သွက်ပေါဲရုဲမာဲဟွံချိုတ်ပၠိုတ်ဂှ် UEC ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သောၚ်ကလးကဵုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ပရူစက်ကဵုမာဲ

နေဗျဳဒဝ်၊ သေပ်တေမ်ဗာ(၇)

ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ (UEC) ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မသီလဝ်အဝဵုကၟိန်ဍုၚ်ဟွံဗဗွဲဓရ် နကဵုတၚ်ထ္ၜးဟိုတ် စရၚ်မာဲဗၠေတ်တံ ခါန်ကၞက်လဝ်ဂှ် ဆေၚ်စပ်ကဵု စက်ကဵုမာဲအဳလက်ထရဝ်နေတ် မသုၚ်စောဲပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲကၠုၚ်စိုပ်ဏံဂှ်တုဲ ဖျေံထ္ၜးသောၚ်ကလးကၠုၚ်ကဵု ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံရ။

ဘိက်ကော်ကေတ် ညးစၞးနူကဵုဗော် ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲတံ ဖျေံကဵုလဝ်အခေါၚ်ပ္တိုန်စရၚ် နဒဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ(၅)ဂှ် ကၠောန်သ္ပလဝ် ပရေၚ်ထ္ၜးရုပ်နတဲ စပ်ကဵုစက်ကဵုမာဲအဳလက်ထရဝ်နေတ် ပ္ဍဲရုၚ်ဂကောံအလဵုသဳ ရးဒေသဇၞော်လ္ဂုၚ်ရ။

ဥူသဵုတုၚ် ဥက္ကဌကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ခါန်ကၞက်လဝ်ဂှ် သုၚ်စောဲစက်ကဵုမာဲအဳလက်ထရဝ်နေတ်တုဲကဵုမာဲဂှ် သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်တၠဆန္ဒမာဲတံဂှ် သာတုဲသောၚ်ကၠးလောဲသွာတုဲ ရိုဟ်လၟိဟ်မာဲတံ ဗွဲမပြဟ်ပြေဟ်ဍာံစၟတ်ချိုတ်ပၠိုတ်မာန်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။

ညးမၚ်ရံၚ်လ္ၚတ်ပေါဲရုဲမာဲမွဲတၠဂှ် ကဵုမာဲကုစက်ကဵုမာဲအဳလက်ထရဝ်နေတ်ဂှ် ပ္ဍဲဍုၚ်တဴတက်လဝ်တုဲတုဲတံရဂှ် တၚ်ဍိုန်လျတံနွံမံၚ်ဂှ်ရ ဗီုဍုၚ်ဗၟာ ပၟတ်ဂှ်ဟွံမှာန်၊ ပ္ဍဲအကာဲအရာတၞးကာတ်အိုၚ်ဒဳဂှ်မှ ကၠောန်ကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ဟွံမာန်တံဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်ဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

“ပရေၚ်ကဵုမာဲ ကဵုစက်ကဵုမာဲအဳလက်ထရဝ်နေတ်ဂှ် နအလဵုဍုၚ်ပိုဲဏံဟွံသေၚ်ပုဟ်၊ ဍုၚ်တဴတက်မံၚ်လ္တူနူပိုဲတံဂှ် အရာတံဏံ တၚ်ဍိုန်လျနွံမံၚ်ရ။ ပ္ဍဲပိုဲဂှ် ကၠောန်ကဵုတၞးကာတ်အိုၚ်ဒဳဂှ်မှဂှ် ကၠောန်ကဵုဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ပၟတ်ဂှ်လေဝ် ဟွံမှာန်ပုဟ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ကိစ္စအဳလက်ထရဝ်နေတ်ဂှ် ပြဟ်ဟ်ဏံ (ကံၚ်ဇြဳပၞာန်) ဍေံတံဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ညးဍုၚ်သ္အာၚ်တံ ဂွံကလၚ်စခိုဟ် ဍေံဟီုမံၚ်တွဵုရ။ ဆ္ဂး နကဵုဍုၚ်ပိုဲဏံ ပြဟ်ဟ်ဏံဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။

ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီလဝ်အဝဵုကၟိန်ဍုၚ် နကဵုတၚ်ထ္ၜးဟိုတ် မာဲဟွံဓဝ်ယာ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲ သၞာံ ၂၀၂၀ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံဏံ သ္ပပ္တံနူဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ သတ္တဟဒုတိယဂှ်တုဲ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲကၠောန်ဗဒှ်အာဂတဏံဂှ် သွက်ဂွံကဵုမာဲကုစက်ကဵုမာဲ အဳလက်ထရဝ်နေတ်မာန်ဂှ် ဒစးဒုၚ်ပလေဝ်ပလေတ်ကၠုၚ်မံၚ်ရ။

ဗွဲကြဴဏံ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ကြဴနူထပ်ကေတ်ပပဵုပ္တိုန် အာယုက်ကာလကာတၟေၚ်(၆)ဂိတုတုဲ ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ်ဂှ် ဗက်ကဵုဌာနဝန်ဇၞော်ဆေၚ်စပ်တံတုဲ ဝန်ဇၞော်ကၟိန်ဍုၚ်တံမပါလုပ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကဆံၚ်လ္တူတံ၊ ကုသၞာဲဒဴတံဂှ် ကၠောန်သ္ပလဝ် ပွထ္ၜးရုပ်စမ်ၜတ် စက်ကဵုမာဲအဳလက်ထရဝ်နေတ်တံ အဆက်က်ရ။

နကဵုကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲကၠုၚ်စိုပ်ဂတဏံဂှ် ပြံၚ်သုၚ်စောဲအာ သၞောတ်သ္ပစၞးခလပ်ဆ (PR)တုဲ သွက်ဂွံစၞောန်ပျး ဥပဒေပေါဲရုဲမာဲကၠတ်ထဝ်ကေုာံ ကွတ်ဥပဒေ ကိတ်ညဳကဵုသၞောတ်ဏံဂှ် ပလေဝ်ပလေတ်မံၚ်ရဂှ် သ္ဂးရ။

သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဝှ်ကြံၚ် ဥူဖေတာန်ဂှ်တှ်ေ နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ နကဵုဗီုပြၚ် ကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဍာံဍာံရောၚ်ဂှ် ထ္မံက်မံၚ်ဗီုပြၚ် လၟေၚ်ကမၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဏံဂှ် တြးမံၚ်ဝါဒ ကုဍုၚ်သ္အာၚ်တံကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်ပ္ဍဲဍုၚ်တံရဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။

“ဍေံတံထ္မံက်မံၚ်ဗီုပြၚ် ကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဍာံဍာံရ။ ဗီုဗီုဏံ တြးမံၚ်ဝါဒရ။ ဍေံတံ နူကၠာတေံရ ဟီုလဝ်အရေဝ် အပ်အဝဵုကဵုပေါဲရုဲမာဲရောၚ်ဂှ် ဣဏံဂှ် ဗီုပြၚ်ဍေံတံချူဓဇက်မံၚ် လၟေၚ်ကမၠောန်ပေါဲရုဲမာဲရဂှ် ဍေံတံဟီုမံၚ်ရ။ ဣဏံဂှ် သ္ဇက်ဂွံဒးသိၚ်သာကွေံကွေံဟွံမွဲရ။ အရေဝ်ဍေံတံ ဟီုမံၚ်လၟိုန်၊ ကမၠောန်ဍေံတံကၠောန်မံၚ်လၟိုန်ရ။ မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ်လေဝ် နကဵုတၚ်ထ္ၜးဟိုတ် ဟိုတ်နူစရၚ်မာဲ ဟွံဍာံစၟတ် ဒၟါနူညးလီမာဲ ကၠတ်မာဲတံတုဲ ဒးသီအဝဵုရမဒှ်တုဲ မိက်ဂွံထ္မံက်ဗီုပြၚ် လ္ပာ်ဍေံတံ ဂ္စာန်မံၚ်ညံၚ်မာဲဂွံဓဝ်ယာဂှ်လေဝ် ပါမံၚ်ရ။ ကုဍုၚ်သ္အာၚ်ဂှ်လေဝ် ဍေံတံဟွံထိၚ်လဝ်အဝဵုပုဟ်။ ကလေၚ်အပ်အဝဵုနကဵုပေါဲရုဲမာဲဏောၚ်သ္ဂးတုဲ ကဵုမံၚ်ပရိုၚ်၊ တြးမံၚ်ဝါဒ ကုဍုၚ်သ္အာၚ်တံကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်မၞုံပ္ဍဲဍုၚ်တံ မဒှ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။

