မတ်မလီု၊ အဝ်ဂါတ် (၅)
ပ္ဍဲကဵုလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဏံ ဟိုတ်နူၚုဟ်ဖျာက္ဍၚ် မသၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ကဵုဆဂှ်ကီု သီုကဵုပြသၞာသြန်လုပ်လုပ်တိတ် ဟွံရုမ်ဂပ်တံဂှ်တုဲ ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်ဂြောဝ်ဂတာဂမၠိုၚ် သာတုဲကြေပ်ဂြတ်ကၠုၚ်ရဂှ် ညးဗြဴတၠသ္ၚိတံကဵု ညးယိုက်ဝန်သ္ဇိုၚ်ဂမၠိုၚ် ကြေဝ်ကရောတ်တိတ်ကၠုၚ်မွဲရမျာၚ်အိုတ်ရ။
ၚုဟ်ဖျာဗၞိက်စၞစသုၚ်သ္ဇိုၚ် မပ္တံကဵုသ္ၚု၊ ကပေါတ်ဗၞိက်အရပ်စပ်ဖဴတံဂှ်ဝွံ အပ္ဍဲကာလဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုပွိုၚ်ၜါသၞာံဘာ်ပြၚ်ဏံ ဟိုတ်နူပရေၚ်သၞောတ်ဗ္ၜတ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂမၠိုၚ် သီုကဵုဖန်ဇန်ဟွံဒးတံဂှ်တုဲ ၚုဟ်ဂှ်ဟွံကလေၚ်စှ်ေတုဲ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်အိၚ်ၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဏံ ကၠာဂွိုအ်သီအဝဵုတေံ ၚုဟ်သ္ၚုမောဝ် မွဲရိုက် (၃၀၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ဓဝ်ၚုဟ်မၞုံဂှ်ဝွံ မွဲရိုက်ဂှ် ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵုပွဳပွူ ၁ ကိုဋ်ဒ္ကေဝ်တုဲ ကၠေၚ်စဂှ်လေဝ် မွဲပသာ နူကဵုၚုဟ်မၞုံ ၂၀၀၀ ဒ္ကေဝ်ဂှ် ဒှ်အာစဵုကဵု ၈၀၀၀ ဒ္ကေဝ်တုဲ ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ၄ ဆပြၚ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ၚုဟ်ခၟာဲစာၚ်၊ ခၟာဲအဒါ ၜိုတ် ၁၀၀ ဒ္ကေဝ်ဓဝ်ဂှ်လေဝ် ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵုဗ္ဒါဲ ၄၀၀ ဒ္ကေဝ်တုဲ တၞုၚ်ဝုန် မွဲစန် ၚုဟ်မၞုံစ ၜိုတ်ကပါ်ဓဝ်ဂှ်လေဝ် ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ဒှ်အာ စဵုကဵု (၃၀၀) ဒ္ကေဝ်ရ။
ညးဗြဴတၠသ္ၚိမွဲတၠဂှ် ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟိုတ်နူၚုဟ်ဖျာတံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆဂှ်ရ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် ကုပြသၞာသြန်လုပ်ကဵု သြန်တိတ်ဟွံရုမ်ဂပ်တံဂှ်တုဲ သွက်ဂွံစသုၚ်လၟေၚ်တ္ၚဲရဂှ် ခက်ခုဲကၠုၚ်ရောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“လိၚ်မံၚ်ဒၟံၚ်သ္ၚိ၊ တၠသ္ၚိဂှ်တှ်ေ ဒဳမံၚ်တက္ကသဳ။ သြန်လုပ်ဂှ်တှ်ေ လဆောဝ်လဆောဝ် ဂွံ (၅၀၀၀) ၊ ဂွံ (၁၀၀၀၀) မွဲတ္ၚဲကဵုမွဲတ္ၚဲဂှ် ဟွံတုပ်ပုဟ်။ ဇကုဒးရာန်ဒၟံၚ်ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲမွဲတ္ၚဲ သ္ဇက်ဂွံဍုန်တိုပ်သၟးဂှ် အိုတ်ဒၟံၚ် ၜိုတ် (၄၀၀၀) ယျ။ ကၠေၚ်၊ မြေက်၊ ကသိုန်၊ ၜဵုတံ ဟွံပါဏီပုဟ်။ ညအ်ဂှ် ခၟာဲအဒါဂှ် မွဲမ (၄၀၀) ၊ ခၟာဲစာၚ်ဂှ် (၃၀၀) ဏောၚ်။ သြန်လုပ်ကဵုသြန်တိတ်ဂှ် ဍေံဟွံသၟဟ်တးပုဟ်။ ကၠာတေံမ္ဂး မွဲတ္ၚဲဂွံစ ၜိုတ် ၄၀၀၀၊ ၅၀၀၀ မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုသ္ၚိဂှ် စရုမ်မံၚ်ဏောၚ်။ လၟုဟ်ဂှ် မၞိဟ်မွဲကၠောန်ဂှ် စဟွံရုမ်ရပုဟ်။ ၚုဟ်ဖျာတိုန် သြန်ဖောဝ်ဒှ်ဒၟံၚ်ရ။ တက်ပ္တိတ်သြန်တၞး ၜါဠက်တံဂှ်တုဲ အာဇီုကပိုက်ဂှ်တှ်ေ မၞိဟ်ကၠောန်မွဲတ္ၚဲ စမွဲတ္ၚဲတံရဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ၚုဟ်ဖျာတိုန်ဒၟံၚ်သိုက်က်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူပရေၚ်တက်ပ္တိတ်သြန်တၞး ၜါဠက် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တုဲ လ္တူနူကဵုကၠာတေံဂှ် ကပေါတ်ဗၞိက်မွဲဂကူ နူကဵု ၁၀ တၟံကၠံ တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် စဵုကဵု ၁၅ တၟံကၠံရ။
ၜိုန်ရၚုဟ်ဖျာတံ တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ကဵုဆကီုလေဝ် လ္ဂောံကဵုသၞောဝ်ဥပဒေၚုဟ်လိၚ်အောန်အိုတ် မစၞောန်ပျးလဝ် သွက်ဂွံပလေဝ် ၜါသၞာံမွဲဝါဂှ်မ္ဂး သြန်ဂိတုအောန်အိုတ် မွဲတ္ၚဲ ၄၈၀၀ ဂှ်လေဝ် ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ကလေၚ်ပလေဝ်ဟွံမာန်ဏီဖိုဟ်ရ။
ညးယိုက်ဝန်ပုဂ္ဂလိကမွဲတၠဂှ် ၜိုန်ရၚုဟ်ဖျာတံ တိုန်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ၚုဟ်သြန်ဂိတုတံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ဟွံမွဲဂှ်ရ ဒးခၞေံရပ်စပ်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ဒးဂဗဒၟံၚ်ကဵု ပြဒ္ဒညာသြန်လုပ်ဟွံရုမ်ဂပ်တံဂှ်ရောၚ် ဟီုရ။
“ပ္ဍဲကဵုအကာဲအရာ ကွာအာဒၟံၚ်ဂလိုၚ်ၚ်ဏံဂှ် သြန်လုပ်ဂှ်တှ်ေ အတိုၚ်တြေံရ။ ကၠာဂွိုအ်သီအဝဵုတေံဂှ်လေဝ် သြန်လုပ်ပိုယ်တံဂှ် ၜိုတ်ဏံရ။ လၟုဟ်လေဝ် တိုန်ကၠုၚ်ဟာဟီုတှ်ေ ၜိုတ်ဏံရဏောၚ်။ ညအ်ရဂှ် လဆောဝ်လဆောဝ် ထပိုတ်ထောံဒၟံၚ်တံ နွံရ။ အာကလောန်လဇုဲအာကီု၊ ဒၟါနူဟိုတ်နာနာတုဲ ဒးလီုအာကလောန်တံ နွံမ္ဂး ဒးဒုၚ်ထပိုတ်သြန်ဂိတုတံဂှ် နွံဒၟံၚ်ရ။ ခရိတ်အရပ်စပ်ဖဴတံဂှ်ကီု၊ ခရိတ်သ္ၚိ ခရိတ်ပၟတ် ခရိတ်ဍာ်တံသီုဖအိုတ်ဂှ် ၜိုန်ရခၞေံတုဲရပ်စပ်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် သြန်လုပ်ဂွံဒၟံၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဟွံရုမ်ဂပ်ပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံဝွံ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ် ပြဒ္ဒညာအဆက်လက္ကရဴ ပၞာန်သီအဝဵု မဒှ်ဘဲဒဏ်ဗၞိက်စၞစသုၚ်သ္ဇိုၚ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်တံဂှ်တုဲ သီုကဵုဒးဂဗဒၟံၚ် ပရေၚ်ကလောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲတံရ။
ၚုဟ်ဗၞိက်စၞစသုၚ်သ္ဇိုၚ်တံဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူၚုဟ်မးသြန်ဗၟာစှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ကပေါတ်ဗၞိက် မဒးပၠောပ်ပ္တိုန်ဒၟံၚ် နူကဵုဍုၚ်သ္အာၚ် ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံတံ ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ကီု၊ ဗၞိက်ပ္တိတ်နူအပ္ဍဲဍုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူရုမ်မ်ဂပ်ပ်ဟွံမွဲဂှ်ရ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဒၟံၚ် ဘဲဒဏ်ၚုဟ်ဗၞိက်ဖျာက္ဍၚ်တံ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။
