မတ်မလီု၊ ဂျာန္နဝါရဳ (၂၄)
ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ်တံဝွံ ကရောံအခေါၚ်အရာကမၠောန်ကၟိတ် အောန်စှ်ေကၠုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူပြသၞာပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်ဗိုက်လ္တက် ဂြောဝ်ဂတာတံဂှ်ရ သွက်ဂွံဆက်ဒတူလိုၚ်အာဂှ် သာခက်ခုဲကၠုၚ်အိုတ်ရောၚ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ညးဍုၚ်ကွာန်ကဆံၚ်မၞိဟ်သ္ဇိုၚ်တံဝွံ အပ္ဍဲကာလဗ္ဒါဲ ၂ သၞာံ ဒပ်ပၞာန်သီလဝ်အဝဵုဂှ် မ္ၚးနူဗၞိက်စၞစသုၚ်သ္ဇိုၚ်တံဂှ် ၚုဟ်ကပေါတ်မၞိက်တံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆကီု၊ ကရောံကလောန်ကၟိတ်အောန်စှ်ေကၠုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူပြသၞာကလောန်ဟွံမွဲတံတုဲ ညံၚ်ပုၚ်ဗ္ဂါပ်ဂွံမှာန်ဂှ်ရ ဒးရုန်ဂ္စါန်ဒၟံၚ် တၟာလှ်ေရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ်တံဝွံ မ္ၚးနူအမိၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် တိတ်ဗ္တံဟွံဂွံတံဂှ် သီုကဵုတၚ်ဗၞတ်ဗ္ၜတ် အခေါၚ်အာကၠုၚ်တံကီုဂှ်ရ သွက်ဂွံပသောၚ်ပြသၞာပရေၚ်ဗုၚ်ဂၞဴသ္ၚိကၟိန်တံဂှ် သာခက်ခုဲကၠုၚ်အိုတ်ရ။
စပ်ကဵုအခက်အခုဲ မဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ်မွဲတၠဂှ် ဟီုလဝ်ဗီုလၟုဟ်ရ။
“ပထမဂှ်တှ်ေ အဲဂှ် အခိၚ်ကၠာဂွိုအ်သီအဝဵုဏီဂှ် ကလောန်ဇကုကဵုဇကုဂှ် ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ် သ္ၚိကၟိန်ဇကုဇကုဂှ် အရာရာအိုဿီု ပြေပြံၚ်မံၚ်ဖအိုတ်ရ။ ကြဴနူသီအဝဵုတုဲ အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ပိုယ်တံ ဒှ်တိုန်အခက်အခုဲ ကလောန်ကၟိတ်အိုတ်ရ။ ၜိုတ်နွံဂှ် သွံစ၊ ပံၚ်စ ဒှ်ကလောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲတုဲ တ္ၚဲဏံစတုဲမ္ဂး သွက်ဂွံစအရၚ်တ္ၚဲယးရဂှ် ဒးဂ္စါန်ဒၟံၚ် တၟာလှ်ေရ။ အကြာဏံဂှ် ဇကုတံဂှ်လေဝ် လိၚ်မံၚ်ဒၟံၚ်တိတုဲ သွက်ဏံဂှ်လေဝ် ဒးဂွိၚ်ဒၟံၚ်ကီုရ။ အခိၚ်ဒၞါဲသွက်ဂွံမံၚ် ဟွံမွဲဂှ် ဇကုလေဝ် ဒှ်ကလောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲဒၟံၚ်ဂှ် သွက်ပရေၚ်စသုၚ် ဏံသၟးဟွံကပုဟ်၊ ကြေပ်ဂြတ်ကၠုၚ် သီုကဵုသွက်မံၚ်စံၚ်တံရ။ လၟုဟ်ဂှ် ပိုယ်တံ ဒးရုန်ဂ္စါန်ဒၟံၚ် တၟာလှ်ေရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ်တံဝွံ ဟိုတ်နူပရေၚ်ကလောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲတံဂှ်ရ ပ္ဍဲအရာလုပ်ကၠောန် ကမၠောန် မတဝ်မကၠောန်တံဂှ်လေဝ် ကၠာတေံ ကမၠောန်မဂွံဒၟံၚ် ပွဳပွူ (၁၅၀၀၀) ဒ္ကေဝ်တံဂှ်ဝွံ အခါလၟုဟ် ၜိုတ်ပွဳပွူ (၇၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ဓဝ်ဟေၚ် ဂွံဒၟံၚ်ဂှ်ရ ၚုဟ်ထေက်ကဵုဂွံတံဂှ် ဟွံဂွံရတုဲ ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်ဗိုက်လ္တက်တံ သာကြေပ်ဂြတ်ကၠုၚ်ရ။
ကမၠောန်တၟော်ကဵုတ္ၚဲ မတဝ်မကၠောန်တံဂှ်လေဝ် ကလိဂွံမံၚ် လၟေၚ်ၚ်ဟွံမွဲတုဲ ဒၟါနူၚုဟ်ကပေါတ်ဗၞိက်တံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် အဆက်က်ဂှ်ရ ဒးခၞေံစသုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ သွက်ဂွံစသုၚ်အရိုဟ်တ္ၚဲမာန်ဂှ် ဒးရုန်ဂ္စါန်ဒၟံၚ် တၟာလှ်ေရောၚ် သ္ဂးအိုတ်ရ။
ညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ်မွဲတၠဂှ်လေဝ် ကၠာတေံဂှ် ကလောန်သွံဖျာတံနွံကီုလေဝ် အခိၚ်လၟုဟ် ဒှ်ဒၟံၚ်ကလောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲတုဲ ဒးစသုၚ်ဒၟံၚ် နကဵုသြန်လှုဲမဂွံနၚ် နူကဵုကလောန် မတဝ်မကၠောန်တံဂှ်ရ စွံဘာကဵု ကောန်ၚာ်တံ ဟွံမာန်ရပုဟ်ဂှ် ဟီုရ။
“အခက်အခုဲဂှ်တှ်ေ ကၠောန်အာ စအာရ။ ကြေပ်ဂြတ်ဒၟံၚ်ရ။ ကလောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲလေဝ် ဒှ်ရ။ အရိုဟ်တွဵုတှ်ေ ပ္ဍဲဇကုဂှ် ကလောန်နွံဒၟံၚ်လေဝ်။ သွံစဖျာရ။ လၟုဟ် မသွံဖျာတံဂှ်လေဝ် သွံစထောံဖအိုတ်တုဲ မုတမ်ရိုဟ်လေဝ် ဟွံမွဲရပုဟ်။ ကပေါတ်သွံတံလေဝ် ဟွံမွဲရပုဟ်။ ဒှ်ဒၟံၚ် ဗီုဏံရ။ ဗက်ကၠောန်ဒၟံၚ်ပရန် ဗီုဏံရ။ ပရန်ဂှ်လေဝ် လနွံတှ်ေနွံ လဟွံမွဲတှ်ေ ဟွံမွဲ။ ဂွံစ ၜိုတ်ခရိတ်သ္ၚုတှ်ေ ဗက်ၜှ်စသၞေဝ်ကေဝ် ဗ္ဒါဲဗ္ဒါဲတံဂှ်ရ။ ၜိုတ်ဂွံဂှ် စအာတုဲ ကလောန်ဟွံမွဲတှ်ေ သွက်ဂွံစ ဟွံမွဲပၠန်ရ။ ကောန်ၚာ်ဇၞော်ဂှ်တှ်ေ လၟုဟ် ဂွံတိုန်ဘာဂှ် သ္ပဟွံမာန်ပုဟ်။ စှ်တန်ဂှ် စွံဟွံမာန်ရပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နကဵုညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ်တံ ယဝ်ရဒးဆေၚ်အာမုက် ကုအကာဲအရာဗီုလၟုဟ်ဏံ အခိၚ်ဗွဲမလအ်လမ္ဂး ဂဗကၠုၚ်ကဵု ဘဲကၠောဝ်ဗျဵုမာန်တုဲ အမှုရာဇာဝတ် ညံၚ်ရဴကၠတ်ဂၠံက်ပၠံၚ်ၜးတံဂှ်လေဝ် သာဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် ညးမရေၚ်တၠုၚ်ရီုဗၚ်ကဵုဒၟံၚ်တံ သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ်တံဝွံ ဟိုတ်နူပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်သ္ၚိကၟိန်တံကဵု အခက်အခုဲကလောန်ကၟိတ်တံဂှ်ရ နူကဵုဂၠံၚ်ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံဂှ်မွဲကဆံၚ် အာစိုပ်ဒၟံၚ် ဍုၚ်မွဲလ္ပာ်တေံ ဂၠိုၚ်ဂှ်ရ ကြပ်အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ ဒးဒုၚ်ရပ်ဒက်ဒၟံၚ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
ဘဝပိုန်ဒြပ်ပရေၚ်မၞိဟ် ညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ်တံဗီုလၟုဟ် သွက်ဂွံကလေၚ်ခိုဟ်ကၠုၚ်ဟီုမ္ဂး ဍုၚ်ကွာန်ဒးညိၚ်ဝတ် ၜိုဟ်သြိုဟ်ကၠာဂှ် နွံပၟိက်တုဲ ဍုၚ်ကွာန်ညိၚ်ဝတ်မှဟေၚ် ပရေၚ်ဓလိုက်တမ်ရိုဟ် အပ္ဍဲဍုၚ်၊ မ္ၚးဍုၚ်တံ လုပ်စိုပ်ကၠုၚ်ရောၚ် မဒှ်တုဲ ကလောန်ကၟိတ်တံလေဝ် ကလေၚ်ခိုဟ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် တၠကမၠောန်တံ ဟီုရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် အပ္ဍဲကာလ ဗ္ဒါဲ (၂) သၞာံ ဒပ်ပၞာန်သီလဝ်အဝဵုဂှ် ၚုဟ်ကပေါတ်ဗၞိက် သၠုၚ်တိုန် ကဵုဆတုဲ ပ္ဍဲကမၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တံဂှ် ဟိုတ်နူတၚ်ကၟာတ်လဒဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် အရာဟွံမွဲပၟိက်တံဂှ်ရ မ္ၚးနူကမၠောန်ပရေၚ်သိုၚ်ခၞံ၊ ကမၠောန်ဟဝ်တေဝ် ကေုာံ ကမၠောန်အာတရဴတံဂှ် ကမၠောန်တၞဟ်သ္အာၚ်တံ ဗွဲမဂၠိုၚ် ဖအောန်ဖျေံလဝ် ကမၠောန်တံနွံတုဲ ဒးဒေါအ်ဇူလဝ် ကမၠောန်တံနွံဂှ်ရ ညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုလ္ၚီ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ပြသၞာကမၠောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲတံရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)