ဘာအၚ်၊ သိပ်တမ်ပါ ၁၁
စိုပ်ကၞောတ်ဂိတုဒဳဇြမ်ပါဏံ ပ္ဍဲကဵုစကၠောန်အာ ပေါဲရုဲမာဲကဵုသ္ကုတ်ဂှ် အပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ် အရၚ်သွက်ဒၞာဲဆန္ဒမာဲ စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ သီုဖအိုတ်တံ လုပ်ပြိုၚ်အာရောၚ် ဗော်မန်တဴတက် ဟီုလဝ်ကဵု ဌာန်ပရိုၚ် သြင်လောန်တိုၚ်မ်ရ။
သၞောတ်ညးဇၞးကေတ်ဖအိုတ် FPTP ကဵု သၞောတ်သ္ပစၞး PR တံ ပံၚ်ဗစပ်လဝ် သွက်စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူဂှ် အလံၚ်ညးစၞး ၁၂ တၠကဵု ဒၞာဲဆန္ဒမာဲ ဂကူကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဂှ်လေဝ် အလံၚ်ညးစၞးမွဲတၠ ဘိုအ်ဂွံလုပ်ပြိုၚ်အာ နွံမံၚ် ဂွံတီရ။
အပ္ဍဲကဵု စၠတ်ထဝ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဥပဒေ စပ်ကဵုအရာကောန်ဂကူတံ ညံၚ်ဂွံပတိုန်ထ္ၜးအာမာန် စၠတ်ထဝ်တွဵုရးဂှ် ဟွံသ္ပလဝ်ပဓာန်တုဲ ညံၚ်ဂွံလုပ်ပြိုၚ်အာ စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ ဖျေံဏာလဝ် သ္ဂုတ်သွာတ်နွံ သာ်ဝွံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်မန်တဴတက် မွဲတၠ သောၚ်ကလးကဵုလဝ် ဗီုဏံရ။
“ပဏာမ ရုဲစှ်ဏာ စၠတ်ထဝ် တွဵုရးကဵု ကောန်ဂကူရ။ အပ္ဍဲကဵုဇြဟတ်ပိုဲၜါတၚ်ဂှ် သၟဝ်ဏံ ညးစၞးကောန်ဍုၚ်အရၚ် နွံမွဲတၠရောၚ်။ တုဲပၠန် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်လေဝ် ၜိုတ်မွဲမွဲတၠ မိက်ဂွံတိုန်ကီု၊ သီုၜါဒၞာဲ မိက်ဂွံကဵုပါလုပ်ရ။ ပံၚ်လုပ်အာ ပ္ဍဲတွဵုရးသၟးတှ်ေ အပ္ဍဲကဵုကၟိန်ဍုၚ်တေံ သွက်ဂွံပြံၚ်သၠာဲဥပဒေ၊ ပရေၚ်ကောန်ဂကူတံ မုတံ ညးစၞးပတိုန်ထ္ၜးတံ ဟၟဲပၠန်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သွက်ကၟိန်ဍုၚ်ကီု တွဵုရးကီု ချပ်အာတှ်ေ စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူကဵု သၟဝ်ဏံ ဒၞာဲကောန်ဍုၚ်အရၚ်ရ ပိုဲဝေၚ်အာဏောၚ် ချပ်လဝ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် သၟဝ်တဲကဝ်မယှေန်ပၞာန်ဝွံ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲဏံ သ္အာၚ်နူကဵု စၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန်တုဲ စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ၊ စၠတ်ထဝ်ရးဒေသဇၞော်ကဵု စၠတ်ထဝ်တွဵုရးတံဂှ် ပံၚ်ဗစပ်ကၠောန်အာ နကဵုၜါသၞောတ်တံရောၚ် ခုတ်စၟတ်လဝ်ရ။
