တိုၚ်ပေ၊ ဂျာန္နဝါရဳ (၁၉)
ဒပ်ပၞာန်ထိုၚ်ဝါန်ဝွံ သွက်ဂွံတဝ်စၞေဟ် ပွဘပဠဍုၚ်ကြုက်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ပ္ကတ်ပ္ကေၚ် ဒပ်အရန်တံဂှ် သွက်ညးဗြဴတံဂွံပါလုပ်ဂှ် (ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ၁၇ တေံ) လလောၚ်တြးလဝ်ရ။
ဣဏံဝွံ ကဵုထောံအခေါၚ် ညံၚ်ဇြဟတ်ကောန်ဂကောံဒပ်တံ ဂွံတောတက်ခိုဟ်ကၠုၚ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။ ထိုၚ်ဝါန်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ် ဂွံအခေါၚ်အုပ်ဓုပ်အပိုၚ်ဂှ်ဝွံ နွံဒၟံၚ် သၟဝ်ပွမၜက်ၜေတ်ကြုက်တံကဵု ပွမဘပဠ ဟွံပိုတ်သ္ကုတ်တံရ။
အပ္ဍဲသၞာံဟွံလအ်ကၠုၚ်ဏံ လက်ထက်သမ္မတကြုက် ယှဳကျေန်ဖျေန်ဂှ် ပွမဘပဠကြုက်တံ သာသ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်လဝ်တုဲ ကြဴနူပရေၚ်ၜက်ၜေတ်ရုယှာ ကုယူကရုၚ်တုဲဂှ် ပေကျေန်ဝွံလေဝ် ကၠောန်သ္ပကၠုၚ် ပြဝလအာတုပ်သာ်ဏံကီုဂှ် ပရေၚ်ဂွိၚ်ဂွါဲ ထိုၚ်ဝါန်တံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်လဝ်ရ။
သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန် ဇြဟတ်ကောန်ဂကောံဒပ်အရန်ဂှ်တုဲ နဒဒှ်ပ္တိတ်ဇြဟတ်မွဲဒကုတ်မွဲဒကဴဂှ် စနူပိသတ္တာဟဒုတိယ သၞာံဏံတုဲ ပ္ဍဲကဵုတန်ဗ္တောန် ပရေၚ်ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်တံဂှ် ကောန်ပၞာန်ဗြဴ ဗၞတ် ၂၀၀ ကဵုအခေါၚ်ပၠောပ်စရၚ်ရောၚ်ဂှ် ဌာနဝန်ဇၞော်ကာစဵုဒၞါတိုၚ်ပေ ဟီုဂးလဝ်ရ။
“ဣဏံဝွံ ပ္ဍဲကဵုတန်ဗ္တောန်ဒပ်အရန်တံဂှ် သွက်ညးဗြဴတံဂွံပါလုပ်ဂှ် ဒှ်သၞာံကိုပ်ကၠာအိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲသၞာံဏံ ပွပ္ကတ်ပ္ကေၚ်စမ်ၜတ်မွဲ ဒှ်ကၠုၚ်ဏောၚ်” ဂှ် ဂအုပ်သ္ကိုပ်ဗိုလ် ယူဝန်ချာန် နူ All-Out Defense Mobilization Agency ဌာနဝန်ဇၞော်ဂှ် ဟီုရ။
“ဗက်ကဵုလၟိဟ်မၞိဟ်မပ္တိုန်လဝ်စရၚ်တံဂှ်တုဲ အစောံစရာဲပရေၚ်ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်တံဂှ် ပိုယ်တံ စဳဇန်ရေၚ်တၠုၚ်အာဏောၚ် မဒှ်ရ၊ သွက်အစောံစရာဲပရေၚ်ဗ္တိုက် ဂကောံဒပ်အရန်တံ ဂွံတောတက်တိုန်ဂှ် ဒဒှ်မကလေၚ်ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ကဵု ဒပ်အရန်တံဂှ်ဝွံ ရန်တၟံလဝ် သွက်သ္ဂောံစိုပ်တရဴ ဇြဟတ်ခိုဟ်ကၠုၚ်တံ မဒှ်ရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုကဵု အ္စာပရိုၚ်တံရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ညးဗြဴတံဝွံ ပ္ဍဲကဵုဂကောံဒပ်ရပ်လွဟ်တံဂှ် ၜိုန်ရယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ် နကဵုစေတနာတံမာန်ကီုလေဝ် သွက်ဂွံယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန် ကေုာံ သွက်ပရေၚ်ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်အရန် ဒးကၠောန်ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံတံဂှ် နွံပၟိက်ဒၟံၚ် မၞိဟ်တြုံတံသၟးဏီရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ပၞာန် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ဂှ် သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန်ဇြဟတ်အရန်ဍေံဂှ်ကဵု သွက်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်လဝ် သွက်ပရေၚ်စဵုဒၞါ လ္ပာ်မၞိဟ်အရာပ်တံ၊ သွက်ဂွံကဵုအခေါၚ်ဗ္တောန်ပ္ကတ်ပ္ကေၚ် ကုညးဗြဴတံ ဂၠိုၚ်ၚ်ဂှ် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ် ထိုၚ်ဝါန်ရ။
ပ္ဍဲဂိတုတုဲကၠုၚ်တေံ နကဵုထိုၚ်ဝါန် ဒဒှ်ရသၠုၚ်ပ္တိုန်လဝ် အခိၚ်ကာလ မၞိဟ်တြုံတံ ဒးယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ပၞာန် ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံ နူကဵုပန်ဂိတု စဵုကဵုမွဲသၞာံဂှ် လလောၚ်တြးလဝ်ရ။
ညးစၞးကၠတ်ထဝ်လ္ၚဵုတံဂှ် ပ္တိုန်လဝ်ဂလာန် ဗီုပြၚ်ပရေၚ်မၞိဟ်ဗြဴတံ သ္ဂောံယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ပၞာန် ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံဂှ်ရ။
သာၚ်အေန်ဝါန် မဒှ်သမ္မတညးဗြဴထိုၚ်ဝါန် ကိုပ်ကၠာအိုတ်ဂှ် “သွက်တၞောဝ်အနာဂတ်ဂတပိုယ်တံဂှ် နွံပၟိက်ဒးယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ပၞာန် ဗွဲမစှ်ေကဵုသၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဏောၚ်။ ညးလဵုမွဲမှ ဟွံမိက်ဗ္တိုက်ပၞာန်ကီုလေဝ် သွက်ကောန်ဍုၚ်ကောန်ကွာန်ဇကုတံဂှ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ဟီုဂှ် စှ်ေကၠုၚ် နူအကးသးဟွံသေၚ်ပုဟ်” သာ်ဝွံ ဟီုဂးလဝ်ရ။
ထိုၚ်ဝါန် ကေုာံ ကြုက်တံဝွံ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၄၉ အခိၚ်ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ကြုက် တုဲဒှ်အာဂှ် ပါ်ထ္ကးအာၜါကရေက်တုဲ ဒဒှ်မဒှ်ကၠုၚ်ဒကုတ်လစှ်ေကြုက်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တ္ကအ်တံ သ္ဇက်ဂွံဒုၚ်တဲမာန်ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် သာၚ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
Ref; CNA