နေဗျဳတဝ်၊ အဝ်ဂတ် ၁၄
ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲ လ္တူ ၅၀% ကဵုမာဲမာန်မ္ဂး ဆန္ဒညးဍုင်ကွာန်ဗွဲမဂၠိုင် ပါလုပ်မံင် သ္ပစၟတ်သမ္တီမာန်ရောင် က္ဍိုက်သ္ကိုပ်ပၞာန် သီလဝ်အဝဵု ဟီုရ။
ကဝ်မယှေန်ပရေင်ဂီုကၠီုဍုင်ကေုာံ ပရေင်ၜိုဟ်သြိုဟ်သာယာ မကော်ခဴစ ကဝ်မယှေန်ပၞာန်ဝွံ ပ္ဍဲအဝ်ဂတ် ၁၂ မကၠောန်လဝ်ကောံဓရီု အလန်ပထမဂှ် ဂအုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံင်လှိုင် ဟီုဂးလဝ်ရ။
အပ္ဍဲကဵု ဥပဒေပေါဲရုဲမာဲဂှ် လၟိဟ်ညးကဵုမာဲ က္ဍိုပ်ကၠမ်ၜိုတ်လဵုနွံမှ ပေါဲရုဲမာဲအံင်ဇၞးရောင် ဒဒှ်ရ ချူခၞံစၟတ်လဝ်သမ္တီဟၟဲဂှ်ကီု အပ္ဍဲဍုင်တၞဟ်ဟ်တံဂှ်လေဝ် စၟတ်ပိုင်ခြာလဝ်လၟိဟ်ဟၟဲပုဟ် သာ်ဝွံသ္ဂးရ။
အပ္ဍဲကဵုဍုင်ဂၠးကဝ်ဂမၠိုင် ကာလကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲမ္ဂး သၟဝ် ၅၀% ဍုင်လ္ရဵုလ္ရဵု ကဵုလဝ်မာဲနွံကီုလေဝ် ဍုင်ဗွဲမဂၠိုင် လ္တူ ၅၀% ကဵုလဝ်မာဲတံဂှ် လ္ရတ်ဂွံလဝ်နွံ သာ်ဝွံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဟီုရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ လ္တူ ၅၀% ယဝ်ရကဵုဆန္ဒမာဲမ္ဂး ဆန္ဒညးဍုင်ကွာန်ဂမၠိုင် ပါလုပ်မံင် မ္ဒးသ္ပစၟတ်သမ္တီတုဲ ပေါဲရုဲမာဲနွံကဵုသိက္ခာ ပေါဲရုဲမာဲအံင်ဇၞး ညံင်ဂွံဒှ်အာ မ္ဒးဖန်ဇန်ရေင်တၠုင်ရောင် ညးသ္ဂးရ။
ညးကဵုမာဲနွံမူစိမှ ပေါဲရုဲမာဲအံင်ဇၞး ဟွံအံင်ဇၞး ကဵုသ္ဂုတ်သွာတ်ဟွံသေင်ကီုလေဝ် တန်တဴမံင်ကဵု လၟိဟ်အမာတ်ဇၞးလဝ်မာဲတံကဵု လၟိဟ်အမာတ်တံ တိုန်စိုပ်ကၠတ်ထဝ်မာန်ရောင် ညးလ္ရတ်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ဥူကျဳမျေအ် ဟီုရ။
“ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ညးကဵုမာဲ နွံမူစိမှ အံင်ဇၞး၊ ဟွံအံင်ဇၞး ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်ဟွံဂွံပုဟ်လေဝ်၊ ပ္ဍဲကၠတ်ထဝ် လၟိဟ်အမာတ် မူစိတၠ ဒးဂွံလဝ်ဏောင်၊ ဒပ်ပၞာန်ဂှ် ပန်ဂအုံမွဲဂအုံ ဂွံလဝ်တုဲတုဲ၊ ပံင်ထောံသီုဖအိုတ်တုဲ လၟိဟ်အမာတ်ပေင်တှ်ေ ကၠတ်ထဝ်ဏံ ပံက်ဂွံရ၊ ယဝ်ရ အပ္ဍဲကၠတ်ထဝ်ဏံ အလန်ပထမ မၞိဟ်တိုန်စိုပ်ဟၟဲပုဟ် ဟွံအံင်ဇၞးပုဟ်ဒှ်အာမ္ဂး မၞိဟ်ထပ်တိုန်ကၠုင် ဗွဲကြဴတေံပေင်အာပၠန်တှ်ေ အံင်ဇၞးရောင် သာ်ဏံ ခၞံလဝ်သၞောဝ်နွံမံင်၊ အေဂှ်တှ်ေ ညံင်ဂွံအံင်ဇၞးဂှ် ဍေံတံဖန်တဝဵုဏောင်၊ နဲလဵုဒှ်ဒှ် ကၠတ်ကေတ်မာဲတုဲ တိုန်ကၠတ်ထဝ်ဒှ်ဒှ် ညံင်ဂွံအံင်ဇၞးဂှ် ဍေံတံဖန်အာဏောင်” သာ်ဝွံသ္ဂးရ။
သွက်ဂွံဒက်ပတန်အာကၠတ်ထဝ် ဗွဲမအံင်ဇၞးမာန်ဂှ် အတိုင်နွံပၟိက် ညံင်သ္ဂောံဂွံအာညးစၞးတံမာန် ဒုင်သ္ဇိုင်ကဵုသ္ဇိုင်သၞောဝ်ဥပဒေ ၂၀၀၈ နကဵုၝောံပိုဒ် ၈၅ ခၞံဗဒှ်လဝ်တံဂှ် က္ဍိုက်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ပအစာံတုဲ ဟီုဂးလဝ်ရ။
ကာလကၠောန်ဗဒှ်အာ ကောံဓရီုကၠတ်ထဝ် အလန်ပထမကၠာအိုတ်မ္ဂး ညးစၞးအခေါင်တိုန်စိုပ် ၜက်အာကဝက်ပြင်မှ ကောံဓရီုအံင်ဇၞးရောင် ခၞံလဝ်သၞောဝ်နွံရ။
တုဲပၠန် ကောံဓရီုအလန်ပထမ ယဝ်ရဟွံအံင်ဇၞးဒှ်အာမ္ဂး ကာလဒးကော်ကောံဓရီုကၠတ်ထဝ် အလန်ဒုတိယပၠန်တှ်ေ ပၞောဝ်ကဵုညးစၞးဂမၠိုင် ပိဂအုံမွဲဂအုံ တိုန်စိုပ်မ္ဂး ကောံဓရီုအံင်ဇၞးရောင် သ္ဂးရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ကာလကၠောန်ဗဒှ်ကောံဓရီုကၠတ်ထဝ်ဏံ ညးစၞးအောန်အိုတ် ၅၀% သွက်ဂွံတိုန်စိုပ်မာန် အပ္ဍဲကဵု ပွိုင်ဍုင်ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲမာန် သီုဖအိုတ်တံဂှ် ညံင်ဂွံကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲ နကဵုကဝ်မယှေန်ပၞာန် ရန်တၟံတုဲ ဖန်ဇန်အာမံင်ရောင် ကဵုလဝ်သမ္တီရ။
ပြဟ်ဟ်ဏံ အပ္ဍဲကဵု ကလေင်ပလေဝ်ထပေင်လဝ် ဥပဒေပေါဲရုဲမာဲ စပ်ကဵုကၠတ်ထဝ် ပိတန်ဂှ်ဝွံ အတိုင်ကၠတ်ထဝ်စၟတ်လဝ်ကဵု လၟိဟ်မၞိဟ်တံကဵု ပၞောဝ်ကဵုညးစၞးဂွံဇၞးလဝ်မာဲ ပန်ဂအုံမွဲဂအုံတံဂှ်ဟေင် ညးဇၞးကၠတ်ထဝ်ကောန်ပၞာန်တံ ပါလုပ်အာရောင် ဒှ်မံင်ဗီုပြင်အကာဲအရာဏံ ဂွံတီရ။
