မတ်မလီု၊ မာတ် ၅
သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် သွက်ပရေၚ်ပြံၚ်လှာဲလွေဟ်ဖေဝ်ဒရာ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံကဵု ဇြဟတ်ပၠန်ဂတးဂမၠိုၚ် မချူဓဇက်ဒၟံၚ်ဂှ်ဝွံ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံမဍာံဇေတ်ဂှ် စှ်ေကဵုနတဲရောၚ် ဂကောံပၠန်ဂတးမန်ဂမၠိုၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ပတွဵုနူအခိၚ်ကာလပၠန်ဂတးဏံတုဲ စချူဓဇက်ဒၟံၚ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် သွက်ပရေၚ်ပြံၚ်လှာဲလွေဟ်ဖေတ်ဒရာဂှ်ယျဂှ် ဂကောံ ၉ ဂကောံ ကံၚ်ဇြဳဖေဝ်ဒရေဝ် သ္ပစၞးဂကူ၊ သ္ပစၞးတွဵုရးတံ၊ ဂကောံပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ မပါလုပ်ဒၟံၚ်ဂှ် ပံၚ်တောဲလလောၚ်တြးကၠုၚ် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါ၇ဳ ၁၂ တုဲကၠုၚ်တေံရ။
ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဖေဝ်ဒရာအနာဂတ်ဂှ် ဒုၚ်အာတဲ သၞောတ်ဖေတ်ဒရာသ္ပသ္ဇိုၚ်ကဵုဗဟဵုဂှ် ဟွံသေၚ်တုဲ ဂိုန်ဂ္စါန်လွဳပရာအာ နကဵုဗီုပြၚ်မသ္ပသ္ဇိုၚ်ကဵု နူတွဵုရးသၟဝ်ဏံတုဲ ဒက်အာကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်ဏောၚ်ဂှ် ဟီုပ္တိတ်လဝ်ရ။
ဒံက်တာသဳရိမန်ဆာန် သ္ကိုပ်ဒပ် ဒပ်စဵုဒၞါဍုၚ်မန် MSDF ဂှ်တှ်ေ ဂွံဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳမဍာံဇေတ်ဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်တွဵုရးဇြဟတ်ခိုဟ်တံဂှ် နွံပၟိက်ရောၚ် ဟီုရ။
“မူဟိုတ်ရောဟီုတှ်ေ ဂွံဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳ မဍာံဇေတ်ဂှ်ကဵု ညံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရာဇြဟတ်ဂွံခိုဟ်ဂှ် လ္ဂောံကဵုသဘဴဓဝ် Coming Together Federalism ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးတံဂှ် ဍိုက်ပေၚ်ကဵုအဝဵုစၟိန်ပြမာန်တံတုဲ ညံၚ်ဂွံဒှ်တွဵုရးဇြဟတ်ခိုဟ် မဒတူလိုၚ်လ္တူဇိုၚ်ဇကုဇကုမာန်ဂှ် နွံပၟိက်ဏောၚ်။ မိက်ဂွံသ္ဂးဂှ်တှ်ေ နဒဒှ်ကၟိန်ဍုၚ်ဖေဝ်ဒရာဂှ် အာပံၚ် အလဵုဆန္ဒဇကုဇကုကဵုဒှ်၊ ဟွံပေၚ်တောဲကဵုဒှ် ညံၚ်တွဵုရးဇကုဇြဟတ်ဂွံခိုဟ်တုဲ ဂွံဒတူလိုၚ်မာန်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုကဏ္ဍပရေၚ်စဵုဒၞါ၊ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်၊ ပရေၚ်ခၞံသၞောဝ်၊ ပရေၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ် ပရေၚ်ဘဏ္ဍာ ပ္ဍဲကဵုကဏ္ဍနာနာသာ်ဂှ် ဇြဟတ်ဒးခိုဟ်ဒၟံၚ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ ဟီုရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ တွဵုရးဇြဟတ်ခိုဟ်မှ ညံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဇြဟတ်ခိုဟ်ဂှ် ဂကောံပၠန်ဂတး၊ ကံၚ်ဇြဳသ္ပသ္ဇိုၚ်တွဵုရး၊ သ္ပသ္ဇိုၚ်ဂကူတံ ပ္တိတ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ်ဂှ်ဝွံ စှ်ေကဵုနတဲဂှ် ဒဒှ်ရညာတ်သာ်ဏံဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။
“သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ပြံၚ်လှာဲလွေဟ်ဂှ် သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံ အလဵုမၞိဟ်ဆဵုဂဗညးသ္ကအ်တုဲ ချူခၞံလဝ်တုဲ အခိၚ်လၟုဟ် သၞောတ်အုပ်ဓုပ်၊ ပရေၚ်ခၞံသၞောဝ်၊ ပရေၚ်စဳရေၚ်ဂဗုတ်တံဂှ် ဗီုလဵုဒက်ပ္တန်အာဏောၚ် ဒဵုကဵုကဆံၚ်ဏံ တုဲဒှ်အာယျဂှ် ညးတာလျိုၚ်ဂကောံဂမၠိုၚ် ဟီုလဝ်ကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ပရေၚ်ဒက်ပ္တန်ဖေဝ်ဒရာဒဳမဝ်ကရေဇြဳအနာဂတ်ဂှ် ထ္မံက်ရုပ်ရဴနတဲတုဲ သွက်အခိၚ်ကာလအပြံၚ်အလှာဲဂှ် သွက်ဂွံရပ်စပ်အာ နဒဒှ်လိက်စံၚ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် ညံၚ်ရဴသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် မဒှ်ရ။
မေန်တာန်လွေန် ညးဒုၚ်တာလျိုၚ် ဇြဟတ်ရာမညဖေဝ်ဒရာခေတ်တၟိ NRFF ဂှ် သွက်အခိၚ်ကာလအပြံၚ်အလှာဲဂှ် စပလေဝ်ပလေတ်အာ နူအခိၚ်လၟုဟ်မှဟေၚ် ဒက်ပ္တန်အာကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံဖေဝ်ဒရာအနာဂတ် နကဵုဓဝ်ကၠိုဟ်ခၠၚ်တံမာန်ဏောၚ်ဂှ် ဟီုရ။
“ကၠာတေံတှ်ေ အကြာညးမၞုံအဝဵုတံသၟးရ ပ္ညဳပ္ညပ်ညးသ္ကအ်တုဲ သ္ဂုတ်သွာတ်ကၠုၚ်လဝ် ပရေၚ်တွဵုရး ပရေၚ်ကၟိန်ဍုၚ်။ ပလေဝ်ကၠုၚ်လဝ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် နူကဵုကၟဳသ္ၚိ။ ကာလပၠန်ဂတးက္ညၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ်တှ်ေ ဟွံတုပ်ရပုဟ်။ တွဵုရးဇြဟတ်ခိုဟ်မှဟေၚ် ဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ မအာအဓာန်ဇမၠိၚ်မာန်ဂှ်ဏောၚ်ဂှ် ဒုၚ်ကၠုၚ်တဲအိုတ်ရ။ လၟုဟ်မ္ဂး အလုံဍုၚ်မွဲ ဒေသညးကုညး အဟိန်ဗ္တိုက်ဒၟံၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ထ္မံက်ဒၟံၚ်ရုပ်ရဴ ကမၠောန်ဒုၚ်ကာညးဍုၚ်ကွာန်တံရ။ ပ္ဍဲတွဵုရးလ္ၚဵုတံတှ်ေ သီုပရေၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ်၊ ပရေၚ်ခၞံသၞောဝ်၊ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ် သီုသွာၚ်ပိသွာၚ်ဂှ် စကၠောန်ဒၟံၚ်အိုတ်ယျ။ အရာတံဏံဝွံ ဒှ်အကာဲအရာမွဲလှ်ေမှ ဟွံကေၚ်က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်လဝ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နကဵု NRFF ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ချူခၞံသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်ဍုၚ်မန်ရာမည အခိၚ်ကာလအကြာ မူအပြောံဂှ်ကဵု ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ချူခၞံမူဝါဒ ကံၚ်ဇြဳဖေဝ်ဒရာဍုၚ်မန်ဂှ် ပါလုပ်ဒၟံၚ်အဆက်က်တုဲ ညံၚ်အလဵုအသဳသ္ပစၞးတွဵုရး ဂွံမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်ဂှ် ကဵုဒၟံၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ချူခၞံသၞောဝ်သ္ဇိုၚ် သွက်ပရေၚ်အပြံၚ်အလှာဲဂှ် ဂကောံပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ် ၉ ဂကောံပါတုဲ ညးစၞးနူကဵုအလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ကဵု ကံၚ်ဇြဳကဵုကသပ်ကောန်ဂကူ NUCC တံလေဝ် ပါလုပ်ဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဏံ ဂကောံပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ် ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ AD ၊ နဒဒှ်ကံၚ်ဇြဳသ္ပစၞးတွဵုရး၊ ဂကူဂှ် ကံၚ်ဇြဳဖေဝ်ဒရာဍုၚ်မန် MSFC တံလေဝ် ပါလုပ်ချူခၞံဒၟံၚ်ရ။
နာဲနဂါ ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဒပ်ပၠန်ဂတးဍုၚ်မန် MSRF ဂှ်တှ်ေ မူဝါဒကံၚ်ဇြဳဖေဝ်ဒရာဍုၚ်မန် မဒှ်ဂကောံက္ဍိုက်ပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ညးတံဂှ် ဟိုတ်နူပတှ်ေစှ်ေလဝ်စိုတ်ပေၚ်ၚ်ဂှ်တုဲ သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်အခိၚ်ကာလအကြာမွဲမွဲ ဒးနွံဏောၚ်ဂှ် ဟီုရ။
“ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မ္ဂး ပ္ဍဲလၟေၚ်ဒဒှ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဍုၚ်ဗၟာဏံဂှ် ဂကူဗၟာတံ အုပ်ဓလီုလဝ်လၟိုန်ဂှ် နကဵုညးစၞး MSFC ပိုယ်တံ တၚ်ကော်ဆဴနွံတၟာဂလိုၚ်ဏောၚ်။ ညံၚ်ရဴညးစၞးကောန်ဍုၚ်အရၚ်တၞဟ်ဟ်တံကီုရ။ ဆ္ဂး ပၠန်ဂတးဂွံတုဲပြဟ်ဟ်ဂှ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ကောပ်ကာဲ အခိၚ်အပြံၚ်အလှာဲလွေဟ်ဖေဝ်ဒရာ ညးစၞးကောန်ဍုၚ်အရၚ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံသီုဖအိုတ် ပါလုပ်ကၠုၚ်တုဲ သီုညးဖအိုတ် မထံက်ဂလာန်မာန်ဂှ် ဒးနွံဏောၚ်ဂှ် နကဵုအဲမိက်ဂွံဟီုရ။ ယဝ်ဟွံသေၚ်မ္ဂး ပၠန်ဂတးဏံ တုဲဒှ်အာ ညံၚ် ၈၈ တုဲကၠုၚ်တေံ သိုက်က်ဏောၚ်ဂှ် အဲမိက်ဂွံဟီုရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
MSRF ဝွံ ဒှ်ဂကောံရပ်လွဟ် မပါလုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၟဝ်ပရေၚ်အာက္ဍိုပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပၞာန် ကံၚ်ဇြဳဖေဝ်ဒရာဍုၚ်မန်မွဲရ။
ဒပ်စဵုဒၞါဍုၚ်မန် MSDF ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကံၚ်ဇြဳဖေဝ်ဒရာဍုၚ်မန်ဂှ် ပါလုပ်ဒၟံၚ် နဒဒှ်ကောန်ဂကောံကံၚ်ဇြဳဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုချူခၞံသၞောဝ်သ္ဇိုၚ် သွက်အခိၚ်အပြံၚ်အလှာဲဖေဝ်ဒရာဂှ် ပါလုပ်ဒၟံၚ်ဒတုဲရ။
ဂကောံရပ်လွဟ်မန်ၜါဏံဝွံ ပ္ဍဲကဵုကရောၚ်ပၞာန်ရာမည မဒက်ပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲသၞာံဏံမံက်တေံဂှ် ပါလုပ်ဒၟံၚ် မွဲကရောံကဵု ဒပ်ဗၠးၜးဍုၚ်မန် MLA ၊ ဒပ်ဗၠးၜးကောန်ဂကူမန် MNLA-AD တံရ။
စပ်ကဵုသၞောဝ်သ္ဇိုၚ် သွက်အပြံၚ်အလှာဲလွေဟ်ဖေဝ်ဒရာ အခိၚ်ကာလအကြာဏံဂှ်တုဲ နကဵုသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ဂွံတီကေတ် လစွံစိုတ်ဒပ်ဗၠးၜးဍုၚ်မန် MLA ဂှ် ဆက်စၠောံလဝ် ဇရေၚ်ညးတာလျိုၚ်ဂမၠိုၚ်ကီုလေဝ် ကလေၚ်လဝ်ပရိုၚ်ဂှ် ဟွံမွဲရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−CJ