နေဗျဳဒဝ်၊ ဂျောန် ၃၀
ဟိုတ်နူပၞာန်ထ္ပက် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် အလုံဍုၚ်မွဲဂှ်တုဲ ညးစှ်ေနူတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန် လၟေၚ် (၁) အတိုၚ်သၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန် မဒးဂယိုၚ်ပ္တိုန်လဝ် ဒၟါနူနွံပၟိက်ကုဇြဟတ်ပၞာန်တံဂှ် စွံအာ နဒဒှ်ဇြဟတ်အရန် ဗက်ကဵုဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ရးတံဂှ်တုဲ ပလံၚ်ဗစိုပ်ဏာ မုက်ပၞာန်လွာဲဂှ်မာန်ရောၚ် ညးခါတ်အကာဲပရေၚ်ပၞာန်ဂမၠိုၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
နကဵုဗ္ၜတ်အလုံဍုၚ်မွဲ တန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန် လၟေၚ် (၁) စပံက်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ ၈ တေံဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် ၂၈ ဂှ် ဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ရးညးကဵုညး ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် သ္ဘၚ်စှ်ေတန်ဗ္တောန် ပ္ဍဲကဵုဘာတန်ဗ္တောန်ဒေသတံဂှ်ရ။
သ္ဘၚ်စှ်ေတန်ဗ္တောန်တံဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ရး၊ သ္ကိုပ်ရး ကေုာံ ညးတာလျိုၚ် နူကဵုတွဵုရး ကေုာံ ရးဒေသ မဆေၚ်စပ်တံ တိုန်စိုပ်တုဲ ညးမစှ်ေနူတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန်တံဂှ် ဒုၚ်လဝ်သစ္စာတံ ကၠောန်သ္ပလဝ်ရောၚ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် နကဵုညးစှ်ေနူတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန် လၟေၚ် (၁) တံဂမၠိုၚ် အာစိုပ်တမ်ဒပ်၊ ဂကောံဒပ် ဒၞါဲစှ်ေတာလျိုၚ်တံဂှ်တုဲ ဗွဲမကေတ်ဂုဏ်စရာဲ ယိုက်ဂၠေၚ်အာတာလျိုၚ် ပရေၚ်ဂီုကၠီု ကေုာံ ပရေၚ်စဵုဒၞါ ကၟိန်ဍုၚ်တံရဏောၚ်ဂှ် ကဵုလဝ်သမ္တီရ။
ဆ္ဂး ဒၞါဲလဵု တာလျိုၚ်ပရေၚ်ပၞာန်သာ်လဵု ကဵုအာရောဟီုဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ဗွဲလစှ်ဂှ်ေ ဟွံမွဲဏီရ။
ဗိုလ်ဇၞော် CDM ဇြေန်ယဝ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ဟိုတ်နူနွံပၟိက်ဒၟံၚ်ကဵု ဇြဟတ်ကာတၟေၚ်ဂှ်ရ ညးစှ်ေနူတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန်တံဂှ် ဒှ်အာသဘဴ ပလံၚ်ဏာမုက်ပၞာန်တေံ လွာဲဂှ်ဏောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ဇြဟတ်ဍိုန်လျတုဲ နွံပၟိက်ဒၟံၚ် ကာတၟေၚ်ဂှ်ရ ဗီုပြၚ်ဒးအာစိုပ် မုက်ပၞာန် လွာဲဂှ်ဂှ် နွံရ။ ဗီုပြၚ်ဗလးဏာ လွာဲဂှ် နွံရ။ ဇြဟတ်စှ်ေကၠုၚ်ဘာတံဂှ် ရပ်စပ်နဒဒှ်သဘဴဇြဟတ်အရန်တုဲ ဗက်ကဵုတိဍာ်ဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ရးတံတုဲ ပြဟ်ဟ်ဏံ ဒှ်သဘဴပါ်ပြအ်ကဵုအာဏောၚ်ဂှ် ချိၚ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ညးယိုက်ဝန်လျိုၚ်ပၞာန် ဍာံဍာံတံဂှ်ဝွံ တန်ဗ္တောန်တုဲမ္ဂး ကိုပ်ကၠာအိုတ် ဗလးဏာ ဒပ်မိမ ဒၞါဲစှ်ေတာလျိုၚ်တံဂှ်တုဲ မွဲသတ္တာဟ ၁၀ တ္ၚဲ ဒးကဵုအာအခေါၚ်ဏောၚ်ကီုလေဝ် အကာဲအရာလၟုဟ်ဝွံ အကာဲအရာကဵုအာသာ်ဏံမာန်လေဝ် ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ညးကလေၚ်ကော်လဝ် နကဵုသၞောဝ်ကောန်ပၞာန်အရန်တြေံတြေံတံဂှ်လေဝ် ဒက်ပ္တန်နဒဒှ်ဗီုပြၚ်တမ်ဒပ်မွဲဒပ်တုဲ ဟွံပံၚ်ကဵု ညးမဒးဒၟံၚ်တာလျိုၚ် ကၠာတေံဂှ်မွဲသာ် တမ်ဒပ်ကောန်ပၞာန်အရန်တြေံတြေံဂးတုဲ စွံလဝ်ဗွဲတၞဟ်ခြာနွံဂှ် ဗိုလ်ဇၞော် ဇြေန်ယဝ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ဗ္တောန်ကဵုလဝ် ညးယိုက်လျိုၚ်ပၞာန်ဂမၠိုၚ် မ္ၚးနူကဵုဘာသာ ပရေၚ်ထတ်မ္ၚိုဟ်တံကဵု ဘာသာပၠပၞာန်တံဂှ် သီုကဵုပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ကဵုလဝ် ဘာသာဗျူဟာကွတ်ပၞာန် မပ္တံကဵု ပွမဆိုက်ဗ္ဒက်ပ္ဍဲမုက်ပၞာန်၊ ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ဇက်တိုန် မွဲက္ဍိုပ်တုဲမွဲက္ဍိုပ်ဂှ်ကီု၊ ဗျူဟာကွတ်ပၞာန်ဗွဲတၟေၚ်၊ ပရေၚ်ဂီုကၠီုလ္ပာ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်လၞိန်ဗပိန်တံဂှ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဘာသာ အေန်ဂျေန်နဳယျာပ္ဍဲမုက်ပၞာန်၊ ဘာသာပရေၚ်အုပ်ဓုပ်မုက်ပၞာန် ကေုာံ ဘာသာနာနာတံဂှ်လေဝ် ဗက်ကဵုသတ္တာဟတုဲ ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ဗ္တောန်ကဵုလဝ် အဆံၚ်ၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြး ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ရ။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် ပရေၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ နူကဵုရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒးဂိလဝ် သီုပရေၚ်ပၞာန် သီုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်ဝွံ အခါလၟုဟ် မွဲဒမြိပ်ပယျဵု ရးမာန္တလေဝ်ကဵု တွဵုရးသေံတံဂှ် ကလေၚ်ကၠုၚ် နဒဒှ်လပှ်ဒုတိယတုဲ ပ္ဍဲရခေၚ် ကျဗြံကၠုၚ်ဆက်ဒၟံၚ် ကဵုဂိတုဂှ်လေဝ် ပေါဲဗ္တိုက် သ္ကာတ်မြဟ်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရ။
လအာတုပ်သာ်ဂှ်ကီု ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်လ္ၚဵု နူကဵုဒေသကချေၚ်၊ ချေၚ်၊ သက်ကိုၚ်၊ မဂွဵု ကေုာံ ဒေသတၞၚ်သဳတံဂှ်လေဝ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် အပ္ဍဲဒေသတံ မပါလုပ် အကြာဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံကဵု ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်တံ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ရ။
နာဲနဂါ ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဒပ်ပၠန်ဂတးဍုၚ်မန် MSRF ဂှ် ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ သွက်ဂွံဗဒေါအ်ကၠေံ ပၞာန်ထ္ပက် ဒပ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်တံမာန်ဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ် နကဵုအစဳဇန် သွက်ဂွံပလံၚ် ညးစိုပ်ကၠုၚ်တၟိတၟိတံ ပ္ဍဲမုက်ပၞာန်တေံရောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ်တှ်ေ ဇၟာပ်ပ်ဒၞါဲ ဇြဟတ်ဍိုန်လျဒၟံၚ်ရ။ ပၞာန်ထ္ပက် နူလ္ပာ်ရဲပၠန်ဂတးတံဏံဂှ် ဍေံတံ ဂွံဗဒေါအ်မာန် ဇြဟတ်ဍေံတံနွံပၟိက်တံဂှ် သ္ဂောံထပ်ဗပေၚ်ဂှ် ရဲစိုပ်ကၠုၚ်တၟိတၟိတံဂှ်တှ်ေ ဂွံပလံၚ်မုက်ပၞာန်ပြဟ်ဟ်မာန် တန်ဗ္တောန်ဂှ် တုဲပြဟ်ဟ်မ္ဂး သွက်ဂွံပလံၚ်မုက်ပၞာန်ပြဟ်ဟ်ဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ် နကဵုအစဳဇန်ဏံဂှ် ပိုယ်တံ ဂွံမိၚ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံ ကြဴနူပရေၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံ မဝေၚ်ကၠုၚ်လဝ်ပၞာန် ပ္ဍဲရးသေံသၟဝ်ကျာဂှ်တုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဇြဟတ်ဍိုန်လျစှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ် နကဵုပၞာန်ထ္ပက် အလုံဍုၚ်မွဲဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳသၞာံဏံ ဂယိုၚ်ပ္တိုန်လဝ်သၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန်တုဲ သၞောဝ်ဒပ်အရန်ဂှ်လေဝ် စၞောန်ပျးလဝ်ရ။
ကြဴနူဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ် ၂၂၄ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ကၠောန်လဝ်ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် သ္ဂောံထ္မံက်ရုပ်ရဴ သၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဏံ ပွိုၚ်ဍုၚ် ၁၈၆ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ်တှ်ေ ကံက်စရၚ်ညးလုပ်ပၞာန်ကီု၊ စုတ်စရၚ် နဒဒှ်ညးတၞီလုပ်တံဂှ်ကီု ကေုာံ ကံက်မာဲရုဲစှ်တံဂှ်လေဝ် ကၠောန်သ္ပလဝ်ရောၚ် လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် BACS ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပွိုၚ်ဍုၚ် ပကောံလဝ်နဒဒှ်ပျူသဝ်ထဳဂှ်လေဝ် ၄၀ နွံလဝ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုညးဒးဒုၚ်ပကောံ ၂၁၀၀ ပြၚ်ဂှ် ရိုဝ်ဟေန်ဂျာ ၉၀၀ ပါလုပ်တုဲ ဒးဒုၚ်ပလံၚ်လဝ်မုက်ပၞာန်ဂှ်ရ ညးမချိုတ်အာ အပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်တံလေဝ် နွံလဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ညးဒးဒုၚ်ပကောံ နဒဒှ်ကောန်ဒပ်တံဂှ် အလဵုဇကုပါလုပ်တုဲ သွက်ဂွံယိုက်ဂၠေၚ် တာလျိုၚ်ပရေၚ်ဂီုကၠီု ကေုာံ ပရေၚ်စဵုဒၞါကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဒှ်ညးစုတ်လဝ်စရၚ် နဆန္ဒညးတံရောၚ်ဂှ် တြးဝါဒ ဟီုလဝ်နွံရ။
နာဲနဂါဂှ် ကောန်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် စှ်ေနူတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန်တံဂှ် ဂွံအခေါၚ်အရာဗက် ဂြိပ်တိတ်နူဒပ်ပၞာန်တုဲ ပလံၚ်ဗစိုပ်ကဵု ဒၞါဲဂီုကၠီုတံဏောၚ်ဂှ် ကဵုလဝ်ဒမြိပ်အရေဝ်ရ။
“ကောန်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် စှ်ေနူတန်ဗ္တောန်တံဂှ် နဆန္ဒဇကုတုဲ ပါကၠုၚ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်ဟီုဂှ် ပိုယ်တံ ကၠိုဟ်ကေတ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဂွံအခေါၚ်ဗက် မၞးတံ ဂြိပ်တိတ်နူဒပ်ပၞာန်လွာဲဂှ်ညိ။ မိပ်ပ်မြဟ်ဟ် ပိုယ်တံဒုၚ်ဒၟံၚ်တၠုၚ် မၞးတံရ။ မၞးတံ တိတ်ကၠုၚ်နကဵုလွဟ်မ္ဂး ကဵုအာလာပ်ဗဇဴ ဗွဲမဗဗွဲကဵုၚုဟ်မးလွဟ်ဂှ်ဏောၚ်။ ဒၞါဲမိက်ဂွံအာဂှ် ပိုယ်တံ ပလံၚ်ဗစိုပ်ကဵု ဗွဲမဂီုကၠီုဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ညးစှ်ေနူတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန် ဟိုတ်နူသၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန်တံဂှ်ဝွံ ဒးယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ် ပွိုၚ်ၜါသၞာံဏောၚ်ကီုလေဝ် အကာဲအရာကၟိန်ဍုၚ် ဒှ်ကာမံက်တိုန်ဂှ်တှ်ေ ဒးယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန် စဵုကဵု ၅ သၞာံဏောၚ် စၞောန်ပျးလဝ်တုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်တှ်ေ နဒဒှ်ကာလကာတၟေၚ်ဂှ် ၆ ဂိတုမွဲဝါ ပပဵုပ္တိုန်ဒၟံၚ် အာယုက်ရ။
အတိုၚ်လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် ဂကောံမၚ်လ္ၚတ် ကေၚ်ကာဍုၚ်ဗၟာ ကေုာံ ပဋိပက္ခ BACS ဂှ်မ္ဂး နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပရေၚ်ပၞာန်သီအဝဵု လအ်ကၠုၚ်ပိသၞာံပြၚ်ဏံ ပကောံကောန်ပၞာန် ဟွံဂွံကီု၊ အပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်တံဂှ် ဇြဟတ်ပၞာန်လေၚ်ဒိုက် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ် ဒးဂဗကၠုၚ်ရောၚ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOI