နေဗျဳဒဝ်၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ ၃၀
ကြဴနူပရေၚ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ စပ်ကဵုအကြေပ်အဂြတ်ဍုၚ်ဗၟာ မက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ အလဵုအသဳကြုက် ပါလုပ်ကၠုၚ် ဇိုၚ်ကၠေတ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်ဟိုတ်နူကိုန်စဳမာန်မဟာဗျူဟာတံဏောၚ်ဂှ် ညးခါတ်အကာဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ပ္ဍဲကဵုကိုန်စဳမာန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကြုက် မစဳဇန်ဒၟံၚ် သ္ဂောံထ္မံက်ရုပ်ရဴ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာတံဂှ် ကိုန်စဳမာန်စှ်ေကဵုမဟာဗျူဟာတံဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲဒေသကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဒၞါဲပဋိပက္ခရပ်လွဟ်တံ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်တံဂှ် နွံဒၟံၚ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ရောၚ် တၚ်နၚ် ISP Myanmar ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
သၞေဟ်ဍာ်ဒမျိုဟ် (ကျောက်ဖြူ) ပ္ဍဲရခေၚ်ဂှ်ကီု၊ ကၟိုန်ဍာ် (မြစ်ဆုံ) ကဵု ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ပယျဵု ပ္ဍဲ (ကန်ပိုက်တီ) နူကချေၚ်ဂှ်ကီု၊ ကိုန်စဳမာန်ကတိုၚ်သၠုဲဗ္ကေတ် နူကဵုဍုၚ်ဗၟာသ္ကုတ်လဒေါဝ်ဂှ်ကီု၊ ဂၠံၚ်ဇၞော် နူရခေၚ် စဵုကဵုရးသေံသၟဝ်ကျာ ကေုာံ ဂၠံၚ်သွံရာန်ဗၞိက် ကြုက်−ဗၟာၜါဍုၚ် မပ္တံကဵုဂၠံၚ်ကွဳပၟတ်ဓာတ်လလဳ မူဇြေဝ်−မာန္တလေဝ်တံ ဒှ်တမ် နွံဒၟံၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ အလဵုအသဳကြုက် မလလောၚ်တြးလဝ်ဗွဲမလုပ်သၞောဝ် ဒဒှ်မဒစဵုဒစး ပရေၚ်လုပ်စိုပ်ပလာပ်ပထုဲ ပ္ဍဲပရေၚ်ဍုၚ်ဗၟာတံဂှ်ဝွံ ကြဴနူပရေၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ လောန်ၜက်အာတုဲဂှ် ကဵုဇြဟတ်ရိုဟ် ကုဂကောံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာတံဂှ်တုဲ ထံက်ဒၟံၚ်ဂလာန် လ္တူကံၚ်ဇြဳပၞာန် တီတီဒှ်ဒှ်ရ။
ဗွဲတၟေၚ် ကြဴနူ MNDAA, TNLA တံ သီဂွံ ကြပ်အလုံဒေသရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာမွဲတုဲဂှ် အလဵုအသဳကြုက်ဝွံ ညံၚ်ဒေသပယျဵုဂွံညိၚ်ဝတ် သွက်ဂွံဒေါအ်ကဵုပေါဲဗ္တိုက်တံဂှ် ကဵုလဝ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ် ကုဂကောံကဝ်ကကဵု ဂကောံတအာၚ်တံရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ဗၟာ ဒံက်တာသာၚ်ကျဳဇြေန်သဵုဂှ် ဗီုပြၚ်အလဵုအသဳကြုက် ချပ်ဒၟံၚ်ဂှ်ဝွံ သွက်ဂွံထ္မံက်ရုပ်ရဴ ကိုန်စဳမာန်မဟာ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တံမာန်ဂှ်ကဵု ညံၚ်ဍုၚ်ပလိုတ် မဒစဵုဒစးအာတံ ပါလုပ်ဟွံဂွံဂှ် ပ္တိတ်ကၠုၚ်လဝ်ဇြဟတ်ရောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ ရန်ကဵုဖဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တုဲ ချပ်ကၠုၚ်ဂှ်နွံဏောၚ်။ ဟိုတ်နူပယျဵုဒၞက်စုက်လုက်ဒၟံၚ်ညးသ္ကအ်တုဲ ညး နွံပၟိက်ကဵု ပရေၚ်ဒေသပယျဵု ဂွံၜိုဟ်သြိုဟ်ညိၚ်ဝတ်ဂှ်ဏောၚ်။ ဗွဲတၟေၚ် လ္ဂောံကဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် သွက်ဂွံထ္မံက်ရုပ်ရဴ ကိုန်စဳမာန်မဟာ ကြုက်တံမာန်ဂှ် အကာဲအရာဒေသညိၚ်ဝတ်မွဲ ညးတံ မိက်ဂွံကဵုဒှ်ကၠုၚ်ဏောၚ်။ တုဲမ္ဂး ပရေၚ်ဍုၚ်ပလိုတ်တံ မပါလုပ်ဆက်စပ်ဂှ် မဒှ်ရ။ ပရေၚ်ပါလုပ်ဆက်စပ် နူကဵုဍုၚ်ပလိုတ်တံ အပ္ဍဲဒေသအာဇြဳယာန်ဂှ် ဗွဲတၟေၚ် ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ်အာအကာဲအရာ မဒစဵုဒစးကုကြုက် ဟွံသေၚ်မ္ဂး အကာဲအရာတာဒၞါဒတုဲမြမောဝ်ကြုက်တံဂှ် နကဵုညးတံ ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ်ဂှ် ပိုယ်ကၠိုဟ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဂိတုအဝ်ဂါတ် ဗွဲကြဴဏံဂှ် အခိၚ်ဝန်ဇၞော်ကာဍုၚ်သ္အာၚ်ကြုက်၊ ညးစၞးတၟေၚ်ကေၚ်ကာအာယှ တုက်ယှဳကျေန် ဆဵုဂဗကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂကောံ “ဝ” UWSA ဂှ် ဒပ်ပၞာန်သရိုဟ်စှ်ေတုဲ ဂကောံ PDF, NUG မစုက်လုက်ကဵုဍုၚ်ပလိုတ်တံ ဂွံအာဇၞးဂှ် ကြုက် ဒုၚ်အာတဲဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် ဟီုလဝ်ရ။
ကြဴနူဂှ်တုဲ သွက်ကြုက်ဂွံလုပ်အကြာ ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် MNDAA အာတ်မိက်လဝ်တုဲ TNLA ဂှ်လေဝ် နဒဒှ်သ္ပစၟတ်သမ္တီ ကုအလဵုအသဳကြုက် မလုပ်စိုပ်ပ္ညဳပ္ညပ်အကြာဂှ်တုဲ ဂွံဆဵုဂဗသဳကၠဳဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဒတုဲရောၚ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၂၅ တေံ လလောၚ်တြးလဝ်ရ။ ဣဏံဝွံ ဒှ်ဟိုတ်ပရေၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ မဒးဂိအာလဝ် ဂွံဒေါအ်ဒေၚ်အာလဝ် မွဲသာ်ရ။
ကြုက်ဂှ်တှ်ေ ပြဝကံၚ်ဇြဳပၞာန် ရေၚ်တၠုၚ်ကၠုၚ် သွက်ပရေၚ်ညိၚ်ဝတ်အပ္ဍဲဍုၚ်တံဂှ် ထံက်ဂလာန်ကဵုဒၟံၚ်ဇြဟတ်လၟိုန်တုဲ ကုပရေၚ်ကံက်စရၚ်လၟိဟ်မၞိဟ် ကေုာံ ပေါဲရုဲမာဲတံဂှ်လေဝ် ကဵုအာအရီုဗၚ်ဏောၚ်ဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ကြုက် ဟီုလဝ်ကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ရ။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် သွက်ဂွံစဵုဒၞါကဵု ကိုန်စဳမာန်ပရေၚ်ဓလိုက်တမ်ရိုဟ်ကြုက် အပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာတံဂှ်တုဲ ပရိုၚ်စဳဇန်ဒၟံၚ် သ္ဂောံဒက်ပ္တန်ကမ္ပဏဳပရေၚ်ဂီုကၠီု မပံၚ်တောဲအာ အကြာကြုက်ကဵု ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်လေဝ် မံက်တိတ်ဒၟံၚ်ရ။
