မတ်မလီု၊ သေပ်တေမ်ဗာ ၇
စနူအခိၚ်ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ စဵုကဵုတ္ၚဲဏံ အပ္ဍဲပွိုၚ်ပိသၞာံပြၚ်ဏံ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ညးဒးဒုၚ်ပြိုက်ဂစိုတ် နွံကၠုၚ် စဵုကဵုဗ္ဒါဲ ၁၉၀ တၠဂှ် လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် ပရေၚ်ဒေသမန် ဒးဒုၚ်ဝးပ္ကဝ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် နူကဵုလိက်လၟေၚ်လ္ဂန်အိန် မလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ၆ တေံ ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် ပါလုပ်ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် နူစအခိၚ်သီအဝဵု စဵုကဵုတ္ၚဲဏံ မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ရပ် လ္ၚီပြၚ်ကီု ညးဇီုကပိုက်ကလိဂွံဝပ် ၃၃၀ ပြၚ် ကေုာံ ညးဒးဒုၚ်ဂစိုတ် ၁၈၉ တၠပြၚ် နွံလဝ်ရ။
ညးဇီုကပိုက်ကလိဂွံဝပ်တံကဵု ညးဒးဒုၚ်ပြိုက်ဂစိုတ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူဘဲမာၚ်တိုပ်တိ၊ ဘဲပၞာန်ဍာ်၊ ပၞာန်ကျာ၊ လွဟ်ဇၞော်၊ လွဟ်ဍောတ်တံလေဝ် ပါလုပ်ဂှ် ဂွံတီကေတ် နူလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ရ။
နာဲအာဲမန် ပရိုဝ်ဂရာမ်ဒါရိုက်တာ ဌာန်ဒတန်အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ဍုၚ်မန်ဂှ် အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဏံ ကောန်အရာပ်ဇီုကပိုက်ချိုတ်ဂှ်ဝွံ ပရေံစှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ် သိုက်က်ရောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ဗွဲကြဴဏံ လၟိဟ်ဂှ်တှ်ေ ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ် တီတီရ။ သရောပ်တုဲဟီုမ္ဂး ပ္ဍဲကဵုဒှ်လဝ်ပရေံပရေံဂှ် ပါလုပ်ဒၟံၚ် သိုက်က်ယျ။ ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ်လေဝ် အသိၚ်သ္ကာတ်တုဲ ဒမြိပ်ဇီုကပိုက်ဒး ညးဍုၚ်ကွာန်တံ အတေံညိအဏံညိဂှ်လေဝ် ဗီုပြၚ်ဂွံဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရနွံ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နကဵုလိက်လၟေၚ်လ္ဂန်အိန် ပ္ဍဲလိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဏံ ကရောံအန္တရာယ်မာၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်အရာပ်တံ ဒးဆေၚ်မုက်ဒးဂဗဒၟံၚ်တံဂှ် ထ္ၜးပျးဒၟံၚ် ဒဒှ်မကောန်အရာပ်ဇီုကပိုက်ကလိဂွံဝပ်၊ ချိုတ်တံ၊ အကာဲအရာစမြိုၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်ပိုၚ်တံ ဒးဆောံလေၚ်တံဂှ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် နူလိက်လၟေၚ်လ္ဂန်အိန် ကံက်ကပှ်ဂွံဆဵုကေတ်လဝ်ဂှ်မ္ဂး သၞာံ ၂၀၂၄ နူဂိတုဂျာန္နဝါရဳ စဵုကဵုဂိတုအဝ်ဂါတ် ပွိုၚ် ၈ ဂိတုဂှ် ဟိုတ်နူမာၚ်တိုပ်တိတုဲ မၞိဟ်ဇီုကပိုက်ကလိဂွံဝပ် ၂၀ တၠ၊ ကေုာံ မၞိဟ်ချိုတ်အာ ၂ တၠ နွံလဝ်ရ။
ဟိုတ်နူမာၚ်တိုပ်တိတုဲ မၞိဟ်ဇီုကပိုက်ကလိဂွံဝပ်တံဂှ် မၞိဟ်တြုံ ၁၆ တၠ ကေုာံ မၞိဟ်ဗြဴ ပန်တၠ ပါလုပ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုညးမချိုတ်အာၜါတၠဂှ် ဒှ်မၞိဟ်တြုံဂမၠိုၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ပွိုၚ်ဍုၚ်ဒးဂဗဒၟံၚ်အန္တရာယ်မာဲဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်ပွိုၚ်ဍုၚ်ၜဳကလေၚ်တုဲ ပွိုၚ်ဍုၚ်သဓီုဂှ်တှ်ေ ဒှ်ဒုတိယဂၠိုၚ်အိုတ်ရ။
ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဝွံ သာတုဲဒးဂဗဒၟံၚ် အန္တရာယ်မာၚ်တံဂှ်တုဲ မ္ၚးနူဘပဠဒၟံၚ် အန္တရာယ်လမျီုဂှ် မွဲလ္ပာ်တေံလေဝ် စမြိုၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်ပိုၚ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵုဂၠံၚ်၊ ဒဒန်တံ ဇီုကပိုက်ဆောံလေၚ်တံဂှ်လေဝ် ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
သၞာံဏံ အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ဟိုတ်နူဒးဒုၚ်ဖံက်ဗ္တိုဟ်မာၚ်တုဲ ဒဒန် ၆ တၞုၚ် လီုအာလဝ်ရောၚ် တၚ်နၚ်နူလိက်လၟေၚ်လ္ဂန်အိန် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်တုဲ ဒၞါဲမၞိဟ်ကွာ်ဂၠံၚ်အာကၠုၚ်တံဂှ် လၟေၚ်ဒဒှ်ယာန်ဖ္ဍိုက်မၞိဟ်ယဲ ဒးဒုၚ်ဖံက်ခတိုဟ်မာၚ်တံလေဝ် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် မွဲဏှမွဲဏှရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုဂကောံရပ်လွဟ် မဆေၚ်စပ်ဂမၠိုၚ် ပ္ဍဲအရာထ္မံက်ရုပ်ရဴပရေၚ်ပၞာန်ဂှ် သွက်ဂွံစဵုဒၞါကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် နူကဵုအန္တရာယ်ကပေါတ်လွဟ်ပၞာန် မဗ္တိုဟ်ထ္ကးလေပ်တံကဵု မာၚ်တိုပ်တိတံဂှ် လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ်ဂှ် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−CJ