မတ်မလီု၊ အဝ်ဂါတ် (၁၆)
သွက်လၟေၚ်ကမၠောန် ကလေၚ်ပ္တန်ပ္တူ ဘဲသဘာဝဍာ်ဇၞော် မက္တဵုဒှ်လဝ် အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵု ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ညးဒေသတံကဵု ဂကောံရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ်မှာဇန်တံ ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
ဒၟါနူဗြဲဂူ ဆက်တုဲ စနူဂိတုအဝ်ဂါတ်မံက်တေံတုဲ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ၜဳကလေၚ်၊ ကျာ်ထဝ်၊ ကျာ်မြဟ် တွဵုရးဍုၚ်မန်တံဂှ် ဍာ်ဇၞော်ဍာ်ကလိုပ်တံ က္တဵုဒှ်လဝ်တုဲ လၟိဟ်မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ကဵုဠက် ဒးဂဗလဝ် ဘဲဍာ်ရ။
ပွိုၚ်ဍုၚ်ၜဳကလေၚ်ဂှ် ဒးဒုၚ်စသိုၚ်လဝ် ဘဲဒဏ်ဍာ်ဇၞော် ပရေံအိုတ်တုဲ အရာပ်လ္တူဍုၚ်ကဵု အရာပ်တိသဝ်ဝ်တံဂှ် သ္ၚိကၟိန် ဗ္ဒါဲ (၂၀၀၀) ၊ လၟိဟ်မၞိဟ် (၁၀၀၀၀) ပြၚ် ဒးပဆုဲပြံၚ်လဝ် ဇရေၚ်ဗ္ဒိုပ်ဟံၚ်ပြာ်ယာယဳ (၂၇) ဗ္ဒိုပ်တံရ။
ဟိုတ်နူပရေၚ်ဍာ်ဇၞော်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ၜဳကလေၚ်ဂှ် တိဗ္ၚၜိုတ် (၃၀၀၀၀) ဨကပြၚ် ဗၠိုက်အာလဝ်ဍာ်တုဲ ဝါဗ္ၚတဵုပၠောမ်လဝ်ဂမၠိုၚ် ဒးဇီုကပိုက်လီုလာ်အာလဝ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုအရာပ်၊ ကွာန်လ္ၚဵုတံဂှ်လေဝ် တိဒဵုလာ်တံကီု၊ သ္ကုတ်ဂၠံၚ်လ္ၚဵုတံကဵု သ္ၚိဒၟံၚ်လ္ၚဵု ဇီုကပိုက်လီုလာ်အာလဝ်တံ က္တဵုဒှ်လဝ်ရ။
ဆ္ဂး ပ္ဍဲကဵုကမၠောန်ပရေၚ်ပ္တန်ပ္တူ ဘဲသဘာဝတံဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵု ဟွံမွဲဂှ်ရ ဒးရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် နဇြဟတ်ဇကုဇကုတံအိုတ်ရောၚ်ဂှ် ညးတာလျိုၚ် ဂကောံရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ်မွဲတၠ ဟီုရ။
“သွက်ဂွံကလေၚ်ဖျေံဒၞါဲတံဂှ် ပိုယ်ပရဟိတတံရ ကေတ်တာလျိုၚ်တုဲ ကၠောန်ကဵုဒၟံၚ်။ အလဵုအသဳဂှ် ထံက်ပၚ်ကဵုဟွံမွဲစအှ်ေပုဟ်။ ဂကောံပရဟိတတံရ မွဲဂကောံကုမွဲဂကောံ ပ္ညဳညးသ္ကအ်တုဲ အာတ်အရီုဗၚ်တုဲ ဒးရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်။ လၟုဟ် နူကဵုပွိုၚ်ဍုၚ် ထံက်ပၚ်ကဵုဂှ်နွံ။ တွဵုရးထံက်ပၚ်ကဵုဂှ် ဟွံမွဲပုဟ်။ နူကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ထံက်ပၚ်ကဵုဟီုဂှ် ဗက်ဒုၚ်ဒါန် နူကဵုတၠကမၠောန်တံတုဲ ပရအ်ကဵုသ္ၚုတံ ညးမွဲ မွဲကဠတ်၊ ၜါကဠတ် ပိပန်ဝါရ။ သှ်ေတံဂှ်တှ်ေ နူကဵုဂကောံပရဟိတပိုယ်တံရ ဒးကၠောန်ဂၠိုၚ်။ လၟုဟ်ဂှ်တှ်ေ ၜိုတ်ညိညရနွံတုဲ ဓမ္မတာမ္ဂး မုဟွံမွဲပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နူကဵုဂကောံ ဥူအံၚ်ကျဳတုၚ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တွဵုရးဍုၚ်မန် ဒပ်ပၞာန်မခါန်ကၞက်လဝ်ဂှ် သ္ကိုပ်သ္ကတုဲ အာစိုပ် ဇရေၚ်ဗ္ဒိုပ်ဟံၚ်ပြာ်တံတုဲ ၜိုန်ရရီုဗၚ်ကဵုလဝ်စၞစတံကီုလေဝ် ပ္ဍဲကဵုလၟေၚ်ကမၠောန်ပရေၚ်ပ္တန်ပ္တူတံဂှ် ရီုဗၚ်ကဵုလဝ်ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်အတိုၚ်ဂလာန် ညးဍုၚ်ကွာန်ဒးဘဲဍာ်တံရ။
ညးဍုၚ်ကွာန် ဒးဘဲဍာ်တံဝွံ ဟိုတ်နူကပေါတ်ဗၞိက် ပါလုပ်သီုကဵု ဗၞိက်စၞစသုၚ်သ္ဇိုၚ်တံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုဆဂှ်ရ သွက်ဂွံကလေၚ်ယိုပ်ယာကၠုၚ်ဂှ် ဒးဂဗဒၟံၚ်အခက်အခုဲတုဲ နွံပၟိက်ဒၟံၚ်ကဵု အရီုဗၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ်တံရ။
