နေဗျဳတဝ်၊ အဝ်ဂတ် ၁၅
ပ္ဍဲကၞောတ်သၞာံအိုတ်ဏံကဵု သၞာံဂတတေံမံက် အပ္ဍဲကဵုကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲဏံမ္ဂး နကဵုဗော်လုပ်ပြိုင်မာဲတံ စပ်ကဵုပရေင်ဂီုကၠီုနာနာကဵု လ္တူဂွံစှ်ေပရေင်စန်ဒက်မာဲတံဂှ် အခက်အခုဲနာနာ တင်ကော်ဆောဂမၠိုင် က္တဵုဒှ်ကၠုင်မာန်ဏောင် ဗော်လ္ရဵု ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုင် သြင်လောန်တိုင်မ်ရ။
နကဵုဇြဟတ်ဂကောံပၠန်ဂတး မတဝ်စၞေဟ်မံင် သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်တံဂှ် သွက်ဂွံဆက်အာအယုက် ဂကောံပၞာန်တံကဵု ပရေင်သီလဝ်အဝဵု ညံင်ဂွံဒှ်ဗဗွဲသၞောဝ် ပရေင်ကမၠောန်မကၠောန်အာ ပေါဲရုဲမာဲပတောအ်ဂှ် စဵုစးဗတိုက်ပလီုအာရောင် ဟီုဂးပတိတ်လဝ်နွံရ။
လ္တူပရေင်ဏံ သွက်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် လုပ်ပြိုင်မာဲတံကီု ညးစၞးအလံင်အမာတ်တံကီု စနူကဵုကာလ စန်ဒက်မာဲကဵု ဒဵုကဵုစိုပ်အခိင် စုတ်မာဲတေံ ပရေင်ဂီုကၠီုပေင်င် ညးတံသွက်ဂွံရေင်တၠုင်ဖန်ဖက်အာမာန်ဂှ် ဗီုပၟိက်နွံတိုန် စဵုဒၞာကဵုအာဏောင် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံင်လှိုင် ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲအဝ်ဂတ် ၁၂ တေံရ။
အခိင်ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲမ္ဂး သွက်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်တံ ဂွံစှ်ေကမၠောန်စန်ဒက်မာဲမာန်ဂှ် မ္ဒးစဳဇန်ကဵုအာနွံတုဲ အလံင်အမာတ်ဂမၠိုင် အခိင်ညးတံ စှ်ေပရေင်စန်ဒက်မ္ဂး သွက်ဂီုကၠီုညးတံဂှ် နကဵုကဝ်မယှေန်ပၞာန် ဒးစဳဇန်ကဵုဏောင် သ္ဂးရ။
အခိင်ပေါဲရုဲမာဲတေံဒှ်မှ ကဵုအာပရေင်ဂီုကၠီု ပွိုင်မွဲတ္ရဲရ ဟီုဂှ် သွက်ဂွံဒးချပ် နွံမံင်ဗွဲမဂၠိုင်ဏီ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်တဴတက်မန် မွဲတၠ ဟီုရ။
