မတ်မလီု၊ အဝ်ဂါတ် (၂၃)
ပ္ဍဲလၟေၚ်ကမၠောန် ဗ္တိုက်သရိုဟ် ပၠန်ဂတးကညၚ် သွက်တၠအဝဵုပၞာန်သ္ဂောံဒတုံပြဟ်ဂှ် ဟိုတ်နူစရိတ်အရပ်စပ်ပၞာန် သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံထိၚ်ဒဝ်သြန်ဒဝ်ဠာဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂ္စာန်ပ္တိတ်ကၠုၚ်ဇြဟတ် ဗွဲမသ္ကာတ်မြဟ်ရဂှ် ညးစိုန်သ္ကီုပရေၚ်သြန်လှုဲမွဲတၠဂှ် ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဂှ် ပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်ဗလးတိ ပၠန်ဂတးကညၚ်တံဂှ် ဟိုတ်နူကျကၠုၚ်ဒၟံၚ် ပၞာန်ပၠန်ဂတးတံဂှ်ရ မ္ၚးနူဂၠံၚ်တရဴကျာတံဂှ် ကဵုဖျုန်သုၚ်စောဲကၠုၚ်ဒၟံၚ် လွဟ်ဇၞော်ပန်ဌာန်ဇမ္ၚောဲတံရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဒးသုၚ်စောဲကၠုၚ်မံၚ် ဂၠံၚ်တရဴကျာတံဂှ် မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ဒးဆေၚ်မံၚ်မုက် ပြဿနာသြန်ဒဝ်ဠာအောန်တုဲ အပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ်လေဝ် အခေါၚ်ဟၟဲမွဲသာ် ရပ်စပ်သြန်ဒဝ်ဠာမ္ဂး ကေတ်အရေဝ်ရောၚ်ဂှ် ကၠောန်သ္ပဒၟံၚ် ပရေၚ်ဘပဠရ။
မွဲကရောံကဵု ပရေၚ်တက်တြးပ္တိတ် သြန်တၞး ၂၀၀၀၀ ဒ္ကေဝ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် တၚ်နွံပၟိက်ဒဝ်ဠာပ္ဍဲဍုၚ် သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်တုဲ ဒဝ်ဠာအမေရိကာန်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် သတ္တဟတတိယဂှ် မွဲဒဝ်ဠာမ္ဂး ဗ္ဒါဲ ၃၉၀၀ ဒ္ကေဝ် ၚုဟ်ထပ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ။
ပ္ဍဲအရာရာန်ကေတ် ကပေါတ်လွဟ်လက်နက်ပၞာန်ဂှ် ဒးသုၚ်စောဲမံၚ် ဒဝ်ဠာအဓိကတုဲ ပေါဲဗ္တိုက်တံ သ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်ဗက် တၚ်နွံပၟိက်ဒဝ်ဠာ စိုပ်ကၠုၚ်အကာဲအရာသၠုၚ်အိုတ်ဂှ်ရ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ သုၚ်စောဲနဲကဲစုၚ်လေၚ်တုဲ ဂ္စာန်ပ္တိတ်ကၠုၚ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံထိၚ်ဒဝ် ဒဝ်ဠာရ။
ဥူတေအ်လွေန် ကောန်ဂကောံ ကဝ်မတဳ (CRYU) ညးစၞးကၠတ်ထဝ်ရးလ္ဂုၚ် ဒှ်ညးမစိုန်သ္ကီုပရေၚ်သြန်လှုဲမွဲတၠဂှ်တှ်ေ ပွကမၠောန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် ဒှ်ပြဝဂ္စာန်ကၠုၚ် သွက်ဂွံပသောၚ် တၚ်နွံပၟိက်ဒဝ်ဠာဇၞော်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် သွက်စရိတ်အရပ်စပ်ပၞာန်တံရဂှ် ဟီုရ။
