ညးချဳဒရာၚ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ဗြဴအဳရာန် ဂွံဒုၚ်ဖျေံလာဘ် လာဘ်နိုဝ်ဗေလ်ဓဝ်ၜိုဟ်လလံ ၂၀၂၃

အအ်သ်လို၊ အံက်တဝ်ဗာ(၈)

လာဘ်နိုဝ်ဗေဝ်ဓဝ်ၜိုဟ်လလံ သၞာံ ၂၀၂၃ ဂှ် သွက်ဂွံဖျေံကဵု ကုနာဂျဳစ်မိုဝ်ဟာမာဒဳ ညးဒရာၚ်အခေါၚ်အရာညးဗြဴအဳရာန် လုပ်လဝ်ပေါဲဗတိုက် သွက်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ကေုာံအခေါၚ်ဗၠးၜးဂှ် ကဝ်မတဳနိုဝ်ဗေဝ် ကၟိန်ဍုၚ်နဝ်ဝေ ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ရဂှ် လလောၚ်တြးလဝ်ရ။

ကဝ်မတဳနိုဝ်ဘေလ်ဂှ် နာဂျဳစ်မိုဝ်ဟာမာဒဳဏံ ပါဲနူအခေါၚ်အရာမၞိဟ်တုဲ၊ ဟိုတ်နူလုပ်လဝ်ပေါဲဗတိုက် သွက်ပရေၚ်ဗၠးၜး သီုပရေၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ဗွဲမဂံၚ်သ္ကာဂှ်ရ ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ် သွက်ဂွံဖျေံကဵုလာဘ်ရဂှ် ဟီုလဝ်ရ။

နာဂျဳစ်မိုဝ်ဟာမာဒဳ လုပ်လဝ်ပေါဲဗတိုက် သွက်အခေါၚ်အရာညးဗြဴ ကေုာံအခေါၚ်ဗၠးၜးဂှ် အလဵုအသဳအဳရာန် ရပ်ကေတ်လဝ် (၁၃) ဝါ ပေၚ်ၚ်တုဲ ဖျေံလဝ်ဒုဟ်ဒဏ် စဵုကဵု (၅) ဝါနွံတုဲ ဒှ်ညးဒဒုၚ်ဖျေံလဝ်ဒဏ်ထံၚ် (၃၁) သၞာံ သီုကဵုဒဏ်လေံၜဝ် (၁၅၄)လစုတ်ရ။

ပ္ဍဲအခိၚ်ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ် သွက်ဂွံအပ်ပြာကဵုလာဘ်နိုဝ်ဗေလ်ဓဝ်ၜိုဟ်လလံဏံလေဝ် ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်ထံၚ် ပ္ဍဲထံၚ်စာတ်အဳဗေန် မဒယှ်တှ်ဒၟံၚ် နကဵုယၟုပရေံပရေံဂှ် ပွိုၚ် (၁၂) သၞာံရ။

နာဂျဳစ်မိုဝ်ဟာမာဒဳ ဂွံဒုၚ်ဖျေံလာဘ်ဂှ် ဒှ်ညးက္ဍိုက်က္ဍိုပ် ချဳဒရာၚ်လဝ် ပရေၚ်ပ္ကီုပရာပ်လ္တူညးဗြဴ ပါလုပ်သီုအခါၚ်အရာညးဗြဴ သီုကဵုချဳဒရာၚ်ဒစဵုဒစးကဵု ပရေၚ်ဖျေံဒဏ်ဂစိုတ်လေဝ် ဒှ်ရ။

ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၀ တေံ နာဂျဳစ်မိုဝ်ဟာမာဒဳ ကေၚ်ဒှ်လဝ်ကွးဘာရူပဘေဒဂှ် သွက်အခေါၚ်အရာညးဗြဴ တုပ်သၟဟ်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်အဳရာန်ဂှ် လုပ်လဝ်ပေါဲဗတိုက်တုဲ အခိၚ်ဘာတုဲဂှ် ကၠောန်လဝ်ကမၠောန် နဒဒျ်အေန်ဂျေန်နဳယာမွဲတၠတုဲ သီုဒှ်ဒၟံၚ်သၟာပရိုၚ် ချူပရိုၚ် ကေုာံချူလိက်ပရေၚ် ပ္တဝ်က္ဍိုပ်ကဵု ပရေၚ်ပြုပြေၚ်ပြံၚ်သၠာဲမွဲတၠလေဝ် ဒှ်ရ။

ကဝ်မတဳနိုဝ်ဗေလ်ဂှ်မ္ဂး သွက်ဂွံကလေၚ်ဗလးကဵု နာဂျဳစ်မိုဝ်ဟာမာဒဳ ညးချဳဒရာၚ် အခေါၚ်အရာညးဗြဴအဳရာန် တၠလာဘ်နိုဝ်ဗေလ်ဓဝ်ၜိုဟ်လလံ ဒးဒုၚ်ဖျေံဒၟံၚ်ထံၚ် ပ္ဍဲကဵုဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာကၠုၚ်စိုပ်ဏံဂှ် အာတ်မိက်လဝ် ဇရေၚ်အလဵုအသဳအဳရာန်ရ။

Ref – The Nobel Prize Website