မတ်မလီု၊ ဒဳဇြေမ်ဗာ ၃၁
အပ္ဍဲဍုၚ် အကြာမဒိုက်ဝါတ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူအခက်အခုဲဂမၠိုၚ်တုဲ ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ အာစိုပ်ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်သေံတံဂှ် ပ္တိတ်ကဵုလိက်တၞးစၟတ်သမ္တီတံတုဲ နဒဒှ်အကံက်အခေါန်နူဏံဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပ္တိတ်ကၠုၚ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံကံက်အကံက်ခေါန် ဒဝ်ဠာအမေရိကာန် မွဲပြကောဋိကိုဋ်ပြၚ်ရ။
နူကဵုရုၚ်ကလုတ်ဍုၚ်ဗၟာ ဖျေံသ္ဇိုၚ်ၜၚ်ကံက် ဌာနဝန်ဇၞော်သၟာကမၠောန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် တုဲကၠုၚ်တ္ၚဲအကြာတံဏံ သွက်ဂွံပ္တိတ်လိက်အုပ် စၟတ်သမ္တီဒုၚ်သက်သဳ CI ကုသၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဍုၚ်ဗၟာ ဟွံမွဲကဵုလိက်တၞးစၟတ်သမ္တီ နူကဵုတၠကမၠောန်သေံတံ မပၠောပ်လဝ်စရၚ်တံဂှ် ကဵုလဝ်သမ္တီရ။
နကဵုကောန်ဍုၚ်ဗၟာ မကၠောန်အာလိက်အုပ် CI တံ မွဲတၠမ္ဂး ဒးကဵုအာ သြန်ၝာတ်သေံ ၆၀၀ သွက်အကံက်ခေါန်ပန်ဂိတုဏောၚ်တုဲ နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် နဒဒှ်အကံက်ခေါန်နူဏံဂှ် ရန်လဝ် သွက်ဂွံဂွံသြန် မသၟဟ်တးကဵု ဒဝ်ဠာ ၁ ဒဿမ ၅ ပြကောဋိကိုဋ် မဒှ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် နကဵုသၟာကမၠောန်ဍုၚ်ဗၟာစိုပ်ဍုၚ်သေံတံ စနူဂိတုအံက်တဝ်ဗာသၞာံဏံတုဲ ဒးကဵုအလဵုအသဳ သြန်လၟေၚ်ၚ်ဂိတု ၁၅၀ ၝာတ်ဏောၚ်ဂှ် ရုၚ်ကလုတ်ဂှ် သ္ဂးလဝ်တုဲ ကဵုအကံက်ခေါန်ဂှ် ဒးကဵုအာ အခိၚ်ပပဵုပ္တိုန်အာယုက်လိက်အုပ်ကၠောံဍုၚ် ကေုာံ အခိၚ်ကေတ်ပရေၚ်ဒုၚ်ကာ နူကဵုရုၚ်ဝန်ကဵုအရီုဗၚ်တံဂှ်ဏောၚ်တုဲ ယဝ်ရကဵုလဝ်အကံက်ခေါန်ဟွံမွဲမ္ဂး ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုအာ ပရေၚ်ဒုၚ်ကာတံ ဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် သ္ဂးလဝ်ရ။
ဟိုတ်နူပြဝ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သာ်ဏံတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်သေံ ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ ဟွံမွဲကဵုလိက်တၞးစၟတ်သမ္တီတံ သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်မာန်ဏောၚ်ဂှ် သ္ကိုပ်စၞောန်ပ္ညုၚ် ဌာန်ရိုဟ်ကၞက်ပရေၚ်ပညာ ကေုာံ ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ် FED မရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဒၟံၚ်ပရေၚ်သၟာကမၠောန်ဍုၚ်ဗၟာ ဥူထူချေတ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ်လေဝ် ဒးကဵုအခေါန် ၂ တၟံကၠံဏောၚ်။ ယဝ်ရသၟာကမၠောန်ဟွံကဵုအကံက်ခေါန် CI တံဂှ် ယဝ်ရဂွံမံၚ် စဵုကဵု ၂ သၞာံဏီမ္ဂး အကြာဏံဂှ်တှ်ေ ပြသၞာဟွံမွဲပုဟ်။ ဆ္ဂး ဗွဲကြဴ ယဝ်ဟွံကဵုအကံက်ခေါန်မ္ဂး ကိစ္စဒးပပဵုပ္တိုန်အာယုက်ဝါတ်တံဂှ် ဒးဆေၚ်မုက်ဏောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုဍုၚ်သေံမွဲဟီုမ္ဂး ဗီုဟီုနူကၠၚ်ဂှ် ဟွံကဵုအခေါန်တုဲ ပပဵုပ္တိုန်အာယုက်ဟွံဂွံဂှ်ပုဟ်ဟီုမ္ဂး ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်သေံဏံ ကောန်ကလောန်ဆုဲပြံၚ်ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံ သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဏောၚ်” ဂှ် ညးသ္ဂးရ။
စနူသၞာံ ၂၀၂၄ ဂိတုဂျာန္နဝါရဳကၠုၚ်စိုပ်ဏံတုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်သမုတ်သဃောန်၊ သမုပရာကာန်၊ သူရာတ်ဌာနဳ၊ ချောန်ဘူရဳ၊ ပထုၚ်ဌာနဳတံဂှ် ပံက်အာ Mobile Unit ပိတုဲ ကၠောန်ကဵုအာလိက်အုပ် CI ဏောၚ် မဒှ်ရ။
