နေဗျဳဒဝ်၊ သေပ်တေမ်ဗာ (၁၆)
နကဵုဂကောံဗော်သွး မၞုံအပ္ဍဲဍုၚ်တံဂမၠိုၚ် ပါလုပ်သီုကဵု INGO, NGO မဒှ်ဂကောံအလဵုအသဳဟွံသေၚ်တံဂှ် ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံ သွက်ဂွံပ္တိုန်စရၚ်အိုတ်ဂှ်ကီု၊ ပ္ဍဲအရာအာတ်ပ္တိုန်စရၚ်တံဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံကေတ် လိက်ထံက်ဂလာန် နူကဵုဌာနမဆေၚ်စပ်တံအိုတ်ဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထပ်ကဵုကၠုၚ် ဇြဟတ်ဂရိုဟ်ရ။
ဒုသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ယျာပျေအ် ဝန်ဇၞော်ကာအပ္ဍဲဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပာန်ဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ (၁၄) ဂှ် ကော်ဆဵုဂဗလဝ် INGO, NGO မဒှ်ဂကောံအလဵုအသဳဟွံသေၚ်တံ ပ္ဍဲကဵုနေဗျဳဒဝ်တုဲ ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်သာ်ဏံရ။
ဒုသ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် ယျာပျေအ်ဂှ် နကဵုဂကောံဗော်သွးဂမၠိုၚ် ပါလုပ်သီုကဵု INGO, NGO တံဂှ် သွက်ဂွံကဵုအရီုဗၚ် ဗွဲမဗဗွဲကဵုသၞောဝ်မာန်ဂှ် ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံ နွံပၟိက်ဒးပ္တိုန်စရၚ်ရောၚ် ကဵုလဝ်သတိ ဟီုဂးလဝ်ရ။ သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ကုဂကောံဗော်သွး ဍေံတံမစၟတ်လဝ် နဒဒှ်ဂကောံပကီုပရာပ်တံဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွိုအ်ကဵုဒး အထံက်အပၚ်အရီုဗၚ် စပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ် ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံ ပါလုပ်သီုကဵုသြန်လှုဲတံဂှ် ကဵုလဝ်သတိရ။
ညးတာလျိုၚ် ဂကောံအပ္ဍဲဍုၚ် ဟွံမိက်ထ္မံက်ယၟုမွဲတၠဂှ် ဟိုတ်နူဇြဟတ်ဂရိုဟ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ အကြာဂကောံဗော်သွးဂမၠိုၚ် ဂကောံပ္တိုန်အာစရၚ်တံကဵု ဂကောံဟွံပ္တိုန်စရၚ်တံဂှ် လညာတ်ဟွံတုပ်သၟဟ်တံ နွံကၠုၚ်မာန်ရောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“လ္ပာ်ဍေံတံဂှ်တှ်ေ ကဵုဒၟံၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်ဟဂှ်ရ။ ဆ္ဂး လ္ပာ်ဏံဂှ် ဂကောံလ္ၚဵုတံဂှ် အာပံၚ်တောဲဂှ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ရ။ ပံၚ်တောဲဟီုဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံရီုဗၚ် ညံၚ်ဂွံကဵုလညာတ်ပညာ ကုညးမနွံပၟိက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗလးတိဏံမာန်ဂှ် ဂကောံရီုဗၚ်ကဵုဒၟံၚ်တံ နွံရ။ ဒှ်အာၜါက္ဍိုပ်ရ။ ပြးအာ ဂကောံထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲကဵု ဂကောံဟွံထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲတံ ၜါဂကောံရ။ ညးမရီုဗၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ် လ္ပာ်ပိုယ်တံဂှ် အခက်အခုဲနွံဒၟံၚ်တၟာဂလိုၚ်ရ။ ဥပမာ−ပ္ဍဲကဵုပိုယ်တံဂှ် တၞးကာဒ်စၟတ်သမ္တီဂကောံဟွံမွဲဂှ်မွဲသာ်၊ ဂၠိုၚ်နူမၞိဟ် (၅) တၠ ကောံဟွံဂွံဂှ်မွဲသာ်ဂှ်ရ ပိုယ်တံပကောံမၞိဟ်တုဲ ကဵုပညာဒှ်ဒှ် ထံက်ပၚ်ဒှ်ဒှ် ဒးကေတ်လိက်ထံက်ဂလာန်တံရ။ စနူဏံတုဲ လ္ပာ်ပိုယ်တံဂှ် ဒးဂဗအာ အခက်အခုဲတံဟဂှ်ရ။ ညအ်ဂှ် ညံၚ်ကဵုဍေံတံတက်ပလီုထောံ အခေါၚ်သ္ဂောံဂွံ ရဲဗလးတိတံရ။ ညံၚ်ဂွံဒှ်ဗီုပြၚ်ဏံဂှ်လေဝ် နူကဵုလ္ပာ်ဍေံတံ ကၠောန်လဝ်ဏောၚ်ဂှ် မိက်ဂွံဟီုရ“ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သွက်ဂွံပ္တိုန်စရၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်ဂှ်ရ ယဝ်ရဟွံပ္တိုန်စရၚ်မ္ဂး ဂကောံဗော်သွး မရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဒၟံၚ် စပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ်တံ ကဵုပလီုကၠုၚ်မာန်တုဲ ပပ္တံနူကဵုပရေၚ်ရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်တံဂှ် သၞောတ်ဗ္ၜတ်ကၠုၚ်မာန်တုဲ သွက်ညးမၞုံပၟိက်ဒၟံၚ်အရီုဗၚ် ဍာံဍာံတံဂှ် အရာမ္ဒးဂိဂဟောံတံ နွံကၠုၚ်မာန်ရောၚ် ညးဆက်ဟီုလဝ်ရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဥူဖေတာန်ဂှ်လေဝ် နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဵုကၠုၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ် ကၠောန်ကၠုၚ်သာ်ဏံဂှ်ဝွံ ဓဝ်ပတှ်ေလ္တူဂကောံ မဒးလုက်စုက်ဒၟံၚ် ကုညးဍုၚ်ကွာန်တံတိုက်ရိုက်ဂှ် ဟွံမွဲလေဝ် ဒှ်တုဲ သုၚ်စောဲယၟုဂကောံတံဏံတုဲ သွက်ဂွံပ္တိတ်ပရဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် နကဵုတၚ်ရန်တၟံနွံနွံရောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ဂကောံ INGO, NGO တံဂှ် ဒှ်ဂကောံဒးစုက်လုက်ကဵုဒၟံၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ တိုက်ရိုက်ဏောၚ်။ ဂကောံဗော်သွးသာ်ဏံဂှ် နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် အခိၚ်လဵုမှဟွံပတှ်ေပုဟ်။ ပ္ဍဲကဵုပိုယ်ဏံဟီုမ္ဂး ဒးလဗိုတ်ကျာမိုဝ်ခါရဂှ် ကၟာတ်လဒဵုလဝ် အခေါၚ်အရာဂကောံတံဏံ နွံဒၟံၚ်ရ။ ဒှ်ပရေၚ်ဒဒှ် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်လဵု ပ္ဍဲကဵုဂကောံလဵုမှ ဟွံကေၚ်မိၚ်လဝ်ရ။ ကၟာတ်လဒဵုလဝ် စဵုကဵုကိစ္စအထံက်အပၚ် ပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ်တံဂှ် နွံလဝ်ရ။ ညအ်ဂှ် မၞိဟ်လဵုဟွံဟီု ဍေံတံ ဟွံပတှ်ေပုဟ်။ တုဲပၠန် ဂကောံတံဏံဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံဒတူလိုၚ်လ္ပာ်ဍေံတံ၊ သွက်ဂွံပံၚ်တောဲ ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဍေံတံ သွက်ဂွံသုၚ်စောဲပရိုၚ်စရာဲဂုန်ညးတံဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် နကဵုတၚ်ရန်တၟံနွံနွံ သွက်ဂွံပ္တိတ်ပရဲ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ်လၟိုန်ရ။ လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် ဂကောံတံဏံဂှ် နကဵုဍေံတံ ဓဝ်ပတှ်ေဟွံမွဲပုဟ်။ တုဲပၠန် ဗီုဟီုလဝ်နူကၠၚ်ဂှ်ရ နူကဵုလ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် မိက်ဂွံကဵုပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ် ကုဍေံတံရ။ ညအ်ဂှ် ဒှ်လၟေၚ်ကမၠောန်ကၠောန်ဒၟံၚ်တွဵုရဏောၚ်။ လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် သၟဝ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် နကဵုလၟေၚ်ကမၠောန်တံဂှ် NGO, INGO တံ ဒးဂဗဒၟံၚ် ကုအခက်အခုဲတံဏံဂှ် ညာတ်ကေတ်ရ“ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ်လေဝ် ဌာနဝန်ဇၞော်မဆေၚ်စပ်တံဂမၠိုၚ် သွက်ဂွံထိၚ်ဒက်ကောပ်ကာဲ ဂကောံ NGO, INGO တံဂှ် အပ္ဍဲကောံဓရီုကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် တုဲကၠုၚ် ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ် (၃၀) တေံဂှ် ဗ္ကန်လဝ် ဝန်ဇၞော်ညးဂမၠိုၚ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် အရီုဗၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်လ္ၚဵုတံဝွံ ကၠုၚ်နူကဵု INGO, NGO တံ မွဲကဆံၚ်တုဲ ကၟိန်ဍုၚ် ကေုာံ ဂကောံဗော်သွး မကဵုဒၟံၚ်အရီုဗၚ်တံဏံ ရပ်စပ်စကာဒၟံၚ်တံ နွံရောၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် စောတ်စောဲလဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သီအဝဵုဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၂၈ တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် သ္ပဒတန်စၞောန်ပျးလဝ် သၞောဝ်ပ္တိုန်စရၚ်ဂကောံဗော်သွး မဖျေံဒုဟ်ဒဏ်ဂွံ ကုညးမပါလုပ် အပ္ဍဲဂကောံဟွံပ္တိုန်လဝ်စရၚ်တံမာန်ဂှ်ကီု၊ သီဂိုၚ်ကေတ် ကပေါတ်ကညောတ်၊ သြန်လှုဲ ဂကောံဟွံပ္တိုန်လဝ်စရၚ်တံဏံပိုၚ် နဒဒှ်ဘဏ္ဍာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မာန်ဂှ်ရောၚ် မဒှ်ရ။
ဗီုဓာတ်−MOI
ဗီု−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)