ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂှ်ဝွံ ကြဴနူ ၈၈ တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်ပရေၚ်ကျဗြံဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ပရေံအိုတ်

မတ်မလီု၊ အံက်တဝ်ဗာ (၃၁)

ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံဂှ်ဝွံ အခိၚ်စလလောၚ်ပၞာန် ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲဂှ် အသိၚ်ပရေၚ်ပၞာန် သ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ပွမဒးဒုၚ်သီဗ္ဒိုပ်တံဂှ်ဝွံ ကြဴနူ ၁၉၈၈ တုဲ ပ္ဍဲကဵုဝၚ်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်ကဆံၚ်ပရေံအိုတ် မဒှ်ရ။

ဂကောံကောဒေံပိဂကောံ မဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵုဒပ်ပၞာန်ရခေၚ် AA ၊ ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဂကူတအာၚ် TNLA ကေုာံ ဂကောံကဝ်က MNDAA တံဝွံ ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၂၇ ဂှ် သီုကဵုတၚ်လလောၚ်တြးပၞာန် ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် လုပ်စိုပ်ဗ္တိုက်လဝ် ဗ္ဒိုပ်ဒပ်ပၟိက်ဇၞော် စပ်ကဵုပရေၚ်ပၞာန် မၞုံရးသေံသၟဝ်ကျာတံ မွဲအခိၚ်ဓဝ်ရ။

နူကဵုတ္ၚဲ ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ စတေံ စဵုကဵုစၟတ်တ္ၚဲ ၃၀ အပ္ဍဲပွိုၚ် ၄ တ္ၚဲဂှ် သီဂိုၚ်ဂွံလဝ် ဗ္ဒိုပ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မၞုံဒေသရးသေံသၟဝ်ကျာ ဗ္ဒါဲ ၇၀ ဂှ်ကဵု ရပ်သီဂွံလဝ် ဂၠုဲပၞာန်ကဵုစှော် ကေုာံ လွဟ်လက်နက်မကမ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ဂှ် နူကဵုဂကောံမဟာမိတ်ပိဂကောံတံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။

ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဂကောံကဝ်က MNDAA လဳကျာဝေန်ဂှ် “ပေါဲဗ္တိုက်ဂှ်တှ်ေ ဆက်ဒှ်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရ။ တုဲပၠန် တ္ၚဲပိုယ်တံ စကၠုၚ် Operation 1027 စဵုကဵုတ္ၚဲဏံဂှ် ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံပိုယ်တံ သီဂိုၚ်ဂွံလဝ် ဗ္ဒိုပ်ဒပ်သၞအပံၚ် ဗ္ဒါဲ ၇၀ ဂှ်တုဲ၊ အကာဲအရာပေါဲဗ္တိုက်တ္ၚဲဏံဂှ်တှ်ေ မုၚ်ကိုဝ် ဖံၚ်သာၚ်တုဲမ္ဂး ပ္ဍဲကဵုသိန္နီဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်တံ ဆက်က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ရ” ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၃၀ ချဳဒရာၚ်ပရေၚ်ပၞာန်ဂှ်လေဝ် ထပ်သီဂွံလဝ် ဗ္ဒိုပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဍောတ်တ် မၞုံလ္ပာ်မုၚ်ကိုဝ် ၂ ဗ္ဒိုပ်တုဲ ဂကောံမဟာမိတ်တံ ဖံက်ထ္ကးပလီုပလာ်လဝ် ဒဒန်လုပ်ဍုၚ်သိန္နီ အာလ္ပာ်လံက်ကိုၚ်ဂှ်ကဵု ချေန်ယှိုဲဟဝ် မၞုံလ္တူဂၠံၚ်ဇၞော်ကၟိန်ဍုၚ် လာယှိုဝ်−မူဇြေဝ်တံဂှ်ရ။

မွဲအဆက်ဓဝ် ဗ္ဒိုပ်ဒပ်မိုၚ်ကျက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မၞုံပွိုၚ်ဍုၚ်လာယှိုဝ် ဒေသပၞာန် ဒပ်မဟာ ၆ တွဵုရတအာၚ်ဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၃၀ အခိၚ်နူဂယး ၄ နာဍဳပြၚ်ဂှ် နူကဵုဒပ်ပၞာန်တအာၚ် ဆက်ဗ္တိုက်သၠေက်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရောၚ် TNLA လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။

ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပၞာန် ဥူတာန်သဵုနာၚ်ဂှ် ချဳဒရာၚ်ပၞာန်ဂှ်ဝွံ နူကဵုကဆံၚ်ပူဗိုၚ် ဍုၚ်ဍောတ်တ် ကေုာံ ဗ္ဒိုပ်ဍောတ်တ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် ကၠောန်အာ ညံၚ်ဗ္ဒိုပ်ဇၞော်ဇၞော်တံကဵု ဗက်ကဵုဒေသတံ ဂွံဗၠးၜးဏောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။

“လၟုဟ်ဂှ် ၜိုတ်ကဆံၚ်ပူဗိုၚ်လဝ် ဗ္ဒိုပ်ဍောတ်တ်တံကဵု ဍုၚ်ဍောတ်တ်တံညိကီု။ မွဲကဆံၚ်ပၠန်ဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ဗ္ဒိုပ်ဇၞော်ဇၞော်တံကဵု ဗက်ကဵုဒေသတံ ဂွံဗၠးၜးဂှ် ကၠောန်အာဏောၚ်ဂှ် ထေၚ်ကေတ်ရ။ ဗွဲတၟေၚ် ခြာဟွံလအ် ညံၚ်လံက်ကိုၚ် ကဝ်ကတံ ဂွံဗၠးၜးဂှ် ကၠောန်ကၠုၚ်မာန်ဏောၚ်။ တုဲပၠန် ဒေသမုၚ်ကိုဝ် ညံၚ်ဂွံဗၠးၜး ကၠောန်ကၠုၚ်ဏောၚ်ဂှ် ထေၚ်ကေတ်ရ။ အေ ဂှ်တှ်ေ မုဒှ်ဒှ် နူကဵုကဆံၚ်ပူဗိုၚ် ဗ္ဒိုပ်ဇၞော်ကဵု ဍုၚ်ဍောတ်တ်တံဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်သီဍုၚ်တံ ခြာဟွံလအ် ကၠုၚ်ဏောၚ်ဂှ် ထေၚ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။

အပ္ဍဲချဳဒရာၚ်ပၞာန်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၂၉ တေံ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟိုတ်နူဂြာတ်မခတိုဟ်ဗ္တိုက်လဝ် ကွာန်ညဵုဖေန်ကျဳပ ကဵု ကွာန်မာလဳဖေန် ဒေသကဝ်က ချေန်ယှိုဝ်ဟဝ် နကဵုက္ၜၚ်ကျာဗ္တိုက် နူကဵုတရဴကျာဂှ်ရ သ္ၚိဒၟံၚ်ကောန်အရာပ်တံ ဇီုကပိုက်လီုလာ်အာလဝ်ရောၚ် ဂကောံမဟာမိတ် ၃ ဂကောံတံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။

လအာတုပ်သာ်ဂှ်ကီု ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ (၃၀) ဂှ်လေဝ် နူကဵုဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠောန်သ္ပဗ္တိုက်ဂြာတ်လဝ်မခတိုဟ် မွဲဒမြိပ်ဒေသပါန်သာၚ်၊ မာန်ယာန်၊ ဍုၚ်မုၚ်ကိုဝ် နကဵုက္ၜၚ်ကျာသၞေၚ်ဝဲရ။ ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂကောံကောဒေံပိဂကောံ မစလဝ်ဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုဝၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တၟိဏံဂှ် သီုစိုတ်ဓာတ်ကီု သီုဇြဟတ်ကီု ဂွံဆဵုကေတ် အကာဲအရာသရိုဟ်စှ်ေဒၟံၚ် ပရေံအိုတ် ကေုာံ ဇၞော်အိုတ်ရောၚ်ဂှ် ဗိုလ်ဇၞော်ကံၚ်တူဝေန် CDM သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။

“ကြဴနူ ၈၈ တုဲတှ်ေ က္တဵုဗဒှ်တဴ ဗီုပြၚ်ပေါဲဗ္တိုက် မသ္ကဵုဇီုကပိုက်ကဵု ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ပရေံအိုတ်ရ။ အခိၚ်ပေါဲဗ္တိုက်ဒှ် ဟွံလအ်ဏီဂှ် ဗ္ဒိုပ်တံဂှ် စှ်ေဒၟံၚ်မွဲတုဲမွဲဏောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုမၞိဟ်မၞုံဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗ္ဒိုပ်တံဂှ်မ္ဂး ကောန်ပၞာန်တံလေဝ်ပါ၊ ဗၠာဲသၟိၚ်တံလေဝ်ပါ၊ ပၞာန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံလေဝ် ပါဏောၚ်။ ရဲတံဏံဂှ်လေဝ် အစောံစရာဲဗ္တိုက်ဍေံတံ၊ စိုတ်ဓာတ်တံဂှ်လေဝ် စှ်ေဒၟံၚ်တၟာဂလိုၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ“ သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။