“ပ္ဍဲအကာဲအရာပြဟ်ဟ်ဏံဂှ်တှ်ေ စရိတ်အရပ်စပ်အလဵုသဳဂှ် သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ် ကွေံကွေံရ။ ပရေၚ်ဂီုကၠီုအလုံဍုၚ်ဂှ် ဟွံခိုဟ်ရ။ အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဒစဵုဒစးမံၚ်ဍေံတံရ။ ဍေံတံဂှ် ၜိုန်ရဟီုမံၚ် အလဵုသဳကီုလေဝ် ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီပုဟ်၊ ဍုၚ်နာနာတံလေဝ် ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီပုဟ်၊ အပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ်လေဝ် ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီပုဟ်၊ အေဂှ်တှ်ေ ဍေံတံဂှ် ဍာံဍာံတေံ ဍာ်ဒကေဝ်အုပ်ဓုပ်မာန် ဟွံမွဲပုဟ်။ ပ္ဍဲဒေသသီုဖအိုတ်ဂှ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုလီုလာ်မံၚ်တုဲ ဇၟာပ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ဂကောံရပ်လွဟ် ဒစဵုဒစးအလဵုသဳတံ နွံဒၟံၚ်ရ။ ကာလဒးဆေၚ်မုက် အရာတံဏံဂှ်တှ်ေ ဍေံတံ သုၚ်စောဲသြန်တုဲ ဒးဆေၚ်မံၚ်မုက်ရ။ ဒၞါဲဏံ သြန်အရပ်စပ် သွက်အလဵုသဳဂှ် ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံရ။ အကာဲအရာပရေၚ်ပၞာန်ဍေံတံ ပြဟ်ဟ်ဏံဂှ်လေဝ် ဒးကလေၚ်ဗ္တိုက်မံၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်ဇကုပၠန်ဂှ်ရ အကာဲအရာဟွံခိုဟ်တုဲ လက္ကရဴအိုတ်ဂှ် အတိုၚ်တီမံၚ်ညးသ္ကအ် သီုဖအိုတ်ဂှ်ရ ဒးပန်ရီုမံၚ်ကဵုတရဴကျာတံ၊ လွဟ်ဇၞော်တံရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်ဂှ်တှ်ေ စရိတ်အရပ်စပ်အလဵုသဳဂှ် တိုန်ကွေံကွေံရ။ စရိတ်အရပ်စပ်ဏံဂှ်လေဝ် ကပေါတ်တံဂှ် ရာန်ကဵုသြန်ဒ္ကေဝ် ဂွံဟွံသေၚ်တုဲ တၚ်နွံပၟိက်ဒဝ်ဠာ ဇၞော်သၠုၚ်မံၚ်ရဂှ်” သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သွက်သ္ဂောံဂွံဒဝ်ဠာ သွက်စရိတ်အရပ်စပ်ပၞာန်တံဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ကၠောန်ကၠုၚ်နဲစုၚ်တုဲ မ္ၚးနူကဏ္ဍဗၞိက်ပ္လံၚ် ဗၞိက်ပၠုပ်တံဂှ် ညံၚ်သ္ဂောံဂွံ ဒဝ်ဠာ နူကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံ ပကောံပကေဝ်လဝ်တံဂှ် ပ္တိတ်တၚ်လလောၚ်တြးစုၚ်လေၚ်တုဲ ကၠောန်သ္ပကၠုၚ်မံၚ် မဒှ်ရ။
တိုက်သြန်ဗဟဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ညးမံၚ်မံၚ်အပ္ဍဲဍုၚ်မွဲတၠဂှ် ဂၠိုၚ်အိုတ်ဒဝ်ဠာအမေရိကာန် ဂွံနၚ်ဗွဲမလုပ်သၞောဝ် စဵုကဵု ၁၀၀၀၀ ဟွံသေၚ်မ္ဂး သြန်ဍုၚ်သ္အာၚ် ဟွံဂၠိုၚ်နူကဵုၚုဟ်မးသြန်ဏံဂှ် သ္ပတံနူတ္ၚဲ စဒုၚ်တဲတုဲ ပ္ဍဲပွိုၚ် (၆)ဂိတုဟေၚ် အခေါၚ်ရပ်စပ်နွံရဂှ် လလောၚ်တြးလဝ် ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် စၟတ်တ္ၚဲ ၂၀ဂှ်ရ။
ဥူတေအ်လွေန်ဂှ်တှ်ေ အပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်တံဂှ် ဟိုတ်နူ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သုၚ်စောဲ ပန်ရီုကဵုလွဟ်ဇၞော် ကဵုက္ၜၚ်ကျာတံ အဓိကဂှ်ရ သွက်ဂွံရာန်ကေတ်လွဟ်လက်နက်ဂှ် တၚ်နွံပၟိက်ဒဝ်ဠာ ဇၞော်သၠုၚ်ကၠုၚ်ရဂှ် ဟီုရ။
