နေဗျဳဒဝ်၊ မာတ် ၂၉
ပ္ဍဲဝၚ်ဍုၚ်ဗၟာ ဇၟာပ်လၟေၚ်ဒဒှ် ရပ်လွဟ်ပကီုပရာပ်တုဲ ကရေပ်ဓရတ်အာတ်မိက်ကၠုၚ်တံဂှ် နကဵုဒပ်ပၞာန် အခိုက်အလိုက်ကေၚ်ဒုၚ်တုဲလဝ်တံ ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ဟီုရ။
ညး ဟီုလဝ်ဂလာန်ပၠဒပ် ပ္ဍဲတ္ၚဲစၟတ်သမ္တီ ခုတ်ပတန်ကၠုၚ် တ္ၚဲပၠန်ဂတးဝှေတ်သေတ် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် ၂၇ နဒဒှ်တ္ၚဲဒပ်ပၞာန် ပေၚ်ကၠုၚ် ၈၀ သၞာံဂှ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံစဵုဒၞါ လမျီုဒြတ်ရတ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံကီု၊ သွက်ဂွံထိၚ်ဒဝ် တာလျိုၚ်ပိတန်ကီု ရန်သာ်ဏံတုဲ သၠးပွးကၠေံလမျီုတုဲ သွက်ဂွံယိုက်ဂၠေၚ်အာတာလျိုၚ် ပရေၚ်စဵုဒၞါညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ် ကောန်ဒပ်ဂမၠိုၚ်ရ။
ဒပ်ပၞာန် ဒက်ပ္တန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ အခိၚ်ယိုက်ဂၠေၚ်ဒၟံၚ်တာလျိုၚ် အခိၚ်ကာလပြဟ်ဟ်တေံဂှ် ပရေၚ်ထ္ၜးဆန္ဒတံ က္တဵုဒှ်လဝ်ကီုလေဝ် အလံၚ်ညးစၞးကၠတ်ထဝ်လ္ၚဵုတံဂှ်တှ်ေ ပြဒ္ဒညာက္တဵုဒှ်ကၠုၚ် ဟိုတ်နူပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ဟွံမိက်သောၚ်ကလး ဗွဲမဗဗွဲကဵုသၞောဝ်မွဲသာ် စောဲစပ်ကၠုၚ်လဝ် ဒဒှ်ရဗၚုဟ်က္တဵုဒၟံၚ် ဟွံမွဲကဵုပွစၚ်ခြၚ်တံရ။
ဥူနေဖုၚ်လာတ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ရုၚ်သမ္မတယာယဳ အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ဂှ်တှ်ေ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ထ္ၜးဆန္ဒအာတ်မိက်လဝ် ဗွဲမၜိုဟ်လလမ်ဂှ် ပတှ်ေလွဟ်တုဲ ဟွံသောၚ်ကလးကၠုၚ် နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်ဝွံ ဒှ်ဒပ်ပၞာန်ရဂှ် ခၠေဝ်ပလန်ကၠုၚ်လဝ်ရ။
“ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ဟီုဂှ် ပါဲဟွံဗၠးတုဲမှဟေၚ် ပိုယ်တံ ဒးရုဲစှ်လဝ်။ အခိၚ်ဂကောံပၞာန်ပကီုပရာပ်တံဏံ ပ္တိတ်ကၠုၚ်ဇြဟတ် သ္ဂောံပၠံၚ်အဝဵုဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ တိတ်ဂၠံၚ်တုဲ နကဵုဗ္ၜတ်ဍုၚ်မွဲ အာတ်မိက်ကၠုၚ်လဝ် သွက်ဂွံကလေၚ်ကဵုအဝဵုညးဍုၚ်ကွာန် ဗွဲမၜိုဟ်လလမ်ရ။ အရာတံဏံဂှ် ပတှ်ေလွဟ်တုဲ ဟွံသောၚ်ကလးကၠုၚ်လဝ် နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်ဝွံ ဒှ်အလဵုဒပ်ပၞာန်ရဏောၚ်။ ဒှ်မေန်အံၚ်လှာၚ် ဒှ်တၠအဝဵုပၞာန်ကြအ်အဝဵုတံဏံရဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
တုဲပၠန် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လ္ၚဵုတံဂှ်လေဝ် ကေတ်အခေါၚ်ခိုဟ်ကဵု ပြဒ္ဒညာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် အပ္ဍဲဍုၚ်တံဂှ်တုဲ ကဵုကောန်ဂကောံ PDF တံဂှ် ညံၚ်ဂီုကၠီုကၟိန်ဍုၚ် ညံၚ်ပရေၚ်ညိၚ်ဝတ်ကၟိန်ဍုၚ် ဂွံသရိုဟ်လီုလာ်အာဂှ် ကၠောန်ကၠုၚ်လတ် နကဵုနဲကဲစုၚ်ဇဳရောၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဟီုရ။
