နယူယံက်၊ သိပ်တမ်ပါ ၂၃
ပါလေတ်သတိုၚ်ဂှ် နဒဒှ်ဍုၚ်နိဂီုမွဲ နဗဗွဲသၞောဝ် သ္ပစၟတ်သမ္တီရ အဂႅလိက်၊ အဝ်သတေလျ၊ ခါနေဒါကဵု ပဝ်တူဂဳတံ လလောၚ်တြးဏာတုဲ ပြၚ်သတ်လေဝ် လလောၚ်တြးအာ အတိုၚ်ဏံမာန်ရောၚ် စၟဳမၚ်မံၚ်အိုတ်ရ။
နဒဒှ် ပွမအပြံၚ်လှာဲ မူဝါဒ ဍုၚ်အဂႅလိက်ကၠးကၠးမးမးဟေၚ် ပါလေတ်သတိုၚ်ဂှ် နဒဒှ်ဍုၚ်နိဂီုမွဲ သ္ပစၟတ်သမ္တီရ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် ကဳယာ စတာမာ လလောၚ်တြးရ။
အပ္ဍဲကဵုဒေသဗၟံက်လဒေါဝ် အခိၚ်ဒးဆဵုဂဗမံၚ် အကာဲအရာပဵုတုဲပရအ်မံၚ်ဏံ ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်ကဵု ပွမသောၚ်ကလး သွက်နိဂီုၜါဍုၚ် ညံၚ်ဂွံဆက်ဂျိုၚ်တဴအာမာန်ဂှ် မ္ဒးရေၚ်တၠုၚ်အာအတိုၚ်ဏံရောၚ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် ကဳယာ စတာမာ ဟီုရ။
လ္တူတၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်ဏံဂှ် အလဵုအသဳအေတ်သရေ၊ ရဲကၟိန်သ္ၚိဌာန် ပးဒၞန်ဒးဒုၚ်ရပ်လဝ် ပ္ဍဲဂါဇာတံ ကဵု ကန်သာဗေတေတ်လ္ၚဵုတံ ပျုတ်ဗဒေက်ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။
တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်ဗီုဏံဂှ် ဍုၚ်ပါလေတ်သတိုၚ် မံက်တိုန်ဟွံမာန်ရောၚ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်အေတ်သရေ နေတာန်ညာဟု ကလေၚ်ပလန်ဟီုလဝ် ပ္ဍဲသိပ်တမ်ပါ ၂၁ ဂှ်ရ။
ပါလေတ်သတိုၚ်ဂှ် နဒဒှ်ဍုၚ်နိဂီုမွဲ သ္ပစၟတ်သမ္တီ လလောၚ်တြးဟီုဂှ် ဖျေံလာပ်ကဵု သွက်ဂကောံပကိုတ်ပရာတ် ဟာမာတ်သ် ဇၞော်ဇၞော်ဒှ်မံၚ်ရောၚ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် နေတာန်ညာဟု ဟီုကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂၠးကဝ်တံရ။
လောန်ကၠုၚ်သၞာံ ၂၀၂၃ ဂိတုအံက်တဝ်ပါ ၇ ပ္ဍဲကဵုအေတ်သရေသ္ကုတ်သၠုၚ်ကျာ ဟိုတ်နူ ဂကောံဟာမာတ်သ် ဗတိုက်တုဲ မၞိဟ် ၁၂၀၀ ပြၚ်ချိုတ်အာတုဲ ပးဒၞန် ၂၅၁ တၠ ဒးဒုၚ်ရပ်ဏာလဝ်တုဲ ပါလေတ်သတိုၚ်ဂှ် နဒဒှ်ဍုၚ်နိဂီုမွဲ သ္ပစၟတ်သမ္တီဗီုဏံဟီုဂှ်တှ်ေ နကဵုပရေၚ်အမာတ်ကလုတ် ကဵုဏာပရၚ်တဲကု ဂကောံဟာမာတ်သ်တံရောၚ် အလဵုအသဳအမေရိကာန်ကဵု အေတ်သရေတံ ဟီုရ။
ပ္ဍဲအနာဂတ်လေဝ် ဂကောံအလဵုအသဳတၟိဂှ်ကီု ပ္ဍဲပရေၚ်ဂီုကၠီုလေဝ် နကဵုဟာမာတ်သ်တံ အခေါၚ်ပါလုပ်ဟၟဲတုဲ သ္ပဏာစၟတ်သမ္တီဗီုလၟုဟ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရ ကဵုဏာလာပ်ကု ဂကောံဟာမာတ်သ်တံ ဟွံသေၚ်ရောၚ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် အဂႅလိက် ကဳယာ စတာမာ ဟီုရ။
ပွမသောၚ်ကလးပရေၚ်ၜါဍုၚ်ဟီုဂှ် အတိုၚ်ပၞောန်ပယျဵုတိဍာ် နူကၠာပေါဲပၞာန် အာရာတ်-အေသရေ ၁၉၆၇ ဟွံဒှ်ဏီတေံ ဒေသပလိုတ်ကဵု ၜဳၚာၚ်ဂါဇာဂှ် နဒဒှ်ဍုၚ်ပါလေတ်သတိုၚ် ဒက်ပ္တန်အာတုဲ ဗၟံက်ဂျေရုသလေၚ်ဂှ် နဒဒှ် ၝောံဍုၚ်ဇၞော် ညံၚ်ဂွံခုတ်စၟတ်အာ အခိၚ်ကၠာတေံ အတိုၚ်ရန်လဝ်မဒှ်ရ။
ပြဟ်ဟ်ဏံ အပ္ဍဲကဵုဂကောံကုလသမဂ္ဂ ၁၉၃ ဍုၚ်ဂှ် ၜိုတ်၇၅% တံ နဒဒှ်ဍုၚ်ပါလေတ်သတိုၚ် သ္ပလဝ်စၟတ်သမ္တီရ။
ဆဂး အတိုၚ်စောဝ်ပၞောန်သၞောတ်ထ္ၜတ်ဂၠးကဝ်မ္ဂး စပ်ကဵုပၞောန်ပယျဵုဒေသ ဍုၚ်ပါလေတ်သတိုၚ်ကီု၊ ၝောံဍုၚ်ဇၞော်ကီု ဒပ်ပၞာန်တံတုဲ ကေတ်လဝ်ပရေၚ်တုပ်စိုတ်ဟၟဲတုဲ ပရေၚ်သ္ပဒတန်ဍုၚ်နိဂီုလၟုဟ်ဏံဂှ် ဒှ်မံၚ်ဆၜိုတ် ထ္ၜးစဗီုပြၚ်မွဲသၟး မဒှ်ရောၚ်။
Ref:BBC