တကမၠောန်မွဲတၠဂှ် ဟိုတ်နူၚုဟ်ကပေါတ်တမ် ကပေါတ်ဗၞိက်အပြောံတံ ၚုဟ်က္ဍၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ကဵုသြန်ပရဲဂှ် တၟော်စဟွံကိတ်တုဲ သွက်ဂွံပပဵုကဵုသြန်ဂိတု ကုညးယိုက်ဝန်သ္ဇိုၚ်တံဂှ် အခက်အခုဲနွံဒၟံၚ်ရောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ဇၟာပ်ပ်ကမၠောန်ဂှ် အခက်အခုဲဂှ်တှ်ေ အဓိကဂှ် ညးယိုက်ဝန်တံရ။ ပြသၞာဇၞော်အိုတ်ဂှ်တှ်ေ ညးယိုက်ဝန်သ္ဇိုၚ်တံ ဒးဒုၚ်စသိုၚ်ဏောၚ်။ ၚုဟ်သၠုဲတိုန်တုဲ ပပဵုပ္တိုန်ကဵုသြန်ဂိတု ကုဍေံတံဟွံမာန်ပုဟ်။ ပိုယ်တံဂှ်လေဝ် ကဵုပရဲမဂွံဒၟံၚ်ဏံ သွက်ဂွံကဵုပပဵုသြန်ဂိတုဂှ်လေဝ် အခက်အခုဲနွံဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ၚုဟ်ဖျာတံတိုန်ဒၟံၚ်တုဲ ညးယိုက်ဝန်တံဂှ် စဟွံရုမ်ပုဟ်။ သြန်ဂိတုညးယိုက်ဝန်တံဂှ် ဍာံဍာံတေံ ကဵု (၃) ကိုဋ်မ္ဂး နူကဵုပြေပြံၚ်ဒၟံၚ်ညိဏီဂှ် လၟုဟ်ဂှ် (၃) ကိုဋ်မ္ဂး ဍေံတံရပ်စပ်စသုၚ် ဟွံရုမ်ရပုဟ်။ စဟွံရုမ်တုဲ သာတုဲဒှ်ဒဒိုက်ဂၠိုၚ်ရ။ ဒှ်ဒဒိုက်ဂၠိုၚ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုကလောန်ဂှ်လေဝ် ကၠောန်ခိုဟ်ဟ်ဟွံမာန်တုဲ ကၠုၚ်ဇီုကပိုက်ကဵုကလောန်တံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ညံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်ဂွံပြေပြံၚ်တုဲ ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် ၂၇ တေံ ဒက်ပ္တန်လဝ် ကမ္မတဳပရေၚ်ၚုဟ်ဗၞိက်ဖျာဂွံညိၚ်ဝတ် ကဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ် နကဵုတၚ်ရန်တၟံ သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်ထိၚ်ဒဝ် ၚုဟ်ဗၞိက်ဖျာ ပါလုပ်သီုကဵုဗၞိက်စၞစသုၚ်သ္ဇိုၚ်တံရောၚ်ဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ဆ္ဂး လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် ၜိုန်ရဒက်ပ္တန်လဝ် ကမ္မတဳပရေၚ်ၚုဟ်ဗၞိက်ဖျာဂွံညိၚ်ဂှ်ကီုလေဝ် ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ၚုဟ်ဗၞိက်ဖျာတံ စှ်ေကၠုၚ်ဟွံမွဲဏီတုဲ ကပေါတ်ဗၞိက်အရပ်စပ်ဖဴတံ ၚုဟ်ဆက်သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ သွက်ဂွံဒတူလိုၚ်ဂျိုၚ်အာဂှ် သာတုဲခက်ခုဲကၠုၚ်တုဲ သွဂွံဂဗကဵု ဘဲဒဏ်ကၞောဝ်ကၠောဝ်ဗျဵုတံ နွံဒၟံၚ်ရ။
တိုက်သြန်ဂၠးတိဂှ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ အကာဲအရာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဍုၚ်ဗၟာ မဂြုဲဂြေဟ်စှ်ေဒၟံၚ်ဂှ်ဝွံ ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ကလေၚ်ယိုပ်ယာကၠုၚ်ဟွံမာန်ဏီတုဲ ဟိုတ်နူမူဝါဒဗၠေတ်တ်တံဂှ်တုဲ စှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါဂှ်ဝွံ သ္ကဵုဇီုကပိုက်တဴ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကၟိန်ဍုၚ်မွဲအာယုက်ရောၚ်ဂှ် တုဲကၠုၚ်ဂိတုဂျောန် သတ္တာဟလက္ကရဴအိုတ်တေံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−CJ