂဗလဝ်ကဵု အကာဲအရာ ဒးဆေၚ်မုက်ကဵု ကျဗြံတံရ။
တွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ ဒှ်တွဵုရး တိဨကတဵုလွဳထၜိုတ်ရဝ်ဗာ (၅) ကိုဋ်ပြၚ်နွံမွဲတုဲ လၟေၚ်သၞာံ လျိုၚ်တာန်ထၜိုတ် တိတ်ဒၟံၚ် (၁) ကိုဋ်ပြၚ်တုဲ လၟေၚ်သၞာံ နူကဵုကဏ္ဍရဝ်ဗာဂှ် ကလိဂွံဒၟံၚ် ဒဝ်ဠာဂၠိုၚ်ကဵုပြကောဋိကိုဋ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)