နကဵုသၞောတ် FPTP သွက်ဂွံစကာအာ သွက်စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးကရေၚ် ၇ ပွိုၚ်ဍုၚ်နွံမံၚ်တံဂှ် ဘာပန် (ဖာပွန်) ကဵု တာန်တံၚ်ဂျဳ ၜါပွိုၚ်ဍုၚ်ဏံ နဒဒှ် ဒၞာဲတိဍာ်ဆန္ဒမာဲ မွဲဒၞာဲဟေၚ် ပံၚ်လဝ်တုဲ သၟေဟ်မံၚ် ပွိုၚ်ဍုၚ်တၞဟ်တံဂှ် မွဲပွိုၚ်ဍုၚ်မ္ဂး ဒၞာဲတိဍာ် ဆန္ဒမာဲ မွဲဒၞာဲ ခုတ်ထ္ၜုတ်စုတ်ကဵုလဝ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်တုဲ သွက်ဂွံ ရုဲစှ်ပတိုန်အာ အလံၚ်ညးစၞး လၟိဟ်နွံမံၚ် ၆ တၠရ။
သွက်စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ စကာသုၚ်စောဲအာ သၞောတ်သ္ပစၞး PR ဂှ်တှ်ေ သီု ၇ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် ခုတ်စၟတ်ကဵုလဝ် နဒဒှ် ဒၞာဲဆန္ဒမာဲ အလုံတွဵုရးမွဲတုဲ မ္ဒးရုဲစှ်ပတိုန်ကဵု အလံၚ်ညးစၞး ၆ တၠရောၚ်။
ဟိုတ်ဂှ်ရ နဒဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် စန်ဒက်အပ္ဍဲကဵုတွဵုရးကရေၚ် ဒက်ပတန်လဝ် ဗော်မန်တဴတက်ဂှ်တှ်ေ သွက်စၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူ စကာသုၚ်စောဲအာ သၞောတ်သီုၜါဏံ ပ္ဍဲဒၞာဲတိဍာ်ဆန္ဒမာဲတံ လုပ်ပြိုၚ်အာ ပေၚ်ဒၞာဲရောၚ် မဒှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုစၠတ်ထဝ်တၞဟ်ဟ် သွက်ဂွံပလးထောံတဲဂှ် ချပ်မံၚ် ဂးရ။
“သွက်စၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန်ကဵု စၠတ်ထဝ်တွဵုရးဂှ် ချပ်လဝ် ပိုဲဟလးထောံ (ဟွံလုပ်ပြိုၚ်)ရ။ ဨဏံဂှ် တင်ပိုဲချပ်လဝ် ပဏာမ၊ တုဲပၠန် အကြာဏံ ဗက်ဂၠာဲမံၚ် အလံၚ်ညးစၞး ပေၚ်ဟဍိုက်ညိဟာ ဂၠာဲဂွံဏောၚ် ကဵုလဝ်တ္ၚဲ ၅ တ္ၚဲဓဝ် အလဵုဇကု ညးလေဝ် စိုတ်ဒးထတ်ဏောၚ် သြန်ၜိုတ်ထေက်ကြိုက် ဒုၚ်ဖအိုတ်မာန်တှ်ေ သွက်စၠတ်ထဝ် ညးဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ပိုဲဒးချပ်အာဏောၚ် မွဲတၠဂွံဂွံ ၜါတၠဂွံဂွံ” သာ်ဝွံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဗော်မန်တဴတက် ဟီုရ။
နကဵု ဗော်မန်တဴတက်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုစၠတ်ထဝ်ကောန်ဂကူဂှ် ဒၞာဲတိဍာ်ဆန္ဒမာဲပေၚ်ၚ်၊ ပ္ဍဲကဵုစၠတ်ထဝ်တွဵုရးဂှ်လေဝ် သွက်ဒၞာဲဆန္ဒမာဲ ဂကူ ကောန်ဍုၚ်အရၚ်မန် မွဲဒၞာဲ ဘိုအ်ဂွံလုပ်ပြိုၚ်အာနွံတုဲ ပ္ဍဲကဵုစၠတ်ထဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် သွက်ဂွံလုပ်ပြိုၚ်၊ ဟွံလုပ်ပြိုၚ်တံဂှ် ပ္ဍဲကောံဓရီု ဟွံဂွံ ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ဏီရ။