ဗွဲတၟေၚ် ကုဂကောံဒ္ဂေတ်ဗက်ဂၠံၚ်တရဴရပ်လွဟ်တံဂှ် စကာကၠုၚ်ဝေါဟာ ညးက္တဵုသပုန်ပကီုပရာပ်တံတုဲ ဟိုတ်ဒၟါနူမိက်ဂွံရပ်ကၠုၚ်ဝါဒသၟိၚ်ပၞာန်တံဂှ်တုဲ မ္ဒးက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်အကာဲအရာ မဇီုကပိုက်ကၠုၚ် ပရေၚ်ဓဝ်ညဳသာကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ်ရောၚ် ပ္တိုန်လဝ်ဒုဟ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ လၟေၚ်ကမၠောန်ရပ်လွဟ် မဇီုကပိုက်ကၠုၚ်ကဵု တာလျိုၚ်ပိတန်တံဂှ် ဒုၚ်တဲဟွံဂွံသက်က်တုဲ နကဵုဒပ်ပၞာန် ပံၚ်တောဲကဵုညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်တုဲ ဆက်ဝေၚ်အာပၞာန်ဗဗွဲဓဝ်ဂှ်ဏောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ပဒိုဝ်သဝ်တဝ်နဳ ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် KNU ဂှ်တှ်ေ လ္တူညးလဵုမွဲမှ ဟွံညှာတာ ပြိုက်ဂစိုတ်ဒၟံၚ် ကုပွန်ပၞာန်ဟွံသေၚ်တံ လၟေၚ်ဒဒှ်တ္ၚဲဂှ်ဝွံ ဟီုဒၟံၚ် ပၞာန်ဗဗွဲဓဝ်ဂှ် ဒှ်သ္ဇက်ဒးဂြိုၚ်ဏောၚ်ဂှ် ခၠေဝ်ပလန်လဝ်ရ။
“ ဟီုဒၟံၚ်ဝေၚ်အာပၞာန် ဗဗွဲဓဝ်ဏောၚ်ဟီုဂှ် ဒှ်သ္ဇက်ဒးဂြိုၚ်မွဲကွေံကွေံရ။ ဝေၚ်ပၞာန်ဗဗွဲဓဝ်ဏောၚ်ဟီုဂှ် ဒၞါဲလဵုရော။ အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲ ဟွံညှာတာ လ္တူညးဍုၚ်ကွာန်ခမဳသၚ်တံ လ္တူညးလဵုမှမွဲ ဟွံညှာတာမွဲသာ် ဂစိုတ်ဂယိုၚ်ဒၟံၚ် ဗွဲမကြမ်ကြဂှ် ဗီုလဵုပိုယ်တံ ဂွံဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် ပၞာန်ဗဗွဲဓဝ်ဂှ်ရော။ ဟိုတ်ဂှ်ရ မၞိဟ်ဟီုဒၟံၚ်အရေဝ် ဂတမွဲဗီု လက္ကရဴမွဲဗီု ဂယးမွဲဗီု သဝ်တ္ၚဲမွဲဗီုတံဏံဂှ် ပိုယ်တံ ဟွံဒးသ္ပဇြိုဟ်နက်ပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပရေၚ်ပဋိပက္ခရပ်လွဟ်အပ္ဍဲဍုၚ်ဂွံညိၚ်ဝတ်အာဂှ်ကဵု ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ထာဝရဂှ်ဝွံ ပၟိက်ဇၞော် ဗွဲမလောန်တုဲ နကဵုဒပ်ပၞာန် စပ်ကဵုပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်မ္ဂး ဆက်ကၠောန်အာ အတိုၚ်လိက်ကသုက်ဒေါအ်ပန်ပှော် NCA ကဵု သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ ဏောၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဟီုရ။
ရံၚ်ကဵုပရေၚ်မဒးဆောံလေၚ် မက္တဵုဒှ်ကၠုၚ် ဟိုတ်နူဂၠံၚ်တရဴရပ်လွဟ်ဏံဂှ်တုဲ သွက်ဂွံပံၚ်တောဲထ္မံက်အာရုပ်ရဴ မွဲဟာန်ကေုာံညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ထာဝရ ကေုာံ ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်တောတက်တံမာန်ဂှ် ဒးသၠးပွးဂၠံၚ်တရဴရပ်လွဟ်တုဲ သွက်ဂွံသောၚ်ကလးပြဒ္ဒညာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကေုာံ ဂၠံၚ်တရဴပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဗော်တံဂှ် ကဵုလဝ်ဒမြိပ်အရေဝ် ကု EAO တံကဵု PDF တံတုဲယျဂှ် သ္ဂးရ။
