မတ်မလီု၊ ဒဳဇြေမ်ဗာ (၃၀)
ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ သီုအကြေပ်အဂြတ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်နာနာ ကေုာံ ပဋိပက္ခရပ်လွဟ်တံဂှ်ရ မွဲဂိတုမ္ဂး မၞိဟ်တိတ်ဍုၚ်မ္ၚး မၞုံကၠုၚ်စဵုကဵု ပွဳပွူ (၄၀၀၀၀) ရောၚ် ဂကောံက္ဍိုန်ဍုၚ်နာနာ စပ်ကဵုပရေၚ်ဆုဲပြံၚ်အာကၠုၚ်မံၚ်စံၚ် (IOM) လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ (၂၈) တေံရ။
အတိုၚ်ဂလာန် IOM ဂှ်မ္ဂး အပ္ဍဲဍုၚ်ဂီုကၠီုဟွံမွဲကီု၊ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ဆုတ်ယောၚ်စှ်ေဒၟံၚ်ကီု ကေုာံ ကမၠောန်ကယိုၚ်လမျီုကၠေံအာတံ ဒှ်တမ် ဒၟါနူဟိုတ်နာနာသာ်တုဲ စနူဂိတုအံက်တဝ်ဗာ တုဲကၠုၚ်တေံတုဲ လၟေၚ်ဂိတု မၞိဟ်တိတ်ဍုၚ်မ္ၚး မၞုံဒၟံၚ် ပွဳပွူ (၄၀၀၀၀) တုဲ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဝွံ အာစိုပ်ဒၟံၚ် ဍုၚ်သေံအိုတ်ဂှ် သ္ဂးလဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ကောန်ဍုၚ်ဗၟာဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ဝွံ သွက်ဂွံတိတ်ဍုၚ်မ္ၚး နကဵုဂၠံၚ်ဍာန်နာနာ ဂ္စါန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံကၠောန်ကလောန်ဍုၚ်မ္ၚးဂှ် ကၠုၚ်စိုပ်တံၚ်ဂြံၚ်ပၠောပ်စိုတ် ကုညးဍုၚ်ကွာန် မၞုံဗ္ဒိုပ်ညးဒဒိုက်တံ နကဵုဗီုပြၚ်ကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ်၊ ပတိတ်ပရဲတံဂှ်လေဝ် အယောၚ်အလာဒှ်မာန် သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဗွဲမလောန်ဂှ်လေဝ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် IOM ဂှ်ရ။
ဒဒှ်မတိတ်ဍုၚ်မ္ၚးတံဝွံ ဒၟါနူအခေါၚ်အရာသၟာကမၠောန် အပ္ဍဲဍုၚ် ဆောံလေၚ်ဒၟံၚ်ကီု၊ ဟွံဂွံသြန်ဂိတု ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်သၟးဟွံက သီုကဵုဒးဒုၚ်ရေက်ကးပ္တိတ်ပရဲ လ္တူဍာ်ထတ်ကာယတံ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃ ကၠုၚ်စိုပ်ဏံလေဝ် ဒဒှ်မတိတ်ဍုၚ်မ္ၚးတံ သာသၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဌာန်ဂအုပ်သၟာကမၠောန်ဍုၚ်ဗၟာ (FGWM) ဒဝ်အိအိဖျူ သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ကောန်ကလောန်ဍုၚ်ဗၟာတံ မွဲဂိတု တိတ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်မ္ၚး ၜိုတ်ပန်ဠက်ဟီုဂှ် ဒးမံၚ်ရ။ သၞာံဏံအိုတ်မ္ဂး ရုၚ်စက် ရုၚ်ကလောန်တံ သ္ဂောံကၟာတ်ကၠုၚ်ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်၊ ကမၠောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲ သ္ဂောံဒှ်ကၠုၚ်ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်။ ပ္ဍဲသၟာကမၠောန်လၟုဟ်တံဂှ်လေဝ် ဟွံဂွံအခေါၚ်အရာဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်တံ၊ ဟွံဂွံသြန်ဂိတုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်တံသၟးဟွံက သီုကဵုဒးဂဗဒၟံၚ် အရာမဒးရေက်ကးပ္တိတ်ပရဲ ဍာ်ထတ်ကမၠောန်တံဂှ်ရ တိတ်ဍုၚ်မ္ၚး ကၠောန်ကၠုၚ်ကမၠောန်အိုတ်ရ။ သၞာံဏံအိုတ်တှ်ေ သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဏောၚ်ဂှ် အဲမ္ဒးသ္ၚဳဂၠိပ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
အတိုၚ်လိက်ကံက်ကပှ်တၚ်နၚ် ဌာန်ဂအုပ်သၟာကမၠောန်ဍုၚ်ဗၟာ (FGWM) ဂှ်မ္ဂး ရုၚ်စက် နူလှာၚ်တာယာ၊ ယှိုဲပျဳတာ၊ ဍုၚ်ဒြာဲမ္ၚဵု ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ပ္တိုန်ကၠုၚ်အခေါၚ်ဂွံကၟာတ်ရုၚ်စက် ကၠုၚ်စိုပ်အပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃ တံဂှ်ကဵု အခေါၚ်ဂွံကၟာတ်ရုၚ်သၟာကမၠောန် မဆေၚ်စပ်တံဂှ် ဂွံဆဵုကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်လေဝ် သ္ဂးရ။
ဆ္ဂး နကဵုသၟာကမၠောန်ဍုၚ်ဗၟာ တိတ်ဍုၚ်မ္ၚးတံဂှ်လေဝ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ဒၟါနူဒှ်ဒၟံၚ်ကောန်ကလောန်ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံဂှ်ရ ဒးဒုၚ်ဝးပ္ကဝ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်၊ ဒးဒုၚ်ပ္တိတ်ပရဲ လ္တူဍာ်ဓတ်ကာယ အပ္ဍဲဍုၚ်မ္ၚးတံဂှ် ဒးဂဗဒၟံၚ်တုဲ ရုၚ်ကလုတ်ဍုၚ်ဗၟာ သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံလေဝ် ပွမကဵုအရီုဗၚ် ကွေံကွေံကြာန်ဂှ် ဟွံမွဲရ။
ဟိုတ်နူကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ မဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု အကြေပ်ဂြတ်နာနာသာ်တံဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃ ကၠုၚ်စိုပ်ဏံ ဒဒှ်မတိတ်ဍုၚ်မ္ၚး သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ် IOM ချိၚ်ခယျလဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဟိုတ်နူပဋိပက္ခ ရပ်လွဟ် အပ္ဍဲဍုၚ်တုဲ ညးထောံလသာသ္ၚိဌာန် ဒးဂြိပ်ဒဴတံ မၞုံဒၟံၚ် စဵုကဵု (၁ ဒဿမ ၄) ပြကောဋိကိုဋ်ပြၚ်တုဲ အပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃ ကၠုၚ်စိုပ်ဏံ ညးဒဒိုက်တံ ထပ်ပဵုကၠုၚ်မာန်တုဲ အကာဲအရာစပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ်တံဂှ်လေဝ် သာပရေံကၠုၚ်မာန်ရောၚ် IOM သ္ဂးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)