တာကာ၊ ဂျူလာၚ် ၁၈
ပေါဲထ္ၜးဆန္ဒကွးဘာ ဒစဵုဒစးလဝ် သၞောတ်ဆလပ်ဆ ကမၠောန်ကၟိတ်အလဵုအသဳတံဂှ်ဝွံ အပ္ဍဲသတ္တာဟဏံ ပြံၚ်လှာဲအာနဒဒှ်ပဋိပက္ခတုဲ မၞိဟ် ၆ တၠ ဒးချိုတ်အာတုဲ တက္ကသိုလ်အလဵုအသဳ ကေုာံ ပုဂ္ဂလိကတံသီုဖအိုတ်ဂှ် စနူဂိတုဂျူလာၚ် ၁၇ တုဲ ဒဒှ်ရကၟာတ်လဒဵုအာ ဟွံမွဲကဵုတ္ၚဲတွဵုဒၞက်ဂှ် အလဵုအသဳ လလောၚ်တြးလဝ်ရ။
သွက်ဂြောဝ်ဂတာ ညးမပါလုပ်ဗ္တိုက်လဝ် ပ္ဍဲပေါဲပၞာန် သၞာံ ၁၉၇၁ သွက်ပရေၚ်ဗၠးၜး နူပါကေဿတာန်ဂှ် ပါဲစွံလဝ်ကဵု ကမၠောန်ကၟိတ်အလဵုအသဳ ၃၀ တၟံကၠံကီု၊ ဟိုတ်နူသၞောတ်ပါ်ပရအ်ကမၠောန် ကဵုခလပ်ဆတံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဗေန်ဂလာန်ဒေတ် ပေါဲထ္ၜးဆန္ဒဇၞော်ဇၞော် က္တဵုဒှ်လဝ်ရ။
ပ္ဍဲဗေန်ဂလာန်ဒေတ် လၟိဟ်မၞိဟ် ၁၇၀ ပြကောဋိကိုဋ်နွံဂှ် ညးသၟတ် ၃၂ ပြကောဋိကိုဋ်ဝွံ ကမၠောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲ ဟွံသေၚ်မ္ဂး အခိၚ်ဟွံဂွံဗ္တောန်ပညာ ဒှ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဒၟါနူကဵုသၞောတ်ခလပ်ဆသာ်ဏံတုဲ ဗွဲတၟေၚ် ညးသၟတ်တံ ဒေါသတိတ်လဝ်အိုတ်ရ။
သွက်ဂွံဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်ကဵု တၚ်အာတ်မိက် ညးထ္ၜးဆန္ဒတံဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် ယှုက်ဟာသဳနာ ကယျာန်ပါဲလဝ်တုဲ ပေါဲထ္ၜးဆန္ဒတံ သာတုဲသ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်ရ။
ကုညးမဒစဵုဒစး သၞောတ်ဆလပ်ဆဏံဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဂှ် ဟီုပ္တောံၜတ်လဝ်ကဵု ညးပံၚ်လဝ်တောဲ ကုပါကေဿတာန် အပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်ပရေၚ်ဗၠးၜးတေံဂှ်ရ။
အကြာ ညးသၟတ် နူဗော်အဝါမဳလိ ဂွံလဝ်အဝဵုဂှ်ကဵု ညးထ္ၜးဆန္ဒ ဒစဵုဒစး သၞောတ်ခလပ်ဆတံ က္တဵုဒှ်ပဋိပက္ခ အလုံဍုၚ်မွဲတုဲ မၞိဟ် ၆ တၠ ဒးချိုတ်အာလဝ်တုဲ မၞိဟ်ကလိဂွံဝပ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ် နွံလဝ်ရ။
ဂကောံအခေါၚ်ဗၠးနူဒုဟ်ဒဏ် ဍုၚ်သ္အာၚ်ဂှ် ဒဒှ်ရဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ် အလဵုအသဳဗေန်ဂလာန်ဒေတ် သွက်ဂွံဒုၚ်ကဵုလျိုၚ် ညးထ္ၜးဆန္ဒ ဗွဲမၜိုဟ်လလမ်တံ ဂွံဗၠးဘဲဂှ်ကဵု သွက်ဂွံလွဳကဵု ညးမကလိဂွံဝပ်တံ ခိုဟ်ဟ်ဂေါဝ်တ်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲတၚ်လလောၚ်တြးမွဲဂှ်ရ။
သွက်သ္ဂောံထိၚ်ဒက် သၞောဝ်ဥပဒေတုဲ ပ္ဍဲတက္ကသိုလ် အလုံဍုၚ်မွဲဂှ် သၟိၚ်တၠအဝဵုတံ ဖျေံလဝ် ဒပ်မၚ်ပယျဵုသၟးဟွံက သီုကဵုဒပ်ဗ္တိုက်သရိုဟ် ပရေၚ်အဓိကိုရ်တံဂှ်ရ။
ဘာတန်သၠုၚ်၊ ကဝ်လိက် ကေုာံ ဂကောံပရေၚ်ပညာတၞဟ်ဟ်တံဂှ်လေဝ် ကၟာတ်လဝ်တုဲ ကွးဘာ နူအပ္ဍဲအရှာံဘာတက္ကသိုလ်တံသီုဖအိုတ် သွက်ဂွံတိတ်အာဂှ်လေဝ် အလဵုအသဳ ကဵုလဝ်စၞောန်ရ။
အခိၚ်လၟုဟ် သွက်ကမၠောန်ကၟိတ်အလဵုအသဳဗေန်ဂလာဒေတ် ၅၆ တၟံကၠံဂှ် ခုတ်ပ္တန်လဝ်ဗီုပြၚ်နာနာသာ် နွံဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဏံ ၁၀ တၟံကၠံဂှ် သွက်ညးဗြဴဂမၠိုၚ်၊ ၁၀ တၟံကၠံပၠန်ဂှ် သွက်ရဲနူဒေသပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်အောန်တံ၊ ၅ တၟံကၠံပၠန်ဂှ် သွက်ကောန်ဂကူတြေံတြဟ်တံ၊ ၁ တၟံကၠံဂှ် သွက်ညးအဝဲဟွံခိုၚ်ကၠိုက်တံ သာ်ဏံ ခုတ်လဝ်ရ။
Ref: Reuters