“ဍာ်ဒ္ကေဝ်အုပ်ဓုပ်ဍုၚ် ဍေံတံစှ်ေမံၚ်တုဲ ဟိုတ်နူဒးဘပဠပျဲပျာံတုဲ ဒးအုပ်ဓုပ်မံၚ်ဂှ်ရ သြန်ဂှ် အိုတ်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံရ။ ကွာန်ဇကုပၠန် ဒးကလေၚ်ဂြာတ်ဗုံ။ ဒးပန်ကဵုလွဟ်ဇၞော်၊ တံဏံဂှ် ကၠောန်မံၚ်လၟေၚ်တ္ၚဲရ။ လၟေၚ်တ္ၚဲ ဒးကၠောန်မံၚ်အလုံဍုၚ်မွဲတှ်ေ စရိတ်ဏံဂှ် ဟွံအောန်ပုဟ်။ ကၠေၚ်က္ၜၚ်ကျာတံဒှ်တမ် ၚုဟ်က္ဍၚ်ကွေံကွေံရ။ လ္တူဏံဂှ် ပရေၚ်သြန်ပ္ဍဲဍုၚ်အိုတ်ဂှ်လေဝ် နွံတုဲ လ္ဂောံကဵုတၚ်နွံပၟိက်ဒဝ်ဠာကီု သြန်သုၚ်စောဲဍုၚ်သ္အာၚ်တံကီုဂှ် တၚ်နွံပၟိက်တံနွံမံၚ်တှ်ေ ဣဏံဂှ်လေဝ် သွက်ပရေၚ်ဒတူလိုၚ်ဍေံဂှ် ဟွံဒေါံဟွံဂွံ ဒးကၠောန်မံၚ်ရ။ တၚ်နွံပၟိက်ဒဝ်ဠာ ဇၞော်သၠုၚ်မံၚ်ရ။ အခိၚ်ဂၠါဲ မဏံဂှ် သုၚ်စောဲသွက်ဂွံပဂဥုဲတုဲ ကၠောန်သ္ပရ။ အခိၚ်ကၠောန်သ္ပဂှ် ဘပဠညးဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ ဒဝ်ဠာဂှ် ဟွံဆေၚ်မ္ဂး ရပ်ဟွံဂွံရ။ ပွပ္တိတ်အမိၚ်ဗီုတံဏံလေဝ်နွံရ။ မၞိဟ်ရပ်သုၚ်စောဲမံၚ် ဒဝ်ဠာတံရဂှ် ဗှ်ေတံဂွံနၚ်ဒဝ်ဠာမ္ဂး ဥပမာ ကဝက်ဂှ် ၚုဟ်ဗွဝ်ဖျာဗီုလဵုဒှ်ဒှ် ဒးကလေၚ်ပၠောပ်ကဵု ၚုဟ်စၟတ်လဝ်ဂှ်ရဏောၚ်။ သှ်ေကဝက်ဂှ်လေဝ် ၚုဟ်စၟတ်လဝ်ဂှ်ရ၊ ၚုဟ်ဂှ်နွံမံၚ်ၜါဂကူဂှ် နွံမံၚ်ရ ဇေတ်တ်ဂှ် ဇှ်ဂှ် ၚုဟ်ဗွဝ်ဖျာလေဝ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ ဂှ်တှ်ေ သီုၜါဂကူဂှ် ဒှ်အဓိပ္ပါယ် ဒးဒုၚ်ကျတုဲ ဒးသွံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
တၠပညာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တံလေဝ် ပရေၚ်ထိၚ်ဒဝ် သြန်ဒဝ်ဠာကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးမံၚ် ဒဒှ်ရ ဒးဆေၚ်မံၚ်မုက် ပြဿနာ သြန်ဍုၚ်သ္အာၚ်ဟွံရုမ်ဂပ်ရဂှ် ဟီုဂးလဝ်အိုတ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒးဆေၚ်မံၚ်မုက် ပၞာန်ပၠန်ဂတးညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ပ္ဍဲသၞာံဘဏ္ဍာသၞာံဏံဂှ် ဒးသုၚ်စောဲလဝ် စရိတ်အရပ်စပ်ပရေၚ်စဵုဒၞါ စဵုကဵု ၄၀၀၀ ဘဳလျာန်ပြၚ်တုဲ ဒးၜတ်ပ္တဝ်ကဵု စရိတ်အရပ်စပ်ပရေၚ်စဵုဒၞါ လက်ထက်အလဵုသဳ NLD တေံမ္ဂး တၞဟ်ခြာမံၚ် ကဵုကၠံဘဳလျာန်ရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ်တှ်ေ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် သွက်ဂွံထိၚ်ဒဝ်သြန်သုၚ်စောဲဍုၚ်သ္အာၚ်မာန်ဂှ် တုဲကၠုၚ်ဂိတုဂျူလာၚ်မံက်တေံဂှ် ပလေဝ်ပလေတ် ဒက်ပ္တန်လဝ် ကဝ်မတဳကောပ်ကာဲ ပရေၚ်သုၚ်စောဲသြန်ဍုၚ်သ္အာၚ်တုဲ သွက်ဂွံထိၚ်ဒဝ်သြန်သုၚ်စောဲဍုၚ်သ္အာၚ်နာနာ ပါလုပ်သီုဒဝ်ဠာတံဂှ် ကၠောန်ၜိုတ်လဝ်ကီုလေဝ် ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ဟွံဂွံလဝ် ပရေၚ်အံၚ်ဇၞးဏီရ။
ပရိုၚ်-သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်
ဗီု- MOI