မနဳလာ၊ ဒဳဇြေမ်ဗာ (၁၉)
ဂျောသ်မာရဳယာသဳသောန် ပူဂဵုစကၠောန်က္တဵုသပုန်ဝါဒဳမဝ် လအ်အိုတ်လ္တူဂၠးတိဏံ အာယုက် (၈၃) သၞာံ စုတိအာယျဂှ် ဗော်ကောန်မျူနေတ်ဖဳလေတ်ဖေန် လလောၚ်တြးလဝ် ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ (၁၇) တ္ၚဲသ္ၚိသဝ်တေံရ။
သဳသောန် သီုကဵုမဒှ် အ္စာပါမောက္ခတက္ကသိုလ်တြေံမွဲတၠဂှ်ဝွံ နူစသၞာံ ၁၉၈၇ ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်တံ ဒေါအ်ဒေၚ်အာဂှ် ဒးစ္ဍးတိတ်အာ နူဍုၚ်တုဲ စုတိအာလဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်နေဝ်တာလာန်ရ။
“သဳသောန်ဝွံ ကြဴနူတိုန်စိုပ် ရုၚ်ဂဥုဲ ပ္ဍဲယူထရက် Utrecht ပွိုၚ်ၜါသတ္တာဟတုဲဂှ် ပ္ဍဲဇိုၚ်သဝ်တ္ၚဲ (၈) နာဍဳ ပွဳပွူ ၄၀ မိနေတ်ဂှ် စုတိအာရ” သာ်ဝွံ ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲတၚ်လလောၚ်တြး ပ္ဍဲဗော်ဂှ်ရ။
မေဿတာသဳသောန်ဝွံ ဒှ်ညးစၟဳစလဝ် ပလှ်ဖျေံအလဵုအသဳတုဲ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် အလဵုအသဳကောန်မျူနေတ် ဗီုပြၚ်မဝ်သဳတုၚ်ရ၊ သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သီုကဵုဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်လဝ် ဖအိုတ်ကၠေံ “ဝါဒသၠဲတိအမေရိကာန်” ရောၚ် မဒှ်ရ။
ပရေၚ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် မစလဝ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၆၉ ဂှ်ဝွံ ဇၞော်ပၟဝ်တိုန်ကၠုၚ် နူကဵုပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ကောန်မျူနေတ် စပ်ကဵုဂၠးတိဂှ်တုဲ အပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၇၂−၁၉၈၆ အကြာတံဏံဂှ် အလဵုဖာဒဳနာန်မာကောသ်ဝွံလေဝ် နူကဵုပရေၚ်ပၠန်ဂတးက္တဵုသပုန်ဏံမွဲကဆံၚ်ဂှ် ပရဲတိတ်လဝ်ကီုရ။
ပ္ဍဲလက်ထက်ဖာဒဳနာန်မာကောသ်ဂှ် ပလီုထောံ ကၠတ်ထဝ်ခၞံသၞောဝ်တံတုဲ ပရိုၚ်မဳဒဳယျာဗၠးၜးတံဂှ်လေဝ် ကၟာတ်ထောံတုဲ ဂစိုတ်ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ပျဲပျာံလဝ် သီုကဵုရဲဒစဵုဒစး ဂၠိုၚ်ကဵုလ္ၚီတံရ။
အပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၈၀ အခိၚ်စိုပ်ကၞောတ်အထောဋ်ဂှ် ဂကောံဂှ်ဝွံ သီုဟီုကြီုစလဝ် သၟာပရေၚ်ဗ္တိုက် ဗၞတ် (၂၆၀၀၀) ဏီရ၊ နူကဵုလၟိဟ်ဂလိုၚ်ဏံဂှ် အခါလၟုဟ် ယအ်စှ်ေအာ စဵုကဵုဂၞန်လ္ၚီယျဂှ် ဒပ်ပၞာန် ဟီုဂးလဝ်ရ။
စနူသၞာံ ၁၉၈၆ တုဲ အလဵုအသဳဖဳလေတ်ဖေန် အဆက်က်တံဝွံ နူကဵု NDF မဒှ်ရဲပတှ်ေပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ညးတံ မဖျေံသ္ဇိုၚ်နေဝ်တာလာန်တံမွဲကဆံၚ် ကၠောန်သ္ပလဝ် ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကုကောန်မျူနေတ်တံရ။
အခိၚ်ဂကောံဇြဟတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မက္တဵုသပုန်တံ အောန်စှ်ေကၠုၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်ကောန်မျူနေတ်တံဝွံ ဂ္စါန်ကၠုၚ်လဝ် သွက်ဂွံဒက်အလဵုအသဳပံၚ်ကောံ ကုသမ္မတတြေံ ရိုဝ်ဒရဳဂိုဝ်ဒူတာတေရ။
နကဵုတၚ်စၟဳမၚ် ဖအိုတ်ကၠေံ ပွပၠန်ဂတးက္တဵုသပုန်တံဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်တံကီုလေဝ် မေဿတာဒူတာတေဂှ် လလောၚ်တြးလဝ် ညးတံ နဒဒှ်ဂကောံပကီုပရာပ်ရ၊ အပ္ဍဲအခိၚ်မကၠောန်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ပ္ညဳပ္ညပ်သဳကၠဳတံရဂှ် ထပိုတ်ထောံလဝ် ဂၠံၚ်တရဴသဳကၠဳမာန်တံဂှ်တုဲ ဒဒှ်ရဂစိုတ်လဝ် ဗၠာဲသၟိၚ်တံ၊ ကောန်ပၞာန်တံရောၚ်ဂှ် ဒးဒုၚ်စောဲစပ်ဟီုဂးလဝ်ရ။
Ref: Straits Times