မတ်မလီု၊ မေ ၂၃
ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဇြဟတ်ဗ္တိုက် ဍိုန်လျစှ်ေဒၟံၚ် ပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်ဗလးတိတံဂှ် ဒၟါနူရပ်စပ်စကာပၞာန်ကျာတုဲ သၞာံဏံ အပ္ဍဲပွိုၚ်ပန်ဂိတု ညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်အရာပ် ဗ္ဒါဲ ၃၆၀ တၠ ချိုတ်အာလဝ်ရောၚ် လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် ဂကောံသုတေသန ညာန်လေန်တေတ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
သၞာံ ၂၀၂၄ နူဂိတုဂျာန္နဝါရဳ စဵုကဵုဂိတုဨပရဴ လၟေၚ်ဒဒှ်နူဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဗ္တိုက်လဝ်ကဵုပၞာန်ကျာဂှ် ဗ္ဒါဲ ၈၂၀ နွံတုဲ ဆောံသရောပ်မ္ဂး မွဲတ္ၚဲ ဗ္တိုက်လဝ်ကဵုပၞာန်ကျာ ဗွဲတွဵုမအောန် ၜိုတ် ၆ ဝါ နွံရ။
အတိုၚ်လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ်မ္ဂး ရံၚ်ကဵုဒေသ ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဗ္တိုက်လဝ်ကဵုပၞာန်ကျာ ဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲတွဵုရးရခေၚ် ဒၞါဲပေါဲဗ္တိုက်သ္ကာတ်မြဟ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်ဂှ် နကဵုလၟေၚ်ဒဒှ် ၁၈၇ ဂၠိုၚ်အိုတ် မဒှ်တုဲ ပ္ဍဲရးသက်ကိုၚ်ဂှ် လၟေၚ်ဒဒှ်ဗ္ဒါဲ ၁၂၀ က္တဵုဒှ်လဝ်ရ။
သှ်ေဒၟံၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးကချေၚ်၊ ကရေၚ် ကေုာံ ရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာတံဂှ် လၟေၚ်ဒဒှ်ပရေၚ်ဗ္တိုက်တရဴကျာ က္တဵုဒှ်လဝ် နူ ၈၀ စဵုကဵု ၉၀ တုဲ ပ္ဍဲရးသေံသ္ကုတ်သၠုၚ်ကျာ၊ ချေၚ်၊ ဗဂေါ၊ ကရေၚ်ဍာဲ၊ တၞၚ်သဳတံဂှ် လၟေၚ်ဒဒှ် နူ ၂၀ ပြၚ် စဵုကဵုဗ္ဒါဲ ၇၀ နွံလဝ်တုဲ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်၊ မဂွဵု ကေုာံ မာန္တလေဝ်တံဂှ် လၟေၚ်ဒဒှ် နူ ၉ စဵုကဵု ဗ္ဒါဲ ၂၀ နွံလဝ်ရ။
အပ္ဍဲဒေသတံဏံ ဟိုတ်နူပရေၚ်ဗ္တိုက်ပၞာန်ကျာ ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ ကောန်အရာပ် ၃၅၉ တၠ ချိုတ်အာလဝ်တုဲ မၞိဟ်ကလိဂွံဝပ် ၇၅၀ ပြၚ်သၟးဟွံက စမြိုၚ်သာသနာ ၅၀ မ၊ ဘာဗ္တောန်လိက် ၃၈ မ ကေုာံ ရုၚ်ဂဥုဲဗ္ဒမ်ဂဥုဲ ၁၁ မ ဇီုကပိုက်လီုလာ်အာလဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သ္ၚိဒၟံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်အရာပ်ဂမၠိုၚ်၊ ယာန်ကွဳစက်၊ တိရစ္ဆာန်ပြေၚ်ဂၠဴ ကေုာံ ဒၞါဲခံက်တဵုလွဳလဝ်တံ ဇီုကပိုက်လီုလာ်အာဂှ်လေဝ် နွံလဝ် တၟာဂလိုၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ်ရ။
အတိုၚ်ဂကောံညာန်လေန်တေတ် လ္ၚတ်ဂွံလဝ်တံဂှ်မ္ဂး ဂကောံပၞာန်ဝွံ ပ္ဍဲအရာဝေၚ်ပၞာန်ကျာကီု၊ ထ္ပက်ပၞာန်ဗလးတိဏံကီုဂှ် ဘိုၚ်ပန်ပှော်ကဵုပၞာန်ကျာသၟးဟွံက အခိၚ်ဗ္ဒိုပ်ပၞာန်ဍေံတံ ဒးဒုၚ်ထ္ပက်ပၞာန်ကဵု ကရောၚ်ပၞာန်ဂမၠိုၚ် ဒးဒုၚ်ဗ္တိုက်ဂှ် ဘိုၚ်ပန်ပှော်ကဵုဒၟံၚ်တံ ကၠောန်သ္ပဒၟံၚ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲအရာထံၚ်ပရိုၚ်၊ ဗပေၚ်ဇြဟတ်ကောန်ဒပ်၊ ဆုဲပြံၚ်ဖျေံဒၞါဲဒပ် ကေုာံ ပလံၚ်ဗစိုပ်ဇွောံမစၞစတံ ဒှ်တမ် ရပ်စပ်စကာဒၟံၚ် က္ၜၚ်ကျာသၞေၚ်ဝဲ၊ ဒရုၚ် ကေုာံ က္ၜၚ်ကျာပ္ကတ်ပ္ကေၚ်တၞဟ်ဟ်တံရ။
နူပၞာန်သီအဝဵု စဵုကဵုသၞာံဏံ ဂိတုဨပရဴ လၟေၚ်ဒဒှ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဗ္တိုက်ကဵုပၞာန်ကျာဂှ် ၂၄၇၀ ပြၚ် နွံလဝ်တုဲ လၟိဟ်ကောန်အရာပ် ဒးချိုတ်အာဂှ် ဗ္ဒါဲ ၁၃၀၀ ကဵု ညးကလိဂွံဝပ် ၁၆၃၀ ပြၚ် နွံလဝ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−CJ