ၜၚ်ကံက်၊ မာတ် ၂၉
ဟိုတ်နူတိချဳ ဇြဟတ်သ္ကာတ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာသ္ကုတ်လဒေါဝ် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၂၈ ဂှ်တုဲ အာဇီုကပိုက်လဝ်ကဵု ဍုၚ်ဇိုၚ်ဝုတ်ဒိုဟ် ဍုၚ်သေံ စဵုကဵုဍုၚ်ဗေတ်ယေတ်နာမ်ရ။ ဒၟါနူတိချဳဂှ်တုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ၜၚ်ကံက် စမြိုၚ်သ္ၚိတိုက်သၠုၚ်ၚ် အဃောမသိုၚ်ဒၟံၚ် သရိုဟ်စှ်ေအာတုဲ ကောန်ကလောန်ဂၠိုၚ်ကဵုစှော် ကၠေံဒၟံၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ကသဳတိ ဇြဟတ်ဍေံမၞုံ ၇ ဒဿမ ၇ မဂ္ဂနဳကျုတ်ဂှ်ဝွံ ပဗဟဵုကဵု ဍုၚ်သေတ်ကိုၚ် ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ်တုဲ ချဳဇတဝ်အာလဝ် နကဵုဒမျိုဟ်ဍာဍာရောၚ် ဂကောံ USGS သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်မာန္တလေဝ် ဗလဳမွဲမ သရိုဟ်စှ်ေအာတုဲ အောန်အိုတ် မၞိဟ်ပိတၠ ဒးချိုတ်အာလဝ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။ ပ္ဍဲကဵု Post လ္တူသဵုယှေဝ်မဳဒဳယျာ ညးဒေသမာန္တလေဝ်တံ ပ္တိုန်လဝ်ဂှ်တှ်ေ အလုံဍုၚ်မွဲပြးဇး စမြိုၚ်ဂမၠိုၚ် သရိုဟ်စှ်ေဒၟံၚ် လီုလာ်ဒၟံၚ်တံ ပြးထၞာန်ဒၟံၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
အခိၚ်တိချဳဂှ် ဂကောံ(စာနယ်ဇင်း) စိုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတိုက်ထ္ၜးပျးကောန်ဂကူနေဗျဳဒဝ်ဂှ်တှ်ေ ဒဒှ်ရဂွံဆဵုကေတ်လဝ် စမြိုၚ်ဓရိုက်ချဳတုဲ ကပေါတ်ဍုတ်ဒကုတ်ဂမၠိုၚ် ပလှ်စှ်ေအာလဝ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ဟိုတ်နူကသဳတိဏံဂှ်တုဲ ဂၠံၚ်လ္ၚဵု နွံဗ္ဒါဲတိုက်ထ္ၜးပျးဂှ် ဒးလီုလာ်အာလဝ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။ တိချဳတုဲဂှ် မွဲဒမြိပ်ဂၠံၚ် အာရုၚ်ဂဥုဲဂှ်လေဝ် ဂၠံၚ်ဆိုအ်ဗ အာကၠုၚ်ဟွံဂွံတံ ဒှ်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲလေဝ် ပရေၚ်ဇီုကပိုက်လီုလာ်အာတံ နွံလဝ်ရောၚ် ညးတာလျိုၚ်ဂမၠိုၚ် သ္ဂးရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဂှ်တှ်ေ အာတ်မိက်လဝ်အရီုဗၚ် နူဍုၚ်သ္အာၚ်တုဲ လလောၚ်တြးလဝ် အကာဲအရာကာတၟေၚ် ပ္ဍဲကဵုကၟိန်ဍုၚ် ဒေသ ၆ ဒၞါဲရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ်တှ်ေ ကၠုၚ်စိုပ်လဝ် ဇရေၚ်ရုၚ်ဂဥုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်နေဗျဳဒဝ် မလွဳကဵုဒၟံၚ် ရဲဂွံဝပ်တံဂှ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ၜၚ်ကံက်ဂှ်လေဝ် စမြိုၚ်သ္ၚိ ၃၀ ထပ် အဃောသိုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် သရိုဟ်စှ်ေအာတုဲ ကောန်ကလောန် ၄၃ တၠ ကၠေံဒၟံၚ်ရောၚ် ဗၠာဲသၟိၚ်တံကဵု ဂကောံဂဥုဲတံ ဟီုရ။ အောန်အိုတ် မၞိဟ် ၁ တၠ ချိုတ်တုဲ ကောန်ကလောန်ဂၠိုၚ်ကဵုစှော် ကၠေံဒၟံၚ်အကြာစမြိုၚ်လီုလာ်တံဂှ် ရီုပ္တိတ်ကဵုဒၟံၚ်ရောၚ် ဌာနဂဥုဲကာမံက်တိုန် ကောန်ဂကူသေံ သ္ဂးရ။
ဟိုတ်နူကသဳတိဏံဂှ်တုဲ ဒးဒေါအ်ဇူလဝ် ဂၠံၚ်ကွဳပၟတ် သီုလ္တူတိ၊ သီုသၟဝ်တိ ပ္ဍဲဍုၚ်ၜၚ်ကံက်တံဂှ်တုဲ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် ဗဴဓံၚ်ဓါန်ယှေန်နာဝါတ် လလောၚ်တြးလဝ် အကာဲအရာကာတၟေၚ်ရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ဗဳယေတ်နာမ် ဍုၚ်ဟဏဳဂှ်တှ်ေ အခိၚ်တိချဳဇတဝ်အာဂှ် မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ကဵုကၠံ ဒးဂြိပ်တိတ်ကၠုၚ် နူကဵုစမြိုၚ်ထပ်သၠုၚ်ၚ်တံဂှ်ရ။ ဇွိုန်လပှ်ကသဳတိဏံဂှ် ဒးအာလဝ် စဵုကဵုဍုၚ်ကြုက် သ္ကုတ်နေရတိ စဵုကဵုတွဵုရးယူနာန်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဂှ် ကသဳတိသာ်ဏံ က္တဵုဒှ်စလေပ် မွဲဏှမွဲဏှတုဲ နူသၞာံ ၁၉၃၀ စဵုကဵုသၞာံ ၁၉၅၆ ဗ္ဒါဲကရောၚ်တိသက်ကိုၚ် မဆက်စၠောံလဝ်နူသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာ စဵုကဵုသ္ကုတ်သၠုၚ်ကျာကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ကသဳတိ ဇြဟတ်မၞုံ လ္တူ ၇ မဂ္ဂနဳကျုတ်ဂှ်ဝွံ ချဳဇတဝ်ကၠုၚ်လဝ် ၜိုတ် ၆ ဝါရောၚ် USGS သ္ဂးရ။
သၞာံ ၂၀၁၆ တုဲကၠုၚ်တေံဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗကာံ ကသဳတိ ဇြဟတ်မၞုံ ၆ ဒဿမ ၈ မွဲ ကေၚ်ချဳဇတဝ်အာလဝ်တုဲ မၞိဟ် ၃ တၠ ဒးချိုတ်အာလဝ်ရ။
Ref: Straitstimes