နေပျဳဒဝ်၊ အဝ်ဂါတ်(၂၆)
ထ္ၜးဟိုတ်ကဵုကၟိန်ဍုၚ်ဟွံညိၚ်ဝတ်တုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဆက်ကေတ်လဝ်အဝဵုဂှ် သွက်ဂွံဂွံကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲ ၜိုန်ဟွံချိုတ်ပၠိုတ်ဏီကီုလေဝ် ပရေၚ်စမ်ၜတ်သၞောတ်ကဵုမာဲ နကဵုသၞောတ်အဳလေတ်ထရဝ်နေတ် နတဲဂှ် ဗက်ကဵုဌာနဝန်ဇၞော်တုဲ ကၠောန်သ္ပကၠုၚ်ဒၟံၚ် ကၠေတ်တ်ရ။
ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ခါန်ကၞက်လဝ်ဂှ် သ္ပတံနူ ဂိတုအဝ်ဂါတ် တုဲကၠုၚ် စၟတ်တ္ၚဲ (၁၄)တေံ စပ်ကဵုစက်ကဵုမာဲအဳလေတ်ထရဝ်နေတ်တုဲ ထ္ၜးဗီုပြၚ်ကဵုမာဲ စမ်ၜတ်နတဲ ကၠောန်သ္ပဒၟံၚ် အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲရ။
ဂကောံကံၚ်ဇြဳတအ်၊ ရုၚ်ဂအုပ်စရၚ်ကၟိန်ဍုၚ်၊ ရုၚ်ဂကောံအလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ်ကီု သီုပရေၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်၊ ပရေၚ်လလောၚ်ပရိုၚ်၊ ပရေၚ်ပညာ၊ ပါလုပ်သီုဝန်ဇၞော်ကၟိန်ဍုၚ်မဆေၚ်စပ်တအ် မၞုံဌာနဝန်ဇၞော် မပ္တံကဵုသိပ္ပံ ကေုာံ နဲကဲကွတ်ပညာတအ် သၞာဲဒဴအလဵုအသဳ ညးယိုက်ဝန်အလဵုအသဳတအ်ဂၠိုက်ကဵုကၠံဂှ် စမ်ၜတ်ကဵုလဝ်မာဲ နစက်ကဵုမာဲရဂှ် လိက်ပရိုၚ်တြးဝါဒကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်တြးဒၟံၚ် ကြပ်အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲရ။
သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ် ပရေၚ်စမ်ၜတ်ကဵုမာဲ နကဵုစက်အဳလေတ်ထရဝ်နေတ် နတဲ ဗီုလၟုဟ်ဏံမာန်ဂှ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဂွံလဝ်အခေါန်ပ္တိုန်စၟတ်သမ္တီတအ်လေဝ် နူကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ ကော်ဘိက်လဝ်ရဂှ် ဂွံတီကေတ် နူဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ်ရ။
ဥက္ကဌ ဗော်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳကောန်ဂကူကရေၚ် (KNDP) ကေုာံ ဗော်ပၠတရဴရခေၚ်တအ်လေဝ် ဗော်ညးတအ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုအ်သေပ်တေမ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၅)ကၠုၚ်စိုပ်ဂတဏံ မွဲဗော်မ္ဂးပန်တၠ သွက်ဂွံတိုန်စိုပ် ပ္ဍဲၝောံခန်ကောံဓရီု အလဵုအသဳရးဒေသလ္ဂုၚ် ကော်ဘိက်ကၠုၚ်လဝ်ရဂှ် သ္ပလဝ်ဒ္တန်ကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)ရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ် မၚ်ရံၚ်ခါတ်အကာဲပေါဲရုဲမာဲ မွဲတၠဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် နကဵုပြဿနာပၟတ်ဓာတ်လလဳ အခိၚ်ဟွံဍာံဂှ် ဗီုပြၚ်လဵု ဂွံကဵုအာမာဲရောဟီုဂှ် ပေါဲရုဲမာဲတုဲကၠုၚ်တေံလေဝ် ကၠောန်ကဵု ပရေၚ်ကဵုပညာ ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ် ဟွံမာန်ဏီပုဟ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠောန်ဒၟံၚ်သွက် ဂွံကဵုမာဲ နကဵုအဳလေတ်ထရဝ်နေတ်ဏံ ဒှ်လ္ပံဒၟံၚ်ညာတ်ရဂှ် ဟီုပါ်ပါဲလဝ်ရ။
