သွက်ညးအာတရဴကြုက် မကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်သေံ အပ္ဍဲရာသဳအာတရဴဏံဂှ် ကဵုအာအခေါၚ်ဗၠးနူဝဳဇြာဏောၚ်

ၜၚ်ကံက်၊ သေပ်တေမ်ဗာ (၁၅)

နကဵုညးအာတရဴ နူကဵုဍုၚ်ကြုက်တံကဵု ဍုၚ်ကာဇြက်သတာန်တံ ပ္ဍဲရာသဳဇူကမၠောန်သၞာံဏံ တၚ်သၞောတ်ဗ္ၜတ်ဝဳဇြာဟွံမွဲမွဲသာ် လုပ်စိုပ်ဍုၚ်သေံမာန်ရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

နကဵုဍုၚ်သေံ မပိုၚ်ပြဳလဝ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ဒုတိယဇၞော်အိုတ် ပ္ဍဲအာယှဒိုဟ်အဂၞဲဏံဂှ် သၠုၚ်ပ္တိုန်ဒၟံၚ် ကဏ္ဍအာတရဴတံလေဝ် မဒှ်ရ။

နကဵုညးအာတရဴကြုက်တံကဵု ကာဇြက်သတာန်တံဂှ် ပ္ဍဲသၞာံဏံ နူကဵုဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၂၅ စဵုကဵုဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၂၉ သၞာံ ၂၀၂၄ ဂှ် ဟွံဒးကေတ်ဝဳဇြာမွဲသာ် လုပ်စိုပ်ဍုၚ်သေံမာန်ရောၚ်ဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် သရဳထာ တာဗဳဇြေန်ဂှ် ကြဴနူကောံဓရီုအလဵုအသဳတုဲ ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲဗုဒ္ဓဝါဂှ် ဟီုဂးလဝ်ကဵု အ္စာပရိုၚ်ဂမၠိုၚ်ရ။

နကဵုတၚ်စၟတ် ဟွံဒးကေတ်ဝဳဇြာ ဗွဲယာယဳဂှ် သွက်ဂွံတံၚ်ဂြဲ လၟိဟ်ညးအာတရဴ စဵုကဵု ၅ ပြကောဋိကိုဋ်မာန်ဂှ် စၟဳစလဝ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ဝန်ဇၞော်ကမၠောန်အာတရဴ ဟီုဂးလဝ်ရ။

ဍုၚ်သေံဝွံ အပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၂၃ ဂှ် ဒုၚ်လဝ်တဲ လၟိဟ်မၞိဟ်အာတရဴ စဵုကဵု ၁၈ ဒဿမ ၅ မဳလဳယျာန်မာန်တုဲ ညးအာတရဴ ၂၈ မဳလျာန် မဒှ်ဗွဲဂလိုၚ်ဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲကၞောတ်သၞာံဏံ လုပ်စိုပ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

စဵုကဵုဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၁၁ ဂှ် ကလိဂွံလဝ်သြန်အကံက်အခေါန် နူကဵုညးအာတရဴဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ် စဵုကဵု ၇၇၅ ဗဳလျာန်တုဲယျဂှ်လေဝ် ဌာနဝန်ဇၞော်ကမၠောန်အာတရဴ ဟီုဂးလဝ်ရ။