ညးဍုၚ်ကွာန် ဒးလဝ်ဘဲဍာ်မွဲတၠဂှ် ပ္ဍဲကဵုလၟေၚ်ကမၠောန် ကလေၚ်ပ္တန်ပ္တူတံဂှ် ဒဒှ်ရဟွံစၟဳစလဝ် အရီုဗၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ်ကီု၊ ၜိုန်ရအခက်အခုဲတံ နွံဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ညးမွဲကုမွဲဂှ် ကလေၚ်ရီုဗၚ်ဒၟံၚ်ညးသ္ကအ်ဏောၚ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“နူကဵုပရေၚ်ကလေၚ်ပ္တန်ပ္တူတံဂှ် မုမှဟွံကၠုၚ်ပုဟ်။ ဂကောံအလဵုအသဳ ကၠုၚ်ကဵုဂှ် ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ဟွံမွဲဏီပုဟ်၊ လ္ပာ်ပိုယ်တံဏံဂှ် ပ္ဍဲကဵုကိစ္စတုဲအာတေံမ္ဂး ဇကုဇကု ဒးကၠောန်ကေတ်ဖအိုတ်ရ။ အလဵုအသဳ ကၠုၚ်ထံက်ပၚ်ဂှ် အဲဟွံညာတ်ပုဟ်လေဝ်။ အကာဲအရာလၟုဟဂှ် မုဒှ်ဒၟံၚ်သာ်လဵုရောဟီုမ္ဂး အကြာညးဍုၚ်ကွာန်ကဵု အလဵုအသဳတံ ဗီုပြၚ်ဟွံညဳသာဒၟံၚ်ညိညဂှ် နွံဒၟံၚ်ဇၟာပ်ဒၞါဲရ။ ဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဏံတုဲ အခက်အခုဲဟီုမ္ဂးလေဝ် ညးတံလေဝ် ရီုဗၚ်ကဵုဂၠိုၚ်ၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်စၟဳ ဂၠိုၚ်ၚ်ပုဟ်။ ဟွံဂံၚ်ကဵုဇြဟတ် ကုညးတံ ဂၠိုၚ်ၚ်ပုဟ်၊ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုပြၚ်သာ်ဏံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဟိုတ်နူဍာ်ဇၞော်တုဲ ခံက်သြောံကသီု မဒးလီုလာ်အာတံဂှ်လေဝ် ဒၟါနူခရိတ်အိုတ်တံ ဇၞော်သၠုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ သွက်ဂွံကလေၚ်တဵုပၠောမ်ပၠန်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အခက်အခုဲတုဲ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်လေဝ် ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ထံက်ပၚ်ကဵု တၞံသြောံပၠောမ်တံ ဟွံမွဲဏီပုဟ်ဂှ် သၟာဗ္ၚတံ ဟီုဂးကၠုၚ်အိုတ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ တုဲကၠုၚ်ပ္ဍဲဂိတုမေတေံဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူလဗိုတ်ကျာမိုဝ်ခါ လုပ်စိုပ်ပိုက် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာတုဲ ပ္ဍဲကဵုရးဒေသ ကေုာံ တွဵုရး (၇) ပါလုပ်သီုကဵုတွဵုရးရခေၚ်ဂှ် လၟိဟ်မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ကဵုကိုဋ် ဒးလဝ်ဘဲလဗိုတ်ကျာကီုလေဝ် လၟေၚ်ကမၠောန် ကလေၚ်ပ္တန်ပ္တူတံဂှ် ရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵု ဗွဲမစိုပ်တရဴဂှ် ဟွံမွဲရ။
ပရေံအိုတ်ဂှ်တှ်ေ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၟာတ်ထောံ အခေါၚ်အာကၠုၚ် ကုဂကောံမှာဇန် ကေုာံ ဂကောံဍုၚ်သ္အာၚ်နာနာ မရီုဗၚ်ကဵုဒၟံၚ် ဇရေၚ်ညးဒေသဒးဘဲလဗိုတ်ကျာတံဂှ်တုဲ သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ် လၟေၚ်ကမၠောန်ကလေၚ်ပ္တန်ပ္တူတံဂှ် သာတုဲသ္ကဵုဒှ်တဴအခက်အခုဲရောၚ်ဂှ် ရုၚ်ကုလသမဂ္ဂ ပ္ညဳပ္ညပ်စပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ် UNOCHA ထ္မံက်ပ္တိတ်ဟီုဂးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−မောရဝတဳ
sanlontai