ယှာန်ဟိုၚ်၊ ဂျာန္နဝါရဳ (၂၈)
မၞိဟ်ထ္ၜးဆန္ဒ မဒစဵုဒစး ကုမူဝါဒကဝ်ဝေဒ်ဍုၚ်ကြုက် မက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်အခိၚ်လၟုဟ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ဝွံ ဒးဒုၚ်ရပ်ထိၚ်လဝ်ဖိုဟ်တုဲ သီုကဵုဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် ကုပွမစောဲဂဗုတ်တံဂှ်တုဲ ဟိုတ်ပရူပရာ ဖဵုအဆက်လက္ကရဴတံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဂွံတီ ဟွံဂွံမိၚ်ကေတ်ရပုဟ်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် Human Rights Watch မလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ဂှ်ရ။
ပရေၚ်ထ္ၜးဆန္ဒအာတ်မိက် သွက်ဂွံဖအိုတ်ထောံကဵု ဒဒှ်မရပ်စပ်စကာဒၟံၚ် မူဝါဒကဝ်ဝေဒ်စှ်ဒ္စိတ် ဗွဲမတေၚ်ဂြတ် ဗ္ဒါဲပိသၞာံ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ဇၞော် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ် မၞုံအလုံဍုၚ်ကြုက်မွဲတံဂှ် က္တဵုဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ကြပ်အိုတ်တံဂှ်တုဲ ညးထ္ၜးဆန္ဒတံဝွံ နဒဒှ်သၚ်္ကေတ ဟွံပြေစိုတ်တံဂှ် ရပ်လဝ် လိက်တၞးဗုဗုတံရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ညးထ္ၜးဆန္ဒ လ္ၚဵုတံဝွံ ကညာၚ်ကရေဲလဝ် ရမျာၚ်ကရေဲ အာတ်မိက် သွက်ဂွံပလှ်ဖျေံ ဗော်ကောန်မျူနေတ်ဂွံအဝဵုဂှ်ကဵု သမ္မတယှဳကျေန်ဖျေန်ဂှ်ရ။
အပ္ဍဲပွိုၚ်စှ်သၞာံ သမ္မတယှဳ ဂွံအဝဵုဂှ် ပရေၚ်ထ္ၜးဆန္ဒ ဟွံကေၚ်ဂဗမွဲလှ်ေတံ က္တဵုဒှ်လဝ်တုဲ လ္တူလစွံစိုတ်ပြးထ္ကးဟွံတုပ်တံဂှ် ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံ ပါ်ထ္ကးလဝ် သ္ကာတ်တ်မြဟ်ဟ်ရ။ ရပ်ဒက်လဝ် မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်တုဲ လက္ကရဴဏံ ကလေၚ်ဗလးကဵုလဝ်ကီုလေဝ် ဒးဂဗကၠုၚ် အကာဲအရာအဆက်လက္ကရဴတံဂှ် ဂွိၚ်ဂွါဲဒၟံၚ်ဗွဲတၟေၚ်အိုတ်ရဂှ် ညးထ္ၜးဆ္ဒတံ၊ ညးရေၚ်တၠုၚ်ဂဗုတ်တံ ကေုာံ တၠပညာတံ ဟီုလဝ်ကဵု ဌာန်ပရိုၚ် ရာ်တာရ။
မၞိဟ်ထ္ၜးဆန္ဒ ပ္ဍဲဗေကျေန် (၄) တၠဂှ် ဒးဒုၚ်ဖျေံလဝ်ထံၚ် စဵုကဵုဒဏ်ထံၚ် (၅) သၞာံတုဲ ဒၞါဲထိၚ်ဒဝ်လဝ် ညးသၟတ်ထ္ၜးဆန္ဒၜါတၠ မဒးဒုၚ်ရပ်လဝ် Li Yi ကေုာံ Chen Jialin တံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဂွံတီကေတ်ဏီဂှ် ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲ Human Rights Watch တုဲ သွက်ဂွံကလေၚ်ဗလးကဵု မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ရပ်ဒက်လဝ်တံ သီုဖအိုတ်ဂှ်လေဝ် အာတ်မိက်လဝ် ဇရေၚ်အလဵုအသဳကြုက်ရ။
အကာဲအရာ ပူဂဵုမဒးဒုၚ်ရပ်ဂမၠိုၚ် မထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ပရိုၚ် ဌာန်ပရိုၚ်ရာ်တာဂှ် သ္ပဒတန် တၞဟ်ခြာဟွံမာန်ဏီတုဲ သွက်ဂွံတီကေတ်မွဲမွဲသာ်မာန်ဂှ် ၜိုန်ရဆက်လဝ်ဖုၚ် ကုဌာနဝန်ဇၞော်ပရေၚ်ဂီုကၠီု ဍုၚ်ကြုက်ကီုလေဝ် ကလေၚ်သှ်ကဵုလဝ်ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် သ္ဂးရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ကုမၞိဟ်ထ္ၜးဆန္ဒ လၟိဟ်ညိညဂှ် ကဵုထ္ပက်စၟတ်တဲ ဒုၚ်လျိုၚ်တုဲ ကလေၚ်ဗလးကဵုလဝ်တံ နွံဂှ် ဂကောံမၚ်ရံၚ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကလေၚ်ဟီုဂးလဝ်ရ။
“ညးထ္ၜးဆန္ဒဗွဲမဂၠိုၚ်ဝွံ ပရူဒဒှ်ညးတံဂှ် မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ဟွံတီကီုလေဝ် ကြဴနူထိၚ်ဒဝ်တုဲဂှ် ညံၚ်ရဴထပိုတ်ထောံအဆက် အနိၚ်အထက်ဂှ် ဒးထေၚ်ကေတ်ရ။ ညအ်ဂှ် ဒှ်အခိုက်အလေံ လ္ပာ်သၟိၚ်တၠအဝဵုကြုက်တံ ဘပဠ ကုဂြောဝ်ဂတာ ရဲဒးဒုၚ်ရပ်ဒက်တံ သွက်ဂွံမံၚ်သ္ၚိတ်တ်ရဏောၚ်” သာ်ဝွံ ဂကောံ Human Rights Watch ဟီုရ။
ဗွဲကြဴပေါဲထ္ၜးဆန္ဒတံတုဲ ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ အခိၚ်ပြဟ်ဟ်တေံဂှ် ဍုၚ်ကြုက်ဝွံ ကြဴနူဖအောန်ဖျေံထောံ ပရေၚ်ထိၚ်ဒဝ်ကဝ်ဝေဒ် ဗွဲမဂၠိုၚ် လွာဲဂှ်တုဲဂှ် စၟယဲကဝ်ရိုဝ်ဏာဝွံ ပြးထၞာန်ကၠုၚ်လဝ် အလုံကၟိန်ဍုၚ်ပြးဇး ဗွဲမပြဟ်ပြေဟ်ရ။
Ref: Reuters