ဒေလဳ – ဒဳဇြေန်ဗာ(၂၃)
သၟာဒဒိုက်ဍိုက်ဂၠုၚ် ရိုဝ်ဟေန်ဂျာ (၁၀၀) တၠပြၚ် ခက်ဒၟံၚ်သြၚ်ဗ္တဳ ပ္ဍဲပြၚ်က္ၜဳအိန္ဒိယတုဲ ပ္ဍဲကဵုညးတအ်ဂှ် ဟိုတ်နူအခက်ခုဲ ဇွောံမစၞစတၞီဗၠိုက်ဍာ်တုဲ မၞိဟ်ၜိုတ် (၂၀)တၠ ဒးချိုတ်အာလဝ်ရဂှ် ညးချဳဒရာၚ်ကတိုၚ်ကမှ်ဂမၠိုၚ် ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေန်ဗာတုဲကၠုၚ် စၟတ်တ္ၚဲ(၂၀) သ္ကုတ်လကြဴဂှ် က္ၜၚ်အိန္ဒိယပိုၚ် (၅)ဖ္ဍိုက်ဂှ် ဆဵုညာတ်ကေတ်လဝ် ဂၠုၚ်ဍောတ် ခက်ဒၟံၚ်သြၚ်ဗ္တဳရဂှ် တမ်ရိုဟ်တၚ်ဂၞၚ်ပရိုၚ်မွဲ ဟီုလဝ်ကဵု အေဂျေန်ဇြဳဌာန်ပရိုၚ်ရိုက်တာရ။
“ၜိုန်ပိုဲချိၚ်ခယျကေတ်တှ်ေ ဟိုတ်နူစၞစသုၚ် ပိုတ်သ္ကုတ်အာကီု၊ ပ္ဍဲအခိၚ်စိုတ်ဓာတ်စှ်ေ စိုတ်ဍောတ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဆၚ်စှ်ေအာဍာ်ကီုဂှ်ရ မၞိဟ် ၜိုတ် (၂၀)တၠ ဒးချိုတ်လဝ်ရ။ အရာဏံဂှ် အကာဲအရာပရေံလောန်တုဲ သွက်ဒေါသ ဂွံဒးတိတ်ရ” ဂှ် ခရေတ်လဳဝါ သ္ကိုပ်ပရေၚ်စၞောန်ပ္ညုၚ် ကိုန်စဳမာန်အရကာန် ထံက်ပၚ်ရီုဗၚ်ဒၟံၚ် ရိုဝ်ဟေန်ဂျာဗၟာဂှ် ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
ကောန်ဂကူရိုဝ်ဟေန်ဂျာဂမၠိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူ ဒးဆဵုဂဗဒၟံၚ်ကဵုပရေၚ်ပ္ကီုပရာပ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာတုဲ ပ္ဍဲဗ္ဒပ်သၟာဒဒိုက် ပ္ဍဲကဵုဘၚ်္ဂလာဒေတ်တအ်လေဝ် ဍိုက်ကေတ်ကောန်ဂၠုၚ်ဍောတ်တ် ၜိုတ်ဒှ်ကဵုဒှ်တုဲ တတ်ကၠောံအာက္ၜဳတုဲ စ္ဍးပါဲတိတ်ဒၟံၚ်အိုတ်တုဲ ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံအာဍုၚ်မလေဝ်ယှာရ။
“ဂၠုၚ်တအ်ဂှ် သာတုဲ အကာဲအရာပရေံကၠုၚ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂွံအဆက်ကဵု မၞိဟ်ပ္ဍဲဂၠုၚ် ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေန်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ ၇ အတိုၚ်ဍေံတအ်ဟီုဂှ်တှ်ေ ကောန်ၚာ်သၟတ်ၜါတၠ ဒးချိုတ်အာတုဲဒၟံၚ်ယျ။ မၞိဟ်ၜါတၠ ဆၚ်စှ်ေအာ ပ္ဍဲဍာ်ကီု ပရေၚ်ဒးချိုတ်လဝ်တၞဟ်သ္အာၚ် သ္ပဒ္တန်ဟွံမာန်ဏီဂှ် ဂွံလဝ်နွံရ။ ဂၠုၚ်ဂှ်တှ်ေ လအ်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲက္ၜဳ ပွိုၚ် ၂၅ တ္ၚဲတုဲ စၞစသုၚ်တအ် ပိုတ်အိုတ်တးရ” ဂှ် ပရဳယလဳဇြူ ညးချဳဒရာၚ်ကတိုၚ်ကၟဟ် ပရေၚ်ရိုဝ်ဟေန်ဂျာမွဲတၠဂှ် ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲသတ္တာဟတုဲကၠုၚ်ဏံလေတ် ဂၠုၚ်ပ္ဍိုက်လဝ်ရိုဝ်ဟေန်ဂျာ(၁၀၀)တၠပြၚ် တၞဟ်မွဲဂၠုၚ်ပၠန်ဂှ် Navy သိရိလၚ်္ကာ ရီုဂွံလဝ်ရဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
လၟိဟ်မၞိဟ်တတ်ကၠောံဒၟံၚ် ဗလးက္ၜဳဘၚ်္ဂလာဒေတ် ကေုာံက္ၜဳကပ္ပလဳ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ကၠးကၠးတၟးတၟးရဂှ် အေဂျေန်ဇြဳသၟာဒဒိုက်ကုလသမဂ္ဂ ဟီုသ္ဂးလဝ် ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေန်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ(၂)ဂှ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြးကုလသမဂ္ဂမွဲတၚ်ဂှ်မ္ဂး ဂၠံၚ်တရဴဍာ် အာယှသၠုၚ်ကျာဂှ် ဒှ်ဂၠံၚ်တရဴ မၞုံကဵုအန္တရာယ်ဂၠိုၚ်အိုတ် ပ္ဍဲဂၠးကဝ်မွဲဂၠံၚ်တုဲ စတမ်နူဂိတုဂျာန္နဝါရဳတုဲ ပံၚ်မၞိဟ် (၁၉၀၀) ပြၚ် သုၚ်စောဲကၠုၚ်လဝ် ဂၠံၚ်ဍာန်ဂှ်ကီု ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၀ဂှ်လေဝ် ညးမတတ်ကၠောံ အာကၠုၚ်တအ်ဂှ် ဂၠိုၚ်နူကဵုသၞာံဏံ ၜိုတ် (၆) ဆရဂှ်ဂွံတီကေတ်ရ။
ဟိုတ်နူပရေၚ်ချဳဒရာၚ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ သၞာံ ၂၀၁၈ ပါလုပ် သီုပရေၚ်ပြိုက်ဂစိုတ် ဗွဝ်ကဵုဗွဝ် ကေုာံကိစ္စကၠောန်သ္ပ ပွအဓမ္မတအ်တုဲ ရီုဟေန်ဂျာ (၇) ကိုတ် (၃)လက်ပြၚ်ဂှ် ဂြိပ်တိတ်အာလဝ် ဍုၚ်ဘၚ်္ဂလဒေတ် ဇိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာရဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
Ref;Aljazeera