“ဍုၚ်ပိုဲဂှ် ကဵုပၟတ်အခိၚ်ဟွံဍာံဏီ သီုကဵုအေန်တာနေတ်ဟွံခိုဟ်ဒၟံၚ် အခိၚ်ပြဿနာတံဏံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဗီုပြၚ်ကဵုမာဲဓဝ်လေဝ် လ္ၚဵုဂှ် ဗီုလဵုဂွံကဵုမာဲရော မၞိဟ်ဟွံတီဂှ် ဟွံတီဏီဖိုဟ်။ ဣဏံဓဝ် ကၠောန်ကဵု ပရေၚ်ကဵုပညာ ပေၚ်ပေၚ်ဟွံမာန်ဏီပုဟ်။ ၜိုတ်ပေါဲရုဲမာဲပိအလန်ဓဝ်ဂှ် ကၠောန်ဟွံမာန်ဏီဂှ် နူဍေံတအ် ကဵုအာမာဲ နကဵုအဳလေတ်ထရဝ်နေတ်ဟီုဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ် ဗီုလ္ပံညာတ်တုဲ ဟီုဒၟံၚ်ပရောသွပ်လ္ပံရ” ဂှ် ညးဟီုလဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်မ္ဂး တၚ်ရန်တၟံပိုဲဂှ် ညံၚ်သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳဗော်ဇဳဂွံခိုၚ် သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဒဳမဝ်ကရေဇြဳဗော်ဇဳ ဗၠးၜးတုဲ ဗဗွဲကဵုဓဝ်ရဂှ် ဂအုပ်ဗိုလ်ဇြဝ်မေန်ထောန် ဟီုလဝ် ပ္ဍဲပေါဲသောၚ်ကလးပရိုၚ်ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် စၟတ်တ္ၚဲ (၂၂)တေံရ။
ဆဂးသွက်ဂွံကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲမာန် တ္ၚဲဗြဲချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဂှ်မ္ဂး ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဵုလဝ်ကတိပါၚ်ဟွံမာန်ဏီတုဲ သွက်ပေါဲရုဲမာဲကၠုၚ်စိုပ်ဂတဏံ သ္ပဂရုရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် စရၚ်ညးမၞုံအခေါၚ်ကဵုမာဲတအ်ရဂှ်ဟေၚ် ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဥူတာန်သိုဝ်နိုၚ်ဂှ်မ္ဂး အကာဲအရာလၟုဟ်ဏံ ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲဂှ် ကၠောန်မာန်ကဵုဒှ်၊ ကၠောန်ဟွံမာန်ကဵုဒှ် တၚ်ရန်တၟံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ်တှ်ေ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဗလးထောံတဲဟွံသေၚ်ရဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
“စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲတုဲ ကၠောန်ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်မာန်ကဵုဒှ်၊ ကၠောန်ဟွံမာန်ကဵုဒှ် တၚ်ရန်တၟံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ဍေံတအ် ဟွံကဵုဗၠးတိတ်နူတဲပုဟ်။ ဆက်တုဲ ကဵုစၞောန် ညံၚ်ဂွံဒှ်ကၠုၚ်ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် ကၠောန်ဒၟံၚ်တွဵုရ။ ဆ္ဂးပရေၚ်ချဳဒရာၚ်တအ်ဂှ် ဟွံဒှ်အထံက်အရီု သွက်ဂွံကၠောန် ပေါဲရုဲမာဲပုဟ်။ ကိစ္စကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲ ကဵုသၞောတ်အဳလေတ်ထရဝ်နေတ်ဂှ် ဍုၚ်လဵုလေဝ် ဟွံဒုၚ်တဲပုဟ်”ဂှ် ညးဟီုလဝ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်လေဝ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ၆၀ ဗော်ပြၚ် ၜိုန်ရပ္တိုန်လဝ် စရၚ်အခေါၚ်ပ္တိုန်စၟတ်သမ္တီဗော် ဇရေၚ်ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကီုလေဝ် အခိၚ်လၟုဟ်ဏံ ဆၜိုတ် ၃၆ ဗော်ဟေၚ် သ္ပကဵုလဝ်အခေါၚ်စၟတ်သမ္တီဗော်ရ။
