နျူဒေလဳ၊ အံက်တဝ်ဗာ ၂၃
ပ္ဍဲကဵုပယျဵု ဟိမဝန် ပရေၚ်ဗ္တိုက်က္တဵုဒှ်လဝ် အပ္ဍဲကဵုသၞာံဟွံလအ်ဏီတံဂှ် သွက်ဂွံဖအောန်ဖျေံ ပရေၚ်ကယျာန်ဓါန်တံ အစဳဇန်ဂေတ်ကၚ်ကောပ်ကာဲအာတံဂှ် ကြုက် ကေုာံ အိန္ဒိယတံ ကလိဂွံလဝ်တၚ်တုပ်စိုတ်တုဲယျဂှ် ဝန်ဇၞော်ကာဍုၚ်သ္အာၚ်အိန္ဒိယ ဗဳခရာန် မဳသရဳ ဟီုလဝ်ရ။
သွက်ဂွံသောၚ်ကလး ပြသၞာပယျဵု က္တဵုဒှ်ကၠုၚ် နူသၞာံ ၂၀၂၀ တေံဂှ် ညံၚ်ပရေၚ်ဒိဓဗတ် ဟွံဂွံဒှ်ညးသ္ကအ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၂၁ တေံ ၜါဍုၚ် တုပ်လဝ်စိုတ်ဂှ် ဝန်ဇၞော်ကာဍုၚ်သ္အာၚ် ဗဳခရာန် ဟီုလဝ်ရ။
ညး ရန်ကဵုပဋိပက္ခ က္တဵုဒှ်လဝ် အကြာဒဵုဂဝ်ဝန်ဂှ်တုဲ ဟီုလဝ်ရ။ အကြာဒဵုဏံဂှ် နူစသၞာံ ၁၉၇၅ တေံရ အလန်ပထမကၠာအိုတ် ပရေၚ်ဒိဓဗတ်ၜါလ္ပာ်တံ က္တဵုဒှ်လဝ်တုဲ သီုၜါလ္ပာ် ပရေၚ်ဇီုကပိုက်ချိုတ်တံ နွံလဝ်ရ။
ပပ္တံနူဏံတုဲ ပရေၚ်ဆက်ဆောံ အကြာၜါဍုၚ် ဟွံပြေပြံၚ် ဒှ်ကၠုၚ်ရ။
သွက်ဂွံဖအောန်ဖျေံ ပရေၚ်ကြံၚ်မ္ၚိုဟ် အကြာၜါဍုၚ်ဂှ် ကလိဂွံလဝ်တၚ်တုပ်စိုတ်ယျဂှ် ညးဟီုလဝ်ကီုလေဝ် မွဲဒမြိပ်ပယျဵု ကယျာန်ဓဝါန်ဒၟံၚ်ညးသ္ကအ်ဂှ် ဒၞါဲပဋိပက္ခက္တဵုဒှ်သီုဖအိုတ် ညံၚ်ဟွံဂွံပါလုပ်ဂှ်ကီု ညံၚ်ဂွိုအ်ဆေၚ်မုက်ဒိဓဗတ် အစဳဇန်ဗွဲလစှ်ေဂှ်တှ်ေ လလောၚ်ပ္တိတ်ဟီုလဝ်ဂှ် ဟွံမွဲရ။
ဂွံတိုန်စိုပ် ကောံဓရီုဂကောံ BRICS ကၠာသ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်အိန္ဒိယ နရာန်ဒရာမိုဝ်ဒဳ ဟွံဂွံအာရုယှာ မွဲတ္ၚဲဂှ် တၚ်လလောၚ်တြး ဝန်ဇၞော်ကာဍုၚ်သ္အာၚ် ဗဳခရာန် မဳသရဳ မံက်တိတ်ကၠုၚ်သာ်ဏံရ။
ပ္ဍဲကဵုဂကောံ BRICS ဂှ် ဘရာဇြဳ၊ ရုယှာ၊ အိန္ဒိယ၊ ကြုက် ကေုာံ အာဖရိကာသၠုၚ်ကျာတံ ပါလုပ်ရ။
စပ်ကဵုပြသၞာပယျဵုသာ်ဏံတုဲ အကြာသ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် မိုဝ်ဒဳကဵု သမ္မတကြုက် ယှဳကျေန်ဖျေန်တံဂှ် ကၠောန်သ္ပအာ ပရေၚ်သဳကၠဳၜါလ္ပာ်ဏောၚ်ဟာဟီုဂှ်တှ်ေ ဝန်ဇၞော် မဳသရဳ သ္ပဒတန် ဟီုလဝ် ဟွံမွဲရ။
အကြာဒဵုဂဝ်ဝန်ဂှ် ပဋိပက္ခက္တဵုဒှ်တုဲ တၚ်တုပ်စိုတ် ကလိဂွံလဝ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၂၁ ဂှ်ဝွံ ဒှ်တၚ်တုပ်စိုတ် အကြာဍုၚ်ဇိုၚ်ဝုတ်ဒိုဟ်ၜါဍုၚ် မပိုၚ်ပြဳလဝ် လွဟ်နျူကလဳယျာဂှ် ညးထပ်ဟီုဗပေၚ်လဝ်ရ။
ပ္ဍဲပယျဵုအကြာၜါဍုၚ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံရပ်စပ် သၞာတ်၊ ကပေါတ်ဖံက်ခတိုဟ်တံဂှ် ကလိဂွံလဝ်တၚ်တုပ်စိုတ် သၞာံ ၁၉၉၆ တေံတုဲ အကြာဒဵုဂဝ်ဝန် အကြာဒပ်ၜါလ္ပာ်ဂှ်တှ်ေ ပရေၚ်ဗ္တိုက်ကဵုလေံဒုက်၊ ကဵုသတ်တဲပသဲတံ က္တဵုဒှ်လဝ် ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါရ။
ကၠာဟွံဂွံတၚ်တုပ်စိုတ်ဏံ အကြာက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဒပ်ပၞာန်၊ ကလုတ်တမာန် အကြာၜါဍုၚ်ဂှ်တှ်ေ ကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် ပရေၚ်သဳကၠဳတံကီုလေဝ် တၚ်တုပ်စိုတ်စိုပ်တရဴဂှ် မွဲမှ ဟွံကလိဂွံလဝ်ရ။
ဟိုတ်နူပဋိပက္ခပယျဵုတံတုဲ ပရေၚ်ဆက်ဆောံ အိန္ဒိယ−ကြုက်ဂှ်တှ်ေ အရာဟွံပြေပြံၚ်တံ နွံဒၟံၚ် တၟာလအ်ရ။
Ref: BBC