ကၠာဂွိုအ်ဒှ်ကဝ်ဝေဒ်တေံဂှ်လေဝ် ကောန်ဍုၚ်ကြုက်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒှ်ညးကၠုၚ်စိုပ်လဝ် ဍုၚ်သေံအဓိကတံတုဲ သွက်ဂွံကလေၚ်လွဳ ကမၠောန်အာတရဴအပ္ဍဲဒေသတံဂှ်တုဲ ချပ်ဗ္စာကဵုကောန်ဍုၚ်တံဏံ မဒှ်ဂှ်လေဝ် ဂွံတီကေတ်ရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ညးအာတရဴ နူကဵုဍုၚ်ကာဇြက်သတာန်တံဂှ်လေဝ် လုပ်စိုပ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်သေံ နကဵုလၟိဟ်ဂၠိုၚ်ၚ်ဂှ်လေဝ် သ္ဂးလဝ်ရ။ အပ္ဍဲကဵုဂိတုဂတတံဏံ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ကာဇြက်သတာန် ရာသဳၜိုဟ်ဂံက် မသ္ကာတ်မြဟ်မာန်ဂှ် သွက်ဂွံပါဲဒလေတ်ဘဲဒဏ်ၜိုဟ်ဂံက်ဂှ်တုဲ ပွမကၠုၚ်စိုပ်ဂေတ်ဝေၚ်ဍုၚ်သေံတံ သ္ဇက်ဂွံသၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်တီတီ နွံမာန်ဂှ် မေဿတာ သာရဳထာ ဟီုဂးလဝ်ရ။

နကဵုညးအာတရဴ နူကဵုဍုၚ်လ္ၚဵုလ္ၚဵုတံ ဟိုတ်နူမ္ဒးဂဗဒၟံၚ် လၟေၚ်ကမၠောန်ကၠောန်ဝဳဇြာ လှုဲလှာ်အိုတ်ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်တံ နွံဂှ်ရ သ္ကဵုလဇုဲလဇကၠေံ စရၚ်ညးအာတရဴလုပ်စိုပ်ဍုၚ်သေံ သၞာံ ၂၀၂၃ ဏံရောၚ်ဂှ်လေဝ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။

ကၠာဂွိုအ်လုပ်စိုပ် ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် မေဿတာသာရဳထာ တၠဓနတိသ္ၚိကၠအ် မဒှ်လဝ်သီုကဵုဥက္ကဌ ဟဝ်တေဝ်အဝ်ပရေတာ Standard International ဖျေံသ္ဇိုၚ်အမေရိကာန်ဂှ် ဂလိုၚ်ပ္တိုန်စရၚ်ဍုၚ် ဟွံဒးကေတ်ဝဳဇြာတံဂှ်တုဲ တၚ်သၞောတ်ဗ္ၜတ်အခေါၚ်မံၚ်စံၚ် သွက်ညးအာတရဴဍုၚ်သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် မိက်သ္ဂောံသၠုၚ်ပ္တိုန်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုဂိတုအဝ်ဂါတ်ဏံဂှ် နကဵုမေဿတာသာရဳထာ သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန် ကမၠောန်အာတရဴတံဂှ် နဒဒှ်လၟေၚ်ကမၠောန်ကိုပ်ကၠာဂှ် ကၠောန်သ္ပသဳကၠဳဆဵုဂဗလဝ်ကဵု ညးစၞး နူကဵုလာၚ်တရဴကျာတံဂှ်ကီုရ။

သၞေဟ်က္ၜၚ်ကျာ မဂေတ်ဂြိပ်ဒၟံၚ် အပ္ဍဲဍုၚ် ၆ ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံဗဗွဲကဵု ရာသဳညးအာတရဴဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ် မလုပ်စိုပ်ဏံဂှ်တုဲ သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန် အစောံစရာဲပဝ်ယာန် ၂၀ တၟံကၠံဂှ်လေဝ် ရန်တၟံလဝ်ရ။

ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂးအလဵုအသဳ Chai Watcharong ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၄ ဏံ ဒဒှ်ရစၟဳစလဝ် ကၟုဲအာတရဴကၠုၚ်စိုပ်ဍုၚ်သေံ ၜိုတ် ၄၀ မဳလျာန်ဂှ် ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲကဵုပေါဲသောၚ်ကလးလိက်ပရိုၚ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၁၉ ကၠာဂွိုအ်ဒှ်ယဲကပ်တေံဂှ် လၟိဟ်ညးအာတရဴအပ္ဍဲဍုၚ်သေံဂှ် စိုပ်လဝ် ဗ္ဒါဲ ၄၀ မဳလျာန်တုဲ လၟိဟ်ပိဂအုံမွဲဂအုံဏံဂှ်လေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်ညးအာတရဴကြုက်တံရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

Ref: BLOOMBERG