စပ်ကဵုပရေၚ်ဏံတုဲ အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူဂှ်တှ်ေ အစဳဇန်ပံၚ်တောဲကၠောန်အာ ကုဂကောံပၞာန်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်သ္ဇက်ဂွံစဵုဒၞါ ဒတုဲမြမောဝ်ကြုက်တံမာန် ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ဥူကျဝ်ဇြဝ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ရုၚ်သမ္မတ NUG ဟီုပ္တိတ်လဝ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် ISP Myanmar တံဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာတေံကီု သီုကဵုဒေသမဆက်စပ်ဒၟံၚ် ဒေသသ္ကုတ်လဒေါဝ်ဍုၚ်ဗၟာတံဂှ် ပ္ဍဲပရေၚ်ဓလိုက်တမ်ရိုဟ်ကြုက် နွံဒၟံၚ် ၁၉ ဂှ် ၁၀ ဂှ်တှ်ေ EAOs တံကဵု PDF တံ ထိၚ်ဒက်လဝ်ပေၚ်ၚ်ရ။
ဥူတာန်သဵုနာၚ် ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် မ္ၚးနူကဵုဒတုဲမြမောဝ်ကြုက် နွံဒၟံၚ်အပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဒတုဲကၟဝ်မဟာဗျူဟာ ၜဳမှာသၟိတ်ၜါဂွံဆက်စၠောံဂှ်လေဝ် ပါလုပ်ဒၟံၚ်တုဲ နွံပၟိက်မ္ဂး ဒှ်သဘဴရီုဗၚ်အာ သီုကဵုဒပ်ပၞာန်ဏောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ ဂွံစဵုဒၞါ ဒတုဲမြမောဝ်ဍေံတံ (ကြုက်)သၟးဟွံကပုဟ်။ ဍာံဍာံဂှ် တၚ်ရန်တၟံမဟာဗျူဟာဍေံတံ ညံၚ်ဂွံဂွံပၞော်တိတ် ပ္ဍဲၜဳဗေန်ဂလာဂှ်ကီု၊ မူဝါဒၜဳမှာသၟိတ်ၜါ ညံၚ်မှာသၟိတ်ပသိဝှေခ်ကဵု မှာသၟိတ်အိန္ဒိယတံ ဂွံဆက်စၠောံ တံဒှ်တမ် ဒတုဲကၟဝ်မဟာဗျူဟာတံဏံလေဝ် ပါလုပ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ သွက်ပရေၚ်စဵုဒၞါကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် နွံပၟိက်မ္ဂး ကြုက်တံ ဒှ်သဘဴရီုဗၚ်ကဵုအာ သီုဒပ်ပၞာန်ဏောၚ်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။ ညအ်ဂှ် (ဟိုတ်နူကမ္ပတဳပရေၚ်ဂီုကၠီု) ဒှ်ကိစ္စဇီုကပိုက်ကၠုၚ်ကဵု အဝဵုအပိုၚ်အခြာဍုၚ်ဗၟာ ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ဂှ်တုဲ အလုံညးဍုၚ်ကွာန်ကဵု ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံဂှ်တှ်ေ ဒစဵုဒစးအာဏောၚ် မဒှ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သွက်ဂွံစဵုဒၞါကဵု ကိုန်စဳမာန်ပရေၚ်ဓလိုက်တမ်ရိုဟ်ကြုက်တံ အပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဂှ်တုဲ အကြာၜါဍုၚ် သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ကမ္ပဏဳပရေၚ်ဂီုကၠီုဂှ် အလဵုအသဳကြုက် ပ္တိုန်လဝ်ဂလာန်တုဲ သွက်ဂွံထ္ပက်စၟတ်တဲ လိက်စၟတ်သမ္တီဂှ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၂၂ တေံ ဒက်ပ္တန်လဝ် ကဝ်မတဳကမၠောန်ရ။
ကဝ်မတဳကမၠောန်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူကမ္ပဏဳပရေၚ်ဂီုကၠီုဏံတုဲ ဇီုကပိုက်ကၠုၚ်ကဵု အဝဵုအပိုၚ်အခြာကၟိန်ဍုၚ်၊ ကာစဵုဒၞါ၊ ကာဂီုကၠီုတံ နွံ၊ ဟွံမွဲဂှ်ကီု၊ ဒစဵုဒစးဒၟံၚ်ကဵု သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်တံ နွံ၊ ဟွံမွဲတံဏံဒှ်တမ် စၟဳတ်အာတၚ်နၚ် ၁၂ သာ်ဏောၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၈ တေံ ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်လလောၚ်တြးဂှ်ရ။
နကဵုဍုၚ်ကြုက်ဂှ် ကဵုကၠုၚ်သမ္တီ မွဲဏှမွဲဏှ ဒဒှ်ရသ္ပစၟတ်သမ္တီ ကုအဝဵုအပိုၚ်အခြာဍုၚ်ဗၟာကဵု တိဍာ်မပိုၚ်ပြဳလဝ်တံဂှ်တုဲ အခိၚ်ဆဵုဂဗကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်လေဝ် ညးတာလျိုၚ်အလဵုအသဳကြုက်တံ ဟီုလဝ်ရ။
စပ်ကဵုရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်အမှုရာဇဝတ်ဍုၚ်သ္အာၚ် ICC မပလေဝ်ပလေတ်ဒၟံၚ် သ္ဂောံပ္တိတ်လိက်ဝါရာန် ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် မဒယှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပရိုၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ် ပြဟ်ဟ်ဏံဂှ်တုဲ သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်ဖန်ဖက် မစှ်ေကဵုဗဗွဲဓဝ်မွဲဂှ် အလဵုအသဳကြုက် ဟီုပ္တိတ်လဝ်ဏီရ။
ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ပရူမက္တဵုဒှ်လဝ် ပ္ဍဲရခေၚ်ဂှ် ဒၟါနူပရေၚ်ဂကူ၊ ပရေၚ်ဘာသာ မထုဲထံၚ်တံ နွံဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ နကဵုဗီုပြၚ်နာနာ သွက်ဂွံလုပ်စိုပ်ရေၚ်တၠုၚ်အာ ဗွဲမဗဗွဲကဵုသၞောဝ်ဂှ် နွံပၟိက်ဏောၚ်ဂးတုဲ ပ္ဍဲကဵုပေါဲသောၚ်ကလးလိက်ပရိုၚ် မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၂၈ တေံ တၚ်သၟာန်အ္စာပရိုၚ် AFP မသၟာန်စိုပ်ကၠုၚ်ဂှ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဌာနကာဍုၚ်သ္အာၚ်ဍုၚ်ကြုက် မေဿ မဝ်နေန် သှ်ကဵုလဝ်ရ။
ဒံက်တာသာၚ်ကျဳဇြေန်သဵုဂှ်တှ်ေ အပ္ဍဲဒေသအာဇြဳယာန်ဂှ် ပရေၚ်ကေတ်အရေဝ် ပရေၚ်ဓလီုသြဇာ နူကဵုရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ရာဇဝတ်ဍုၚ်သ္အာၚ် ICC တံ လှဲလးအာဂှ် ကြုက် ဂွိၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ဟီုပ္တိတ်ကၠုၚ်လဝ် သာ်ဏံရောၚ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုအကာဲအရာသာ်ဏံဂှ် အကြာကြုက်၊ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကေုာံ ရုယှာတံဂှ် ပရေၚ်ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ် အကာဲအရာမဍုက်ကေဝ်အာညးသ္ကအ် နူကဵုလၟုဟ်ဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵုကၠုၚ်မာန်ရောၚ် ညးဟီုလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOI