မတ်မလီု၊ မေ ၁၀
ဒၟါနူနွံပၟိက်ကဵုဇြဟတ်ကောန်ပၞာန်တုဲ သၞောဝ်ယိုက်လျိုၚ်ပၞာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မဂယိုၚ်ပ္တိုန်လဝ်လမျီုဂှ် ဟိုတ်နူသၞောဝ်ဏံတုဲ ပကောံကၠုၚ်ညးသၟတ်ဂမၠိုၚ် နနဲနာနာ ဗွဲအဓမ္မတုဲ နူကဵုတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန်တံဏံဂှ် ကလိဂွံဒၟံၚ်ဇြဟတ် ဂၠိုၚ်ကဵုဠက်ရ။
ထ္ၜးကၠုၚ်ဟိုတ် သွက်ဂွံယိုက်တာလျိုၚ်ဂီုကၠီုကေုာံ ကာစဵုဒၞါကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်တုဲ နူကဵုတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန် လၟေၚ် ၁ စဵုကဵု လၟေၚ် ၁၀ ဂှ် လၟိဟ်ကောန်ဒပ်စှ်ေနူတန်ဗ္တောန်ဂှ် ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ် ၜိုတ်မသုန်ဠက်ရ။
ပ္ဍဲတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန် မွဲမွဲလၟေၚ်ဂှ် ချိၚ်လဝ်ကောန်ဒပ် ဗၞတ် ၅၀၀၀ တၠတုဲ စဵုကဵုတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန် လၟေၚ် ၁၂ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မပံက်ကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ ၂၂ တုဲကၠုၚ်တေံဂှ်မ္ဂး ဇြဟတ်ကောန်ဒပ် ဒှ်ကၠုၚ်စဵုကဵုၜိုတ်တြဴဠက်မာန်ရ။
ဗိုလ်ဇၞော်ဇြေန်ယဝ် သ္ပလဝ်ဇြဳဒဳအာမ်ဂှ်တှ်ေ ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ဟိုတ်နူဇြဟတ်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်တုဲ ဗဂပ်ကဵုဒၟံၚ်ကောန်ဒပ်ဂမၠိုၚ် ကပေါတ်အရပ်စပ်ပၞာန်တအ် ဗွဲမပြဟ်ကီုလေဝ် အစောံစရာဲပေၚ်ၚ် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ ပဠောံခြပ်ကဵု ခမံက်ဒၞါမကမ်တံဂှ်တှ်ေ ဍာ်ဒကေဝ်ဟွံပေၚ်ပုဟ် ထေၚ်ကေတ်ရ။ မူဟိုတ်ရောတှ်ေ နူအခိၚ်ကၠာတေံရ ကုတမ်ဒပ်တိုက် ပိုယ်တံရဂှ် ပ္တိတ်ကဵုလဝ် ၜိုတ်ဇြဟတ်ဗ္တိုက် ၁၅၀ ရမာန်။ ဒပ်(လက်ရုံးတပ်ဖွဲ့) တံဟီုတှ်ေ မွဲလှ်ေမှ ဟွံဂွံပ္တိတ်ကဵုလဝ်ဏီပုဟ်။ လၟုဟ်ဂှ် ကျိုၚ်ကဵုလဝ် သီု(ပဠောံခြပ်) တံဂှ်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာ ဍေံတံကျိုၚ်ကၠုၚ်ကဵု သီုပၞာန်မၚ်ကွာန် သီုကောန်ပၞာန်တၟိတၟိတံဂှ်မာန်ရ။ အေဂှ်တှ်ေ တၟော်ကေတ် ဍာ်ဒကေဝ်ဂှ်တှ်ေ ဍိုက်ပေၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ဗွဲကြဴဏံ ယဝ်ကောန်ပၞာန်မွဲတၠ တိတ်ဗ္တိုက်ပၞာန်မ္ဂး ပရေၚ်ဒးဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်ကဵု မကမ် ၁၄၀ ဂှ်လေဝ် ဒှ်ကၠုၚ်ပြဒ္ဒညာ သွက်ညးတံ သိုက်က်မာန်ဏောၚ်ဂှ် ညာတ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ကြဴနူသၞာံ ၂၀၂၄ ဂိတုဨပရဴတုဲ နူကဵုတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန် မစပံက်ကၠုၚ်လဝ် နူလၟေၚ် ၁ စဵုကဵုလၟေၚ် ၁၂ လၟုဟ်ဂှ် ကောန်ဒပ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ပ္ဍဲမွဲမွဲလၟေၚ်ဂှ် ဒးတိုန်တန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန်သ္ဇိုၚ် ပိဂိတုတုဲ ပ္ဍဲကဵုတမ်ဒပ်ဒးလျိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ဒးယိုက်ဒၟံၚ်လျိုၚ်ပၞာန်ရ။
ပ္ဍဲကဵုတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန်ဂှ် မ္ၚးနူဘာသာပၠပၞာန်ကဵု ပရေၚ်မ္ၚိုဟ်ကြံၚ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုဘာသာဗျူဟာကွတ်ပၞာန်ဂှ် ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ဗ္တောန်ကဵုဒၟံၚ် ကွတ်စိုန်သ္ကီုပ္ဍဲဗလးမုက်ပၞာန်၊ ဗျူဟာကွတ်ပၞာန်ဗွဲတၟေၚ်၊ ပရေၚ်ဂီုကၠီုကေၚ်ကာလ္ပာ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ဗ္တိုက်တံရောၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ်ရ။
အတိုၚ်လိက်ဒုၚ်စဳရေၚ် အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ဂှ်မ္ဂး ညးဒးဒုၚ်ပကောံပကောန်ပၞာန် ဗွဲအဓမ္မဂမၠိုၚ်ဝွံ ပ္ဍဲဘာတန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန်တံကီု သီုပ္ဍဲဗလးမုက်ပၞာန်တံကီုဂှ် ဒးဒုၚ်ကရေပ်ဓရတ် စကာဒၟံၚ်၊ ဒးဒုၚ်ဍဵုဍိုက်ပျဲပျာံ ကဵုဒုဟ်ဒဏ်တံ နွံဒၟံၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ကောန်တန်ဗ္တောန်ကွတ်ပၞာန်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒးတိတ်ဗ္တိုက် ပ္ဍဲမုက်ပၞာန်ကီု၊ ယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ဂီုကၠီုကီု၊ ကံက်အခေါန်ဖလှာကီု၊ ပသောၚ်မာၚ်ကီု၊ ပ္ဍဲအရာသိုၚ်ခၞံ ဒပ်စဵုဒၞါတံဂှ် ကဵုကၠောန်ဗွဲအဓမ္မတံ ဒှ်တမ် ဒးဒုၚ်ဖျေံလဝ်တာလျိုၚ်ပရေၚ်ပၞာန်တံဏံရ။
ကောန်ဒပ်ဒးဒုၚ်ပလံၚ်လဝ်မုက်ပၞာန်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဟိုတ်နူကဵုတၚ်ဆဵုဂဗ ကေုာံ ဟွံစိုန်သ္ကီုပ္ဍဲအရာတိဍာ်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်ဆေၚ်မုက်တံဂှ် ပရေၚ်ချိုတ် ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်တုဲ ဖျေံလွဟ်ဒုၚ်ကျကဵု ဂြိပ်တိတ်အာတံလေဝ် နွံဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲလက္ကရဴမုက်ပၞာန်တံဂှ်လေဝ် ညးဂြိပ်တိတ်အာတံ နွံဒၟံၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူဂကောံပၠန်ဂတးတံရ။
ဒံက်တာသဳရိမန်ဆာန် ဥက္ကဌကမ္မတဳက္ဍိုက်ပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပၞာန် ဒပ်စဵုဒၞါဍုၚ်မန် MSDF ဂှ် ဟိုတ်နူသၞောဝ်ယိုက်လျိုၚ်ပၞာန်တုဲ ဇြဟတ်ကောန်ဒပ်စှ်ေနူတန်ဗ္တောန်တံဂှ် ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵုဠက်ကီုလေဝ် အစောံစရာဲပ္ဍဲပရေၚ်ဗ္တိုက်တံ တောတက်ကၠုၚ်ဂှ် ဟွံဂွံဆဵုကေတ်ရောၚ် ဟီုကၠုၚ်ရ။
“ဆန္ဒဇကုဟွံပါမွဲသာ် ကောန်ဒပ် ဒးဒုၚ်တံၚ်ဂြဲပၠောပ် ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန် နကဵုသၞောဝ်ယိုက်လျိုၚ်ပၞာန်တုဲ မစှ်ေနူတန်ဗ္တောန်တံဂှ် အစောံစရာဲဗ္တိုက်ဂှ် ဟွံဍိုက်ပေၚ်ပုဟ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်ဆေၚ်မုက် မဒးဗ္တိုက်ကဵုဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံဒှ်ဒှ် ပ္ဍဲပေါဲဗ္တိုက်သီဗ္ဒိုပ်တံဒှ်ဒှ် ပ္ဍဲကဵုကောန်ဒပ်တၟိတၟိ အစောံစရာဲပရေၚ်ဗ္တိုက် ဟွံဍိုက်ပေၚ်တံဂှ် ဒးဝပ်ချိုတ်ကီု ဖျေံလွဟ်ကီုဂှ် သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ရောၚ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အတိုၚ်သၞောဝ်ယိုက်လျိုၚ်ပၞာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မစၞောန်ပျးလဝ်ဂှ်မ္ဂး ဇၟာပ်ပ်ကောန်ဍုၚ် နူအာယုက် ၁၈ စဵုကဵု ၃၅ ဂှ်ဝွံ ဒးယိုက်လျိုၚ်ပၞာန် အောန်အိုတ် နူ ၂ သၞာံ စဵုကဵု ၅ သၞာံရ။ သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ညးမလုပ်လၟိဟ်ယိုက်လျိုၚ်ပၞာန်ဂွံ အတိုၚ်နဲသၞောဝ်ဥပဒေတံဂှ် ကၟာတ်လဒဵုလဝ် အခေါၚ်တိတ်စ္ဍးဍုၚ်သ္အာၚ်ရ။
ညးလ္ၚတ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တှ်ေ သွက်ဂွံကလေၚ်တဝ်စၞေဟ် ကုပၞာန်ထ္ပက်ဂကောံပၠန်ဂတးဂမၠိုၚ် နူကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် မဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် အလုံဍုၚ်မွဲဂှ်တုဲ ပကောံကၠုၚ်ဇြဟတ်ကောန်ဒပ် ဂၠိုၚ်ကဵုကိုဋ်မာန်ရောၚ် စၟဳစလဝ်ရ။
ညးချဳဒရာၚ်ကတိုၚ်ကၟဟ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တံဂှ်တှ်ေ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ရပ်စပ်ဒၟံၚ်သၟတ်အဝဲစိုပ်တုဲတံ နဒဒှ်ဗျူဟာမွဲတုဲ စကာဒၟံၚ်ကဵုယိုက်လျိုၚ်ပၞာန်ဂှ်ဝွံ ဒှ်အမှုရာဇဝတ် မကလိလောန် လ္တူဂကူမၞိဟ်တံရောၚ် ဟီုဂးဒၟံၚ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် ဇာဇၞိက်သၟတ်ကောန်ဂကူ NYC ဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုလၟေၚ်ဒဒှ် ကော်ကဵုယိုက်လျိုၚ်ပၞာန် ၈၈၆ ဂှ် ပွမဓရတ်တုဲ ကော်ကၠုၚ်ဗွဲအဓမ္မဂှ်ဝွံ ၅၆၀ ဝါနွံတုဲ ၆၃ တၟံကၠံဝွံ ဒးဒုၚ်ကရေပ်ဓရတ်လဝ်ရောၚ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီုရုပ်− MOI