နေဗျဳဒဝ်၊ အဝ်ဂါတ် (၁၉)
ကေတ်ၚုဟ် ပ္ဍဲအရာလ္ၚောဝ်ကျာ် မာရဝိဇယ ပ္ဍဲနေဗျဳဒဝ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်သီအဝဵု သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ဒုၚ်ယၟုဒါကာကျာ်တုဲ သ္ကိုပ်သ္ကဒက်ပ္တန်လဝ်ဂှ်ဝွံ ထ္ၜးစကျာ်တုဲ ဂၠါဲဒၟံၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ရောၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
ညးဍုၚ်ကွာန်ကၠုၚ်လ္ၚောဝ်ကျာ် မာရဝိဇယ နူကဵုဌာန်ဒေသနာနာ ညံၚ်ဂွံဗဵုလ္ၚောဝ် သီုတသိုက်စိုတ်မာန် ကြဴနူဂိတုအဝ်ဂါတ် ၂၀ ဏံတုဲ သွက်ကမၠောန်ထိၚ်ဒက် ညံၚ်ကျာ် ကေုာံ ဥဒျာန်ဂှ် ဂွံတန်တဴအာအဓာန်ဇမ္ၚောဲမာန်ဂှ်တုဲ နကဵုဟိုတ် သ္ဂောံပါလုပ်မာန်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်တြးကၠုၚ် သွက်ဂွံကံက်အခေါန်လုပ်ရ။
နကဵုညးမအာစိုပ်လ္ၚောဝ်ကျာ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် မဒက်လဝ်တံဂမၠိုၚ် မၞိဟ်ဇၞော် ကေုာံ ကောန်ၚာ်ဂှ် ၁၀၀၀ ဒ္ကေဝ်၊ ကောန်ဍုၚ်သ္အာၚ်မွဲတၠ အမေရိကာန်ဒဝ်ဠာ ၁၀ ဒဝ်ဠာ၊ ကေမ္မရာတက်ဝေၚ် ၅၀၀၀ ဒ္ကေဝ်၊ တက်ဗီုပယျေဝ် ကေုာံ တက်ဗဳဒဳယောတံဂှ် ၅၀၀၀၀ ဒ္ကေဝ်၊ ကွဳစက်မွဲဖ္ဍိုက် ၂၀၀၀၀ ဒ္ကေဝ် ကေုာံ Buggy မွဲဖ္ဍိုက် မွဲနာဍဳ ၁၀၀၀၀ ဒ္ကေဝ် ကံက်အာဏောၚ်ဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
လ္တူတၚ်လလောၚ်တြး ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒက်ကျာ်တုဲ မကၠောန်ကၠုၚ်သွက်ဂွံကံက်အခေါန်လုပ် ဇရေၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်မွဲတၠဂှ် ဟိုတ်နူထ္ၜးစကျာ်တုဲ ဂၠါဲဒၟံၚ်ပိုန်ဒြပ်ဂှ်ရ အာလ္ၚောဝ်မ္ဂးလေဝ် လှုဲအိုတ်မံၚ်ဏီဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“သ္ဇက်ဂွံကၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဟွံမွဲတုဲ အိုတ်ကၞောတ် ကၠောန်ကၠုၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ပ္ဍဲကျာ် ညာတ်သာ်ဏံရ။ အဟိန်ကၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ပ္ဍဲကျာ်ဂှ် မၞိဟ်မွဲတှ်ေ ဒးကဵုမူစိ၊ ဍာံဍာံဂှ် ကျာ်ဂှ် သွက်ဂွံထ္ၜးစသာ်ဏံ ဟွံသေၚ်ပုဟ်လေဝ်။ ဒက်လဝ်ကျာ် သွက်ဂွံဒှ်ကုသိုလ်မ္ဂး ထေက်ကဵုဒးကဵုလ္ၚောဝ်မးမးရဏောၚ်လေဝ်။ လၟုဟ်ဂှ် ထ္ၜးစကျာ်တုဲ ဒက်လဝ်ကျာ် ဂၠါဲဒၟံၚ်ပိုန်ဒြပ် ဒှ်ဒၟံၚ်သာ်ဏံရ။ ကျာ်မိက်ဂွံလ္ၚောဝ်ဂှ် နွံတၟာဂလိုၚ်ရ။ ဆ္ဂး ကျာ်ဏံဂှ်တှ်ေ နွံပ္ဍဲစရၚ်လက္ကရဴအိုတ်ဏောၚ် ထေၚ်ကေတ်ရ။ အာလ္ၚောဝ်မ္ဂးလေဝ် လှုဲဂှ်အိုတ်ဒၟံၚ်ဏီဏောၚ် “ သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ဍုၚ်ဗၟာဝွံ သ္ကိုပ်ဗိုလ်ပၞာန်ဂမၠိုၚ် အုပ်ဓုပ်ကၠုၚ် နကဵုဇြဟတ်လွဟ် ဂၠိုၚ်ကဵုစှော်သၞာံတုဲ မွဲဒမြိပ်အုပ်ဓုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ကၟိန်ဍုၚ်ဏံ သွက်ဂွံရုန်တိတ် နူကဵုဘဲဒိုက်ဂတ်မာန် သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ မဒှ်အဓိကဂှ်လေဝ် ဒၟါနူပရေၚ်သီအဝဵုတုဲ မ္ဒးဒေါအ်ဒေၚ်အာလဝ်ပၠန်ရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ကြဴနူပရေၚ်သီအဝဵုတုဲ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မၞိဟ်တံ မဂြုဲဂြဟ်စှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ဝွံ ယိုပ်ယာကၠုၚ်ဟွံမာန်သၟးဟွံက ၚုဟ်ဖျာ၊ ၚုဟ်ထဝ်၊ ၚုဟ်သြန်ဍုၚ်သ္အာၚ် ဖာတ်တိုန်သၟးနွံ ဖာတ်စှ်ေဟွံမွဲဂှ်လေဝ် သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ်တံဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ကိုန်ယီုဟွံဖဲဖအိုတ်ရ။
အခိၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ကြေပ်ဂြတ်ဒၟံၚ်သာ်ဏံဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ပဒၞန်ကဵုကျာ်တုဲ ဂၠါဲဒၟံၚ်ပရဲဂှ်ဝွံ ဒၟါနူဇီုကပိုက်ဒၟံၚ်ကဵု သာသနာကျာ်ဂှ်ရ နကဵုညးဍုၚ်ကွာန်မွဲတၠ သ္ဇက်ဂွံဒုၚ်တဲမာန် ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် သ္ဂးရ။
“မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ကြေပ်ဂြတ်ဒၟံၚ်ဂှ် ညးဒိုက်ဂတ်မွဲဂှ် ဟွံဂွံအခေါၚ် လ္ၚောဝ်ကျာ်ဏံရပုဟ်ဟာ။ မၞိဟ်လှုဲဟွံမွဲတံဂှ်ဟီုတှ်ေ သာ်လဵုဂွံပရော။ ဂွံအာအပ္ဍဲအရှာံကျာ်ဏံဂှ် သာ်လဵုမှ ဒှ်ဟွံမာန်ရပုဟ်။ ကျာ်ဟီုဂှ် ညးတၠတ္ၚဲထပှ်တံ ညးလဵုဟီုဟီု ဒးဂွံအခေါၚ်လ္ၚောဝ်ပူဇဴ ဗၠးဗၠးၜးၜးဏောၚ်လေဝ်။ ပိုယ်တံဂှ် ညာတ်သာ်ဏံရ။ ညအ်ဂှ် ကျာ်ဂှ် ညးဖအိုတ်လဝ်လှုဲလေဝ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ ဂွံနူခရောနဳတံတုဲ ဘိုၚ်ကၠောန်လဝ်ညးသ္ကအ်ရဏောၚ်။ ဆ္ဂး သ္ပဒၞန်ကဵုကျာ်တုဲ ဂၠါဲပရဲဟီုဂှ် အာဇီုကပိုက်ကဵု သာသနာဏောၚ်။ နကဵုညးဍုၚ်ကွာန်မွဲတၠတှ်ေ သာ်လဵုမှ ဒုၚ်တဲဟွံမာန်ပုဟ် “ သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဒးကဵုၚုဟ်တုဲမှ ဂွံအခေါၚ်လ္ၚောဝ်ကျာဟီုဂှ် သာ်လဵုပ ဒှ်ဟွံထေက်ပုဟ်ဂှ်ကီု၊ လ္တူဂၠးတိဏံ ဍုၚ်ဗၟာမွဲဓဝ်နွံတုဲ ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် ဟွံဂပ်ဝ်ကဵုကၠောန်သ္ပတအ်ရောၚ်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။
ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် (၁) ဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် သ္ဘၚ်ပ္တိုန်အနေကဇာ ကျာ်မာရဝိဇယတုဲ ပ္ဍဲကဵုသ္ဘၚ်ပ္တိုန်က္ဍိုၚ်ကျာ် ကျာ်စေတဳ သီုကဵုလိက်တၟအ်ပိဋိကတ် ၁၄၄၀ ဂတှ်ေ မကှ်ေချူပူဇဴလဝ် နကဵုဘာသာ ပါဠိ−ဗမာ−ရိုဝ်မာန် ပိဘာသာ ပ္ဍဲကဵုအရှာံကျာ်ဏံဂှ် နိမန်ကေတ် သၚ်အပ္ဍဲဍုၚ်၊ မ္ၚးဍုၚ် (၉၀၀) ဇကုတုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ်သ္ဘၚ် ဇၞော်ဇၞော်သၠဲသၠဲရ။
ကြဴနူဂှ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်နူကဵုဌာန်သ္ၚောဲဌာန်ကြပ်ဂမၠိုၚ် သွက်ဂွံကၠုၚ်စိုပ်လ္ၚောဝ်ကျာ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် မဒက်လဝ်ဏံ နကဵုမသက္ကုၚုဟ်ဂှ် ထပ်ပပဵုပ္တိုန်ကဵုလဝ်တ္ၚဲ ပံက်လဝ်ကဵုတုဲ ဒဒှ်ရညးဍုၚ်ကွာန်လ္ၚောဝ်ကျာ် နူကဵုဌာန်နာနာတံ ပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ်ဂှ် လိက်ပရိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ပိုၚ် တြးဝါဒဒပ်ပၞာန်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် နကဵုမုက်လိက်ပေၚ်ၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOI
sanlontai