က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၄ဏံ ကံက်ကေတ်စရၚ်လၟိဟ်မိၞဟ် ကဆံၚ်အလုံကၟိန်ဍုၚ်မွဲတုဲ ကၠောန်လၟေၚ်ကမၠောန် စရၚ်မာဲတံတုဲမှဟေၚ် ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲရောၚ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲကောံဓရီုကံၚ်ဇြဳ ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၁)ဂှ်ရ။

ဆ္ဂး တ္ၚဲကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် စဵုကဵုတ္ၚဲဏံ ဖျေံစၟတ်လလောၚ်တြး ဟွံမာန်ဏီတုဲ ပေါဲဗ္တိုက်ရပ်လွဟ်မံက်ဂတဝ်ကၠုၚ် ဟိုတ်နူပရေၚ်သီအဝဵုတံလေဝ် ပြးဇးကၠုၚ်မံၚ်အလုံဍုၚ်မွဲတုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ဒးရုန်ဂစာန်မံၚ် ကုပရေၚ်ချိုတ်ဂျိုၚ်တံလၟေၚ်တ္ၚဲရ။

ပ္ဍဲအကာဲအရာဏံဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ပရေၚ်သ္ဂောံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲမာန်၊ အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ် ညံၚ်သ္ဂောံနွံကဵုပရေၚ်ညိၚ်ဝတ်ၜိုဟ်သြိုဟ်မာန် သ္ဒးရေၚ်တၠုၚ်အာရောၚ် ဟီုဂးမံၚ်တံဂှ် သွက်သ္ဂောံဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဗၠးၜးဗဗွဲဓဝ်မွဲဂှ် ၜိုတ်ဆသွပ်လ္ပအ်မံၚ်ကၠးကၠးရဂှ် ဥူဖေတာန် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

အလဵုသဳညဳသၟဟ်ဂကူ(NUG)မပါလုပ်၊ ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်(EAO)လ္ၚဵုတံကဵု ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံဂှ်တှ်ေ ပေါဲရုဲမာဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကၠောန်ဗဒှ်ဂှ် ဟွံဒုၚ်တဲပုဟ်ဂှ် ဟီုပ္တိတ်လဝ် ဗွဲမလုပ်သၞောဝ်ရ။

ပြဟ်ဟ်ဏံဂှ်တှ်ေ လ္ဂောံကဵုဥပဒေပ္တိုန်စရၚ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်စၞောန်ပျးလဝ်တံဂှ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်အာတ်ပ္တိုန်လဝ် အခေါၚ်ပ္တိုန်စရၚ်ဗော်ဂှ် နွံကၠုၚ်စဵုကဵု(၆၄)ဗော်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဂှ် (၃၆)ဗော်ဂှ် ဖျေံလဝ်ကဵု အခေါၚ်ပ္တိုန်စရၚ်ရဂှ် ဂွံတီကေတ် နူဇရေၚ် ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ရ။

ပရိုၚ်-သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်

ဗီု-CJ