ဗော်ကောန်ဂကူရခေၚ် မဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဇြဟတ်ဇၞော် မွဲဗော်ဂှ်မ္ဂး စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ်ဏံ အခေါၚ်ပ္တိုန်စၟတ်သမ္တီဗော် ဟွံဂွံစှ်ေကၠုၚ်ဏီရဂှ် ဥက္ကဋ္ဌဗော် ဥူတာထောန်လှ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)ရ။
“ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဇြဟတ်ဇၞော်တိုန်ကၠုၚ်မာန်တအ်ဂှ် အကာဲအရာကၠောန်သ္ပဒၟံၚ် ပရေၚ်စၟဳစၟတ်ဂၠိုၚ် နွံဒၟံၚ်ဏောၚ် ညာတ်ကေတ်ရ။ ဗော်လ္ၚဵုတအ်ဂှ်တှ်ေ ဗီုပြၚ်ဖျေံကဵုလဝ်လောဲလောဲဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ တ္ၚဲလအ်ဒၟံၚ်ဗီုလၟုဟ်ဏံဂှ် အကာဲအရာကၠောန်ဒၟံၚ် ပရေၚ်စၟဳစၟတ်ဗော် နွံဇြဟတ်ဇၞော်ဇၞော်တအ်ရဏောၚ် အဲညာတ်ကေတ်လဝ်ရ” ဂှ် ညးဟီုလဝ်ရ။
ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်ခါန်ကၞက်လဝ်ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ သၞာံဏံဂှ် ပျးဌာန်လဝ် သၞောဝ်ဥပဒေ ပ္တိုန်စၟတ်သမ္တီ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ပ္ဍဲပွိုၚ် (၆၀) တ္ၚဲ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဟွံဂွံပ္တိုန်စၟတ်သမ္တီ နဒဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် (၄၀) ဗော်တအ်ဂှ် လလောၚ်တြးလဝ် ဒဒှ်ရသီပလီုလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကောံဓရီုဂီုကၠီုစဵုဒၞာတုဲကၠုၚ်တေံလေဝ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် ဗလးကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲမာန် ၜါဂကူတုဲ ပထမမွဲဂှ်မ္ဂး ပါဲစွံလဝ် ဒၞာဲပန်ဗတိုက်ရပ်လွဟ်၊ ဟွံညိၚ်ဝတ်က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်တအ်ဂှ်တုဲ ကၠောန်ဗဒှ်အာပေါဲရုဲမာဲကီု၊ ဒုတိယဂှ်မ္ဂး နဗ္ၜတ်အပိုၚ်ခြာအလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ် ဒေါံဟွံဂွံ သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်အာပေါဲရုဲမာဲကီုရ။
ပ္ဍဲကဵုဗလးသီုၜါဂကူဂှ်မ္ဂး သွက်ဂွံက္လိဂွံ ပရေၚ်တိဍာ်ညိၚ်ဝတ်ၜိုဟ်လလံ ကေုာံ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်သၞောဝ် ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ် ဒှ်ဒၟံၚ်အဓိကရဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဂအုပ်သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော်မေန်အံၚ်လှာၚ် ထ္ၜးလဝ်ဟိုတ်ရ။
ပေါဲရုဲမာဲ မဒှ်ပၞော်တိတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပေၚ်ကၟိုဟ်ဒၟံၚ်ကဵု ပရေၚ်ဟွံချိုတ်ပၠိုတ်ကၠးမးဂှ် အကြာပေါဲဗတိုက် ပရေၚ်ဗတိုက်သရိုဟ်ကုတ်ဗပိုတ်ရိုဟ်ကၞက် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် အသိၚ်ပရဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် မွဲနဲတုဲမွဲဗီုဂှ် ဂကောံဇြဟတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳတအ် ဟွံဒုၚ်တဲပုဟ်ဂှ် ဟီုပ္တိတ်လဝ် ကၠးကၠးပ္ဍးပ္ဍးရ။
ပရိုၚ် – သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီုရုပ် – MOI