မတ်မလီု- အဝ်ဂတ် ၁၉
ပ္ဍဲကၞောတ်သၞာံအိုတ်ဏံ နကဵုကဝ်မယှေန်ပၞာန် ဘိုအ်ဂွံကၠောန်အာ ပေါဲရုဲမာဲ ဒၞာဲသကုတ်ညးကဵုညးတံဂှ် ၜိုတ်သ္ပမာန် တာဒၞာအာရောင် ကံင်သဳဖိတ်ဒရေဝ်ဍုင်မန် MSFC မကတဵုဒှ်ကၠုင် နူကဵုပၠန်ဂတးဍိုပ်ကညင် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုင်သြင်လောန်တိုင်မ်ရ။
ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုင်ဂှ် သွက်ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၅ ဏံ ပၞောဝ်လဝ်ကဵု စၠတ်ထဝ်ပိတင်တုဲ နကဵုသၞောတ်လၟေင်င် စရင်စၟတ်ခုတ်လဝ် ဒၞာဲဒေသဆန္ဒမာဲတံ ပ္ဍဲကဵု အဝ်ဂတ် ၁၅ ဂှ် လလောင်တြးပတိတ်လဝ်ရ။
အပ္ဍဲကဵုတွဵုရးမန် ၁၀ ပွိုင်ဍုင် ဒၞာဲဇြဟတ်ပၠန်ဂတး ဗတိုက်သရိုဟ်မံင် သၞောတ်တၠအဝဵုတံဗွဲမဂၠိုင်ဂှ် ခုတ်စၟတ်လဝ် ဒၞာဲတိဍာ်ဆန္ဒမာဲဖအိုတ်ရောင် ဂွံဆဵုရ။
သွက်စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်ဂှ် စကာသၞောတ်ရုဲမာဲ ညးဂွံမာဲဂၠိုင်အိုတ်ဂွံဇၞး FPTP မဒှ်တုဲ ပွိုင်ဍုင်မွဲမ္ဂး ဒၞာဲဆန္ဒမာဲမွဲဒၞာဲ ပွိုင်ဍုင်သီုဖအိုတ် ၁၀ ဒၞာဲနွံမံင် ဂွံတီရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ အလုံတွဵုရးမွဲ သွက်စၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်ကီု စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူကဵု စၠတ်ထဝ်တွဵုရးတံကီုဂှ် ခုတ်စၟတ်လဝ်ဒၞာဲဆန္ဒမာဲတံတုဲ အတိုင်လၟေင်ကမၠောန်ဍေံ ဘိုအ်ဂွံကၠောန်အာ ပေါဲရုဲမာဲ သ္ဂးရ။
သွက်ဂွံကလေင်ပၠုပ်လမျီု ကုသၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ကဵု သ္ဇိုင်သၞောဝ်ဥပဒေ ၂၀၀၈ ဂှ် ကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲဂှ် ပိုဲတံတာဒၞာအာရောင် နကဵုညးဍုင်ကွာန်တံ ညံင်ဟွံဂွံပါလုပ်အာ ညးအခေါင်ဟီုဂးနွံ ကံင်သဳဖိတ်ဒရေဝ်ဍုင်မန် MSFC နာဲမန်သာင် ဟီုရ။
“ပေါဲရုဲမာဲဏံဂှ် ပိုဲဟွံဒုင်တဲပုဟ်၊ ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ကလေင်ဟပၠုပ်လမျီု သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ကဵု သ္ဇိုင်သၞောဝ်ပရေင်အုပ်ဓုပ် ၂၀၀၈ ဒှ်မံင်တုဲ ပိုဲဒုင်တဲဟွံမာန်၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုဒပ်ပိုဲ လပါ်တွဵုရးမန်သ္ကုတ်သၠုင်ကျာဂှ် ၜိုတ်သ္ပမာန် တာဒၞာအာရောင်၊ မွဲအခိင်ဓဝ် နကဵုညးဍုင်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ညံင်ဟွံဂွံ ပံင်တောဲပါလုပ်အာ ပေါဲရုဲမာဲဏံ ပိုဲဖတိုက်ဖအောဝ် ကၠောန်ၜိုတ်အာရောင်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နကဵုဒေသသကုတ်ညးကဵုညး မွဲသတ္တဟမွဲဝါ ဘိုအ်ဂွံကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲဏံဂှ်တှ်ေ လၟေင်သ္ကုတ် ၁ ဂှ် ပ္ဍဲဒဳဇြေမ်ပါ ၂၈ တေံ ကၠောန်ဗဒှ်အာဏောင် နူကဵုကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုင် ပ္ဍဲအဝ်ဂတ် ၁၈ ဂှ် လလောင်ပတိတ်လဝ်ရ။
အပ္ဍဲကဵုကာလသီလဝ်အဝဵုဏံ အလုံတွဵုရးမန် ပွိုင်ဍုင်သီုဖအိုတ်တံဂှ် နကဵုကဝ်မယှေန်ပၞာန် ဖျေံလဝ်ပရေင်အုပ်ဓုပ် အဆံင်ခရိုင်၊ ပွိုင်ဍုင် ဒဵုစိုပ်အဆံင်အရာပ်/ကွာန်တံကီု သီုကဵုဒၞာဲ တိဍာ် ဒပ်ကောန်ဍုင်အရင်တံ အုပ်ဓုပ်ထိင်ကြာပ်လဝ်တံလေဝ် ပါလုပ်မံင်ရ။
တုဲပၠန် ဒၞာဲတိဍာ် ဒပ်ကောန်ဍုင်အရင်တံကဵု ဒၞာဲဒေသ Local PDF တံ ချဳဒရာင်မံင် ကျိုက်ထဝ်၊ ၜဳလေင်၊ ကျိုက်မြဟ်၊ ဇြပ်ဗုကဵု ရေဝ်တံဂှ်လေဝ် နကဵုပရေင်ပၞာန် အုပ်ဓလီုလဝ် နွံမံင်ကီု ဂွံတီရ။
နကဵုအကာဲအရာ ဗီုပြင်တံဏံနွံမံင်ကီုလေဝ် နကဵုကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုင်ဂှ် ပ္ဍဲကဵု ဒၞာဲဒေသဆန္ဒမာဲသီုဖအိုတ် ညံင်ရဴဍေံတံ ဖျေံလဝ်ပရေင်အုပ်ဓုပ်ပေင်င်မာန် ဂစာန်ကၠောန်မံင် ပေါဲရုဲမာဲရ။
နကဵုကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုင်ဂှ် အလုံဍုင်မွဲ ဟိုတ်နူဒှ်မံင်ပေါဲဗတိုက်တုဲ ဒၞာဲဒေသတိဍာ် ဒပ်ပၞာန်တံ ဒးဟလးလဝ်တဲဂှ်လေဝ် လ္ပကလော်ဟွံညာတ် ပ္ဍဲကဵုပွိုင်ဍုင် ၃၃၀ ဂှ် ခုတ်စၟတ်လဝ် ဒၞာဲဒေသဆန္ဒမာဲ သီုဖအိုတ်ရ။
သွက်ပရေင်ဏံ ပ္ဍဲကဵုဒၞာဲတိဍာ် ဒပ်ပၞာန်တံ ဒးဗလးလဝ်တဲတံဂှ် နကဵုသ္ကုတ်ကဵုသ္ကုတ် သွက်ဂွံပါ်ကၠောန်အာ ပေါဲရုဲမာဲမာန် ဒပ်ပၞာန် ကလေင် ပၠန်ဗတိုက်မံင်ကီု သီုကဵုဥပဒေစဵုဒၞာအာ ပရေင်ပလာတ်ပထုဲပေါဲရုဲမာဲဂှ်လေဝ် ခၞံသၞောဝ်ကၠောန်အာလဝ် နွံရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ အရာဒးပလေဝ်ပလေတ်စလဝ် ပရေင်ဂီုကၠီုနာနာကီု ပါဲနူစၠတ်ထဝ်ညးဍုင်ကွာန်တုဲ ပ္ဍဲကဵုစၠတ်ထဝ်တၞဟ်ဟ်တံဂှ်ကီု နကဵုသၞောတ် FPTP ညးဂွံမာဲဂၠိုင်အိုတ်ဇၞး ကဵု သၞောတ်သ္ပစၞးညးစၞး PR တံ ကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲရောင် လလောင်တြးလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးမန်ဂှ် အတိုင်ဗွဲလၟေင် စၠတ်ထဝ်ဂမၠိုင် သီုကဵုဒေသမာဲ ဂကူကောန်ဍုင်အရင်တံဂှ်မ္ဂး ဒၞာဲတိဍာ်ဒေသ ဆန္ဒမာဲ ၃၁ ဒၞာဲနွံမံင်တုဲ ညးစၞးအလံင်အမာတ် ၄၅ တၠတံ သွက်ဂွံရုဲပတိုန်အာရောင် သ္ဂးရ။