မွဲလပါ်တေံပၠန် သွက်ဇၟာပ်ပ်စၠတ်ထဝ်တံ တ္ၚဲဒးစပတိုန်စရၚ် ယၟုအလံၚ်ညးစၞးတံဂှ် ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် ခုတ်စၟတ်ကဵုလဝ် သိပ်တမ်ပါ ၈ ဂှ်ရ။
တုဲပၠန် ယဝ်ရ မိက်ဂွံကလေၚ်ရုပ်ထောံ တၞးလိက်ဂမြၚ်ပတီ ယၟုညးစၞးတံမ္ဂး ဂိတုသိပ်တမ်ပါ ၁၂ စွံတ္ၚဲလက်ကရဴအိုတ်တုဲ ကလေၚ်ရုပ်ဏာမာန်ကီု နူကဵု သိပ်တမ်ပါ ၁၈ ဒဵုကဵုအံက်တဝ်ပါ ၄ တံဂှ် ဒှ်တ္ၚဲစၟဳစၟတ်အလံၚ်ညးစၞးတံရောၚ် ခုတ်စၟတ်လဝ်နွံရ။
လ္တူဏံ ကုဇၟာပ်အလံၚ်ညးစၞးမွဲတုဲမွဲဂှ် အတိုၚ်ခုတ်စၟတ်လဝ် အစောန်စရာဲ တၚ်နၚ်ညံၚ်ဂွံဍိုက်ပေၚ် စၟဳစၟတ်ချိုတ်ပၠိုတ်တုဲမှ တ္ၚဲအကြာတံဏံ ပတိုန်ထ္ၜးအာ ယၟုအလံၚ်ညးစၞးတံရောၚ် ဗော်မန်တဴတက် သ္ဂးရ။
ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မလုပ်ပြိုၚ်အာ ပ္ဍဲကဵုစၠတ်ထဝ် စကာသၞောတ်သ္ပစၞး PR တံဝွံ ယၟုအလံၚ်ညးစၞး စွံအဓိက ကဵုလဝ်ဖျုန်တံဂှ် အခိၚ်ကၟာတ်စရၚ်တေံမှ ဒးပတိုန်ထေက်ရေၚ် ဂွံတီနူ ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ်ရ။
ဗွဲကြဴပၞာန်သီအဝဵုဏံ ဟိုတ်နူခၞံပ္တန် ဥပဒေ ပွမပတိုန်စၟတ်သမ္တီ ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ်ဂှ်တုဲ တမ်မူလ နူကဵုဗော်ညဳသၟဟ်မန် ယှအ်ဖျေံဏာအဆံၚ်တွဵုရးဂှ် ဗော်မန်တဴတက် မံက်ဂတဝ်ကၠုၚ် လုပ်ပြိုၚ်မာဲရ။
ဗော်ညဳသၟဟ်မန် မချဳဒရာၚ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးကရေၚ်ဝွံ နဒဒှ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် သွက်ဂွံဆက်တန်တဴအာမာန် နကဵုယၟု ဗော်မန်တဴတက် ဗော်စန်ဒက်အပ္ဍဲကဵုတွဵုရးဂှ် အာတ်လဝ်အခေါင် ဒက်ပ္တန်ဗော် ကု ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ်ရ။ နူဂှ်မွဲအဆံၚ် နဒဒှ် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အာတ်အခေါၚ်ပတိုန်လဝ်စၟတ်သမ္တီတုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၄ ဂိတု ဨပရာဂှ် ဂွံလဝ်အခေါင်ဒက်ပတန်ဗော် မဒှ်ရ။
ပရိုၚ်-သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်
Photo – ဗော်မန်တဴတက်