ကၠာတေံမ္ဂး ဂွံကၠောန်လိက်အုပ် CI ဂှ် ဒးကဵုအလဵုအသဳသေံ ၚုဟ်ဝဳဇြာ ၅၀၀ ၝာတ်တုဲ ၚုဟ်လိက်ဂှ် ဒးကဵုအလဵုအသဳဗၟာ ၇၀၀ ၝာတ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
သွက်သၟာကမၠောန်ဍုၚ်ဗၟာ စိုပ်ဍုၚ်သေံတံဂှ် လိက်အုပ် CI ဂှ်ဝွံ ပၟိက်ဇၞော်တုဲ စပ်ကဵုအကာဲအရာ ဒးကဵုအကံက်အခေါန် ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံဂှ်တုဲ လ္ပာ်ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံ သွက်ဂွံကၠိုဟ်ကဵုဂှ် သၟာကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်ဍုၚ်ဗၟာမွဲတၠ ဟီုရ။
“နကဵုအဲလေဝ် ၜိုန်ဟွံမိက်ကဵုအခေါန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်သ္အာၚ်ဂှ် နဒဒှ်စၟတ်သမ္တီသက်သဳမွဲကီု၊ အခေါၚ်မံၚ်စံၚ်ဗွဲမလုပ်သၞောဝ်ကီုဂှ် သွက်သၟာကမၠောန်တံ ပၟိက်ဇၞော်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ဗီုလဵုဒှ်ဒှ် အကံက်ခေါန်ညးတံသ္ကဵုကဵုတံဂှ် ပိုယ်တံ ဒးကဵုအာဏောၚ်။ ညအ်ဂှ် နကဵုဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံ ကၠိုဟ်ကဵုဏောၚ်ဂှ် အဲပတှ်ေစှ်ေစိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
လိက်အုပ် CI ရန်လဝ်သွက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂွံဂွံအခေါန်ဂှ်ဝွံ ဒှ်လိက်ဒုၚ်သက်သဳ (Certificate of Identity) နူကဵုအလဵုအသဳၜါဍုၚ် တုပ်စိုတ်တုဲ ကၠောန်လဝ် သွက်ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ စိုပ်ဍုၚ်သေံ Passport ဟွံမွဲတံ ဂွံရပ် Visa မဒှ်ရ။
အခိၚ်လၟုဟ် ကောန်ဍုၚ်ဗၟာ အာစိုပ်ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် ပ္ဍဲဍုၚ်သေံ နကဵုဗဗွဲသၞောဝ်ကီု၊ ဟွံဗဗွဲသၞောဝ်တံကီုဂှ် နွံဒၟံၚ် ၜိုတ် ၅ ပြကောဋိကိုဋ်ပြၚ်မာန်ရောၚ် သ္ဂးလဝ်တုဲ ညးတံပွတေၚ်ဂြတ် အလဵုအသဳသေံဂှ် ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်အလီ ညးစအကြာ ကောန်ဍုၚ်ဗၟာတံ ကြပ်အရိုဟ်တ္ၚဲဏောၚ်ဂှ် ဂကောံရီုဗၚ်ကဵုဒၟံၚ်သၟာကမၠောန်တံ ဟီုဂးလဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံဂွံသြန်ဍုၚ်သ္အာၚ်ဂှ်ဝွံ ကၠောန်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံအာတ်သြန် နူကဵုကောန်ဍုၚ်ဗၟာ မအာစိုပ်ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်အာယှဒိုဟ်အဂၞဲတံ ပါလုပ်သီုကဵုဍုၚ်ဇိုၚ်ဝုတ်ဒိုဟ်တံရ။
ရုၚ်ကလုတ်စပ်ကဵုဍုၚ်ဗၟာ သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဖျေံသ္ဇိုၚ်သေံ၊ ကြုက်၊ သေန်ကာပေါဝ် ကေုာံ ကိုဝ်ရဳယျာတံဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲတုဲကၠုၚ်အကြာဏံဂှ်လေဝ် ကောန်ဍုၚ်ဗၟာတံ သွက်ဂွံကဵုအခေါန်ဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
နကဵုကောန်ဍုၚ်ဗမာ စိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ် ယဝ်ရဟွံပြၚ်လှုဲ နူကဵုဂၠံၚ်လုပ်သၞောဝ်တံဂှ်မ္ဂး ဟွံသေၚ်မ္ဂး ယဝ်ရဟွံကဵုအကံက်ခေါန်သြန်လုပ်တံဂှ်မ္ဂး ကၟာတ်သီအာ သီုကဵုလာၚ်ဇြေန် MOU တံဏောၚ်ဂှ် ဘပဠလဝ်ရ။
သၟာကမၠောန်တံဂှ် နကဵုအလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ကေတ်အဆက်ကဵု ဍုၚ်မဆေၚ်စပ်တံတုဲ ညံၚ်သၟာကမၠောန်တံ ဂွိုအ်ဒးကဵုအကံက်ခေါန် သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဂှ် စၟဳစဒၟံၚ်အိုတ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−CJ