နကဵု ယန္တရာစက် ပရေင်အုပ်ဓုပ် ကဝ်မယှေန်ပၞာန်တံဝွံ ပြဟ်ဟ်ဏံ အပ္ဍဲကဵုတွဵုးရးမန် အဆံင်ခရိုင် ပွိုင်ဍုင်အဆံင်ဆံင်တံဂှ် ဇြဟတ်ခိုဟ်တဴ မံင်ဏီတုဲ ပ္ဍဲကဵုအခိင်ရုဲမာဲတေံဂှ် ယဝ်ရပရေင်လဝေင်ပၞာန် ပရေင်ထပက်ပၞာန်ဇၞော်ဇၞော် ဟွံကတဵုဒှ်ကၠုင်မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးမန် သွက်ဂွံပံက်ခၞံအာ စၠတ်ထဝ်တွဵုရးကဵု အလဵုအသဳတံဂှ် တၠုင်လအာနွံမာန်ရောင် ဂွံတီရ။
ပေါဲရုဲမာဲ ကဝ်မယှေန်ပၞာန် သွက်ကၠောန်ဗဒှ်အာလၟုဟ်ဏံဂှ် ဗီုပြင်ပေါဲရုဲမာဲတုဲကၠုင်တေံ ဟွံသေင်တုဲ သွဟ်ဍေံဂှ် ဒုင်တဲဟွံမာန်ကီု ဗော်ပရေင်ဍုင်ကွာန် ပံင်တောဲမံင်တံဂှ်လေဝ် ဒုင်တဲမာန် ဟွံသေင်ရောင် နာဲမန်သာင် ဂးရ။
“ဗီုပြင်ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၁၅၊ ၂၀၂၀ တေံဟွံသေင်ပုဟ်ဂှ် အဲမိက်ဂွံဟီုရ၊ ဗီုပြင်ဍေံတံနွံပၟိက် ပလေဝ်စလဝ်တုဲ ကၠောန်မံင်ဂှ်ရ နူကဵုပေါဲရုဲမာဲဏံ မုကၠောန်ကၠောန် ပိုဲတံဒုင်တဲဟွံမာန်၊ သွဟ်ပေါဲရုဲမာဲဏံဂှ်လေဝ် ပိုဲဟွံဒုင်တဲပုဟ်၊ တုဲပၠန် ဗော်ပံင်တောဲမံင်ကဵု စကစ ကဝ်မယှေန်ပၞာန်တံဂှ်လေဝ် ပိုဲဟွံဒုင်တဲပုဟ်၊ ပရေင်တံဏံ ပိုဲကေင်ဟီုလဝ် တုဲတုဲရ” သာ်ဝွံ ညးတေံသ္ဂးရ။
ပြဟ်ဟ်ဏံ သွက်ပေါဲရုဲမာဲ ကဝ်မယှေန်ပၞာန်ဏံ ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးမန် ခၞံဗဒှ်လဝ် ကဝ်မယှေန်ပါ် အရာပ်/ကွာန်တံတုဲ စဖန်ဖက်မံင် ကမၠောန်ယျ၊ အပ္ဍဲဏံ သၞာဲဒါဒေါအ်ဇူကမၠောန်ကဵု ရဲထံက်ဂလာန် ဗွဲမဂၠိုင်တံပါလုပ်မံင်ရောင် ရဲကြပ်မံင်ကဵု ကဝ်မယှေန်ပါလုပ်လဝ်တံ ဟီုလဝ်ကဵု သြင်လောန်တိုင်မ်ရ။
နကဵု ကဝ်မယှေန်ပါ်ပေါဲရုဲမာဲ အရာပ်ကွာန်တံဝွံ နူကၠာဟွံစိုပ်အခိင်ရုဲမာဲတေံဂှ် စရင်မၞိဟ်စရင်မာဲ ဍာံဍာံ ညံင်ဂွံပကောံလဝ်၊ ညံင်ဂွံဒစးဒုင်ပလေဝ်စလဝ် လၟေင်ကမၠောန်ပေါဲရုဲမာဲကဵု ကိစ္စပရေင်ဂီုကၠီု တံဂှ်လေဝ် ညံင်ဂွံဒစးဒုင် ရေင်တၠုင်လဝ် ကဝ်မယှေန်ပၞာန် ကဵုလဝ်စၞောန်ပညုင် ဂွံတီရ။
နကဵုဒပ်ပၠန်ဂတး ချဳဒရာင်မံင် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးမန်ဂှ်တှ်ေ ဗတိုက်သတိုဟ်အာ ပေါဲရုဲမာဲပတောအ်ရောင် ဒှ်တုဲ ညးဍုင်ကွာန်မန်တံ ညံင်ဟွံဂွံပံင်တောဲပါလုပ်အာ ပ္ဍဲကဵု လိက်လလောင်တြး တ္ရဲပၠန်ဂတး မရနုက်ကဵု ၇၈ ဝါဂှ် ဖတိုက်ဖအောဝ်လဝ် နွံရ။
ပရိုင်- သြင်လောန်တိုင်မ်
ဗီုရုပ် – MOI