“ပရေင်ဂီုကၠီုဟီုဂှ် ၜိုတ်လဵု ညးတေံကဵုမာန်ရော၊ ပရေင်ဏံ ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ် ခယျ၊ အခိင်စိုပ်ပေါဲရုဲမာဲတေံမှ ကဵုအာပရေင်ဂီုကၠီု မွဲမွဲတ္ရဲရတှ်ေ ဍာ်ဇမၠိင် ဗီုပြင်လဵု ကဵုအာမာန်ရော၊ သွက်ပိုဲ ဒးချပ်နွံမံင် ဗွဲမဂၠိုင်ဏီ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဥပဒေသွက်ဂွံစဵုဒၞာအာ ပွမစဵုဒၞာပလီုပလာ်ပေါဲရုဲမာဲဗော်ဇဳဝွံ ပ္ဍဲကဵုဂျူလိုင် ၂၉ နူကၠာဟွံပြင်သၠာဲယၟု ကဝ်မယှေန်ပၞာန်ဏီ ပွိုင်မွဲတ္ရဲဂှ် ခၞံစွံလဝ်သၞောဝ်ရ။
အတိုင် မချူခၞံလဝ်ဥပဒေဏံမ္ဂး သွက်ကာလပေါဲရုဲမာဲ ကဝ်မတဳဗဟဵု အရာကောပ်ကာဲပရေင်ဂီုကၠီု ညးပါလုပ်ဂကောံ နကဵု ၁၄ တၠ ပံက်လဝ်ဂကောံနွံတုဲ ပ္ဍဲကဵုအဝ်ဂတ် ၁၃ တေံ ကၠောန်လဝ်ကောံဓရီုအလန်ပထမဂှ် လလောင်ပတိတ်လဝ်ပရိုင် ဂွံဆဵုရ။
အဆံင်တိဍာ်ကၟိန်ဍုင်၊ ရးဒေသဇၞော်ကဵု တွဵုရး၊ ရးကဵုဒေသ ဂွံလဝ်အခေါင်ပိုင်ပြဳအုပ်ဓုပ်ဇကု၊ အဆံင်ခရိုင်ကဵု ဒဵုစိုပ်ပွိုင်ဍုင် ပံက်ဏာလဝ် ကမ်မတဳ အရာကောပ်ကာဲပရေင်ဂီုကၠီုအဆံင်င် သွက်ကာလပေါဲရုဲမာဲ တုဲဒှ်အာ သ္ဂးရ။
နကဵုကမ်မတဳ အဆံင်င်တံဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုကာလပေါဲရုဲမာဲဏံ ပၞော်ပရေင်ဂီုကၠီု ညံင်ဟွံဂွံထောင်ပြိုဟ်အာ ဗွဲတၟေင်ညံင်ဂွံစွံအာရီု သ္ပဂရု ဇြိုဟ်ဟ်နက်က်တုဲ စပ်ကဵုပရေင်ကမၠောန်ဂီုကၠီုနာနာသာ်တံဂှ် ညံင်ဂွံဂစာန်ကၠောန်အာကဵု သွက်ဂွံပံင်ဗစပ် ပညဳပညပ်အာကု ဂကောံမိတ်နာနာတံကီု ဥက္ကဌ ကမ်မတဳဗဟဵု ဟီုလဝ်ရ။
နကဵုကဝ်မယှေန် ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲမ္ဂး ဟိုတ်နူဒှ်မံင် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပတိုန်လဝ်စၟတ်သမ္တီဂှ်ဟေင် ဒးလုပ်ပြိုင်အာမာဲကီုဒှ်တုဲ စပ်ကဵုပရေင်ဂီုကၠီုတံမ္ဂး ရံင်စင်တုဲ ဒးလှ်ေအာဏောင် သာ်ဝွံ ဥက္ကဌ ဗော်ဒဳမဝ်ကရက်တေတ် ကောန်ဂကူကရေင် မန်းအောင်ပြည်စိုး ဟီုရ။
“ပိုဲဂှ် ဒှ်မံင်ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်ဏောင်၊ ပတိုန်လဝ်စၟတ်သမ္တီဗော်တှ်ေ ဒးလုပ်ပေါဲပြိုင်မာဲရ၊ ဟွံလုပ်ပြိုင် ဟွံဂွံပုဟ်၊ ဟွံလုပ်ပြိုင် ပေါဲရုဲမာဲတှ်ေ ဒးဒုင်ပလီုထောံဗော်ဏောင် ဒှ်မံင်တုဲ ပေါဲရုဲမာဲဂှ် နဲလဵုဒှ်ဒှ် ပိုဲတံ ဒးလုပ်ဟေင်၊ ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ ကၠောန်ကဵုပေါဲရုဲမာဲမ္ဂး