ဥူနေဖုၚ်လာတ်ဂှ်တှ်ေ အလဵုဒပ်ပၞာန် နဲကဲဂွံသောၚ်ကလး နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ နွံကီုလေဝ် သ္ပမာန်ပတှ်ေကၠုၚ်လွဟ်တုဲ ဟီုဒၟံၚ်သ္ဂောံသောၚ်ကလး နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်ဝွံ အဓိပ္ပာယ်ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ဟီုရ။
“ပြဒ္ဒညာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဟွံသောၚ်ကလးကၠုၚ် နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်တှ်ေ မေန်အံၚ်လှာၚ်ကဵု ဂကောံပၞာန်ပကီုပရာပ်တံရဏောၚ်။ ထ္ၜးဟိုတ်ကဵု ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲ ဟွံဒှ် Free and Fair ဂှ်တုဲ သ္ပပဓာန်ကဵုလွဟ်တုဲ ပ္တိတ်ကၠုၚ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံပၠံၚ်အဝဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်တှ်ေ ဒှ်ဒပ်ပၞာန်ပကီုပရာပ်ရဏောၚ်။ ယဝ်ပရူဒဒှ်တံဏံ ဟွံက္တဵုဒှ်မ္ဂး ဂၠံၚ်ဍာန်သောၚ်ကလးကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံ နွံဒၟံၚ်ကီုလေဝ် သ္ပကၠေံမၛ္ဇဟ်အရာတံဏံတုဲ ပတှ်ေလွဟ် သ္ပမာန်ကၠုၚ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်အလဵုညးတံရဏောၚ်။ အေ ဂှ်တှ်ေ နူကဵုဍေံတံရ ကလေၚ်ဟီုကၠုၚ် သွက်ဂွံသောၚ်ကလး နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်တှ်ေ အဓိပ္ပာယ်ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ဒးဟီုရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ဆဵုဂဗသဳကၠဳ ပ္ဍဲဝိုၚ်တက်ကျာ နကဵုနဲကဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မှဟေၚ် ဂၠါဲသွဟ်ဂွံဏောၚ်ဂှ်ရ ပံက်လဝ်ဂၠံၚ် ဒုၚ်ဒၟံၚ်တၠုၚ် ပရေၚ်သဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်လၟိုန်ဂှ် ထပ်ဟီုကၠုၚ် ပ္ဍဲဂလာန်ပၠဒပ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုၝောံပိုဒ် ၆ (စ) ပါလုပ်ပ္ဍဲသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ ဂှ် စၞောန်ပျးစုတ်လဝ် ပ္ဍဲအခန်ကဏ္ဍက္ဍိုက်ပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဂကူ ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ညံၚ်ဒပ်ပၞာန်သ္ဂောံပါလုပ်ကေတ်တာလျိုၚ်မာန်ဂှ် ပ္တဝ်အာက္ဍိုပ်လၟိုန်ရောၚ်ဂးတုဲ ဒပ်ပၞာန် ယိုက်ဂၠေၚ်ဒၟံၚ်တာလျိုၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကောန်ဂကူရောၚ် သ္ဂးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOI