မနဳလာ၊ အဝ်ဂါတ် (၁၇)
ဍုၚ်ဖဳလေတ်ဖေန်ဝွံ လ္ဂောံကဵုမူဝါဒပရေၚ်ဂီုကၠီုကောန်ဂကူ လလအ်တြဴသၞာံ မလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် (၁၅) ဂှ်မ္ဂး ဒ္ဂေတ်ဗက်မူဝါဒကာဍုၚ်သ္အာၚ်မဗၠးၜးတံဂှ်တုဲ ပရေၚ်ဆက်ဆောံကုမဟာမိတ်တံ သ္ဒးခိုၚ်ကၠိုက်ဂှ် နွံပၟိက်ဒၟံၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် နကဵုကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်လေဝ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန် အစောံစရာဲရပ်စပ်သောၚ်ကလး ပရေၚ်ဘပဠတံဂှ်ရ။ သမ္မတ ဝှာဒဳနာန်မာကောသ်ဂျူနဳယာဂှ် ပ္ဍဲကဵုလိက်စံၚ်မူဝါဒဂီုကၠီုကောန်ဂကူ မသ္ပဒတန်လဝ် မုက်လိက် (၄၈) ပါလုပ်ဂှ် “ပရေၚ်ပြိုၚ်ပ္ကာန်မဟာဗျူဟာ အကြာအမေရိကာန် ကေုာံ ကြုက် တီကၠးကၠုၚ်” ကေုာံ နဒဒှ်ထံက်ပၚ် ကုအကာဲအရာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တိဍာ် သာကြံၚ်မ္ၚိုဟ်ဂှ်တုဲ အရာမပြိုၚ်ပ္ကာန် အကြာဍုၚ်ဇြဟတ်ဇၞော်တံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ရန်ကဵုကလိုဟ်ၜဳထိုၚ်ဝါန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲပရေၚ်ဆက်ဆောံ တတ်ကၠောံကလိုဟ်ၜဳ တၠုၚ်လအာနွံ မစဳထ္ၜးလဝ် အပ္ဍဲဒေသဂှ်လေဝ် ဒဒှ်ရဂွံဆဵုကေတ်လဝ် အရာဒးဒှ်ဓဝိၚ်အဓိကတံဂှ် အလဵုအသဳ ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲကဵုလိက်စံၚ်ဂှ်ရ။
“ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဖဳလေတ်ဖေန် မညိၚ်ဝတ်ဂှ်ကီု၊ တၠုၚ်လအာ ညးဒဒိုက်တံ လုပ်ကၠုၚ်မာန်ဂှ်ကဵု သွက်လၟိဟ်မၞိဟ်ကောန်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ ဂွံဒှ်တသိုက်ၜိုဟ်သြိုဟ်တံဂှ် ဂွိၚ်တဴရ” သာ်ဝွံ ဟီုဂးလဝ်ရ။
အလဵုအသဳဗေကျေန်ဝွံ သွက်ဂွံကဵုဇြဟတ်ဂရိုဟ် ကုအဝဵုအပိုၚ်အခြာညးဂှ်တုဲ ကၠောန်လဝ် ပရေၚ်ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ပရေၚ်ပၞာန် ပ္ဍဲဗလးဍာ် မၞုံမ္ၚးတ္ကအ်ထိုၚ်ဝါန်ဂှ်ရ။ မဟာမိတ် ညံၚ်ရဴ အမေရိကာန်ကဵု ဂျပါန်တံဂှ်လေဝ် ပွမကဵုဇြဟတ်ဂရိုဟ် လ္တူထိုၚ်ဝါန်သာ်ဏံဂှ် ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
“ဇၟာပ်ပဋိပက္ခပရေၚ်ပၞာန် မၞုံအကြာကလိုဟ်ၜဳထိုၚ်ဝါန်တံဂှ်ဝွံ ရံၚ်ကဵုတိဍာ်မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုတ္ကအ်ထိုၚ်ဝါန်ကဵု ဖဳလေတ်ဖေန်ဂှ် ကောန်ဍုၚ်ဖဳလေတ်ဖေန် (၁၅၀၀၀၀) ပြၚ် နွံဒၟံၚ်ဂှ်ရ ပါဲဟွံဗၠး မ္ဒးဇီုကပိုက်ကၠုၚ်ဏောၚ်” ဂးတုဲ အလဳုအသဳဂှ် စုတ်ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်စံၚ်ဂှ်ရ။
တ္ကအ်သၟဝ်ကျာအိုတ် ဍုၚ်ဖဳလေတ်ဖေန်တံဂှ်ဝွံ ခြာဇမ္ၚောဲ နူကဵုထိုၚ်ဝါန်ဂှ် ၁၉၀ ကဳလောမဳတာ (၁၁၈) မိုၚ်နွံဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုကိုန်စဳဇန်ဏံဂှ် ကိစ္စကဵုက္ဍိုပ် ကုပရေၚ်ဇြဟတ်ဓာတ် ကေုာံ ဇွောံမစၞစအလဵုအသဳရုမ်ဂပ်တံဂှ်လေဝ် တၞီလုပ်ကီုတုဲ ၜဳကြုက်သၠုၚ်ကျာဝွံ ဒဒှ်ရဒှ်ဒၟံၚ် ဒတုဲဖဵုကောန်ဂကူ မစွံလဝ်အဓိကဖိုဟ်ဂှ် သ္ပလဝ်တၚ်စၟတ်ရ။
ဖဳလေတ်ဖေန်ဝွံ အတိုၚ်အခိုက်ကၞာ ကလေၚ်ဂတးကၠုၚ်က္ဍိုပ် ဇရေၚ်မဟာမိတ် အမေရိကာန်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုလက်ထက်မာကောသ်ဏံ ပရေၚ်ဆက်ဆောံကဵုကြုက် ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်ကၠုၚ်လဝ်ရ။
နကဵုဍုၚ်ဖဳလေတ်ဖေန်ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံကလိဂွံအစောံဇြဟတ်စဵုဒၞါ ပတှ်ေဖျေံစိုတ်ဂွံတံမာန်ဂှ်တုဲ လိက်ကသုက်ပရေၚ်စဵုဒၞါ ကုအမေရိကာန်ဂှ် ဒဒှ်ရသ္ကဵုခိုၚ်ကၠိုက်အာ ကရောံအဖဝ်မိတ်အပ္ဍဲဒေသ ကေုာံ ယန္တရာမတန်တဴဒၟံၚ်တၞဟ်ဟ်တံဏောၚ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
Ref: Reuters
sanlontai