ဒးလုပ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် သဘဴဍေံနွံမံင်၊ စပ်ကဵုပရေင်ဂီုကၠီုတုဲ နကဵုအကာဲအရာ ပိုဲရံင်စင်တုဲ ဒးလှ်ေအာဏောင်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပြဟ်ဟ်ဏံ ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်မချူခၞံလဝ် ဥပဒေပရေင်စဵုဒၞာပေါဲရုဲမာဲဝွံ ဆေင်စပ်ကဵု လၟေင်ကမၠောန်ပေါဲရုဲမာဲတံတုဲ သွက်ဂွံစဵုဒၞာအာကဵု အရာစှ်ေပရေင်စန်ဒက်မာဲတံကဵု ပရေင်ကဵုမာဲ ဗွဲမသၠးပွးတံကီု သွက်ဂွံစဵုဒၞာကဵုအာ ညးစှ်ေတာလျိုင်ရုင်မာဲတံကီု သာ်ဝွံရန်တၟံလဝ်ရောင် ဂွံတီရ။
ဗီုဗီုတံဏံ အပ္ဍဲကဵုကဏ္ဍပရေင်ရုဲမာဲတံ နနဲဗီုပြင်နာနာသာ် လ္တူညးမပါလုပ်ချဳဒရာင်မံင်တံဂှ် သွက်ဂွံစဵုဒၞာအာ နကဵုသၞောဝ်ဏံ ကဵုလဝ်တင်ဒုင်လျိုင်ဟီုလဝ်ကီုလေဝ် ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန်လ္ရဵုလ္ရဵုတံဂှ် ဂလာန်ပတေဟ်ဟၟဲ လးလး သ္ဂးမံင်ရ။
မွဲလပါ်ပၠန် နကဵုဗော်လုပ်ပြိုင်မာဲတံဂှ် သွက်သ္ဂောံဂွံ ညးစၞးအလံင်အမာတ်စၠတ်ထဝ် တိဍာ်ဒေသမဆေင်စပ်တံကီု သွက်ဂွံစှ်ေစန်ဒက်မာဲဂှ်လေဝ် အခက်အခုဲနွံတုဲ ပရေင်ဂီုကၠီုဂှ်လဝ် ဒှ်မံင်အဓိကရ၊ တုဲပၠန် သြန်ဂအုံဗော်ဂှ်လေဝ် ဒှ်မံင် တင်ကော်ဆောဂၠိုင်မံင်ဏောင် ဗော်ဒုင်သ္ဇိုင်တွဵုရးတံ သ္ဂးရ။
တုဲပၠန် အပ္ဍဲကဵုနဲကဲဥပဒေ ထပ်ဗပေင်ပလေဝ်စုတ်ဏာလဝ် စပ်ကဵု စၠတ်ထဝ် ကောန်ဂကူ၊ စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန် ကေုာံ စၠတ်ထဝ် ရးဒေသဇၞော်ကဵု တွဵုရးတံဂှ် တင်နင်စၟတ်ပိုင်ခြာလဝ်နာနာတံ ပါလုပ်မံင်ရ။
လ္ထူတင်နင် စၟတ်ပိုင်ခြာလဝ်နာနာတံ ဗီုပြင်လဵု မ္ဒးဇီုကပါ်အာမာန်ရော အခက်အခုဲ ဗီုလဵု ဒးဂဗဆဵုအာပၠန်ရော ဟီုဂှ် ကာလစိုပ်အခိင်စှ်ေစန်ဒက်မာဲတေံမှ လဴကဵုအာမာန်ဏောင် ညးအခေါင်ဟီုဂးနွံ ဗော်ညဳသၟဟ်မန် နာဲတာန်ယှိုဲ ဟီုရ။
“တင်နင်စၟတ်ပိုင်ခြာလဝ် နွံမံင်ဗွဲမဂၠိုင်၊ အပ္ဍဲဥပဒေကဵု နဲကဲဥပဒေတံဂှ် ပွမပိုင်ခြာစၟတ်လဝ် တင်နင်နွံတၟာဂမၠိုင်၊ ဆဂး နတဲနဇိုင် ဟွံဂွံကၠောန်ဏီတုဲ ပိုဲဟီုလဴကဵု ဟွံမာန်ဏီ၊ အဓိက ကာလစှ်ေကၠောန်တေံမှလေဝ် နတဲနဇိုင် ဗီုပြင်လဵု ဇီုကပါ်အာရော အခက်အခုဲဗီုလဵုရောဟီုဂှ် လဴကဵုမာန်ဏောင်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သွက်စၠတ်ထဝ်ပိတန် အပ္ဍဲကဵုခၞံလဝ် နဲကဲဥပဒေပေါဲရုဲမာဲဂှ်တှ်ေ နကဵုညးစၞးဗော်တံကီု အလံင်အမာတ်တံကဵု ညးစၞးပေါဲမာဲညးတံကီု ပ္ဍဲကဵုအရာစန်ဒက်မာဲ ပကောံမၞိဟ်ဟီုတွံဒှ်ဒှ် ချူဆန်တြးပတိတ်လိက်ကၞပ်ဒှ်ဒှ် တင်နင်စၟတ်ပိုင်ခြာလဝ်တံဂှ် ဖံက်ပကဝ်ဏာဟွံဂွံရောင် သာ်ဝွံ ချူလဝ်ရ။
အပ္ဍဲဏံဝွံ ပရေင်ကၟိန်ဍုင်ညံင်ဟွံဒကးအာ၊ ပရေင်ညဳသၟဟ်စန်ပကောံ ကောန်ဍုင်အရင် ညံင်ဟွံဂွံလီုလာ်အာ၊ ပရေင်အုပ်ဓုပ်ပိုင်ပြဳအဝဵုခိုင်ဗိုန်တံ ညံင်ဟွံဂွံယောင်ယာအာကဵု ပရေင်ဒပ်ပၞာန်ညံင်ဟွံဂွံပါ်ဒကး၊ ပရေင်ဖျေံဂုဏ်သိက္ခာပၞာန်တံ ဖန်ဖက်ရေင်တၠုင် ဟီုတွံချူဆန်တံ ညံင်ဟွံဂွံကၠောန်ဒး တင်နင်ဗီုတံဏံ ပါလုပ်မံင်ရောင် ဂွံတီရ။
တုဲပၠန် ပရေင်ဗတောန်မံင်ပညာ ဗွဲမၜိုဟ်သြိုဟ်မံင်တံ ညံင်ဂွံယောင်ယာအာ ပရေင်ဟီုတွံ ပါ်ဒကးဆီတံကီု နကဵုချူဆန်တြးပတိတ်တံကီု၊ သၞာဲဒါတံ ညံင်ဂွံစဵုစးထၜးကၠုင်ဆန္ဒကုအလဵုအသဳဂှ် ပရေင်ဟီုတွံချူဆန်မံင်တံ ညံင်ဟွံကၠောန်အာ ပိုင်ခြာစၟတ်လဝ်နွံရ။
အတိုင်ဗီုပြင် ဥပဒေစၟတ်ပိုင်ခြာလဝ်တံဏံ ညံင်ဂွံဗၠးတိတ်အာ ဟီုတွံ ပါဲဓလေတ်မာန်မ္ဂး ပြဿနာဒှ်ကၠုင်ဟွံမာန်ပုဟ် သာ်ဝွံ မန်းအောင်ပြည်စိုး ဟီုရ။
မွဲလပါ်ပၠန် ညးစၞးအလံင်အမာတ်တံဝွံ နူကဵုမဳဒဳယာ ပုဂ္ဂလိကတံမွဲအဆံင် ဟီုတွံအာပရေင်စန်ဒက်မာဲကီု တက်ရုပ်လလောင်ပတိတ်တံကီု မိက်ဂွံကၠောန်မ္ဂး ညံင်သ္ဂောံကိတ်ညဳကဵု နဲကဲဥပဒေမဆေင်စပ်တံကီု သီုကဵု တင်စၞောန်ပညုင် ဌာနဝန်ဇၞော်လလောင်ပရိုင်ဂှ် ညံင်ဂွံဒဂတ်ဗက် ကၠောန်ဗဒှ်အာ အပ္ဍဲနဲကဲဥပဒေနာနာ ထမံက်ပတိတ်လဝ်ရ။
ပေါဲရုဲမာဲ သ္ကုတ်ဒေသညးကဵုညး မကၠောန်အာဏံဝွံ ပၞောဝ်ကဵုပွိုင်ဍုင် ၃၃၀ မ္ဂး သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်အာ ပ္ဍဲကဵု ၂၆၇ ပွိုင်ဍုင် နကဵုကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ ကဵုလဝ်သမ္တီကီုလေဝ် တ္ရဲကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဂှ်တှ်ေ ဟွံဂွံလလောင်တြးလဝ်ဏီရ။
ပရိုင်-သြင်လောန်တိုင်မ်
Photo – MOI