ဗိုလ်ဇၞော်ဒပ်ကျာ CDM ဇြေတူအံၚ်ဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူချဳဒရာၚ် ၁၀၂၇ ဂှ်တုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ စဵုကဵုသရိုဟ်စှ်ေအာ ဒှ်မာန်တုဲ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံသီုဖအိုတ် ဗ္တိုက်မွဲအခိၚ်ဓဝ်မ္ဂး ဒပ်ပၞာန် သွက်ဂွံထိၚ်မာန်ဂှ် ဒှ်တၚ်နၚ်ဝါတ်ဂါတ်မွဲရောၚ်ဂှ် ဇၟာပ်ကောန်ပၞာန် တီလဝ်တုဲတုဲရဂှ် ဟီုရ။

“သွက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂှ်ဟီုမ္ဂး စဵုကဵုသရိုဟ်အာ က္တဵုဒှ်မာန်ဏောၚ်။ တၚ်ပထမဂှ်တှ်ေ နကဵုဇြဟတ်မ္ဂးလေဝ် သွက်ဂွံပလံၚ်ဒေသတံဏံဂှ် ဒးပ္တိတ်သုၚ်စောဲ ဇြဟတ်အရန်တံ တၟာဂလိုၚ်ဏောၚ်။ ဇြဟတ်အရန်တံဏံ သီုဖအိုတ်ဂှ်လေဝ် အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဒှ်ဒပ်ဇူဒၟံၚ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ဍေံတံဂှ်လေဝ် ဒှ်ဂကောံဗ္တိုက်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုတိဍာ်တၞဟ်ဟ်တံဏောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဘဲဒဏ်ဍောၚ်ၜိုတ်၊ စိုတ်လီုလာ်ဍေံတံဂှ် ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်ရ။ တီလဝ်ပ္ဍဲကဵုဒပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ယဝ်ရကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဟေၚ် ဗ္တိုက်ကၠုၚ်မွဲအခိၚ်ဓဝ်မ္ဂး ဒပ်ပၞာန်ဝွံ သွက်ဂွံထိၚ်မာန်ဂှ် ဝါတ်ကွေံကွေံဏောၚ်ဟီုဂှ် ဇၟာပ်ကောန်ပၞာန် တီဒၟံၚ်ရ။ တၚ်ဏံဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုစိုတ်ဍေံတံဂှ် တၚ်ဒုၚ်စသုၚ် ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံသီုဖအိုတ် ပါလုပ်ကၠုၚ်ယျဟီုဂှ်လေဝ် စိုပ်အာဏောၚ်“ ရဴဝွံ ညးသ္ဂးရ။

နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် စနူအခိၚ်ဂ္စါန်ပ္တိတ်ကၠုၚ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံသီကေတ် အဝဵုကၟိန်ဍုၚ်တေံဂှ်တုဲ စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ် ဟိုတ်နူဒးတြးလဝ် ဇြဟတ်ပၞာန်ဂှ်ရ သွက်ဂွံကလေၚ်ပကောံပကေဝ် ဇြဟတ်ပၞာန်ဂှ် ခက်ခုဲဒၟံၚ်တုဲ နွံဒၟံၚ်တုဲတုဲတံဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံစွံလဝ်နဒဒှ်အရန်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာဟွံဒးရးရောၚ်ဂှ် ဗိုလ်ဇၞော် CDM တံ ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂှ် ပ္ဍဲကဵုရးသေံသၟဝ်ကျာဂှ်သၟးဟွံက ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ထဳချိုက် ရးသက်ကိုၚ်ဂှ်လေဝ် နူကဵုဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၂၇ စဵုကဵုတ္ၚဲဏံဂှ် အကြာဒပ်ပၞာန်ရခေၚ် AA ကဵု ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်ဆေၚ်မုက်တံ သ္ကာတ်မြဟ်ဒၟံၚ်ရောၚ် ကဵုကၠုၚ်သမ္တီ နူကဵုချဳဒရာၚ်ပၞာန် ဂကောံကောဒေံပိဂကောံတံရ။

အပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်ဂှ် ပရေၚ်ဗ္တိုက်တရဴကျာ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ နွံလဝ်တုဲ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ဇီုကပိုက်ပြဟ်လလုဲအာလဝ်တံ နွံတုဲ လ္ပာ်ဇကုတံလေဝ် ပရေၚ်ဇီုကပိုက်ပြဟ်လလုဲလ္ၚဵုတံ နွံကီုတုဲ ကရောံပရေၚ်ဗ္တိုက်ပၞာန်ထ္ပက် မွဲလ္ပာ်ကုမွဲလ္ပာ်ဂှ် အသိၚ်ပေါဲဗ္တိုက်တံ ဆက်သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ရောၚ် သ္ဂးလဝ်ရ။

သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဝှ်ကြံၚ် ဥူဖေတာန်ဂှ် ပ္ဍဲအကာဲအရာဏံ ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတး နွံအလုံဍုၚ်တံ ပံၚ်တုဲ ယဝ်ရဗ္တိုက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် နကဵုသၞောတ်စှ်ေစှ်ေမ္ဂး ဒးဂိသၟးဟွံက စိုပ်အာကဆံၚ် ဒပ်ပၞာန်လီုမာန်ဂှ်ရ ဆက်တုဲ ဒးဂရိုဟ်အာ နကဵုဇြဟတ်ဏောၚ်ဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

“ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတး နွံအလုံဍုၚ်မွဲတံ ပံၚ်တောဲတုဲ ယဝ်ရဗ္တိုက်အာ ဗွဲမစှ်ေကဵုသၞောတ်မ္ဂး သွက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ဂိအာတၟာဂလိုၚ်မာန်ဏောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုဍေံတံလေဝ် ဒှ်အခိၚ် အရာဟွံပြေစိုတ်တံ နွံ။ ပရေၚ်ထံက်ဂလာန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် စဵုကဵုဟွံမွဲ အောန်အိုတ်ဟီုဂွံဒၟံၚ်ဂှ် အခိၚ်အခါ သွက်ဂွံထံက်ဂလာန် ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံ နွံဒၟံၚ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ် ယဝ်ရကၠောန်သ္ပ ပရေၚ်ပၠန်ဂတး ဗွဲမသၟဟ်အစောံမ္ဂး သီုပၠန်ဂတးက္ညၚ်ကီု သီုပေါဲအံၚ်ဇၞး ဂကောံဇြဟတ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံကီုဂှ် အခိၚ်ဏံ ဇၞော်မာန်ဏောၚ်၊ သွဟ်ခိုဟ်တံလေဝ် ကလိဂွံတၟာဂလိုၚ်မာန်ဏောၚ်။ သွက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်လေဝ် ဒးဂိသၟးဟွံက စိုပ်အာဍာ် ကဆံၚ်ဒပ်ပၞာန်လီုမာန်ဏောၚ်။ အကာဲအရာဏံဂှ် ဆက်တုဲ သွက်ဂွံဂရိုဟ်ကဵု နကဵုဇြဟတ်ဂှ် နွံပၟိက်ဏောၚ်“ သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။

ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ဂွံကၠုၚ်ယၟု အပ္ဍဲမွဲၜါတ္ၚဲဏံဂှ် ဌာနဝန်ဇၞော်ကာစဵုဒၞါ NUG တံကီု ကံင်ဇြဳကဵုကသပ်ပရေၚ်ညဳသၟဟ်ဂကူ NUCC ၊ ဗော်တောတက်ကောန်ဂကူကရေၚ်ဍာဲ KNPP တံကဵု ဂကောံဇြဟတ် ပ္ညဳပ္ညပ်ပံၚ်ဖျပ် ပရေၚ်ဗကပ်ဗဗၚ်နာနာ GSCB တံဒှ်တမ် ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတး ဟွံအောန်နူကဵု ၁၀ ဂကောံ ဒုၚ်တၠုၚ်ထံက်လဝ်ဂလာန်အိုတ်ရ။

မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကြဴနူပရေၚ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဂကောံဒပ်စဵုဒၞါညးဍုၚ်ကွာန် PDF မမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်တံဂှ်ကီု EAO ဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵု KIA, KNU, CNF, KNPP ကေုာံ ABSDF တံဂှ် လ္ဂောံကဵုပရေၚ်ပၞာန်မ္ဂး ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ဗ္တိုက်ဒၟံၚ်ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရောၚ် မဒှ်ရ။

လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ မဇီုကပိုက်ချိုတ်ဂျိုၚ်ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် သီုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ကီု အလဵုသ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်ကဆံၚ်သၠုၚ် စပ်ကဵုပရေၚ်ပၞာန်ဂမၠိုၚ်တံ ဒးကောပ်ကာဲဒၟံၚ်ရောၚ် ဂၠိုက်ဂၠါဲဂွံတီကေတ် နူကဵုဗွိုၚ်ဒပ်ပၞာန်တံရ။

ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီု−The KoKang