ပရေင်ဏံဝွံ သ္ပလဝ်သ္ဇိုင်ကဵု သ္ဇိုင်သၞောဝ်ဥပဒေ ၂၀၀၈ တုဲ အပ္ဍဲဍုင်ဗမာ စနူကဵုသၞာံ ၂၀၁၀၊ ၂၀၁၅ ကဵု ၂၀၂၀ ပေါဲရုဲမာတံဝွံ ညးစၞးဒပ်ပၞာန် ၂၅%တံ ပရေင်ရုဲစှ်ဟၟဲမွဲသာ် ပ္ဍဲကဵုကၠတ်ထဝ်နာနာ အလဵုလဵုဂွံလဝ်ဒၞာဲ ခုင်မွဲမွဲမရ။
နကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ကု ညးနွံအခေါင်ကဵုမာဲ သီုဖအိုတ်တံ ညံင်ဂွံကဵုအာမာဲမာန် ဖန်ဇန်ကဵုဏောင်ဟီုလဝ်နွံတုဲ ဟိုတ်နူဘဲဒဏ်အန္တရာဲတုဲ တၠဆန္ဒမာဲ ညးမဒးဆုဲပြံင်လဝ်ဒၞာဲဝါဲတံ နကဵုမာဲဒစးဒုင် ညံင်ဂွံစုတ်ကဵုမာဲမာန် ရေင်တၠုင်အာရောင် သ္ဂးလဝ်ရ။
အပ္ဍဲကဵုကၞောတ်သၞာံအိုတ်ဏံကဵု သၞာံဂတတေံမံက်တိုန်မ္ဂး ဗီုပြင်ဒေသသ္ကုတ်ညးကဵုညး သွက်ဂွံကၠောန်အာကဵု ပေါဲရုဲမာဲနွံတုဲ ပၞောဝ်ကဵု ပွိုင်ဍုင် ၃၃၀ နွံမံင်ဂှ် ပ္ဍဲ ၂၆၇ ပွိုင်ဍုင် သွက်ဂွံကၠောန်အာမာန်ဂှ် နူကဵုကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ ကဵုလဝ်သမ္တီနွံရ။
တုဲပၠန် ညံင်ဂွံထပ်ဟပဵုတိုန် ပွိုင်ဍုင်ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲတံဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံထပ်ဟလိုင်သၠုင်ပတိုန်လဝ် ဇြဟတ် နကဵုပရေင်လဝေင်ပၞာန်ကဵု အရာကိစ္စစပ်ကဵု ပရေင်ဂီုကၠီုတံဂှ် ညံင်ဂွံကၠောန်အာ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဟီုဂးဏာလဝ် ပ္ဍဲကောံဓရီုကီုလေဝ် တင်နင်သောဲသောဲဗြောဲဗြောဲတံဂှ် ထမံက်ပတိတ်လဝ်ဟၟဲဏီ။
ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတး ညးမလုပ်မံင်ပေါဲဗတိုက်ရပ်လွဟ်ကု တၠအဝဵုပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ဂကောံပၞာန်တံ သွက်ဂွံဆက်အာအယုက်ကဵု ပရေင်သီအဝဵုလုပ်သၞောဝ်ညံင်ဂွံဒှ်အာ ပ္ဍဲကဵုကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲဏံဂှ်တှ်ေ နဲလဵုဂွံဂွံ ဒစဵုဒစး ဗတိုက်ပလီုအာဏောင် ဟီုပတိတ်လဝ်နွံရ။
ပရိုင်-သြင်လောန်တိုင်မ်
Photo – MOI